Միավորման եկեղեցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միավորման եկեղեցու խորհրդանիշ

Միավորման եկեղեցի (կորեերեն՝ 통일교, 統一敎, Թոնիլգյո, անգլ.՝ Unification Church), կրոնական կազմակերպություն[1], հիմնադրել Է Մուն Սոն Մենոմը 1954 թվականին Սեուլում (Հարավային Կորեա)։ Հաջորդ մի քանի տասնամյակների ընթացքում միավորման Եկեղեցին տարածվել է աշխարհի շատ երկրներում և ունի 5-7 միլիոն հետևորդ[2]։

Ընդհանուր բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լրիվ անվանումը՝ Սուրբ Հոգու ասոցիացիա համաշխարհային քրիստոնեության միավորման համար[3]։ Հետևորդների առօրյա անվանումներն են՝ մունիտներ[4] կամ մունիստներ[5][6][7]։ Միավորման եկեղեցին կարդում է Աստվածաշունչը, Ղուրանը և այլ գրություններ՝ որպես Սուրբ Գրքեր՝ դասագրքեր և պատմական փաստաթղթեր Աստծո հայտնության վերաբերյալ, որով նրանք ուսումնասիրում են ճշմարտությունը։ Եկեղեցում հիմնական առաքինությունը ճանաչվում է որպես ամուսնությունից առաջ բարոյականության պահպանությունը և հավատարմություն ամուսնության մեջ։ Եկեղեցու հավատացյալները հրաժարվում են ծխելուց, թմրանյութերի և ալկոհոլի չարաշահումից[8]։

Միավորման շարժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պետք է տարբերակել «միավորման եկեղեցին», որի գործունեությունը կրում է կրոնական և նպատակային բնույթ, «միավորման շարժում» հասկացությունից[9], որը ներառում է կրոնական կամ պրոզիլետիկ նպատակներ չկատարող մշակութային հաստատություններ, լուսավորչական միավորումներ, ուսումնական հաստատություններ, ոչ կառավարական կազմակերպություններ և առևտրային ձեռնարկություններ[10]։

Դավանանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միասնական եկեղեցու վարդապետությունը հիմնականում սինկրետիստական ​​է և ներառում է քրիստոնեության և մի շարք արևելյան կրոնների տարրերի համակցություն[11]։ Միասնական եկեղեցին պաշտպանում է այն համոզմունքը, որ մահացած նախնիների հոգիները ազդում են ժառանգների կյանքի վրա օգնության, պաշտպանության կամ, ընդհակառակը, կյանքում դժվարություններ ստեղծելու և հիվանդությունների առաջացման միջոցով[2]։ Եկեղեցու ուսմունքների վրա ազդել են նաև Քիմ Բեկ Մունի ուսմունքները և 15-րդ դարի կորեական սուրբ տեքստում՝ Չուն Կամ Նոկում առկա ուժեղ մեսիական տարրը, որտեղ ասվում է, որ Մեսիան կգա Կորեայից[12]։

Աստվածային սկզբունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միավորման եկեղեցու վարդապետության աղբյուրը սուրբ գրությունների մի ամբողջություն է, որի հիմնական մասն է աստվածային սկզբունքը։ Այս փաստաթուղթն ընկալվում է որպես Սուն Մյուն Մունին տրամադրված հայտնություն[13]։ Նրա կառուցվածքը ներառում է Հին և Նոր Կտակարանների տեքստերի մեկնաբանություններ՝ բուդդիզմի և կոնֆուցիականության տարրերի ազդեցությամբ[14]։

Ուսմունք Աստծո մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տառապող Աստծո հասկացությունը կենտրոնական է Միասնական Եկեղեցու վարդապետության մեջ[15]։ Աստված պատկերված է որպես էակ, որը ստեղծել է աշխարհը մի քանի համընդհանուր սկզբունքների համաձայն։ Ստեղծագործության կառուցվածքը բաղկացած է դրական (արական) և բացասական (իգական) տարրերից, որոնք ձգտում են միասնության և միավորվում են ավելի մեծ միասնության մեջ, այնուհետև ավելի մեծ ամբողջության մեջ, ինչպես նաև ներքին (հոգի, գիտակցություն) և արտաքին (մարմին, արտաքին ձև), որոնք փոխազդում են միմյանց հետ և ձգտում են միասնության[16]։ Աստվածային սկզբունքով՝ Աստված՝ արարիչն ու ծնողը, ստեղծել է տիեզերքն ու մարդուն, որպեսզի մարմնավորի սիրո իդեալը[17]։

