Սենթ Լյուսիայի պատմություն
Մինչև 16-րդ դարի սկզբի եվրոպական շփումները Սենթ Լյուսիան բնակեցված էր Կարիբյան ավազանի արավակ և կալինագո ժողովուրդներով։ Այն գաղութացվել է բրիտանացիների և ֆրանսիացիների կողմից 17-րդ դարում և մինչև 1814 թվականը եղել է մի քանի սեփականության փոփոխությունների առարկա։ 1814 թվականին Ֆրանսիան այն վերջնականորեն զիջել է բրիտանացիներին։ 1958 թվականին Սենթ Լյուսիան միացել է կարճատև կիսաինքնավար Արևմտյան Հնդկաստանի ֆեդերացիային։ Սենթ Լյուսիան 1967-1979 թվականներին Միացյալ Թագավորության ասոցիացված նահանգն է եղել, այնուհետև 1979 թվականի փետրվարի 22-ին ձեռք է բերել լիարժեք անկախություն։
Նախագաղութային շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սենթ Լյուսիայում առաջին անգամ բնակություն են հաստատել ցիբոնեյները, մ.թ.ա. 1000-ից մինչև 500 թվականներին, սակայն կղզում նրանց ներկայության մասին շատ ապացույցներ չկան։ Առաջին ապացուցված բնակիչները եղել են խաղաղ արավակները, որոնք ենթադրվում է, որ եկել են Հարավային Ամերիկայի հյուսիսից մոտ 200-400 թվականներին, քանի որ կղզում կան բազմաթիվ հնագիտական վայրեր, որտեղ հայտնաբերվել են արավակների լավ զարգացած խեցեղենի նմուշներ։ Կան ապացույցներ, որոնք ցույց են տալիս, որ այս առաջին բնակիչները կղզին անվանել են Իուանալաո, որը նշանակում է «Իգուանաների երկիր»՝ կղզում իգուանաների մեծ քանակի պատճառով[1]։
Ավելի ագրեսիվ կարիբները ժամանել են մոտ 800 թվականին և իրենց տիրապետության տակ վերցրել արավակներին՝ սպանելով տղամարդկանց, իսկ կանաց ձուլելով իրենց հասարակությանը[1]։ Նրանք կղզին անվանել են Հևանարաու, իսկ ավելի ուշ ՝ Հևանորրա (Ioüanalao, կամ «այնտեղ, որտեղ իգուանաները հանդիպում են»)[2]։ Այստեղից է առաջացել Վիե Ֆորտի Hewanorra միջազգային օդանավակայանի անվանումը։ Կարիբներն ունեին բազմազան հասարակություն՝ ժառանգական թագավորներով և շամաններով։ Նրանց պատերազմական նավակներում կարող էր տեղավորվել ավելի քան 100 մարդ և դրանք բավարար արագ էին առագաստանավ բռնելու համար։ Հետագայում դրանց վախեցրին ներխուժած եվրոպացիները՝ մարտերում իրենց դաժանության պատճառով։
16-րդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քրիստոֆեր Կոլումբոսը, հավանաբար, տեսել է կղզին 1502 թվականին՝ իր չորրորդ ճանապարհորդության ժամանակ, քանի որ նա իջել է Մարտինիկայում, սակայն Կոլումբոսը իր մատյանում կղզու մասին ոչինչ չի նշել։ Խուան դե լա Կոսան նշել է կղզին 1500 թվականի իր քարտեզի վրա՝ այն անվանելով Էլ Ֆալկոն, և մեկ այլ կղզի դեպի հարավ ՝ Լաս Ագուջաս։ 1511 թվականի իսպանական Սեդուլայում կղզին նշվում է իսպանական տիրույթում, իսկ Վատիկանում 1502 թվականին ստեղծված գլոբուսը ցույց է տալիս կղզին որպես Սանտա Լյուսիա։ 1529 թվականի իսպանական քարտեզը ցույց է տալիս Ս. Լուզիա[1][2]
