Ռիչարդ Աթենբորո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռիչարդ Աթենբորո
անգլ.՝ Richard Attenborough
Ծնվել էօգոստոսի 29, 1923(1923-08-29)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔեմբրիջ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4]
Մահացել էօգոստոսի 24, 2014(2014-08-24)[5][1][3][…] (90 տարեկան)
Մահվան վայրՄեծ Լոնդոն, Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
ԳերեզմանSt Mary Magdalene
ԿրթությունԴրամատիկական արվեստի թագավորական ակադեմիա (1942)[6], Wyggeston and Queen Elizabeth I College? և Wyggeston Grammar School for Boys?
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն[7]
Մասնագիտությունսցենարիստ, կինոպրոդյուսեր, կինոդերասան, կինոռեժիսոր, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, թատրոնի դերասան, դերասան, ռեժիսոր և պրոդյուսեր
ԺանրերՇեքսպիրի կատակերգություն
ԸնտրանիA Bridge Too Far?, Գանդի և Ստվերների երկիր
Ծնողներհայր՝ Frederick Attenborough?[8], մայր՝ Mary Clegg?[8]
Ամուսին(ներ)Sheila Sim?
Երեխա(ներ)Michael Attenborough?[8], Charlotte Attenborough?[8] և Jane Attenborough?[8]
Պարգևներ և մրցանակներ
Բրիտանական կայսրության շքանշանի կոմանդոր[9] Ասպետ-բակալավր[14] Արվեստների և գրականության շքանշանի կոմանդոր[10] Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ[10] Օ. Ռ. Տամբոյի ուղեկցողների օրդեն Պադմա Բհուշան[12]

Ամերիկայի ռեժիսորների համքարության մրցանակ

[11]

Կայսերական մրցանակ

[13]
Օսկար լավագույն ռեժիսորի համար Օսկար լավագույն ֆիլմի համար

Արծաթե պատյան լավագույն դերասանի համար

Ոսկե Գլոբուս մրցանակ երկրորդ պլանի լավագույն դերասանի համար - կինոֆիլմ

European Film Academy Special Achievement Award?

[15]

ԱՄՆ կինոքննադատների ազգային խորհրդի մրցանակ լավագույն ֆիլմի համար

Բրիտանական ակադեմիայի կինոմրցանակ լավագույն ռեժիսուրայի համար

Ոսկե Գլոբուս մրցանակ երկրորդ պլանի լավագույն դերասանի համար - կինոֆիլմ

Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար

Լավագույն դերասանի ԲԱՖՏԱ մրցանակ

BAFTA Academy Fellowship Award

Berlinale Camera?

և

Բոդլիի մեդալ

[16]
richardattenborough.com

Ռիչարդ Աթենբորո (անգլերեն` Richard Attenborough, ամբողջական անունը` Ռիչարդ Սեմյուել Աթենբորո կամ բարոն Աթենբորո (Richard Samuel Attenborough, Baron Attenborough), օգոստոսի 29, 1923(1923-08-29)[1][2][3][…], Քեմբրիջ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4] - օգոստոսի 24, 2014(2014-08-24)[5][1][3][…], Մեծ Լոնդոն, Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), թատրոնի և կինոյի բրիտանացի դերասան, կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր։ Նրան շնորհվել էր ցմահ պերի տիտղոս` բարոնի աստիճանով։ Կենդանության օրոք նա Դրամատիկական արվեստի թագավորական ակադեմիայի, ինչպես նաև Բրիտանական կինոյի և հեռուստատեսային արվեստների ակադեմիայի նախագահն էր։ Արժանացել է «Օսկար» (1983 թ.), «Ոսկե գլոբուս» (1967 թ., 1968 թ., 1983 թ.) և BAFTA (1965 թ., 1983 թ., 1994 թ.), ինչպես նաև Բեռլինի կինոփառատոնի մրցանակներին։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիչարդ Աթենբորոն ծնվել է Քեմբրիջում` բրիտանական ակադեմիկոս Ֆրեդերիկ Աթենբորոյի ընտանիքում։ Նրա կրտսեր եղբայրը գրող և կինովավերագրող սըր Դևիդ Աթենբորոն է։ Ուսանել է Դրամատիկական արվեստի թագավորական ակադեմիայում, որն հետագայում ղեկավարել է մինչև իր կյանքի վերջին օրերը։

Աթենբորո ընտանիքը այն ընտանիքներից էր, ովքեր 1939 թվականին արձագանքել էին «Կինդերտրանսպորտ» փրկարարական գործողության կամավորական կոչին և իրենց հարկի տակ ընդունել էին երկու գերմանա-հրեական` 9 և 11 տարեկան աղջիկների։ Այդ աղջիկները մնացին ընտանիքում ապրելու պատերազմի ավարտից հետո նույնպես, երբ հայտնի դարձավ, որ նրանց ծնողները մահացել են։ 1950-ական թվականներին աղջիկները տեղափոխվեցին ԱՄՆ։

