Փողի այրում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Burn Your Money՝ ինտերակտիվ արվեստի գործ Կենտրոնական ճամբարում

Փող այրելը այն ոչնչացնելու գաղափարին ուղղված գործողությունն է։ Թղթադրամները ոչնչացվում են՝ դրանք վառելով։ Փողն այրելը նվազեցնում է սեփականատիրոջ հարստությունը՝ առանց որևէ կոնկրետ կողմի ուղղակիորեն հարստացնելու։ Այն նաև նվազեցնում է փողի զանգվածը և (շատ աննշան) դանդաղեցնում գնաճի մակարդակը։

Փողը սովորաբար այրվում է հաղորդագրություն հաղորդելու համար՝ կամ գեղարվեստական էֆեկտի համար, կամ որպես բողոքի ձև, կամ որպես ազդանշան։ Որոշ խաղերում մասնակիցը երբեմն կարող է օգուտ քաղել փող այրելու կարողությունից։ Փողերի այրումն անօրինական է որոշ դեպքերում[1]։

Մակրոտնտեսական ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մակրոտնտեսական նպատակների համար փող այրելը համարժեք է փողը շրջանառությունից հանելուն և ընդմիշտ փակելուն. ակնառու առանձնահատկությունն այն է, որ ոչ ոք չի կարող այլևս օգտագործել փողը։ Փողերի այրումը կրճատում է փողի զանգվածը և, այն կարող է իրականացվել ցանկացած մարդու կողմից։ Սովորական դեպքերում Կենտրոնական բանկը փողը հանում է շրջանառությունից՝ վաճառելով պետական պարտատոմսեր կամ արտարժույթ։ Փողերի այրման տարբերությունն այն է, որ կենտրոնական բանկը պարտավոր չէ որևէ արժեքավոր ակտիվ փոխանակել այրված փողի հետ։ Այսպիսով, փողի այրումը համարժեք է գումարը Կենտրոնական բանկին (կամ փող թողարկող այլ մարմնին) վերադարձնելուն։ Եթե տնտեսությունը գտնվում է լիարժեք զբաղվածության մեջ, փողի զանգվածի կրճատումն առաջացնում է գնանկում (կամ նվազեցնում է գնաճի տեմպերը)՝ մեծացնելով շրջանառության մեջ մնացած փողի իրական արժեքը։

Ենթադրելով, որ այրված փողը թղթային փող է, որն ունի աննշան ներքին արժեք, իրական ապրանքներ չեն ոչնչացվում, ուստի աշխարհի ընդհանուր հարստությունն անփոփոխ է մնում։ Փոխարենը մնացյալ ողջ գումարը մի փոքր ավելանում է արժեքով. յուրաքանչյուրը հարստություն է ձեռք բերում իր ունեցած գումարի չափով[2]։ Տնտեսագետ Սթիվեն Լանդսբուրգը The Armchair Economist-ում առաջարկում է, որ սեփական հարստությունն այրելը (թղթային փողերով) մարդասիրության ավելի լավ ձև է, քան այն Միացյալ Նահանգների գանձարանին հասցնելը[2]։ 1920 թվականին Թոմաս Նիքսոն Քարվերը գրել է, որ փողը ծով նետելն ավելի լավ է հասարակության համար, քան այն անիմաստ ծախսելը, քանի որ վերջինս վատնում է իր վարձած աշխատուժը[3]։

Հակադիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենտրոնական բանկերը պարբերաբար հավաքում և ոչնչացնում են մաշված մետաղադրամներն ու թղթադրամները նորերի դիմաց։ Սա չի ազդում փողի զանգվածի վրա։ Պրակտիկան հետաքրքիր հնարավորություններ է ստեղծում։ Եթե անհատը կարող է գողանալ գումարը նախքան այն այրելը, արդյունքը հակառակն է փողի այրման դեպքում. գողը հարստանում է հասարակության հաշվին։ Անգլիայի բանկում տեղի ունեցած նման մի միջադեպ ոգեշնչել է 2001 թվականի «Hot Money» հեռուստաֆիլմի և 2008 թվականի «Mad Money» ֆիլմերի ստեղծումը[4]։