1550-ականների վերջերին ֆրանսիացի ծովահեն Ֆրանսուա լե Կլերը (հայտնի է որպես Ջամբե դե Բուա ՝ իր փայտե ոտքի պատճառով) ճամբար է հիմնել Pigeon Island-ում, որտեղից հարձակվել է անցնող իսպանական նավերի վրա[1][2]։
17-րդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
1605 թվականին Օլիֆ Բլոսոմ անունով անգլիական նավը պայթեցվել է դեպի Գայանա գնալիս, և 67 գաղութարարները բնակություն են հաստատել Սենթ Լյուսիայում՝ կարիբների ղեկավար Էնթոնիի կողմից ընդունվելուց հետո։ 1605 թվականի սեպտեմբերի 26-ին կարիբի պետ Աուգրաումարտի շարունակական հարձակումներից հետո միայն 19-ը ողջ մնաց, այդ պատճառով էլ նրանք փախան կղզուց[2]։ 1626 թվականին Compagnie de Saint-Christophe-ը կանոնադրվեց կարդինալ Ռիշելյոյի Ֆրանսիայի Լյուդովիկոս XIII- ի գլխավոր նախարարի կողմից, որ Փոքր Անտիլյան կղզիները գաղութացվի տասնմեկերորդ և տասնութերորդ զուգահեռների միջև[2][3][4]։ Հաջորդ տարի Անգլիայի Չարլզ I-ի կողմից թագավորական արտոնագիր տրվեց Ջեյմս Հեյին՝ Կարլայլի 1-ին կոմսին ՝ իրավունք տալով Կարիբյան կղզիներին, որոնք գտնվում են հյուսիսային լայնության 10° և 20° միջև, և ստեղծելով մրցակցային պահանջ[5]։ 1635 թվականին Compagnie de Saint-Christophe-ը վերակազմավորվեց Compagnie des Îles de l'Amérique-ի նոր արտոնագրով, որը ընկերությանը տվեց նախկին ընկերության բոլոր գույքն ու վարչակազմը և իրավունք՝ շարունակելու գաղութացնել հարևան դատարկ կղզիները[5]։
Անգլիական փաստաթղթերում ասվում է, որ Բերմուդյան գաղութարարները բնակություն են հաստատել կղզում 1635 թվականին, մինչդեռ Պիեռ Բելեն դ'Էսնամբուկի կողմից արտոնագրային հայցերի կարգավորման ֆրանսիական նամակում նշվում է 1635 թվականի մարտի 8-ը։ Պիեռ Բելեն դ'Էսնամբուկին հաջորդել է նրա եղբորորդին՝ Ժակ Դիել դյու Պարկետը։ Թոմաս Ուորները կապիտան Ջուդլիին ուղարկեց 300-400 անգլիացիների հետ՝ Պրասլին ծովածոցում բնակություն հաստատելու, սակայն կարճ ժամանակ անց նրանց վրա հարձակվել են կարիբները։ Մի քանի մնացած գաղութարարներ փախել են 1640 թվականի հոկտեմբերի 12-ին[2]: 1642 թվականին Լյուդովիկոս XIII-ը քսան տարով երկարաձգել է Compagnie des Îles de l'Amérique-ի կանոնադրությունը[6]։ Հաջորդ տարի, Դյու Պարկետը, ով դարձել էր Մարտինիկայի նահանգապետը, նշել է, որ բրիտանացիները լքել են Սենթ Լյուսիան, և նա սկսել է պլաններ մշակել բնակավայրի համար[2][2] [7]:
1650 թվականի հունիսին նա ուղարկել է Լուի դը Կերենգոանին, Սյոր դը Ռուսելանին և 40 ֆրանսիացիների՝ ամրոց հիմնելու Ռիվիեր դյու Կարենաժի գետաբերանում՝ ներկայիս Կաստրիսի մոտ[2]։ Քանի որ ընկերությունը կանգնած է եղել սնանկացման առաջ, Դյու Պարկետը նավարկել է Ֆրանսիա 1650 թվականի սեպտեմբերին և գնել Գրենադայի, Գրենադինների, Մարտինիկայի և Սենթ Լյուսիանի անհատ ձեռնարկատիրությունը 41,500 ₣-ով[2]։ Ֆրանսիացիները հետ են