Ջոն Ֆաուլզ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Ջոն Ֆաուլզ
անգլ.՝ John Fowles
Ծնվել էմարտի 31, 1926(1926-03-31)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼի-օն-Սի, Միացյալ Թագավորություն
Վախճանվել էնոյեմբերի 5, 2005(2005-11-05)[4][1][2][…] (79 տարեկան)
Վախճանի վայրԼայմ Ռիջիս, Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, ուսուցիչ, սցենարիստ և ակնարկագիր
Լեզուանգլերեն
Ազգությունանգլիացիներ
ՔաղաքացիությունFlag of the United Kingdom.svg Միացյալ Թագավորություն[5]
ԿրթությունԲեդֆորդ դպրոց և Նոր Քոլեջ
Ուշագրավ աշխատանքներԿոլեկցիոները, Մոգը և Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին
Կայքfowlesbooks.com
Commons-logo.svg John Fowles Վիքիպահեստում

Ջոն Ռոբերտ Ֆաուլզ (անգլ.՝ John Robert Fowles, մարտի 31, 1926(1926-03-31)[1][2][3][…], Լի-օն-Սի, Միացյալ Թագավորություն - նոյեմբերի 5, 2005(2005-11-05)[4][1][2][…], Լայմ Ռիջիս, Միացյալ Թագավորություն), անգլիացի գրող, պոստմոդեռնիզմի գրականության ականավոր ներկայացուցիչներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջոն Ռոբերտ Ֆաուլզը ծնվել է 1926 թվականի մարտի 31-ին Անգլիայի Էսսեքս կոմսության Լի-օն-Սի քաղաքում՝ ծխախոտավաճառի ընտանիքում։ Սովորել է Բեդֆորդ քաղաքի դպրոցներից մեկում։ Նախնական կրթության ավարտից հետո՝ Էդինբուրգի համալսարանում անցել է նավաստիական պատրաստություն, որից հետո ծառայության է անցել Թագավորական ծովային ուժերում[6]։ Երկու տարուց հետո թողել է ծառայությունը և ընդունվել Օքսֆորդի համալսարան, որտեղ մասնագիտացել է ֆրանսերեն և գերմաներեն լեզուների մեջ։

1950-1963 թվականներին դասավանդել է Ֆրանսիայի Պուատիե քաղաքում, ապա հունական Սպետսես կղզու գիմնազիայում, այնուհետև Լոնդոնի Սուրբ Գոդրիկի քոլեջում։ Հունաստանն այնքան է ոգեշնչում հեղինակին, որ նա այդ երկիրը համարում էր իր երկրորդ հայրենիքը[7]։ 1956 թվականին Ֆաուլզն ամուսնանում է Էլիզաբեթ Քրիստիի հետ, ով կարևոր ազդեցություն է ունեցել հեղինակի որպես գրող ձևավորման գործում և դարձել նրա վեպերի գլխավոր հերոսուհիների մեծ մասի նախատիպը[8]։

1963 թվականին Ֆաուլզը հրատարակում է իր «Կոլեկցիոները» վեպը, որը ջերմ ընդունելություն է գտնում գրասեր հասարակության կողմից, իսկ 1965 թվականին վեպը էկրանավորվում է Ուիլյամ Ուայլերի կողմից։ Այս ստեղծահգործության հաջողությունը նպաստում է, որ հեղինակը վերջնականապես թողնում է ուսուցչությունը և իրեն ամբողջությամբ նվիրում է գրական գործունեությանը։ 1964 թվականին լույս է տեսնում հեղինակի «Արիստոս» էսսեն, որտեղ հեղինակն իրեն ներկայացնում է հասարակությանը որպես էկզիստենցիալիստ, աթեիստ և սոցիալիստ։ Այս երկում Ֆաուլզը նշում է, որ ժամանակի գլխավոր հիմնախնդիրը հասարակության մեջ գոյություն ունեցող անհավասարությունն է, որից էլ նա ծագեցնում է «նեմո» եզրը՝ անհատի կողմից սեփական անձի աննշանության գիտակցումը, որն անձին դրդում է հանցագործության, որն էլ իր հերթին գրողի կողմից դիտարկվում է որպես տվյալ անձի ինքնահաստատման փորձ[9]։ «Արիստոս» էսսեում արտահայտված հաջորդ կարևոր կետը ինտելեկտուալ փոքրամասնության և հասարակ մեծամասնության հակադրությունն է։ Այս հակադրության պատճառը գրողը գտնում է մարդկանց մտային զանազան կարողություններ ունենալու և սոցիալական անհավասարության մեջ, որի լուծումը կայանում է ինտելեկտուալ փոքրամասնության կողմից սեփական պատասխանատվության գիտակցումը հասարակ մեծամասնության նկատմամբ։ Հեղինակի այս գաղափարներն իրենց վառ արտացոլումն են գտել նրա «Կոլեկցիոները» վեպում։

1965 թվականին Ջոն Ֆաուլզը հրատարակում է «Մոգը» վեպը, որը հեղինակը գրել էր դեռևս «Կոլեկցիոները» վեպից առաջ։ 1968 թվականին Ֆաուլզը հաստատվում է Անգլիայի Դորսեթ կոմսության Լայմ Ռիջիս քաղաքում, որտեղ էլ անց է կացնում իր կյանքի մնացած մասը։ 1969 թվականին նա հրատարակում է իր ամենահանրահայտ և հաջողակ «Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին» վեպը[10]։ Այս ստեղծագործությունը հեղինակը գրել է վիկտորյան ժամանակաշրջանի վեպերին բնորոշ պոետիկայով, սակայն լայնորեն կիրառել է ժամանակակից հոգեվերլուծության, սեռական հեղափոխության և պոստմոդեռնիզմի բերած ընկալումները[11]։