Մեկ այլ, ավելի տարածված հակադիր դեպք է կեղծ փողերի ստեղծումը։ Չբացահայտված կեղծիքը նվազեցնում է գոյություն ունեցող փողի արժեքը. պատճառներից մեկն այն է, որ դրա փոխանցման փորձն անօրինական է շատ երկրներում և խստորեն հետաքննվում է[5]։ Կեղծիքի արժեքը վերլուծելու մեկ այլ միջոց է դիտարկել կենտրոնական բանկի դրամավարկային քաղաքականության ազդեցությունը։ Հաշվի առնելով Միացյալ Նահանգները որպես օրինակ՝ եթե Դաշնային պահուստը որոշի, որ դրամական բազան պետք է լինի որոշակի գումար, ապա կեղծված յուրաքանչյուր 100 դոլարը թղթադրամ է, որը Fed-ը չի կարող տպել և օգտագործել գանձապետական պարտատոմսեր գնելու համար։ Այդ պարտատոմսերի տոկոսային եկամուտները (ծախսերից հետո) փոխանցվում են ԱՄՆ գանձապետարան, ուստի կորցրած տոկոսները պետք է փոխհատուցվեն ԱՄՆ-ի հարկատուների կողմից, որոնք, հետևաբար, կրում են կեղծման ծախսերը[6]։

Հիմնավորումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարքագծի տեսանկյունից փող այրելը սովորաբար դիտվում է որպես զուտ բացասական արարք։ Փող այրելու ազդեցությունը կարող է նույնիսկ օգտակար մոտիվացիոն գործիք լինել այն հիվանդներին, որոնք տառապում են եղունգ կրծելուց։ Նրանք կարող են սովորել այրել դոլարի թղթադրամը ամեն անգամ, երբ զբաղվեն այդ սովորությամբ։ Մի ուսումնասիրություն պարզել է, որ ինքնապատժման միջոցով ճնշելու ուսուցման այս ձևն արդյունավետ է վերահսկիչ խմբերի համեմատ, թեև ոչ այնքան արդյունավետ, որքան փոխարինող ուսուցումը[7]։

Մյուս կողմից կան իրավիճակներ, երբ փող այրելը կարող է այդքան էլ անհիմն չլինել։ Ասում են[8], որ հին հույն փիլիսոփա Արիստիպուսը մի անգամ ծովում նավով է եղել, երբ նրան սպառնացել են ծովահենները. նա հանել է իր փողը, հաշվել և գցել ծովը՝ մեկնաբանելով. «Ավելի լավ է Արիստիպոսի պատճառով փողը կորչի, քան հակառակը»։ Ավելի ուշ Ցիցերոնը որպես օրինակ հաճախ է ցիտում այս դրվագը՝ ասելով, որ անօգուտ բան է գումարը ծովը նետելը, եթե դա Արիստիպուսի ձևով չի արվել[9]։

2015 թվականից ի վեր Մեծ Բրիտանիայում մեծացել է հետաքրքրությունը փողի այրման նկատմամբ։ Սա նշվել է և՛ «The Mysterium» գրքում[10] և «Միավոր ոգի» հոդվածում, որը վերահրատարակվել է International Times-ում[11]։ Ամենամյա Mass Burn Event-ը, որտեղ մարդկանց հրավիրում են գումար այրելու, անցկացվում է Լոնդոնի Cockpit Theatre-ում ամեն աշուն[12][13]։

Սիմվոլիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Pile of paper items on fire; a hand reaches to add money-like bills
Ջոս paper-ը այրվել է «Ուրվականների տոնի» ժամանակ՝ զոհ գնացողի պատվին։
Շվեդ քաղաքական գործիչը, Գուդրուն Շիմանը, այրում է փողը՝ որպես անհավասարության դեմ պայքարի նշան։