մղել անգլիական ներխուժման փորձը 1659 թվականին, բայց 1654 թվականին հոլանդացիներին թույլ են տվել կառուցել ռեդաբտ Վիե Ֆորտ Բեյի մոտ։ 1663 թվականի ապրիլի 6-ին կարիբները Սենթ Լյուսիան վաճառել են Ֆրենսիս Ուիլոբիին՝ Պարհամի 5-րդ բարոն Ուիլոբին, Կարիբյան ավազանի անգլիական նահանգապետը։ Նա կղզի է ներխուժել 1100 անգլիացիների և 600 ամերիկացիների հետ, 5 ռազմանավերով և 17 պիրոգաներով` ստիպելով 14 ֆրանսիացի պաշտպաններին փախչել։ Այդ ժամանակ անգլիական գաղութում հիվանդություն է տարածվել։ Ֆրանսիացիները կրկին տիրացել են, բայց անգլիացիները վերադարձել են 1664 թվականի հունիսին և պահպանել իրենց տիրապետությունը մինչև 1665 թվականի հոկտեմբերի 20-ը, երբ դիվանագիտությամբ կղզի են վերադարձել ֆրանսիացիները։ Անգլիացիները կրկին ներխուժել են 1665 թվականին, բայց հիվանդությունը, սովը և կարիբները ստիպել են նրանց փախչել 1666 թվականի հունվարին։ Բրեդայի պայմանագիրը (1667) կղզու վերահսկողությունը վերադարձրել է ֆրանսիացիներին։ Անգլիացիներն արշավել են կղզի 1686 թվականին, բայց 1687 թվականի պայմանագրով և 1697 թվականի Ռիսվիկի պայմանագրով հրաժարվել են բոլոր պահանջներից[2] [2]:
18-րդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Ամսաթիվ | Երկիր |
|---|---|
| 1674 | Ֆրանսիական թագի գաղութ |
| 1723 | Չեզոք տարածք (համաձայնեցվել է Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի հետ) |
| 1743 | Ֆրանսիական գաղութ (Sainte Lucie) |
| 1748 | Չեզոք տարածք (դե յուրե համաձայնեցվել է Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի հետ) |
| 1756 | Ֆրանսիական գաղութ (Sainte Lucie) |
| 1762 | Բրիտանական օկուպացիա |
| 1763 | Վերականգնվել է Ֆրանսիա |
| 1778 | Բրիտանական օկուպացիա |
| 1783 | Վերականգնվել է Ֆրանսիա |
| 1796 | Բրիտանական օկուպացիա |
| 1802 | Վերականգնվել է Ֆրանսիա |
| 1803 | Բրիտանական օկուպացիա |
| 1814 | Բրիտանական տիրապետությունը հաստատվել է |
Ե՛վ բրիտանացիները՝ իրենց կենտրոնակայանը Բարբադոսում, և՛ ֆրանսիացիները, որոնք կենտրոնացել էին Մարտինիկայում, գրավիչ համարել են Սենթ Լյուսիան այն բանից հետո, երբ 1763 թվականին զարգացել է ստրուկների վրա հիմնված շաքարի արդյունաբերությունը, և 18-րդ դարում կղզին փոխել է կարգավիճակը և տասնյակ անգամ հայտարարվել չեզոք տարածք։ Չնայած դրան ֆրանսիական բնակավայրերը մնացել են, և կղզին դե ֆակտո ֆրանսիական գաղութ է եղել մինչև 18-րդ դարը։
1722 թվականին Մեծ Բրիտանիայի Ջորջ I-ը և՛ Սենթ Լյուսիան և՛ Սենթ Վինսենթը շնորհել է Մոնտագուի 2-րդ դուքս Ջոն Մոնտագուին։ Նա իր հերթին փոխնահանգապետ է նշանակել Նաթանիել Ուրինգին, ով առևտրական ծովային կապիտան և արկածախնդիր մարդ է եղել։ Ուրինգը յոթ նավերից բաղկացած խմբով գնացել է կղզիներ և բնակություն հաստատել Փիթ Քարենաժում։ Չկարողանալով բավարար աջակցություն ստանալ բրիտանական ռազմանավերից՝ նա և նոր գաղութարարներն արագ փախել են ֆրանսիացիներից[6]։