Դեռևս ուսանողական տարիներին Ֆաուլզի վրա խոր ազդեցություն են ունեցել ֆրանսիական էկզիստենցիալիստները՝ Ժան-Պոլ Սարտրը և Ալբեր Քամյուն։ Նրանց աշխարհի անկատարության և անհատի ազատության վերաբերյալ գաղափարները կարմիր թելի պես անցնում են Ֆաուլզի 1960-ական թվականների վեպերով։ «Մոգը» և «Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին» վեպերի գլխավոր հերոսները կանգնած են էկզիստենցյալ ընտրության առջև[8][12]։

1970-ական թվականներին Ֆաուլզը սկսում է վերանայել իր փիլիսոփայական հայացքները։ «Էբոնիտե աշտարակը» վեպի գլխավոր հերոսը կանգնելով էկզիստենցիալ ազատության և առօրյա կյանքը շարունակելու ընտրության առջև ընտրում է վերջինը[8], իսկ «Դենիել Մարթին» վեպում արտահայտված է անհատի ինքնության փնտրտուքը[13]։

Ջոն Ֆաուլզը վախճանվել է 2005 թվականի նոյեմբերի 5-ին Լայմ Ռիջիս քաղաքում։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1963 - «Կոլեկցիոներ» (The Collector)
  • 1965 - «Մոգը» (The Magus)
  • 1969 - «Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին» (The French Lieutenant’s Woman)
  • 1974 - «Էբոնիտե աշտարակը» (The Ebony Tower)
  • 1977 - «Դենիել Մարթին» (Daniel Martin)
  • 1982 - «Մանթիսսա» (Mantissa)
  • 1986 - «Թրթուրը» (A Maggot)

Էսսեներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1964 - «Արիստոս» (The Aristos)
  • 1975 - «Նավաբեկություն» (Shipwreck)
  • 1978 - «Կղզիներ» (Islands)
  • 1979 - «Ծառը» (The Tree)
  • 1998 - «Խլուրդի բներ» (Wormholes — Essays and Occasional Writings)
  • 2000 - «Իմացության բարձրաբերձ կատարները» (The high ridges of knowledge)

Օրագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 2003 - «Օրագիր», հտ. 1 (The Journals – Volume 1)
  • 2006 - «Օրագիր», հտ. 2 (The Journals – Volume 2)

Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1964 - «Կոլեկցիոներ», ռեժիսոր՝ Ուիլյամ Ուայլեր, ըստ համանուն վեպի[14]
  • 1968 - «Մոգը», ռեժիսոր՝ Գայ Գրին, ըստ համանուն վեպի[15]
  • 1981 - «Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին», ռեժիսոր՝ Կարել Ռեյշ, ըստ համանուն վեպի[16]
  • 1984 - «Էբոնիտե աշտարակը», ռեժիսոր՝ Ռոբերտ Նայթսա, ըստ համանուն վեպի[17]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Aubrey, James R. (1991), John Fowles; A Reference Companion, Greenwood Press, ISBN 0-313-26399-X
  • Salami, Mahmoud (1992), John Fowles's Fiction and the Poetics of Postmodernism, Associated University Presses, ISBN 0-8386-3446-X
  • Warburton, Eileen (2004), John Fowles; A Life in Two Worlds, Viking Press, ISBN 0-670-03283-2

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 1987. — ISBN 978-85-7979-060-7
  3. ↑ 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/arts/4415100.stm
  5. ↑ Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
  6. ↑ Dianne L. Vipond Conversations With John Fowles. — Univ. Press of Mississippi, 1999. — P. 226. — 243 p. — ISBN 9781578061914
  7. ↑ Греция в прозе Джона Фаулза
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 The Oxford encyclopedia of British literature / David Scott Kastan. — Oxford University Press, 2006. — Т. I. — P. 352-355. — 478 p. — ISBN 9780195169218
  9. ↑ Ермолин, Е. А. По направлению к Фаулзу // Дружба народов. — 2003. — № 11.
  10. ↑ Ed. Mohit, K. Ray. The Atlantic Companion to Literature in English. — Atlantic Publishers & Dist, 2007. — P. 187-188. — 604 p. — ISBN 9788126908325.
  11. ↑ Долинин А. Паломничество Чарльза Смитсона // Фаулз. Дж. Подруга французского лейтенанта. — Л.: Художественная литература, 1985. — С.15-16.
  12. ↑ Долинин А. Паломничество Чарльза Смитсона // Фаулз. Дж. Подруга французского лейтенанта. — Л.: Художественная литература, 1985. — С.6.
  13. ↑ Lee-Potter, Adam (12 октября 2003)։ «Fair or Fowles?»։ The Observer։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-05-30-ին։ Վերցված է 2012-03-07 
  14. ↑ «Կոլեկցիոներ»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  15. ↑ «Մոգը»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  16. ↑ «Ֆրանսիական լեյտենանտի սիրուհին»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
  17. ↑ «Էբոնիտե աշտարակը»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Ֆաուլզ&oldid=8021050» էջից