Փողերի հրապարակայնորեն այրումը կարող է լինել բողոքի ակցիա կամ գեղարվեստական հայտարարություն։ Հաճախ նպատակը փողի ներքին անարժեքությունն ընդգծելն է[2]։

1984 թվականին Սերժ Գենսբուրը հեռուստատեսությամբ այրեց 500 ֆրանսիական ֆրանկ թղթադրամը՝ ի նշան բողոքի ծանր հարկահանության դեմ[14]։

1994 թվականի օգոստոսի 23-ին K Foundation-ը (արվեստի դուետ, որը բաղկացած էր Բիլ Դրումմոնդից և Ջիմի Քոթիից) շոտլանդական Յուրա կղզում այրեց մեկ միլիոն ֆունտ ստերլինգ կանխիկ գումար։ Այս գումարը ներկայացնում էր K Foundation-ի միջոցների մեծ մասը, որ վաստակել էին Drummond-ը և Cauty-ն որպես The KLF՝ 1990-ականների սկզբի Միացյալ Թագավորության ամենահաջողակ փոփ խմբերից մեկը։ Դուետը երբեք ամբողջությամբ չի բացատրել այրման դրդապատճառները[15]։

1995 թվականին նկարահանված «Մահացած նախագահներ» ֆիլմում Քայլ Կուպերի կողմից նկարահանված տիտղոսային հաջորդականությունը ներկայացնում է ԱՄՆ-ի թղթադրամների այրման կադրեր։ Երկու օր տեւեցին նկարահանումները և փորձերը թղթի վրա՝ էֆեկտը ճիշտ ստանալու համար[16]։

18-րդ դարի սկզբին Նյու Յորքի դատարանները հրապարակայնորեն այրում էին իրենց հավաքած կեղծ թղթադրամները՝ ցույց տալու համար, որ դրանք և՛ վտանգավոր են, և՛ անարժեք[17]։

Ավանդական չինական և վիետնամական նախնիների պաշտամունքի ժամանակ ծիսականորեն այրվում են փողերը իմիտացիոն ձևով։ Դրանք ունեն թղթի տեսք։ Նպատակն այն է, որ ցույց տան, որ մահացածները կարող են այդ գումարն օգտագործել ավելի հարմարավետ հետմահու ֆինանսավորման համար։

2010 թվականին Շվեդիայի ֆեմինիստական նախաձեռնության խոսնակ Գուդրուն Շիմանը այրեց 100,000 SEK՝ տղամարդկանց և կանանց աշխատավարձերի անհավասարության մասին ելույթի ժամանակ[18]։

2018 թվականին «Distributed Gallery» կոչվող արվեստագետների կոլեկտիվը ստեղծել է Chaos Machine անունով մեքենա, որը երաժշտություն նվագելիս այրում է թղթադրամները և դրանք վերածում կրիպտոարժույթների[19]։

Խաղերի տեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաղերի տեսության մեջ փող այրելու սպառնալիքը կարող է ազդել ներգրավված խաղացողների ռազմավարության վրա։ Դասական օրինակ է այն իրավիճակը, որը նկարագրված է որպես «սեռերի ճակատամարտ», որտեղ գումար այրելու ունակությունը խաղացողին թույլ է տալիս հասնել ցանկալի հավասարակշռության՝ առանց իրականում գումար այրելու[20][21]։