1730 թվականի մարդահամարը ցույց է տվել կղզու 463 բնակիչների, որոնց թվում ընդամենը 125 սպիտակամորթներ, 37 կարիբներ, 175 ստրուկներ և 126 ազատ սևամորթներ կամ խառը ռասայից։ Ֆրանսիացիները տիրել են կղզուն 1744 թվականին, իսկ 1745 թվականին կղզին ուներ 3455 բնակչություն, այդ թվում՝ 2573 ստրուկ[2] :
Յոթնամյա պատերազմի ժամանակ Բրիտանիան 1762 թվականին գրավել է Սենթ Լյուսիան, սակայն 1763 թվականի փետրվարի 10-ին Փարիզի պայմանագրով կղզին վերադարձվել է։ Բրիտանիան կրկին օկուպացրել է կղզին 1778 թվականին՝ Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմի ժամանակ, Կուլ դե Սակի Մեծ ճակատամարտից հետո։ Բրիտանացի ծովակալ Ջորջ Ռոդնին 1779-1782 թվականներին կառուցել է Ռոդնի ֆորտը[2] :
Մինչև 1779 թվականը կղզու բնակչությունն ավելացել է մինչև 19230 մարդ, որոնց թվում 16003 ստրուկներն էին, որոնք աշխատում էին շաքարի 44 պլանտացիաներում։ Այնուամենայնիվ, 1780 թվականի Մեծ փոթորիկից սպանվել է մոտ 800 մարդ։ Այդ ընթացքում կղզին վերադարձվել է Ֆրանսիայի տիրապետության տակ 1784 թվականին՝ Փարիզի խաղաղության (1783) պայմանագրով, 300 պլանտացիա այդ ժամանակ լքվել էր, կղզու վրա մնացել էր մի քանի հազար մարոններ[2] :
,_West_Indies_-_Geographicus_-_SaintLucia-bellin-1758.jpg)
1791 թվականի հունվարին՝ Ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ, Ազգային ժողովը չորս կոմիսարներ է ուղարկել Սենթ Լյուսիա՝ հեղափոխության փիլիսոփայությունը տարածելու համար։ Օգոստոսին ստրուկները սկսել են լքել իրենց կալվածքները, իսկ նահանգապետ դե Գիմատը փախել։ 1792 թվականի դեկտեմբերին լեյտենանտ Ժան-Բատիստ Ռայմոնդ դե Լակրոսը ժամանել է հեղափոխական բրոշյուրներով, և աղքատ սպիտակամորթներն ու ազատ գունավոր մարդիկ սկսել են կոչել իրենց հայրենասերներ։ 1793 թվականի փետրվարի 1-ին Ֆրանսիան պատերազմ է հայտարարել Անգլիային և Հոլանդիային, և գեներալ Նիկոլա Քսավյե դե Ռիկարը ստանձնել է նահանգապետի պաշտոնը։ Ազգային կոնվենցիան վերացրել է ստրկությունը 1794 թվականի փետրվարի 4-ին, սակայն Սենթ Լյուսիան բրիտանական արշավանքի է ենթարկվել, որը գլխավորել է փոխծովակալ Ջոն Ջերվիսը 1794 թվականի ապրիլի 1-ին։ Մորն Ֆորչունը դարձել է Ֆորտ Շառլոտ։ Շուտով դիմադրության հայրենասեր բանակը՝ L'Armee Francaise dans les Bois-ը, սկսել է հակահարված տալ։ Այսպիսով սկսվել է Առաջին բրիգադական պատերազմը[2]:
Կարճ ժամանակ անց բրիտանացիները ներխուժել են՝ ի պատասխան պլանտացիաների հարուստ սեփականատերերի մտահոգությունների, որոնք ցանկանում էին շարունակել շաքարի արտադրությունը։ 1795 թվականի փետրվարի 21-ին մի խումբ ապստամբներ՝ Վիկտոր Հյուգի գլխավորությամբ, ջախջախել են բրիտանական զորքերի գումարտակը։ Հաջորդ չորս ամիսների ընթացքում նոր ազատված ստրուկների խումբը, որը հայտնի էր որպես բրիգանդներ, կղզուց դուրս է մղել ոչ միայն բրիտանական բանակին, այլև բոլոր սպիտակամորթ ստրկատերերին (գունավոր ստրկատերերը մնացել են մենակ, ինչպես Հաիթիում։ Անգլիացիներն ի վերջո պարտվել են հունիսի 19-ին և փախել կղզուց։ Պլանտատոր ռոյալիստները փախել են նրանց հետ՝ թողնելով մնացած Սենտ Լյուսիացիներին վայելելու «l'Année de la Liberté»-ն՝ «ստրկությունից ազատության մեկ տարին…»: Ֆրանսիացի Գասպար Գոյրանը, որը Սենթ Լյուսիայի կոմիսարն էր, հետագայում դարձել է Սենթ Լյուսիայի նահանգապետ և հռչակե ստրկության վերացումը։ Գոյրանդը դատի է ենթարկել ազնվական պլանտատորներին։ Մի քանիսը գլխատվել են գիլիոտինով, որը զորքերի հետ բերվել է Սենտ Լյուսիա։ Ապա նա անցել է կղզու վերակազմակերպմանը[8]։
Բրիտանացիները շարունակել են կղզին վերագրավելու հույսեր փայփայել, և 1796 թվականի ապրիլին սըր Ռալֆ Աբերքրոմբին իր զորքով գրավելու փորձ է արել։ Կաստրիսն այրվել է որպես հակամարտության մի մաս, և մոտավորապես մեկամսյա դաժան մարտերից հետո ֆրանսիացիները հանձնվել են Մորն Ֆորչունում մայիսի 25-ին։ Աբերքրոմբին գեներալ Մուրին նշանակել է Սենթ Լյուսիայի նահանգապետ` 5000 զինվորներով որոնք ավարտելու էին ամբողջ կղզին հնազանդեցնելու խնդիրը[8]։
Բրիտանական Գեներալ Ջոն Մուրը նշանակվել է զինվորական կառավարիչ 1796 թվականի մայիսի 25-ին և մասնակցել Երկրորդ բրիգանդական պատերազմին։ Որոշ բրիգանդներ սկսել են հանձնվել 1797 թվականին, երբ խոստացել են, որ իրենց ստրկության չեն վերադարձնի։ Վերջնականապես ազատություն են ստացել և ռազմական գործողություններն ավարտվել են 1838 թվականին[2][9]:
19-րդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1802 թվականի Ամիենի պայմանագիրը կղզին վերադարձրել է ֆրանսիական վերահսկողությանը, իսկ Նապոլեոն Բոնապարտը վերականգնել է ստրկությունը։ Բրիտանացիները վերադարձրել են կղզին 1803 թվականի հունիսին, երբ կոմոդոր Սամուել Հուդը հաղթել է ֆրանսիացի նահանգապետ գեներալ Անտուան Նոգեսին։ Կղզին պաշտոնապես անցել է Բրիտանիային 1814 թվականին[2]:
Նաև 1838 թվականին Սենթ Լյուսիան ընդգրկվել է Բրիտանական Հողմակողմ կղզիների վարչակազմում, որի կենտրոնակայանը գտնվել է Բարբադոսում։ Դա տևել է մինչև 1885 թվականը, երբ մայրաքաղաքը տեղափոխվել է Գրենադա։
20-րդ դարից մինչև 21-րդ դար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կարիբյան ծովի ճակատամարտի ժամանակ գերմանական U-boat-ը հարձակվել և խորտակել է երկու բրիտանական նավ Կաստրիս նավահանգստում 1942 թվականի մարտի 9-ին[2][10]:
Աճող ինքնակառավարումը նշանավորել է Սենթ Լյուսիայի 20-րդ դարի պատմությունը։ 1924 թվականի սահմանադրությունը կղզուն տվել է ներկայացուցչական կառավարման իր առաջին ձևը՝ նախկինում բոլոր առաջադրված օրենսդիր խորհրդում ընտրված անդամների փոքրամասնությամբ։ Չափահասների համընդհանուր ընտրական իրավունքը մտցվել է 1951 թվականին, և ընտրված անդամները դարձել են խորհրդի մեծամասնությունը։ Նախարարական կառավարությունը մտցվել է 1956 թվականին, իսկ 1958 թվականին Սենթ Լյուսիան միացել է Արևմտյան Հնդկաստանի կարճատև ֆեդերացիային, որը Միացյալ Թագավորության կիսաինքնավար կախվածությունն էր։
Երբ ֆեդերացիան փլուզվել է 1962 թվականին, Ճամայկայի դուրս գալուց հետո, կարճ ժամանակով փորձ է արվել ավելի փոքր ֆեդերացիա ստեղծել։ Միացյալ Թագավորության երկրորդ ձախողումից հետո հողմակողմ և հողմահակառակ կղզիները՝ Գրենադա, Սենթ Վինսենթ, Դոմինիկա, Անտիգուա, Սենթ Քիթս և Նևիս և Անգուիլա, և Սենթ Լյուսիան, մշակել են համագործակցության նոր ձև, որը կոչվել է ասոցացված պետականություն։
1957 թվականին բանանը գերազանցել է շաքարավազին՝ որպես արտահանման հիմնական բերք[2] : Որպես Միացյալ Թագավորության ասոցիացված պետություն 1967-1979 թվականներին՝ Սենթ Լյուսիան ամբողջ պատասխանատվություն է ունեցել ներքին ինքնակառավարման հարցում, սակայն իր արտաքին գործերի և պաշտպանության պարտականությունները թողել է Միացյալ Թագավորությանը։ Այս միջանկյալ պայմանավորվածությունն ավարտվել է 1979 թվականի փետրվարի 22-ին, երբ Սենթ Լյուսիան ձեռք է բերել ամբողջական անկախություն։ Սենթ Լյուսիան սահմանադրական միապետություն է, որի թագավոր Չարլզ III-ը Ազգերի Համագործակցության ակտիվ անդամ է։ Կղզին շարունակում է համագործակցել իր հարևանների հետ Կարիբյան համայնքի և ընդհանուր շուկայի ( CARICOM ), Արևելյան Կարիբյան ընդհանուր շուկայի (ECCM) և Արևելյան Կարիբյան պետությունների կազմակերպության (OECS) միջոցով։
2016 թվականի հունիսին Միավորված աշխատավորական կուսակցությունը (UWP)՝ Ալեն Մայքլ Չաստանեթի գլխավորությամբ, ընդհանուր ընտրություններում շահել է 17 մանդատներից 11-ը՝ պաշտոնանկ անելով գործող վարչապետ Քենի Էնթոնիի Սենթ Լյուսիա Լեյբորիստական կուսակցությանը (SLP)[11]: Այնուամենայնիվ, Սենթ Լյուսիա Լեյբորիստական կուսակցությունը հաղթեց հաջորդ ընտրություններում 2021 թվականի հուլիսին, ինչը նշանակում է, որ նրա առաջնորդ Ֆիլիպ Ջ Պիեռը դարձավ Սենթ Լյուսիայի իններորդ վարչապետը անկախությունից ի վեր[11]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ամերիկայի բրիտանական գաղութացումը
- Ամերիկայի պատմություն
- Հյուսիսային Ամերիկայի պատմություն
- Կարիբյան ավազանի պատմություն
- Ամերիկայի իսպանական գաղութացումը
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Saint Lucia History». All about St Lucia. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 25-ին.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 Harmsen, Jolien; Ellis, Guy; Devaux, Robert (2014). A History of St Lucia. Vieux Fort: Lighthouse Road. էջ 10. ISBN 9789769534001.
- ↑ Peytraud, Lucien Pierre (1897). L'esclavage aux Antilles françaises avant 1789 [Slavery in the French West Indies before 1789] (French). Paris: Librairie Hachette. էջ 10. OCLC 503705838.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Vérin, Pierre (1959). «Sainte-Lucie et ses derniers Caraïbes» [Saint Lucia and the Last Caribs]. Les Cahiers d'Outre-Mer (French). Bordeaux, France: Presses Universitaires de Bordeaux. 12 (48): 349–361. ISSN 0373-5834. OCLC 7794183847. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 13-ին.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 5,0 5,1 «World Statesmen: Saint Lucia Chronology». Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 20-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Կաղապար:DNB
- ↑ Crouse, 1940
- ↑ 8,0 8,1 «Soufriere History». Soufriere Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին.
- ↑ They Called Us the Brigands. The Saga of St. Lucia's Freedom Fighters by Robert J Devaux
- ↑ Hubbard, Vincent (2002). A History of St. Kitts. Macmillan Caribbean. էջ 117. ISBN 9780333747605.
- ↑ 11,0 11,1
{{cite news}}: Empty citation (օգնություն)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Crouse, Nellis M. (1940). French Pioneers in the West Indies 1624-1664. New York, New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-374-91937-5.
- Higgins, Chris (2001). St. Lucia. Montreal: Ulysses Travel Guides. ISBN 2-89464-396-9.
- Honychurch, Lennox (1995). The Dominica Story: A History of the Island (3rd ed.). London: Macmillan Publishers. ISBN 0-333-62776-8.
- Philpott, Don (1999). St Lucia. Derbyshire: Landmark Publishing Ltd. ISBN 1-901522-28-8.
- Roulet, Éric (2014). ««Mousquets, piques et canons…». La défense des Antilles françaises au temps de la Compagnie des îles (1626–1648) ['Muskets, Pikes and Cannons…': The Defense of the French Antilles in the Days of the Compagnie des Îles (1626–1648)]». In Plouviez, David (ed.). Défense et colonies dans le mode atlantique: XVe-XXe siècle [The Atlantic Style of Defense and Colonies: XV-XX Centuries] (French). Rennes, France: Presses Universitaires de Rennes. էջեր 201–217. ISBN 978-2-7535-6422-0.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - Servant, Georges (1914). Les compagnies de Saint-Christophe et des îles de l'Amérique (1626-1653) [The Companies of Saint-Christophe and the Islands of America (1626–1653)] (French). Paris: Édouard Champion for the Société de l’Histoire des Colonies françaises. OCLC 461616576.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - «History of Saint Lucia». Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2005 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Jedidiah Morse (1797). «St. Lucia». The American Gazetteer. Boston, Massachusetts: At the presses of S. Hall, and Thomas & Andrews. OL 23272543M.
- Website for the Permanent Mission of St. Lucia to the United Nations: History of Saint Lucia
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սենթ Լյուսիայի պատմություն» հոդվածին։ |
|