1967 թվականին Ռիչարդ Աթենբորոն արժանացել է Բրիտանական կայսրության ուխտի կոմանդորի աստիճանին, 1976 թվականին նրան շնորհվել է ասպետի տիտղոս, իսկ 1993 թվականին՝ Միացյալ թագավորության պերության` բարոնի ցմահ տիտղոսը։ Նա 2008 թվականից հանդիսանում էր «Չելսի» ֆուտբոլային ակումբի ցմահ փոխնախագահը։

«Գանդի» (1982 թ.) կենսագրական ֆիլմի համար Ռիչարդ Աթենբորոն` որպես բեմադրիչ և պրոդյուսեր, արժանացել է «Օսկար», «Ոսկե գլոբուս» և BAFTA մրցանակների։ Ռիչարդ Աթենբորոն ստացել է նաև Ֆրանսիայի Արվեստների և գրականության շքանշան, Հնդկաստանի պետական Պադմա Բհուշան պարգևը, Հարավաֆրիկյան Հանրապետության Օլիվեր Տամբոյի անվան պետական պարգևը և այլ պարգևներ ու մրցանակներ։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1945 թվականին Ռիչարդ Աթենբորոն ամուսնացել է դերասանուհի Շեյլա Սիմի հետ։ Նրանք ունեցել են երեք երեխա, որդին՝ թատրոնի ռեժիսոր Մայքլ Ջոն Աթենբորոն, և երկու դուստրերը` Ջեյն Աթենբորոն և Շառլոտա Իզաբել Աթենբորոն։ 2004 թվականին Ռիչարդ Աթենբորոյի դուստր Ջեյնը, դստեր հետ միասին զոհվել է Թաիլանդում` Հնդկական օվկիանոսում տեղի ունեցած երկրաշարժի ժամանակ։

Կաթվածի պատճառով անհաջող վայր ընկնելու հետևանքով, իր կյանքի վերջին հինգ տարիների ընթացքում Ռիչարդ Աթենբորոն գամված է եղել հաշմանդամի սայլակին։ 2013 թվականին նրա առողջական վիճակը սկսել է վատանալ, և 2014 թվականի օգոստոսի 24-ին մահացել է։