Ապրանքային արժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Fiat-ի փողերը երբեմն կարող են ոչնչացվել՝ փոխակերպելով դրանք ապրանքային ձևի, այլ ոչ թե ամբողջությամբ կորցնելով փողի արժեքը։ Երբեմն որպես ֆիատ փող օգտագործելու համար նախատեսված արժույթը դառնում է ավելի արժեքավոր որպես ապրանք, սովորաբար, երբ գնաճը հանգեցնում է նրան, որ դրա անվանական արժեքը իջնում է իր ներքին արժեքից։ Օրինակ՝ 2007 թվականին Հնդկաստանում ռուփի մետաղադրամներն անհետացան շուկայից, երբ դրանց անվանական արժեքը իջավ չժանգոտվող պողպատի արժեքից, որից դրանք պատրաստված էին[22]։ Նմանապես, 1965թ.-ին ԱՄՆ կառավարությունը ստիպված եղավ արծաթից անցնել պղնձով նիկելապատ քառորդ մետաղադրամների, քանի որ մետաղադրամների արծաթի արժեքը գերազանցել էր դրանց անվանական արժեքը։ Նույնը եղավ Շվեյցարիայի 5 ֆրանկանոց մետաղադրամների դեպքում, որոնք մինչև 1969 թվականը հատվել էին արծաթի համաձուլվածքով։ Վայմարի Հանրապետությունում հիպերինֆլյացիայի գագաթնակետին մարդիկ ջերմության համար այրում էին թղթադրամները, քանի որ դրանց անվանական արժեքը ցածր էր վառելիքի արժեքից[6]։

Օրինականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողերի այրման օրինականությունը տարբերվում է երկրից երկիր։

Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1981 թվականից հանցագործությունների օրենքի 16-րդ բաժինն արգելում է ավստրալական փողերի դիտավորյալ վնասումն ու ոչնչացումը առանց համապատասխան օրինական թույլտվության։ Օրենքն ընդգրկում է ինչպես Ավստրալիայի ներկայիս փողերը, այնպես էլ պատմական մետաղադրամներն ու թղթադրամները։ Այս օրենքը խախտելը կարող է հանգեցնել կալանավորման կամ տուգանքի[23]։

Ըստ այս օրենքի, նույնիսկ թղթադրամի վրա բառեր գրելը կարող է պատժելի լինել[24]։

Բրազիլիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրազիլիայում անօրինական է այն, որ մարդն այրի իր սեփական գումարը, և սա վիճելի թեմա է[25]։ Բրազիլիայի օրենսդրության մեջ դա հստակ նշված չէ։ Կենտրոնական բանկի ղեկավար Ժոաո Սիդնի Ֆիգեյրեդո Ֆիլյոն[26] հաստատել է, որ «երբ փողը գտնվում է Կենտրոնական բանկի ներսում, ապա այն Ազգային գանձարանի սեփականությունն է։ Երբ այն դուրս է գալիս, դա այդպես չէ»։ Սակայն ոստիկանապետ Ջեֆերսոն Բոտելյո Պերեյրան եզրակացրել է, որ «ով փող է պատռում, հանցանք է գործում Միության ունեցվածքի դեմ»[27]։

Պետական բանկի կողմից թղթային փողերի արտադրությունը գտնվում է Կենտրոնական բանկի բացառիկ իրավասության ներքո և թողարկվում է Բրազիլիայի միության կողմից[28]։ Այդ պատճառաբանությամբ թուղթը, որի վրա տպված է փողը, պետության սեփականությունն է, և դրա էական արժեքը պատկանում է անձին։ Բրազիլիայի նոր քաղաքացիական օրենսգրքի 98-րդ և 99-րդ հոդվածները «փողին» տալիս են սահմանում։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ թղթադրամը չի կարող դառնալ ընդհանուր ապրանք, եթե սեփականատերն ինքը որոշի այն անժամկետ պահել իր մոտ։ Դրանով փողը տարբերվում է պետական այլ ակտիվներից, ինչպիսիք են գետերը, ծովերը, փողոցները, ճանապարհները և հրապարակները, որոնք բոլորն էլ անշարժ են։

Կանադա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արժույթի մասին օրենքը նշում է, որ «ոչ ոք գումարը չպետք է հալեցնի, քանդի կամ օգտագործի այլ կերպ, քան որպես արժույթ, որը օրինականորեն կիրառվում է Կանադայում»։ Նմանապես Կանադայի Քրեական օրենսգրքի 456-րդ բաժինն ասում է. «Յուրաքանչյուր ոք, ով (ա) խեղաթյուրում է օգտագործվող մետաղադրամը, կամ (բ) օգտագործում է մետաղադրամը, որը խեղաթյուրված է, մեղավոր է հանցանքի համար և պետք է պատժվի հստակ դատավճռով»։