Այսպես, «Աստվածային սկզբունքը» գրքում Մունը գրել է․

Մենք մեր աշխարհի այս բուն պատճառը Աստված ենք անվանում, և Նրա սոն-սանն ու հյոն-սանը սկզբնական սոն-սանն են (կորեերեն՝ ներքին բնություն) և սկզբնական հյոն-սանը (կորեերեն՝ արտաքին ձև): Աստված այն սուբյեկտն է, որի երկակի հատկությունները՝ յան-սոնը (դրականություն, արական սկզբունք) և յան-սոնը (բացասականություն, կանացի սկզբունք) ներդաշնակ միասնության մեջ են միմյանց հետ։

Մարդկային կյանքի վարդապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդու եկեղեցական կյանքը դիտվում է որպես հոգևոր աճի և ֆիզիկական մահից հետո հոգևոր աշխարհում ապագա հավերժական կյանքի համար պատրաստվելու հնարավորություն[18]։ Աստվածային սկզբունքի համաձայն՝ մարդու ծնունդն ու մանկությունը պետք է տեղի ունենա Աստծո՝ որպես ծնողի հոգևոր սիրո մասնակցությամբ։ Կյանքի սկզբնական շրջանում՝ նախքան ամուսնանալը, մարդը պետք է ձեռնպահ մնա սեռական հարաբերություններից (Ամուսնությունից առաջ մաքրություն), որը կոչվում է «սիրո մաքրություն»։ Ամուսնությունը դիտվում է որպես Աստծո բացարձակ ծրագիր մարդու համար, և ամուսինները պետք է հավատարիմ լինեն միմյանց[13]։ Երեխաների բեղմնավորումը և ծնունդը դիտվում է ոչ թե որպես ամուսինների անձնական գործ, այլ որպես Աստծո սիրո արտահայտություն, դրանով իսկ ձևավորելով Աստծո ցեղը։ Մարդու մահը ներկայացվում է որպես անցում դեպի հավերժական սիրո աշխարհ՝ հոգևոր հարթությունում։ Ընդհանրապես, Միավորման եկեղեցու ուսմունքի համաձայն, այն ամենը, ինչ մարդը անում է, պետք է ուղղված լինի նրա սիրելու կարողության զարգացմանը[19]։

Մեղքերի քավության ուսմունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ աստվածային սկզբունքի՝ չարի ծագումն աշխարհում իր արմատներով ունի Ադամի և Եվայի մեղսագործումը[20]։ Մարդկության առաջին նախնիները կատարել են շնություն՝ սիրո և տոհմի պղծում, ուստի ամոթից ծածկել են մարմնի ստորին մասերը։ Բնօրինակ մեղքը ժառանգվում է սեռական հարաբերությունների միջոցով՝ առանց Աստծո օրհնության։ Եկեղեցու ուսմունքի համաձայն՝ անկմանը մասնակցել են ոչ միայն մարդիկ, այլ նաև հրեշտակը[21]։

Փրկության մասին ուսմունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու վարդապետության համաձայն, քանի որ մեղքն առաջացել է մարդկության առաջին նախնիների՝ Ադամի և Եվայի սխալի պատճառով, որոնք դարձել են կեղծ նախահայրեր, մարդկությանը փրկելու համար անհրաժեշտ են նոր նախահայրեր՝ նոր Ադամ և նոր Եվա, որոնք կարող են դառնալ մարդկության ճշմարիտ ծնողները։ Քանի որ անկումը ներկայացնում էր արատավոր սեր, որը հակասում էր Աստծո իդեալին, փրկությունը գալիս է ամուսնու և կնոջ միջև իրական սիրո միջոցով, որը հիմնված է Աստծո սիրո վրա։ Նաև՝ մարդկության առաջին նախնիները ցանել են ազատ սեքսի սերմը, իսկ վերականգնումը տեղի է ունենում «միայն սեքսի» միջոցով, այսինքն՝ ընտանիքում ամուսնու և կնոջ բացարձակ հավատարմության միջոցով։

Պատմափիլիսոփայություն և մարդաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Աստվածային սկզբունքի» համաձայն՝ մարդկության պատմությունը բաժանված է երեք փուլերի. Ածառաջին փուլը «Հին Կտակարանի դարաշրջանն է», երբ առաջացել է մարդկային ցեղը։ Երկրորդ փուլը «Նոր Կտակարանի դարաշրջանն է», երբ մարդկությունը զարգացել է մինչև այսօրվա քաղաքակրթությունը։ Եվ վերջապես, երրորդ փուլը «Ամբողջական Կտակարանի դարաշրջանն» է՝ որպես մարդկության ճանապարհ դեպի համաշխարհային խաղաղության վերջնական իրականացում «ճշմարիտ ընտանիքների» ստեղծման միջոցով։ Այս առաքելությունը դրված է եղել Հիսուս Քրիստոսի առջև՝ Մեսիայի, որը սպանվել է, և որի առաքելությունը պետք է ստանձնի ապագա սերունդը։ Ըստ բրիտանացի սոցիոլոգ և փիլիսոփա Էյլին Բարքերի, որը ուսումնասիրել է իր բրիտանական կազմակերպությունը, Միավորման եկեղեցին առաջարկում է խիլիազմատիկ դավանանք, որը պնդում է, որ կարող է միավորել աշխարհի բոլոր կրոնները[22]։ Ուսուցումն օգտագործում է Աստվածաշնչի մեկնությունը՝ արևելյան փիլիսոփայությունների հետ համատեղ[16]։