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերասան

Թվական Անվանում Բնօրինակ անվանում Կերպար
1942 Որտեղ մենք ծառայում ենք In Which We Serve երիտասարդ Սթոքեր
1943 Շվեյկի նոր արկածները Schweik’s New Adventures երկաթուղային բանվոր
1944 Պատուհան` հարյուր ֆունտի դիմաց The Hundred Pound Window Թոմի Դրեպեր
1945 Համատեղ ճամփորդություն Journey Together Դևիդ Ուիլթոն
1946 Աստիճան դեպի երկինք A Matter of Life and Death անգլիական օդաչու
1946 Դպրոց` գաղտնիքների համար School for Secrets Ջեք Առնոլդ
1947 Մարդը ներսում The Man Within Ֆրենսիս Էնդրյուս
1947 Պար հանցագործի հետ Dancing with Crime Թեդ Փիթերս
1947 Բրայթոնյան ժայռ Brighton Rock Փինքի Բրաուն
1948 Լոնդոնը պատկանում է ինձ London Belongs to Me Փերսի Բուն
1949 Ծովախոզուկ The Guinea Pig Ջեք Ռիդ
1949 Կորսված մարդիկ The Lost People Յան
1949 Դարչնագույն հագած տղաները Boys in Brown Ջեքի Նոուլս
1950 «Աղետ» գործողությունը Morning Departure Սթոքեր Սնայփ
1951 Ստվերում մնացածը The Magic Box Ջեք Քարթեր
1952 Նվիրած ձին Gift Horse Դրիպեր Դենիելս
1956 Շարքայինի ուղին Private's Progress շարքային Կոքս
1956 Երեխան և զրահանավը The Baby and the Battleship Նոկեր Ուայթ
1957 Յուրայինները Brothers in Law Հենրի Մարշալ
1958 Դյունկերկ Dunkirk Ջոն Հոլդեն
1958 Ավազե ծով Sea of Sand Բրոդի
1959 Վտանգի մեջ Danger Within կապիտան Ֆիլիպս
1959 Ամեն ինչ կարգին է, Ջեկ I'm All Right Jack Սիդնի Դե Վիր Կոքս
1960 Զայրացած լռություն The Angry Silence Թոմ Քյորթիս
1960 Ջենթլմենների լիգան The League of Gentlemen Լեքսի
1962 Միայն երկուսի համար Only Two Can Play Պրոբերտ
1962 Ամբողջ գիշերն անընդհատ All Night Long Ռոդ Համիլթոն
1962 Գործընթաց և սխալ The Dock Brief Հերբերտ Ֆոուլի
1963 Մեծ փախուստ The Great Escape Ռոջեր Բարթլեթ
1964 Երրորդ գաղտնիքը The Third Secret Ալֆրեդ Փրայս-Գորեմ
1964 Սեանս անձրևոտ երեկոյան Seance on a Wet Afternoon Բիլլի Սևիջ
1964 Թնդանոթներ Բատասիի մոտ Guns at Batasi Լոդերդեյլ
1965 Փյունիկի թռիչքը The Flight of the Phoenix Լյու Մորան
1966 Ավազե գետաքար The Sand Pebbles Ֆրենչի Բերգոյն
1967 Դոկտոր Դուլիթլ Doctor Dolittle Ալբերտ Բլոսոմ
1968 Միս Բլոսոմի երանությունը The Bliss of Miss Blossom Ռոբերտ Բլոսոմ
1969 Մոգական քրիստոնյան The Magic Christian մարզիչ
1969 Դավիթ Կոպպերֆիլդ David Copperfield Դավիթ
1970 Ավար Loot տեսուչ Տրասկոտ
1970 Վերջին նռնակը The Last Grenade գեներալ Չարլզ Ուայթլի
1970 Ռելլինգթոն Փլեյս, տուն 10 10 Rillington Place Ջոն Ռեջինալդ Քրիստի
1970 Կտրված գլուխը A Severed Head Փալմեր Անդերսոն
1974 Տաս նեգրիկները Ein Unbekannter rechnet ab -
1975 Բրեննիգան Brannigan սըր Չարլզ Սուոն
1975 Վարդի կոկոն Rosebud Էդվարդ Սլոատ
1975 Անարժան վարքագիծ Conduct Unbecoming մայոր Լայոնել Ռոաչ
1977 Շախմատիստները Shatranj Ke Khilari գեներալ Աութրեմ
1979 Մարդկային գործոն The Human Factor գնդապետ Ջոն Դեյնտրի
1993 Յուրայի ժամանակաշրջանի այգին Jurassic Park Ջոն Հեմմոնդ
1994 Հրաշք 34-րդ փողոցում Miracle on 34th Street Քրիս Քրինգլ
1996 Հաջողության բանաձևը E=mc2 հաճախորդ
1996 Համլետ Hamlet անգլիական դեսպան
1997 Յուրայի ժամանակաշրջանի այգին 2. Կորուսյալ աշխարհը The Lost World: Jurassic Park Ջոն Հեմմոնդ
1998 Էլիզաբեթ Elizabeth սըր Ուիլյամ Սեսիլ
1999 Հովսեփը և նրա երազների զարմանալի բազմագույն անձրևանոցը Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat Հակոբ
2000 Ճանապարհի երեխաները The Railway Children ծերուկ ջենթլմեն
2001 Ջեկը և բակլայի ծառը. Ճշմարտացի պատմություն Jack and the Beanstalk: The Real Story Մագոգ

Ռեժիսոր և պրոդյուսեր

Թվական Անվանում Բնօրինակ անվանում Ներդրում
1960 Զայրացած լռություն The Angry Silence պրոդյուսեր
1961 Սուլիր քամուն Whistle Down the Wind պրոդյուսեր
1962 Անկյունային սենյակ The L-Shaped Room պրոդյուսեր
1964 Սեանս անձրևոտ երեկոյան Seance on a Wet Afternoon պրոդյուսեր
1969 Օ, ինչ հրաշալի պատերազմ է Oh! What a Lovely War ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1972 Երիտասարդ Ուինսթոնը Young Winston ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1977 Կամուրջը չափազանց հեռու է A Bridge Too Far ռեժիսոր
1978 Մոգություն Magic ռեժիսոր
1982 Գանդի Gandhi ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1985 Կորդեբալետ A Chorus Line ռեժիսոր
1987 Ազատության կոչը Cry Freedom ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1992 Չապլին Chaplin ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1993 Ստվերների երկիրը Shadowlands ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1996 Սիրո և պատերազմի մեջ In Love and War ռեժիսոր, պրոդյուսեր
1998 Գորշ բուն Grey Owl ռեժիսոր, պրոդյուսեր
2007 Շրջանը փակելով Closing the Ring ռեժիսոր, պրոդյուսեր

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]