Սակայն ոչ արժույթի մասին օրենքը, ոչ էլ Քրեական օրենսգիրքը թղթային արժույթի մասին չեն նշում։ Հետևաբար օրինական է մնում թղթային արժույթն ամբողջությամբ ոչնչացնելը[29]։

Եվրո գոտի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Եվրոպական հանձնաժողովի 2010 թվականի մարտի 22-ի հանձնարարականի[30], «Անդամ պետությունները չպետք է արգելեն կամ պատժեն փոքր քանակությամբ եվրո մետաղադրամների կամ թղթադրամների ամբողջական ոչնչացումը, երբ դա տեղի է ունենում գաղտնիության պայմաններում։ Այնուամենայնիվ, նրանք պետք է արգելեն մեծ քանակությամբ մետաղադրամների չարտոնված ոչնչացումը։ Խոսքը եվրո մետաղադրամների կամ թղթադրամների մասին է»։ Նաև «անդամ պետությունները չպետք է խրախուսեն եվրոյի թղթադրամների կամ մետաղադրամների խեղումը գեղարվեստական նպատակներով, բայց նրանցից պահանջվում է հանդուրժել դա։ Խեղված մետաղադրամները կամ թղթադրամները պետք է համարվեն ոչ պիտանի շրջանառության համար»։

Եվրամիությունը «փողերի կեղծումը կամ խարդախությամբ որևէ կերպ փոխելը» սահմանում է որպես հանցագործություն[31]։ ԵՄ 1210/2010 որոշման համաձայն, «շրջանառության համար ոչ պիտանի բոլոր գումարները պետք է հանձնվեն համապատասխան ազգային մարմնին»։ ԵՄ երկրները պետք է հանեն արժույթը շրջանառությունից և փոխհատուցեն սեփականատիրոջը»[32], անկախ նրանից, թե որ երկիրն է թողարկողը[33]։

Եվրոպական կենտրոնական բանկը սահմանել է, որ «անդամ երկրները կարող են հրաժարվել փոխհատուցել եվրոյի փողերը, որոնք միտումնավոր շրջանառության համար պիտանի չեն ճանաչվել, կամ երբ դա առաջացել է մի գործընթացի հետևանքով, որը կանխատեսելիորեն կհանգեցներ փողի ոչ պիտանի դառնալուն։ Բացառություն է բարեգործական նպատակներով հավաքված գումարները, օրինակ՝ շատրվան նետված մետաղադրամները»[34]։ ԵԿԲ-ի իրավաբանական վարչությունը նաև նշում է, որ «ԵԿԲ-ն կհրաժարվի փոխարինել գովազդային նպատակներով դրոշմված փողերը»[35]։

Եվրոպական Միությունը համայնքի մակարդակով պարտավորվում է շրջանառությունից հանել «չեզոքացված» թղթադրամները կամ անվտանգության համակարգերի համար ոչ պիտանի համարվող թղթադրամները[36]։

Նոր Զելանդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր Զելանդիայի Պահուստային բանկի 1990 թվականի օրենքի 28-րդ բաժինը հանցագործություն է համարում Նոր Զելանդիայում ցանկացած թղթադրամի միտումնավոր խեղաթյուրումը, այլանդակումը կամ խեղումը։ Տուգանքը մինչև 1000 նեզական դոլար է կազմում[37]։

Սինգապուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սինգապուրի արժույթի մասին օրենքը սահմանում է, որ ցանկացած անձ, ով անդամահատում է, ոչնչացնում, փչացնում կամ առաջացնում է որևէ փոփոխություն (նվազեցնում է արժույթի թղթադրամի կամ մետաղադրամի արժեքը/օգտակարությունը), տուգանվում է մինչև $2000[38]:

Թայվան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մետաղադրամները կամ թղթադրամները դիտավորությամբ վնասելը և դրանք անօգտագործելի դարձնելը տուգանվում է նման մետաղադրամների կամ թղթադրամների անվանական արժեքից մինչև 5 անգամ[39]։

Թուրքիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքիայում թղթադրամների խեղաթյուրումը կամ ոչնչացումը կարող է պատժվել տուգանքներով կամ ազատազրկմամբ։

Միացյալ Թագավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արժույթի և բանկային թղթադրամների մասին օրենքը 1928 Միացյալ Թագավորության խորհրդարանի ակտ է, որը վերաբերում է թղթադրամներին։ Ի թիվս այլ բաների, այն քրեորեն պատժելի է դարձնում թղթադրամի վնասազերծումը, բայց ոչ ոչնչացումը։ Համաձայն Coinage Act 1971 10-րդ բաժնի, «ոչ ոք, բացառությամբ գանձապետարանի կողմից տրված լիցենզիայի, չպետք է հալեցնի կամ ջարդի որևէ մետաղադրամ, որն առայժմ գործում է Միացյալ Թագավորությունում կամ որը 1969 թվականի մայիսի 16-ից հետո ցանկացած ժամանակ դադարել է լինել այնտեղ՝ արդիական լինելով այնտեղ»։ Քանի որ երկարացված մետաղադրամների ստեղծման գործընթացը չի պահանջում դրանք հալեցնել կամ ջարդել, այնուամենայնիվ, Բաժին 10-ը չի կիրառվում, և մետաղադրամների երկարացումը օրինական է Մեծ Բրիտանիայում՝ պեննի մամլիչ մեքենաներով։

ԱՄՆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալբանի, Նյու Յորքի Վերահսկիչ գրասենյակից ստացված անդորրագիրը, որը հաստատում է, որ 1842 թվականի նոյեմբերի 15-ին այրելով 5000 ԱՄՆ դոլարy` ajn օրինականորեն ոչնչացվել է Ուայթսթաուն բանկից:

ԱՄՆ-ում թղթադրամներ այրելն արգելված է մինչև 18 U.S.C. § 333։ Դա համարվում է ազգային բանկի պարտավորությունների խեղում, որը ներառում է «ցանկացած այլ բան», որը դարձնում է թղթադրամը «ոչ պիտանի վերաթողարկման համար»[40]։ Անհասկանալի է, թե արդյոք օրենքը երբևէ կիրառվել է ի պատասխան օրինագծի ամբողջական ոչնչացման։ Անշուշտ, մարդիկ հրապարակավ այրել են փոքր գումարներ քաղաքական բողոքի ակցիաների համար, որոնք հավաքվել են լրատվամիջոցների կողմից՝ Living Things at South by Southwest[41], Larry Kudlow on The Call, երկուսն էլ 2009 թվականին[42]՝ առանց ակնհայտ հետեւանքների։

Օրինականության հարցը համեմատվել է դրոշի պղծման՝ շատ ավելի քաղաքական խնդրի հետ։ Կարելի է պնդել, որ դրոշի պղծումը համեմատելի է օրինական մրցույթի լուսանկարի պղծման հետ (պայմանով, որ այն փոփոխվել է կեղծարարության մասին օրենքները չխախտելու համար)։ 1989-ին Սենատի դատական հանձնաժողովի լսումների ժամանակ Դրոշի պաշտպանության մասին ակտի վերաբերյալ Ուիլյամ Բարը վկայեց, որ ցանկացած կանոնակարգ, որը պաշտպանում է ինչ-որ բան զուտ իր խորհրդանշական արժեքի համար, կմերժվի որպես հակասահմանադրական։ Օրենքի ընդունումն առաջարկող Սենատի զեկույցը պնդում էր, որ Բարրի տեսությունը կբերի 18 U.S.C. § 333-ը նույնպես հակասահմանադրական է[43]։ Սմիթն ընդդեմ Գոգենի գործի ժամանակ արդարադատության Ռենկվիստը հաշվել է 18 U.S.C. § 333 մի խումբ կանոնադրություններում, որոնցում կառավարությունը պաշտպանում է իր շահերը որոշ մասնավոր սեփականության նկատմամբ, որը «ավանդական սեփականության շահ չէ»։ Մյուս կողմից, շրջանառվող արժույթը պաշտպանելու կառավարության շահագրգռվածությունը կարող է զուտ խորհրդանշական չլինել. փորագրության և տպագրության բյուրոյին արժենում է մոտավորապես 5 ցենտ՝ թղթադրամի փոխարինումը[40]։