Եկեղեցու հիմնադրի դերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամուսիններ Մուն Սոն Մյոն և Հան Հակչա հավատացյալները հարգում են որպես իսկական ծնողներ[20]։

Միավորման եկեղեցու դավանաբանության կենտրոնական դեմքերն են Մուն Սոն Մյոնը և նրա կինը՝ Հան Հակչան, որոնք ձևավորել են դավանանքի վարդապետությունները[23]։ Հետևորդները նրանց համարում են Մեսիա[7]։ Ինքը՝ Մուն Սոն Մենը, այն հարցին, թե արդյոք նա մեսիա է, պատասխանել է. «Այո, ես եմ, ինչպես և դուք, և դուք, և դուք նույնպես»՝ մատնացույց անելով բոլոր ներկաներին[24]։ Մունն ուսուցանել է, որ իր յուրաքանչյուր հետևորդի նպատակն է դառնալ Աստծո իսկական որդին կամ դուստրը և կատարելության հասնել իրական սիրո մեջ, իսկ հետևորդները հավատում են, որ Մունն ու նրա կինը հասել են այդ նպատակին և օրինակելի են[25]։ Մուն Սոն Մենայի հետևորդները հավատում են, որ նա և իր կինը շնորհ ունեն ամուսնության մեջ իրենց լավագույն զուգընկերոջը առաջարկելու համար։ Այս գործընթացը ստացել է «զույգերի ընտրություն» անվանում[26]։

Ամուսնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օրհնություն՝ եկեղեցական հարսանեկան արարողություն, Կորեայի Հանրապետություն, 2001 թվական

Եկեղեցու ավանդույթի համաձայն ամուսնության արարողությունը կոչվում է «Օրհնության արարողություն»[27]։ Արարողության ժամանակ արդեն ամուսնացած ամուսինները կամ նորապսակները հավատարմության երդում են տալիս և խոստանում իրենց ամուսնությունը նվիրել Աստծուն[28]։ Արարողությունը ներառում է «սուրբ գինի» խմելու գործընթացը՝ որպես խորհրդանշական ազատում չարի կապանքներից, «սուրբ ջրով» շաղ տալ՝ որպես բարության աշխարհի սկիզբ և պարտադիր պայման է ամուսնական հավատարմության երդում կարդալ։ Հաճախ այս իրադարձությունները միաժամանակ հավաքում են հազարավոր ամուսնացող զույգերի և անցկացվում են արդեն ամուսնացածներով՝ բարելավելու իրենց ամուսնական երդումները։ Եկեղեցու հետևորդներից շատերը դիմում են հիմնադրին՝ ապագա գործընկեր ընտրելու հարցում առաջնորդության համար։ Պարտադիր չէ դրան հետևել[29]։

Միավորման եկեղեցին սովորեցնում է, որ շեշտը դնելով միայն սիրային ռոմանտիկ հարաբերությունների վրա՝ առանց զուգընկերոջ հանդեպ պարտավորության և պատասխանատվության, հանգեցնում է անառակության, անհամատեղելի զույգերի և անկայուն հասարակության։ Այդպիսի օրհնության արարողություն տեղի է ունեցել ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանի գլխավոր կոնֆերանսների սենյակներից մեկում՝ առաջացնելով զգալի քննադատություն[30]։ 1961 թվականի մայիսի 15-ին Մուն ամուսինները Սեուլում կատարել են իրենց առաջին արարողությունը, որով օրհնել են իրենց հետևորդներից 36 զույգերի ամուսնությունները։ Զանգվածային հարսանեկան այլ նշանակալից արարողություններ են՝ 1982 թվականին 2000 զույգ ամուսնությունները Նյու Յորքի Մեդիսոն Սքուեր Գարդեն հյուրանոցում[31], 1988 թվականին 6516 զույգ (ներառյալ 2500 կորեա-ճապոնական զույգեր) Սեուլում[32][33], 1992 թվականին 300,000 զույգ՝ Օլիմպիական մարզադաշտում (Սեուլ)[34], 13000 զույգ՝ Նյու Յորքի Յանկի մարզադաշտում[35]։

