Պիեռ Լուի դը Մոպերտյուի
Պիեռ Լուի դը Մոպերտյուի Pierre-Louis de Maupertuis | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | հուլիսի 17, 1698[1] Սեն Մալո |
| Մահացել է | հուլիսի 27, 1759[1][2][3][…] (61 տարեկան) Բազել, Շվեյցարիա |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Մասնագիտություն | աստղագետ, փիլիսոփա, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, բնագետ և ռազմական գործիչ |
| Գործունեության ոլորտ | մաթեմատիկա, Մեխանիկա, աստղագիտություն և գեոդեզիա |
| Պաշտոն(ներ) | seat 8 of the Académie française? և ընկերության նախագահ |
| Անդամակցություն | Ֆրանսիական ակադեմիա[4], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա |
| Տիրապետում է լեզուներին | ֆրանսերեն[1] |
| Գիտական ղեկավար | Յոհան Բերնուլլի |
| Հայտնի աշակերտներ | Էմիլի դյու Շատլե և Pierre Charles Le Monnier?[5] |
| Ազդվել է | Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ |
| Պարգևներ | |
| Հայր | René Moreau de Maupertuis? |
 Pierre Louis Moreau de Maupertuis Վիքիպահեստում | |
Պիեռ Լուի Մորո դը Մոպերտյուի (ֆր.՝ Pierre-Louis Moreau de Maupertuis, հուլիսի 17, 1698[1], Սեն Մալո - հուլիսի 27, 1759[1][2][3][…], Բազել, Շվեյցարիա), ֆրանսիացի ֆիզիկոս, փիլիսոփա։
1723 թվականից՝ ֆրանս․ ԳԱ, 1743 թվականից՝ ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ։ Գլխավորել է Պրուսական ԳԱ (1746-1753 թթ.)։ 1736-1737 թվականներին Մոպերտյուի ղեկավարած «Լապլանդյան» արշավախումբը միջօրեականային չափումների հիման վրա պարզել է, որ Երկիրը բևեռներում սեղմված գունդ է։ Մոպերտյուի, ղեկավարվելով մետաֆիզիկական դատողություններով, ձևակերպել է (1740) փոքրագույն գործողության սկզբունքը, այն համարել համապարփակ մեխանիկական օրենք, որից կարելի է դուրս բերել շարժման բոլոր օրենքները։ Ըստ Մոպերտյուի, այդ սկզբունքը աստծու գոյության ամենահամոզիչ ապացույցն է։ Մոպերտյուի փիլիսոփայական հայացքները անհետևողական են, միջանկյալ դիրք է գրավել դեիզմի և թեիզմի միջև, քրիստոնեության նկատմամբ ցուցաբերել հաշտվողական վերաբերմունք։ Առանձին հարցերում մոտենում է XVIII դարի ֆրանսիական մատերիալիզմին, քննադատել է Լայբնիցի իդեալիստական մոնադավանությունը, ընդունել Լոկի սենսուալիզմը։
| ||||||||||||||||
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ Académie française (ֆր.)
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 23)։ 
|
- Հուլիսի 17 ծնունդներ
- 1698 ծնունդներ
- Հուլիսի 27 մահեր
- 1759 մահեր
- Բազել քաղաքում մահացածներ
- Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի ֆիզիկոսներ
- Ֆրանսիացի փիլիսոփաներ
- Ֆրանսիացի աստղագետներ
- Ֆրանսիացի կենսաբաններ
- Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով
- Մաթեմատիկոսներ այբբենական կարգով
- Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամներ
- Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամներ
- Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամներ