Սոֆոսբուվիր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Սոֆոսբուվիր
Sofosbuvir.svg
Քիմիական բանաձև C₂₂H₂₉FN₃O₉P
Մոլային զանգված 529,162544 զանգվածի ատոմական միավոր[1] գ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար 1190307-88-0
PubChem 45375808
EINECS համար 695-717-4
SMILES CC(C)OC(=O)C(C)NP(=O)(OCC1C(C(C(O1)N2C=CC(=O)NC2=O)(C)F)O)OC3=CC=CC=C3
ЕС 695-717-4
ChEBI 26286922
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Սոֆոսբուվիր, վաճառվող ապրանքանշային անվանումը՝ Sovaldi, կիրառվում է հեպատիտ C-ի բուժման նպատակով[2]: Խորհուրդ է տրվում կիրառել միայն ռիբավիրինի, սիմեպրեվիրի, լեդիպասվիրի, դակլատասվիրի, կամ վելպատասվիրի համակցությամբ[3][4]։ Բուժման արդյունավետությունը՝ 30 - 97 %՝ կախված հեպատիտ C վիրուսի տեսակից[5]։ Անվտանգությունը հղիության ընթացքում պարզված չէ, որոշ դեղորայքների հետ համակցված օգտագործումը կարող է վնասել պտղին[5]։ Օգտագործման եղանակը՝ ներքին ընդունման[2]։

Կողմնակի երևույթներն են՝ հոգնածությունը, գլխացավը, սրտխառնոցը և քնի խանգարումը[2]։ Կողմնակի ազդեցությունները հիմնականում բնորոշ են ինտերֆերոն-համակցված բուժմանը[6]:7։ Սոֆոսբուվիրը կարող է ռեակտիվացնել նախկինում վարակված հեպատիտ B-ն[7]։ Լեդիպասվիրի, դակլատասվիրի կամ սիմեպրեվիրի հետ համակցման դեպքում խորհուրդ չի տրվում օգտագործել ամիոդարոն՝ բրադիկարդիայի առաջացման ռիսկը կանխարգելելու նպատակով[6]։ Սոֆոսբուվիրը նուկլեոտիդային անալոգների շարքի դեղորայք է և հեպատիտ C վիրուսի NS5B սպիտակուցի արգելակիչ[8]։

Սոֆոսբուվիրը հայտնաբերվել է 2007 թվականին և հաստատվել է օգտագործման Միացյալ Նահանգներում՝ 2013 թվականին[4][9]։ Ներառված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության՝ անհրաժեշտ, էֆեկտիվ և անվտանգ դեղորայքների ցանկում[10]։ 2016 թվականի տվյալներով՝ 12-շաբաթյա բուժման ընդհանուր արժեքն ԱՄՆ-ում կազմում է 84,000 ԱՄՆ դոլար, Միացյալ Թագավորությունում՝ 53,000 ԱՄՆ դոլար, Կանադայում՝ 45,000 ԱՄՆ դոլար, Հնդկաստանում՝ 500 ԱՄՆ դոլար[11]։ Ավելի քան 60,000 մարդ ԱՄՆ-ում բուժվել է սոֆոսբուվիրով՝ վաճառքի առաջին 30 շաբաթների ընթացքում[12]:

Բժշկական օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիր (Sovaldi) 400mg

Հեպատիտ C վիրուսի առաջնային բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականին Լյարդի հիվանդությունների ուսումնասիրության ամերիկյան ասոցիացիան և Ամերիկայի ինֆեկցիոն հիվանդությունների համայնքը համատեղ հրապարակեցին հեպատիտ C-ի բուժման ուղեցույցները։ Համաձայն այդ ուղեցույցների՝ սոֆոսբուվիրը՝ համակցված այլ պրեպարատների հետ, հանդիսանում է հեպատիտ C վարակի 1,2,3,4,5 և 6 գենոտիպերի դեպքում առաջնային ընտրության դեղամիջոց[13]։ Սոֆոսբուվիրի համակցումը վելպատասվիրի հետ խորհուրդ է տրվում բոլոր գենոտիպերի դեպքում ավելի քան 90 % բուժման արդյունավետությամբ և մոտ 100 % արդյունք՝ շատ դեպքերում։ Բուժման տևողությունը հիմնականում կազմում է 12 շաբաթ[13][14]։

Սոֆոսբուվիրը կարող է օգտագործվել նաև այլ դեղորայքի հետ և բերել բուժման տևողության փոփոխության՝ կախված յուրահատուկ հանգամանքներից, գենոտիպից և գին-արդյունավետության հեռանկարներից։ Օրինակ՝ հեպատիտ C-ի 1, 4, 5 և 6-րդ գենոտիպերի ժամանակ այն համաkցում են NS5A - ի ինհիբիտոր լեդիպասվիրի հետ։ HCV վարակի 2-րդ և 3-րդ գենոտիպերի դեպքում օգտագորխվում է դակլատասվիրի հետ համակցված։ Լյարդի փոխպատվաստման ենթարկված կամ ցիռոզով հիվանդների բուժման ժամանակ զուգակցում են ռիբավիրինի հետ։ Պեգինտերֆերոնի կիրառումը՝ սոֆոսբուվիր-համակցված կամ առանց-, այլևս խորհուրդ չի տրվում հեպատիտ C-ի բուժման ժամանակ[13]։

Համեմատ նախորդ սերնդի դեղորայքների, սոֆոսբուվիր-հիմնված կանոնակարգով թերապիան ապահովում է բուժման բարձր հաճախություն, նվազ կողմնակի երևույթներ և թերապիայի տևողության 2-4 անգամ կրճատում[15][16][17]։ Սոֆոսբուվիրը հնարավորություն է տալիս լիովին բուժել վարակը՝ առանց պեգինտերֆերոնի կիրառման (ներերակային օգտագործման դեղամիջոց), որն օժտված է ծանր կողմնակի երևույթներով և հանդիսանում է հեպատիտ C-ի բուժման հին սերնդի դեղորայք[18][19]։