Legal Tender-ը[44]՝ 1996 թվականին թողարկված հեռուստառոբոտային արվեստի հատվածը Քեն Գոլդբերգի, Էրիկ Պաուլոսի, Ջուդիթ Դոնաթի և Մարկ Փոլինի կողմից, փորձ էր՝ պարզելու, թե արդյոք օրենքը կարող է ֆիզիկական ռիսկ առաջացնել թղթադրամների այրման դեպքում։ Այն բանից հետո, երբ մասնակիցներին խորհուրդ տրվեց, որ 18 U.S.C. § 333-ը նրանց սպառնում էր մինչև վեց ամսվա ազատազրկումով, նրանք հասկացան, որ հանցագործություն կարող է տեղի ունենալ, բայց «միայն այն դեպքում, եթե թղթադրամներն իրական են, վեբ կայքը վավերական է, և փորձն իրականում կատարվել է»։ Գրեթե բոլոր մասնակիցները հայտնել էին, որ կարծում էին, որ փորձը և հաշիվները կեղծ են[45]։

Փողի ոչնչացումը նույնպես ներառված է նույն օրենքում, որոնք կարգավորում են այլ անձնական ունեցվածքի ոչնչացումը։ Մասնավորապես չի կարելի իր ունեցվածքի տիրոջ գումարն այրել իր մահից հետո[46]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Acosta, Rocky (2013 թ․ մարտի 6). «Currency as Art 2.0 - Defacing Bills». Arttechlaw.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 8-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 Landsburg, Steven (1995). The Armchair Economist. էջեր 68-69.
  3. Carver, T. N. (1920 թ․ հունվար). «The Relation of Thrift to Nation Building». Annals of the American Academy of Political and Social Science. 87: 5. doi:10.1177/000271622008700102. S2CID 143986614. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  4. As usual for a heist film|heist comedy, Mad Money avoids the moral implications of the act; see the review by Chang, Justin (2008 թ․ հունվարի 15). «Mad Money». Variety. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  5. Musgrave, Frank; Kacapyr, Elia (2001). How to Prepare for the AP Macroeconomics/Microeconomics (2 ed.). էջեր 243–244.
  6. 6,0 6,1 Krugman, Paul; Wells, Robin (2009). Economics (2nd ed.). էջեր 400, 864.
  7. Adesso, Vincent J.; Norberg, Melissa M. (2006). «Behavioral Interventions for Oral-Digital Habits». In Douglas W. Woods; Raymond G. Miltenberger (eds.). Tic Disorders, Trichotillomania, and Other Repetitive Behavior Disorders. էջ 230.
  8. Diogenes Laërtius (2000). D. S. Hutchinson, translator (ed.). Lives and Sayings of Famous Philosophers, Book I, Chapter 8: Aristippus of Cyrene (PDF). էջ 77. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին. {{cite book}}: |editor= has generic name (օգնություն)
  9. Cicero (2004). De Inventione. Translated by C. D. Yonge. Kessenger Publishing. էջ 133.
  10. Tinsley, Jo; Bramwell, David (2017). The Mysterium. Chambers. ISBN 9781473663572.
  11. «International Times article».
  12. «Cockpit Theatre Event». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 28-ին.
  13. «Deutschlandfunk Kultur - Kompressor».
  14. Hodgkinson, Will (2003 թ․ փետրվարի 5). «Serge, mon amour». The Guardian. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 18-ին.
  15. Reid, Jim (1994 թ․ սեպտեմբերի 25). «Money To Burn». Observer. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  16. Codrington, Andrea (2003). Kyle Cooper. էջ 26. ISBN 9780300099515.
  17. Zabin, Serena R. (2009). Dangerous Economies: Status and Commerce in Imperial New York. էջ 19.
  18. «Viktigt att synas i Almedalen» [Important to get noticed in Almedalen]. Sveriges Radio (շվեդերեն). 2010 թ․ հուլիսի 7. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  19. «"Proof of Work" at Schinkel Pavillon». 2018 թ․ սեպտեմբերի 21.