Նախկինում ձախողված բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկինում հեպատիտ C վարակի անարդյունավետ բուժում ստացած անձինք կարող են կրկնաբուժում ստանալ սոֆոսբուվիր զուգակցված լեդիպասվիր կամ դակլատասվիր թերապիայով և/կամ առանց քաշ-կախյալ ռիբավիրինի։ Վարակի գենոտիպի և նախկին անարդյունավետ թերապիայի իմացությունը հաշվի է առնվում հաջորդ պրեպարատի ընտրության հարցում։ Նախկինում ստացած բուժումը, ցիռոզի առկայությունը, լյարդի վնասվածության աստիճանը ազդում են բուժման տևողության վրա։ Կախված այդ հանգամանքներից՝ բուժման տևողությունը կարող է կազմել 12-24 շաբաթ[13]։

Հղիություն և կրծքով կերակրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրը հղիության կատեգորիա B ամերիկյան սննդի և դեղերի վերահսկողության կազմակերպության կողմից ստացել է (նշանակում է՝ գոյություն չունի հավաստի և լավ ուսումնասիրված հետազոտություններ հղի կանանց շրջանում, բայց կենդանիների վրա կատարված փորձերի արդյունքում ի հայտ չեն եկել փոփոխություններ, կամ չեն առաջացրել հակառակ ազդեցություն կենդանիների ուսումնասիրություններում, բայց հավաստի և վերահսկվող հետազոտությունները ցույց չեն տվել փոփոխություն հղիության որևէ եռամսյակի ընթացքում): Սակայն ռիբավիրինը, որը հաճախակի զուգակցվում է սոֆոսբուվիրի հետ՝ հեպատիտ C-ի բուժման ժամանակ, ստացել է հղիության կատեգորիա X (հակացուցված է հղիության ընթացքում) սննդի և դեղերի վերահսկողության կազմակերպության կողմից։ Հեպատիտ C-ով վարակված հղի կանանց բուժումը ռիբավիրինով կարող է բերել զարգացման արատների և պտղի ներարգանդային մահվան[20]։ Խորհուրդ է տրվում խուսափել սոֆոսբուվիր/ռիբավիրին համակցումից հղի կանանց և նրանց զուգընկերոջ շրջանում՝ բոլոր վնասակար ազդեցությունները կանխելու նպատակով, որոնք հարուցում է ռիբավիրինը։ Պոտենցիալ հղի կանայք պետք է հանձնեն հղիության տեստ սոֆոսբուվիր/ռիբավիրին համակցված բուժումից 2 ամիս առաջ, բուժման տևողության ամբողջ ընթացքում և բուժումից 6 ամիս հետո՝ պատահական հղիության դեպքում[20]։

Անհայտ է սոֆսբուվիրի կամ ռիբավիրինի անցումը կրծքի կաթով, ուստի խորհուրդ չի տրվում կրծքով սնուցումը բուժման ընթացքում[6][20]։

Հակացուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չկան յուրահատուկ հակացուցումներ սաֆասբուվիրի միայնակ օգտագործման ժամանակ։ Այնուամենայնիվ, ռիբավիրինի և այլ դեղերի հետ համակցման դեպքում առկա են հակացուցումներ[6]։

Կողմնակի երևույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրը միայնակ կամ ռիբավիրին-համակցված օգտագործման ժամանակ ունի լավ ապահովության պրոֆիլ։ Ընդհանուր կողմնակի երևույթներն են՝ հոգնածություն, գլխացավ, սրտխառնոց, ցանավորում, անհանգստություն, գլխապտույտ, մեջքի ցավ և անեմիա։ Հիմնական կողմնակի երևույթները առաջանում են ինտերֆերոն-համակցված թերապիայի ժամանակ։ Օրինակ՝ հոգնածությունը և գլխացավը հանդիպում են գրեթե հիվանդների կեսի շրջանում, գրիպանման ախտանշանները նվազ են՝ 3-6 %՝ համեմատ 13-16 %-ի, նեյտրոպենիան բացակայում է ինտերֆերոնի՝ անկախ բուժման դեպքում[6]:7[21]։

Սոֆոսբուվիրը նախկինում վարակված անձանց մոտ կարող է վերաակտիվացնել հեպատիտ B-ն[7]։

Փոխազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պետք է խուսափել սոֆոսբուվիրի (համակցված լեդիպասվիրի, դակլատասվիրի կամ սիմեպրեվիրի հետ) զուգակցումը ամիոդարոնի հետ՝ աննորմալ դանդաղ սրտի բաբախման ռիսկը կանխելու նպատակով[6]։

Սոֆոսբուվիրը՝ P-գլիկոպրոտեինի ածանցյալ է, փոխադրող սպիտակուց, որը տեղափոխում է դեղեր և այլ նյութեր՝ աղիքային էպիթելի բջիջներից դեպի լուսանցք։ Հետևաբար, P-գլիկոպրոտեինի դրդողները, ինչպիսին է՝ ռիֆամպիցինը, կարող են նվազեցնել սոֆոսբուվիրի ներծծումը[6]։

Ի հավելում՝ սոֆոսբուվիրի զուգակցումը հակացնցումային (կարբամազեպին, ֆենիտին, ֆենոբարբիտալ, օքսկարբազեպին), հակամանրէային (ռիֆամպին, ռիֆաբուտին, ռիֆապենտին) և ՄԻԱՎ պրոտեազի ինհիբիտոր (տիպրանավիր, ռիտոնավիր) դեղորայքների հետ նվազեցնում է սոֆոսբուվիրի խտությունը։ Խորհուրդ չի տրվում դրանց համատեղ զուգակցումը[6]։

Սոֆոսբուվիրի փոխազդեցությունը մի շարք պրեպարատների հետ, ինչպիսիք են՝ ցիկլոսպորինը, դարունավիր/ռիտոնավիրը, էֆավիրենցը, էմտրիցիտաբինը, մեթադոնը, ռալտեգրավիրը, ռիլպիվիրինը, տակրոլիմուսը կամ տենոֆովիրը, գնահատվել են կլինիկական փորձարկումների ընթացքում, և չկա դեղաքանակի հաշվարկման անհրաժեշտություն[6][22]։

Ֆարմակոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազդեցության մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրը ընկճում է հեպատիտ C-ի NS5B սպիտակուցը[8]։ Սոֆոսբուվիրի հանդեպ ռեզիստենտականությունը ցածր է[23]։

Սոֆոսբուվիրը նախադեղ է։ Այն փոխակերպվում է հակավիրուսային՝ GS-461203 (2-դեզօքսի, 2-α-ֆլյուորո-β-C-մեթիլուրիդին-5-եռֆոսֆատ) ակտիվ ագենտի նյութափոխանակության արդյունքում։ GS-461203-ը հանդիսանում է NS5B սպիտակուցի նախանյութ, որը վիրուսի ՌՆԹ-ի պոլիմերազն է. այն արգելակում է վիրուսային ՌՆԹ-ի սինթեզը[24]։ Թեև սոֆոսբուվիրը ունի 3 հիդրօքսիդ խումբ, որպեսզի գործի որպես նուկլեոֆիլ առաջացող նուկլեոտիդ եռֆոսֆատում, 2-դեզօքսի, 2-α-ֆլյուորո-β-C-մեթիցիկլիդինը փակում է շղթան իր 2 մեթիլ խմբով ու բերում է նուկլեոտիդ եռֆոսֆատի ստերիկ բախման[25]։ Սոֆոսբուվիրը ազդում է նույն մեխանիզմով։

Ֆարմակոկինետիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրի ընդունման ձևը՝ բերանացի։ Խտության առավելագույնին է հասնում 0,5-2 ժամ ընդունումից հետո՝ անկախ դեղաքանակից[26]։ Պլազմայում առավելագույն խտությանը շրջանառող GS-331077 մետաբոլիտը հասնում է ընդունումից 2-4 ժամ անց[26]։ GS-331077-ը ֆարմակոլոգիապես ինակտիվ նուկլեոզիդ է[6]։

Սոֆոսբուվիրի պլազմային սպիտակուցների կապումը 61 - 65 % է, իսկ GS-331077-ն օժտված է թույլ կապվող հատկությամբ[6]։

Սոֆոսբուվիրը լյարդում փոխակերպվում է եռֆոսֆատ GS-461203-ի կաթեպսին A կամ կարբօքսիէսթերազ 1 ֆերմենտների հիդրոլիզի արդյունքում, որին հաջորդում է ֆոսֆորամիդի կլանումը հիստիդին եռ-նուկլեոտիդ կապող սպիտակուց 1 (HINT 1)-ով՝ շարունակաբար կրկնվող ֆոսֆորիլացմամբ[27]։ Դեֆոսֆորիլացումն առաջացնում է ինակտիվացված GS-331077 մետաբոլիտ։ Սոֆոսբուվիրի կիսատրոհման պարբերությունը 0,4 ժամ է, իսկ GS-331077-ի կիսատրոհումը՝ 27 ժամ[6]։

400 մգ սոֆոսբուվիրի դուրս բերումը 80 %-ով կատարվում է մեզով, 14 %-ը՝ կղանքով, և 2,5 %-ը՝ արտաշնչված օդով։ Մեզով դուրս բերվող արգասիքի 78 %-ը կազմում է GS-331077 մետաբոլտը, իսկ 3,5 %-ը՝ սոֆոսբուվիր անփոփոխ ձևը[26]։

Քիմիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչ սոֆոսբուվիրի հայտնաբերումը՝ մի շարք նուկլեոզիդային անալոգներ ուսումնասիրվել են որպես սակավ ակտիվություն ունեցող հակահեպատիտային դեղորայք։ Ակտիվության սակավությունը պայմանավորված է ֆոսֆատային խմբերի ցածր ֆերմենտային գործունեությամբ։ Սոֆոսբուվիրի կառուցվածքը՝ ստեղծված ProTide մոտեցմամբ, թույլ է տալիս ներկառուցել առաջին ֆոսֆատային խումբը դեղորայքի սինթեզի ընթացքում. մնացած խմբերը կապվում են ֆոսֆորին՝ ֆոսֆատային խմբերի բացասական լիցքը քողարկելու նպատակով, որը օգնում է դեղորայքի հեշտ անցումը վարակված բջիջ[28]։ NS5B սպիտակուցը ՌՆԹ-կախյալ պոլիմերազա է, որը կարևոր դեր ունի վիրուսի վերարտադրության ցիկլում։

Սոֆոսբուվիրի մետաբոլիզմ։ Նուկլեոզիդ = GS-331077, ակտիվ եռֆոսֆատ = GS-461203

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրը հայտնաբերվել է 2007 թվականին Pharmasset-ի գիտնական Մայքլ Սոֆիայի կողմից, իսկ 2010 թվականին սկսվել են մարդկանց վրա փորձարկումները։ 2011 թվականին Gilead Sciences-ը գնեց Pharmasset-ը մոտ 11 միլլիարդ ԱՄՆ դոլարով[9]։ 2013 թվականի ապրիլին ներկայացվել է նոր դեղամիջոցի հաստատման հայտ՝ սոֆոսբուվիրի և ռիբավիրինի համակցմամբ, իսկ 2013 թվականի դեկտեմբերին հաստատվեց Սննդի և դեղերի վերահսկողության կազմակերպության կողմից՝ որպես հեպատիտ C վարակի դեմ բուժման դեղամիջոց[29]։ Սոֆոսբուվիրի համատեղ օգտագործումը ռիբավիրինով ցուցաբերում է ակտիվություն վիրուսի 2-րդ և -3րդ գենոտիպերի նկատմամբ[30][31]։ Նույն տարում հոկտեմբերին հաստատվեց օգտագործման նաև սիմեպրեվիրը[30]։

2014 թվականին հաստատվեց սոֆոսբուվիր/լեդիպասվիր (NS5A ինհիբիտոր) դեղամիջոցների համակցված օգտագործումը[32]։

Մինչ սոֆոսբուվիրի հայտնագործումը՝ հեպատիտ C-ի բուժումը կատարվում էր ինտերֆերոնային հիմքով։ Բուժման տևողությունը՝ 12-24 ամիս, 70 % բուժելիությամբ՝ իր բազում կողմնակի երևույթներով, ինչպիսիք են՝ սակավարյունությունը, ընկճախտը, ցնցումները, հոգնածությունը և այլն[33]։ Սոֆոսբուվիր դեղամիջոցի թողարկումը ամենաարագն էր ԱՄՆ պատմության մեջ[34]։ Ավելի քան 60,000 մարդ ստացավ սոֆոսբուվիրով բուժում առաջին 30 շաբաթների ընթացքում, որը կազմում է ԱՄՆ-ում վարակվածների 5 %-ը[12]։

Հասարակություն և մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրը նեռարված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության՝ անհրաժեշտ, առողջության պահպանման համար կարևորագույն դեղամիջոցների ցանկում[35]։

Ըստ տաբեր լրատվամիջոցների աղբյուրների՝ սոֆոսբուվիրով թերապիայի արժեքը ԱՄՆ-ում տատանվում է 84,000-168,000 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում[36], իսկ Միացյալ Թագավորությունում՝ 35,000 ֆունտ՝ 12 շաբաթյա բուժման համար[37][38][39]: Սոֆոսբուվիրի արժեքը շատ ավելի մատչելի է Ճապոնիայում և Հարավային Կորեայում։ Դրա արժեքը տատանվում է 300-5900 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում՝ 12 շաբաթյա բուժման համար, որտեղ կառավարությունը հոգում է թերապիայի ծախսը՝ 99 % և 70 % համապատասխանաբար[40][41]: 2014 թվականին Giread-ը հայտնեց 91 զարգացող պետություններում գեներիկ դեղամիջոցներ արտադրողների հետ համագործակցության մասին, որոնք պետք է ստեղծեն և վաճառեն դեղամիջոցներ Հնդկաստանում՝ բուժման 300 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ։ Այդ համաձայնագիրը ստորագրվեց 2015 թվականի սեպտեմբերին[42][43]։

Արժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արժեքը առաջացնում է զգալի հակասություններ[38][39]։ 2017 թվականին բուժման դիմաց ծախսերը տատանվել են 50 ԱՄՆ դոլարից[44] մինչև 84,000 ԱՄՆ դոլար[11]։

Միացյալ Նահանգներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականի տվյալների համաձայն՝ Միացյալ Նահանգներում բուժման ընդհանուր արժեքը կազմում է 84,000 ԱՄՆ դոլար[11]։ 2014 թվականին սոֆոսբուվիրով բուժման 12 շաբաթյա թերապիայի արժեքը կազմել է մոտ 94,000 ԱՄՆ դոլար[45][46][47]։ 2014 թվականի ապրիլին Միացյալ Նահանգների դեմոկրատների տան ներկայացուցիչներ Ֆրենք Պալոնը և Դայանա Դեգետը նամակ ուղղեցին Gilead Sciences Inc.-ին, որտեղ հարցնում էին սոֆոսբուվիրի գնագոյացման, ցածր եկամուտ ունեցող հիվանդների համար հնարավոր գնիջեցման և բոլոր այն խոչընդոտների մասին, որոնք առաջանում են դեղամիջոցի բարձր արժեքի պատճառով[48][48][49][50]։

Aquote1.png Սոֆոսբուվիրը առավելության և առաջացող մարտահրավերների գերազանց օրինակ է։ Մի կողմից՝ այն 95 % դեպքերում գրանցում է դրական արդյունք, մյուս կողմից՝ դեղահաբի 1,000 ԱՄՆ դոլար և 84,000 ԱՄՆ դոլար թերապիայի ընդհանուր արժողությունը շատերի համար հանդիսանում է մեծ խոչընդոտ։ Դա նույնիսկ գրավել էր Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսի ուշադրությունը։ Այնուամենայնիվ, սոֆոսբուվիրը ընդգրկվեց ԱՄՆ-ում լավագույն վաճառք ապահովող դեղամիջոցների ցանկում։ Aquote2.png


2015 թվականի փետրվարին Gilead-ը հայտնեց, որ դեղատների կառավարիչների հետ պայմանավորվածությունների և պետտուրք վճարողների համար նախատեսված պարտադիր զեղչերի համաձայն՝ 2014 թվականին ընդհանուր գնիջեցումը կազմել է 22 %: Հաշվարկների համաձայն՝ 2015 թվականին այն կկազմի 46 %[51]։ Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ֆորումի և դեղագործական տնտեսագետների հաշվարկների համաձայն՝ 46 % գնիջեցման շնորհիվ բուժումը հասանելի կդառնա առողջապահական համակարգի, հեպատիտով վարակված բազմաթիվ հիվանդների համար, և թերապիայի արժեքը կկազմի մոտ 40,000 ԱՄՆ դոլար[52][53][54]։

Պայմանավորված 2017 թվականին ԱՄՆ-ում սոֆոսբուվիրի բարձր արժեքով՝ որոշ նահանգներ, ինչպիսին է՝ Լուիզիանան, Medicaid-ի կողմից հասանելի դեղորայքը տրամադրում էին միայն լյարդի սուր ախտահարում ունեցող հիվանդներին[55]։ Դա բերում է հիվանդների մոտ բարդությունների առաջացմանը և նպաստում հեպատիտ C վիրուսի տարածմանը[56]։ 2016 թվականի մայիսին Health Affairs-ը հրապարակեց հոդված, որում առաջարկեց ընդունել «Կառավարության կողմից պատենտների օգտագործում» նոր դաշնային օրենք, որը հնարավորություն կտա կառավարությանը սկսել արտոնագրով պաշտպանված դեղամիջոցների մատչելի արտադրություն[56]։ 2017 թվականին Լուիզիանա նահանգի առողջապահության քարտուղար Ռեբեկա Գին նկարագրեց իրենց նահանգի առողջապահության որդեգրած քաղաքականությունը՝ որպես Ամերիկայի հանրային առողջության ճգնաժամի հաղթահարման քաղաքականություն[55]։

Ճապոնիա և Հարավային Կորեա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արևմտյան զարգացած պետությունների համեմատ՝ սոֆոսբուվիրի արժեքը շատ ավելի մատչելի է Ճապոնիայում և Հարավային Կորեայում։ Դրա արժեքը տատանվում է 300-5900 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում՝ 12 շաբաթյա բուժման համար, որտեղ կառավարությունը հոգում է թերապիայի ծախսերը՝ 99 % և 70 % համապատասխանաբար[40][41]։

Գերմանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առողջության ապահովագրողների և Gilead-ի միջև պայմանավորվածության համաձայն՝ Գերմանիայում 12-շաբաթյա թերապիայի արժեքը կազմել է 41,000 եվրո։ Նույն պայմանավորվածությունն է ձեռք բերել նաև Ֆրանսիայի ազգային առողջապահական համակարգը, ըստ որի՝ արժեքը փոփոխվելու է՝ կախված վաճառքի ծավալներից և անարդյունավետ բուժումների քանակից[57]։

Շվեյցարիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շվեյցարիայում գինը ամրագրվում է պետության կողմից յուրաքանչյուր 3 տարին մեկ։ 400 մգ 24 հաբի դիմաց արժեքը կազմում է 16,102.50 շվեյցարական ֆրանկ[58]։

Միացյալ Թագավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միացյալ Թագավորությունում 12-շաբաթյա բուժման արժեքը կազմում է մոտ 35,000 ԱՄՆ դոլար[37]։ 2015 թվականին Անգլիայի ազգային առողջապահական համակարգը ստեղծեց դեղամիջոցի գործառնական մատակարարման ցանց, որը հաստատել էր Խնամքի գերազանցության և առողջապահության ազգային ինստիտուտը, ըստ որի՝ 2016-2017 թվականների ընթացքում հատուցվելու է 10,000 թերապիայի ամբողջական արժեք։ Հաշվարկվում էր նաև, թե որքան մարդ բուժման հնարավորություն կստանա այդ ծրագրի ընթացքում։ Դա 2016 թվականի Անգլիայի ազգային աողջապահական համակարգի ամենամեծ միանվագ ներդրումն էր[59]։

Խորվաթիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի տվյալներով՝ սոֆոսբուվիրը ընդգրկված է Խորվաթիայի անհրաժեշտ դեղամիջոցների ցանկում, և բուժումը ամբողջությամբ հոգում է Խորվաթիայի առողջության ապահովագրման հիմնադրամը։ Արտադրողի հետ պայմանավորվածության համաձայն՝ հիմնադրամը վճարում է միայն դրական թերապիայի պարագայում։ Մնացյալ դեպքերում ծախսերը հոգում է արտադրողը[60]։

Զարգացող աշխարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականին Giread-ը հայտնեց 91 զարգացող պետություններում գեներիկ դեղամիջոցներ արտադրողների հետ համագործակցության մասին, որոնք պետք է արտադրեն սոֆոսբուվիր և վաճառեն այն աշխարհի վարակված բնակչությանը՝ բուժման 300 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ[42]։ Այդ համաձայնագիրը ստորագրվեց 2015 թվականի սեպտեմբերին[43]։ Հնդկաստանում ակտիվիստ խմբի առաջնորդը որակեց այդ շարժումը որպես «ոչ ադեկվատ», բայց և այնպես ինը կազմակերպություն սկսեց դեղամիջոցի արտադրությունը։ Հնդկական The Economic Times-ը անվանեց դա «մարքեթինգային կատաղի պատերազմի հայտարարում»[61]։

Access to Medicine Index-ը 2013 թվականին Gilead-ին շնորհեց «Աշխարհի 20 խոշորագույն դեղագործական ընկերությունների գնագոյացում, արտադրություն և բաշխում» կատեգորիայում առաջին հորիզոնականը[62]։ Միևնույն ժամանակ Ջենիֆեր Կոնը Բժիշկներ առանց սահմանների կազմակերպությունից և Աշխարհի բժիշկները քննադատում էին սոֆոսբուվիրի արժեքը՝ պնդելով, որ դա կորպորատիվ ագահություն է, և որ Gilead-ը անտեսում է մարդկանց կարիքները՝ զարգացող պետություններում[38][39]։

2011 թվականի տվյալներով՝ Ալժիրում ավելի քան 70,000 մարդ վարակված է հեպատիտ C-ով[63]։ 2015 թվականի օգոստոսին Gilead-ը արտոնագրեց՝ Հնդկաստանի իր գործնկերներին վաճառելու սոֆոսբուվիրը Ալժիրում[64][65]։ Մինչ այդ, միջին եկամուտ ունեցող երկրները բողոքում էին դեղամիջոցի անհասանելիությունից, ներառյալ՝ Ալժիրը[63][64][66]։

Արտոնագրային մարտահրավեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի հունվարին Մումբայում Հնդկաստանի արտոնագրման գրասենյակը մերժեց Gilead-ի արտոնագրման դիմումը[67][68]։ Այդ որոշումը բողոքարկվեց 2015 թվականի փետրվարին[69][70]։

2015 թվականի փետրվարին հայտնի դարձավ[71], որ Աշխարհի Բժիշկները[72] բողոք են ներկայացրել ընդդեմ Gilead-ի արտոնագրմանը Եվրոպայի արտոնագրման գրասենյակում՝ պնդելով, որ սոֆոսբուվիրի կառուցվածքը հիմնված է գոյություն ունեցող մոլեկուլներից[67]։ Նրանք պնդում են, որ Protide տեխնոլոգիայով ստեղծված սոֆոսբուվիրը հայտնաբերվել է McGuigan թիմի կողմից (Կարդիֆի համալսարան, Միացյալ Թագավորություն)[73][74]։ Խումբը ունեցավ մարտահրավերներ նաև այլ զարգացող երկրներում[75]։

Առողջապահական տուրիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պայմանավորված ԱՄՆ-ում սոֆոսբուվիրի բարձր արժեքով՝ 2016 թվականին հեպատիտ C-ով վարակված մեծաթիվ ամերիկացիներ մեկնել են Հնդկաստան՝ բուժում ստանալու նպատակով։ Նույն սոֆոսբուվիրով բուժում ստանալու նպատակով չինացիների մեծ հոսք նկատվեց դեպի Հնդկաստան։ Մինչ այդ սոֆոսբուվիրը չէր գրանցվել Չինաստանի սննդի և դեղերի անվտանգության պետական ծառայության կողմից[76]։

Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆոսբուվիրի համակցումը NS5A արգելակողների (դակլատասվիր, լեդիպասվիր, վելպատասվիր) հետ ցույց են տվել մինչև 100 % հակավիրուսային ազդեցություն։ Հետազոտությունների մեծ մասում նշվում է 94-97 % արդյունավետություն, որը գերազանցում է նախկին բուժման տարբերակների արդյունավետությունը[3][77][78]։ Հիլը և նրա աշխատակիցները ներկայացրին 1,160 հիվանդների տվյալներ, որոնք ստացել են բուժում հնդկական, եգիպտական և չինական մատակարարների գեներիկ դեղամիջոցներով՝ 90 % արդյունավետությամբ և ընդամենը 50 ԱՄՆ դոլար թերապիայի արժեքով[44]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Տենոֆովիր ալաֆենամիդ — նուկլեոտիդի հակադարձ-տրանսկրիպտազա, որն ստեղծվում է ֆոսֆորամիդատ նախադեղի նմանատիպ տեխնոլոգիայով[28][79]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 SOFOSBUVIR
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Sofosbuvir»։ The American Society of Health-System Pharmacists։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-12-01-ին։ Վերցված է Nov 30, 2016 
  3. ↑ 3,0 3,1 FDA News Release (June 28, 2016)։ «FDA approves Epclusa for treatment of chronic Hepatitis C virus infection»։ Արխիվացված օրիգինալից June 3, 2017-ին 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Sofosbuvir (Sovaldi) - Treatment - Hepatitis C Online»։ www.hepatitisc.uw.edu։ Արխիվացված օրիգինալից 23 December 2016-ին։ Վերցված է 8 January 2017 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Sovaldi 400 mg film coated tablets - Summary of Product Characteristics (SPC) - (eMC)»։ www.medicines.org.uk։ Արխիվացված օրիգինալից 31 January 2017-ին։ Վերցված է 8 January 2017 
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 «Sofosbuvir label»։ FDA։ August 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-09-27-ին 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Direct-Acting Antivirals for Hepatitis C: Drug Safety Communication - Risk of Hepatitis B Reactivating»։ FDA։ 4 October 2016։ Արխիվացված օրիգինալից 6 October 2016-ին։ Վերցված է 6 October 2016 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Sovaldi 400 mg film coated tablets - Summary of Product Characteristics»։ UK Electronic Medicines Compendium։ September 2016։ Արխիվացված օրիգինալից 10 November 2016-ին։ Վերցված է 10 November 2016 
  9. ↑ 9,0 9,1 Gounder Celine (9 December 2013)։ «A Better Treatment for Hepatitis C»։ The New Yorker։ Արխիվացված օրիգինալից 20 September 2016-ին 
  10. ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)»։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 13 December 2016-ին։ Վերցված է 8 December 2016 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 «Rapid reductions in prices for generic sofosbuvir and daclatasvir to treat hepatitis C»։ Journal of Virus Eradication 2 (1): 28–31։ January 2016։ PMC 4946692։ PMID 27482432 
  12. ↑ 12,0 12,1 Alonso-Zaldivar R (July 29, 2014)։ «Gilead's Sovaldi prescribed more than all other hepatitis C drugs combined»։ Mercury News։ Արխիվացված օրիգինալից May 23, 2015-ին 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «Recommendations for Testing, Managing, and Treating Hepatitis C»։ AASLD/IDSA։ 27 September 2016։ Արխիվացված օրիգինալից 10 November 2016-ին։ Վերցված է 10 November 2016 
  14. ↑ «EPCLUSA (sofosbuvir and velpatasvir) Prescribing information»։ Gilead Sciences, Inc.։ Արխիվացված օրիգինալից 30 June 2017-ին։ Վերցված է 16 June 2017 
  15. ↑ «Dutch guidance for the treatment of chronic hepatitis C virus infection in a new therapeutic era»։ The Netherlands Journal of Medicine 72 (8): 388–400։ October 2014։ PMID 25387551 
  16. ↑ «Sofosbuvir: a novel oral agent for chronic hepatitis C»։ Annals of Gastroenterology 27 (4): 331–337։ 2014։ PMC 4188929։ PMID 25332066 
  17. ↑ «A review of standard and newer treatment strategies in hepatitis C»։ The American Journal of Managed Care 18 (14 Suppl): S340–9։ December 2012։ PMID 23327540 
  18. ↑ «Hepatitis C drugs: the end of the pegylated interferon era and the emergence of all-oral interferon-free antiviral regimens: a concise review»։ Canadian Journal of Gastroenterology & Hepatology 28 (8): 445–51։ September 2014։ PMC 4210236։ PMID 25229466 
  19. ↑ «Pegylated-interferon-α(2a) in clinical practice: how to manage patients suffering from side effects»։ Expert Opinion on Drug Safety 10 (3): 429–35։ May 2011։ PMID 21323500։ doi:10.1517/14740338.2011.559161 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 «Copegus (Ribavirin, USP Tablets) Medication Guide»։ Roche։ Արխիվացված օրիգինալից 29 October 2014-ին։ Վերցված է 28 October 2014 
  21. ↑ «Sofosbuvir: A novel treatment option for chronic hepatitis C infection»։ Journal of Pharmacology & Pharmacotherapeutics 5 (4): 278–84։ October 2014։ PMC 4231565։ PMID 25422576։ doi:10.4103/0976-500X.142464 
  22. ↑ «Drug interactions between antiretrovirals and new or emerging direct-acting antivirals in HIV/hepatitis C virus coinfection»։ Current Opinion in Infectious Diseases 27 (1): 36–45։ February 2014։ PMID 24305043։ doi:10.1097/QCO.0000000000000034 