  20. Myerson, Roger B. (1997) [1991], Game Theory : Analysis of Conflict, էջեր 193–195, ISBN 0-674-34116-3
  21. Fudenberg, Drew; Tirole, Jean (1991), Game Theory, էջեր 461–463, ISBN 0-262-06141-4
  22. O'Connor, Ashling (2007 թ․ հունիսի 16). «Coins run out as smugglers turn rupees into razors». Times Online. London. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  23. RBA Banknotes: Deliberate Damage
  24. Defacing bank notes costs $500 | Sunshine Coast News | Local News in Sunshine Coast | Sunshine Coast Daily Արխիվացված 2012-12-31 archive.today
  25. Botelho, Jéferson (2008 թ․ հոկտեմբերի 22). Rasgar papel-moeda é crime ou apenas um ato de loucura?. Brasil: Conjur. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 28-ին.
  26. http://buscatextual.cnpq.br/buscatextual/visualizacv.do?id=K4123407P9
  27. Morais, Mayson (2009 թ․ սեպտեմբերի 12). wordpress.com (ed.). Curiosidades: cheque pré-datado e destruição de dinheiro. Brasil. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 28-ին.
  28. Jéferson, Botelho (2008 թ․ հոկտեմբերի 15). jefersonbotelho.com.br (ed.). Rasgar papel-moeda: loucura ou crime?. Brasil. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 28-ին.
  29. «Calgary's AMP Radio going ahead with 'Bank It or Burn It' contest after it came under fire for incinerating $5,000». National Post. 2014 թ․ մարտի 24. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  30. EUR-Lex - - IT
  31. EUR-Lex - 32000F0383 - IT
  32. Ruling (EU) n. 1210/2010 of the European Parliament and Council, 15 December 2010
  33. Banca d'Italia - Monete danneggiate Արխիվացված 2012-09-28 Wayback Machine
  34. Decision 2003/4 dated 20 March 2003
  35. Banconote.it, La parola a Crapanzano
  36. Ruling (EU) n. 1214/2011 of the European Parliament and Council, 16 November 2011
  37. «Reserve Bank of New Zealand Act 1989». New Zealand Legislation Online. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  38. «Currency Act - Singapore Statutes Online».
  39. «Penal Act of Offenses Against National Currency: Article 5». Laws & Regulations Database of The Republic of China. Ministry of Justice (Taiwan). 2011 թ․ հունիսի 29. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  40. 40,0 40,1 Schoen, John W. (2005 թ․ հունիսի 8). «Answer Desk: Is it a crime to burn money?». NBC News. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  41. Brown, August (2009 թ․ մարտի 23). «Living Things burn through dollars, sense». LA Times music blog. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  42. Columbia Journalism Review: CNBC's Kudlow: On-Air Lawbreaker? March 19, 2009.
  43. United States Senate Committee on the Judiciary (1989). The Flag Protection Act of 1989 : report together with additional and minority views (to accompany S. 1338). Senate Report. Vol. 101–152. Washington, D.C.: U.S. G.P.O. Reprinted in Curtis, Michael Kent (1993). The Constitution and the Flag: The flag burning cases. Vol. 2. էջ 434.
  44. «Legal Tender». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  45. Dreyfus, Hubert (2001). «Telepistemology: Descartes' Last Stand». In Ken Goldberg (ed.). The Robot in the Garden. էջ 60.
  46. Restatement of Trusts, Second § 124 p.267, cited in Eyerman v. Mercantile Trust Co., 524 S.W.2d 210 (Mo. App. 1975) [1](չաշխատող հղում) along with In re Scott's Will, 88 Minn. 386, 93 N. W. 109 [2]