  23. ↑ «Daclatasvir-sofosbuvir combination therapy with or without ribavirin for hepatitis C virus infection: from the clinical trials to real life»։ Hepatic Medicine 8: 21–6։ March 2016։ PMC 4786064։ PMID 27019602։ doi:10.2147/HMER.S62014 
  24. ↑ «Efficiency of incorporation and chain termination determines the inhibition potency of 2'-modified nucleotide analogs against hepatitis C virus polymerase»։ Antimicrobial Agents and Chemotherapy 58 (7): 3636–45։ July 2014։ PMC 4068585։ PMID 24733478։ doi:10.1128/AAC.02666-14 
  25. ↑ «Characterization of the metabolic activation of hepatitis C virus nucleoside inhibitor beta-D-2'-Deoxy-2'-fluoro-2'-C-methylcytidine (PSI-6130) and identification of a novel active 5'-triphosphate species»։ The Journal of Biological Chemistry 282 (41): 29812–20։ October 2007։ PMID 17698842։ doi:10.1074/jbc.M705274200։ Արխիվացված օրիգինալից 2017-09-23-ին 
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 «Pharmacokinetic, Pharmacodynamic, and Drug-Interaction Profile of the Hepatitis C Virus NS5B Polymerase Inhibitor Sofosbuvir»։ Clinical Pharmacokinetics 54 (7): 677–90։ July 2015։ PMID 25822283։ doi:10.1007/s40262-015-0261-7 
  27. ↑ Arzneistoff-Profile (German) 9 (28 ed.)։ Eschborn, Germany: Govi Pharmazeutischer Verlag։ 2015։ ISBN 978-3-7741-9846-3 
  28. ↑ 28,0 28,1 «Mechanism of activation of PSI-7851 and its diastereoisomer PSI-7977»։ The Journal of Biological Chemistry 285 (45): 34337–47։ November 2010։ PMC 2966047։ PMID 20801890։ doi:10.1074/jbc.M110.161802 
  29. ↑ «Application Number: 204671Orig1s000: Medical Reviews»։ FDA։ November 20, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից November 10, 2016-ին 
  30. ↑ 30,0 30,1 «FDA approves Sovaldi for chronic hepatitis C»։ FDA New Release։ U.S. Food and Drug Administration։ 2013-12-06։ Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-09-ին 
  31. ↑ Tucker M (December 6, 2013)։ «FDA Approves 'Game Changer' Hepatitis C Drug Sofosbuvir»։ Medscape։ Արխիվացված օրիգինալից May 17, 2015-ին 
  32. ↑ «FDA approves first combination pill to treat hepatitis C»։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-05-04-ին 
  33. ↑ «Hepatitis C Dilemma: Treat Illness With Interferon Now or Wait? - WSJ»։ Արխիվացված օրիգինալից 2017-06-02-ին 
  34. ↑ Herper Matthew (February 21, 2014)։ «Gilead's Hepatitis C Pill Takes Off Like A Rocket»։ Forbes։ Արխիվացված օրիգինալից August 31, 2017-ին 
  35. ↑ «Essential Medicines WHO Model List, 19th edition» (PDF)։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-05-13-ին 
  36. ↑ Harris Gardiner (15 September 2014)։ «Maker of Costly Hepatitis C Drug Sovaldi Strikes Deal on Generics for Poor Countries»։ The New York Times։ Արխիվացված օրիգինալից 31 January 2017-ին 
  37. ↑ 37,0 37,1 Boseley Sarah (15 January 2015)։ «Hepatitis C drug delayed by NHS due to high cost»։ The Guardian։ Արխիվացված օրիգինալից 10 November 2016-ին 
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 Stanton T։ «Activists pounce on $1,000-a-day price for Gilead's hep C wonder drug, Sovaldi»։ FiercePharma։ Արխիվացված օրիգինալից 18 February 2014-ին։ Վերցված է 22 February 2014 
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 Waldman R։ «Gilead's HCV drug sofosbuvir approved by the FDA but accessible for how many?»։ Doctors of the World։ Արխիվացված օրիգինալից-ից 26 February 2014-ին։ Վերցված է 22 February 2014 
  40. ↑ 40,0 40,1 «C형간염 치료제 건강보험 적용»։ Արխիվացված օրիգինալից 30 May 2016-ին։ Վերցված է 2 August 2016 
  41. ↑ 41,0 41,1 무단전재 Ⓒ 종합 경제정보 미디어 이데일리-상업적, 금지 재배포 (20 April 2016)։ «C형 간염 치료제 신약, 내달 1일부터 건강보험 적용»։ Արխիվացված օրիգինալից 31 May 2016-ին։ Վերցված է 2 August 2016 
  42. ↑ 42,0 42,1 «Minimum target prices for production of direct-acting antivirals and associated diagnostics to combat hepatitis C virus»։ Hepatology 61 (4): 1174–82։ April 2015։ PMC 4403972։ PMID 25482139։ doi:10.1002/hep.27641 
  43. ↑ 43,0 43,1 Kalra A, Siddiqui Z (September 15, 2014)։ «Gilead licenses hepatitis C drug to Cipla, Ranbaxy, five others»։ Reuters India։ Արխիվացված օրիգինալից December 10, 2014-ին 
  44. ↑ 44,0 44,1 Merlot J (November 2, 2017)։ «Hepatitis C könnte für 50 Dollar geheilt werden» (German)։ Der Spiegel։ Վերցված է November 2, 2017 
  45. ↑ Pollack A (October 10, 2014)։ «Harvoni, a Hepatitis C Drug from Gilead, Wins F.D.A. Approval»։ The New York Times։ Արխիվացված օրիգինալից January 26, 2017-ին 
  46. ↑ «Gilead Faces Lawsuit Over Hepatitis C Drug Pricing»։ Drug Discovery & Development (Advantage Business Media)։ Associated Press։ December 11, 2014։ Արխիվացված օրիգինալից December 13, 2014-ին 
  47. ↑ Pollack A (December 6, 2013)։ «F. D. A. Approves Pill to Treat Hepatitis»։ The New York Times։ Արխիվացված օրիգինալից February 3, 2017-ին 
  48. ↑ 48,0 48,1 Armstrong D (21 March 2014)։ «Gilead's $84,000 Treatment Questioned by U.S. Lawmakers»։ Bloomberg։ Արխիվացված օրիգինալից 8 December 2015-ին։ Վերցված է 27 October 2015 
  49. ↑ Lucio S (February 2015)։ «The Increasing Impact of High-Cost Specialty Therapies»։ Pharmacy Purchasing & Products 12 (2)։ Արխիվացված օրիգինալից-ից 8 December 2015-ին։ Վերցված է 4 December 2015 
  50. ↑ «New expensive treatments for hepatitis C infection»։ JAMA 312 (6): 593–4։ August 2014։ PMID 25038617։ doi:10.1001/jama.2014.8897 
  51. ↑ «Gilead Q4 2014 Earnings Call»։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-02-22-ին 
  52. ↑ «New Lower Prices for Gilead Hepatitis C Drugs Reach CTAF Threshold for High Health System Value» (Press release)։ 2015-02-17։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-02-22-ին։ Վերցված է 2015-02-22 
  53. ↑ California Technology Assessment Forum (2014-03-10)։ «Treatments for Hepatitis C»։ Արխիվացված օրիգինալից-ից 2014-10-20-ին 
  54. ↑ «Medical Groups Question Price of New Hep C Drug»։ The New York Times։ Associated Press։ 11 March 2014 
  55. ↑ 55,0 55,1 Johnson CY (July 3, 2017)։ «Louisiana considers radical step to counter high drug prices: Federal intervention»։ Baton Rouge, Louisiana։ Արխիվացված օրիգինալից September 23, 2017-ին։ Վերցված է July 4, 2017 
  56. ↑ 56,0 56,1 «'Government Patent Use': A Legal Approach To Reducing Drug Spending» (PDF)։ Health Affairs 35 (5): 791–7։ May 2016։ PMID 27140984։ doi:10.1377/hlthaff.2015.1120։ Արխիվացված օրիգինալից September 1, 2017-ին։ Վերցված է June 4, 2017 
  57. ↑ «Gilead strikes Sovaldi price deal in Germany as it picks up speed in EU»։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-02-19-ին 
  58. ↑ «Sovaldi / Sofosbuvir medication in Switzerland»։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-10-04-ին 
  59. ↑ «NHS England rollout of ground-breaking drugs 'changes role of NICE'»։ Health Service Journal։ 4 April 2016։ Արխիվացված օրիգինալից 5 June 2016-ին։ Վերցված է 14 May 2016 
  60. ↑ Tri skupa lijeka za hepatitis C od danas na besplatnoj listi HZZO-a
  61. ↑ Divya Rajagopal for the Economic Times. Sept 12, 2015. Can Indian generic makers find gold with a blockbuster Hepatitis C drug?
  62. ↑ «Pricing, Manufacturing & Distribution | Access to Medicine Index 2014»։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-02-06-ին 
  63. ↑ 63,0 63,1 «Hepatitis C and Drug Pricing: The Need for a Better Balance»։ mfAR, The Foundation for AIDS Research։ February 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-04-07-ին 
  64. ↑ 64,0 64,1 «An Alternative Research and Development Strategy to Deliver Affordable Treatments for Hepatitis C Patients»։ Drugs for Neglected Diseases Initiative։ April 2016։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-08-09-ին 
  65. ↑ «Chronic Hepatitis C Treatment Expansion Generic Manufacturing for Developing Countries»։ Gilead։ August 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-03-16-ին 
  66. ↑ «Strategies to Secure Access to Generic Hepatitis C Medicines»։ Doctors without Borders.։ May 2015։ Արխիվացված օրիգինալից 2017-01-18-ին 
  67. ↑ 67,0 67,1 Kuhrt N (February 10, 2015)։ «Hepatitis-Pille Sovaldi: "Ärzte der Welt" geht gegen Patent vor» (German)։ Der Spiegel։ Արխիվացված օրիգինալից February 10, 2015-ին։ Վերցված է February 10, 2015 
  68. ↑ Einhorn Bruce։ «How India's Patent Office Destroyed Gilead's Global Game Plan»։ Bloomberg.com։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-01-01-ին։ Վերցված է 2015-12-30 
  69. ↑ Mezher Michael (February 4, 2015)։ «Follow the Rules, Indian Court Tells Patent Office in Sovaldi Case»։ Regulatory Affairs Professionals Society։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-05-01-ին 
  70. ↑ Datta J (2 February 2015)։ «More patent-opposition on Gilead's hepatitis C drug, sofosbuvir»։ Hindu Business Line։ Արխիվացված օրիգինալից 23 September 2017-ին 
  71. ↑ «DOCTORS OF THE WORLD—MÉDECINS DU MONDE OPPOSES SOFOSBUVIR PATENT IN EUROPE»։ Médecins du Monde։ Արխիվացված օրիգինալից 12 February 2015-ին։ Վերցված է 12 February 2015 
  72. ↑ «European Patent EP2203462, granted 21 May 2014»։ European Patent Register։ European Patent Office։ Վերցված է 12 February 2015 
  73. ↑ «Conflit autour d’un traitement contre l’hépatite C» (French)։ February 10, 2015։ Վերցված է March 4, 2015 
  74. ↑ «Charity challenges Gilead's European patent on hepatitis C therapy Sovaldi»։ February 10, 2015։ Արխիվացված օրիգինալից April 2, 2015-ին։ Վերցված է March 4, 2015 
  75. ↑ «High Cost of Sovaldi Hepatitis C Drug Prompts a Call to Void Its Patents»։ The New York Times։ Արխիվացված օրիգինալից 2015-05-23-ին 
  76. ↑ «More Americans and Chinese Traveling to India for Hepatitis C Treatment»։ WebMD China։ June 3, 2016 
  77. ↑ «Simeprevir and sofosbuvir for treatment of chronic hepatitis C infection»։ Clinical Therapeutics 37 (2): 243–67։ February 2015։ PMID 25601269։ doi:10.1016/j.clinthera.2014.12.012 
  78. ↑ «Ledipasvir-sofosbuvir: interferon-/ribavirin-free regimen for chronic hepatitis C virus infection»։ The Annals of Pharmacotherapy 49 (3): 343–50։ March 2015։ PMID 25515863։ doi:10.1177/1060028014563952։ Արխիվացված օրիգինալից-ից February 27, 2015-ին 
  79. ↑ «Comparison of tenofovir prodrugs: TAF vs TDF»։ DRUG R&D INSIGHT։ Արխիվացված օրիգինալից 25 November 2015-ին։ Վերցված է 24 November 2015 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սոֆոսբուվիր&oldid=6223885» էջից