Միևնույն ժամանակ, Chicago Tribune թերթը մեջբերել է հոգեբուժության պրոֆեսոր Մարկ Գալանտեր՝ կարծիքը, որը 3 տարի ուսումնասիրել է Մունի 305 հետևորդների ընտրությունները և եկել այն եզրակացության, որ նրանց 95%-ը շարունակում է մնալ Միասնական եկեղեցու անդամ, իսկ 85%-ը շարունակում է ապրել Մուն ամուսինների խորհրդով)[36][37]։ Ըստ ուսումնասիրություններից մեկի ղեկավար, հոգեբանության գիտությունների թեկնածու Ռոբերտ Էփշտեյնի. «Անկախ նրանից, թե ինչ է ասում որևէ մեկը Միասնական եկեղեցու մասին, ամուսնական կողմը խելագարության նման չէ։ Կարծես թե այն իսկապես ստացվում է»։ Սակայն ընտանիքի և ամուսնության պատմության մասին գրքերի հայտնի հեղինակ Ստեֆանի Կունցն իր եզրակացությունները համարում է անհիմն՝ ուշադրություն հրավիրելով երիտասարդների ընտրության բացակայության վրա[38]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միասնական եկեղեցու անդամները կարծում են, որ 15 տարեկանում կորեացի Մուն Յան Մյունգը (ծննդյան անուն) տեսել է Հիսուս Քրիստոսին 1935 թվականի ապրիլի 17-ին (ըստ այլոց՝ 1936 թվական), որը նրան հանձնարարել է շարունակել կատարել իր մեսիական դերը[1]։ Մունն ընդունել է առաքելությունը և հետագայում փոխել է իր անունը Մուն Սոն Մյոն[39]։

1945 թվականին նա միացել է հոգևոր-խարիզմատիկ համայնքին, իսկ հաջորդ տարի նա միացել է Քիմ Բեք Մունի «Իսրայել Սուդո Վոն» («Իսրայելական վանք») մեսիական-էզոտերիկ խմբին, որտեղ նա անցկացրեց վեց ամիս[40]։ Նաև 1946 թվականին Մուն Սոն Մյոնը հիմնել է իր սեփական կազմակերպությունը՝ Լայն ծովի եկեղեցին, որը 1954 թվականին վերանվանվելէ որպես Սուրբ Հոգու ասոցիացիա՝ Համաշխարհային քրիստոնեության միավորման համար (անգլ.՝ Holy Spirit Association for the Unification of World Christianity, HSA-UWC)[41]։

Մունի ուսմունքի հիմունքները, որոնք շարադրված են «Աստվածային սկզբունք» գրքի տեսքով, առաջին անգամ հրատարակվել են կորեերեն 1957 թվականին։ Այդ ժամանակ եկեղեցին ընդլայնվել է վկայության շնորհիվ և բացվել են համայնքներ Կորեայի 30 քաղաքներում։ 1950-ականների վերջին ԱՄՆ-ում և Ճապոնիայում հայտնվել են ուսմունքի առաջին քարոզիչները[42]։

1960-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուն Սոն Մյոն

1960 թվականի ապրիլի 11-ին Սուն Մյուն Մունն ամուսնացել է Հան Հակջայի հետ՝ կորեական օրացույցով նրա տասնութերորդ տարեդարձից անմիջապես հետո։ 1961 թվականի մայիսի 15-ին զույգը Սեուլում կատարել է իր առաջին արարողությունը, որում օրհնել են իրենց հետևորդներից 36 զույգերի ամուսնությունները։ Նման արարողությունները շարունակվել են ժամանակի ընթացքում և կոչվել են «Օրհնություն»[43]։

1961 թվականի սեպտեմբերի 18-ին ԱՄՆ-ում գրանցվել է Համաշխարհային քրիստոնեության միավորման համար Սուրբ Հոգու ասոցիացիան։ 1963 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Սուն Մյուն Մյոնը և նրա հետևորդները գրանցել են «Սուրբ Հոգի» ասոցիացիան՝ հանուն Համաշխարհային քրիստոնեության միավորման (Համախմբման եկեղեցի) Կորեայի կառավարության հետ։ Իսկ 1964 թվականի հուլիսի 15-ին եկեղեցին գրանցվել է Ճապոնիայում[44]։

1965 թվականի հունվարի 28-ին Սուն Մյուն Մյոնը սկսել է իր առաջին համաշխարհային շրջագայությունը 120 քաղաքներով՝ սկսած Տոկիոյից։ Շրջագայության ժամանակ, որն ավարտվել է 1965 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, սեանսի ժամանակ, ամերիկացի մեդիատոր Արթուր Ֆորդը տեղեկացրել է Սուն Մյուն Մյոնին, որ նա «ճակատագրված է դառնալ համաշխարհային հոգևոր առաջնորդ»[45]։

1966 թվականի մայիսի 1-ին լույս է տեսել «Աստվածային սկզբունք» աշխատության երկրորդ հրատարակությունը, որը սահմանում է Սուն Մյուն Մյոնի ուսմունքի սկզբունքները[44]։

1970-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1971 թվականին Մունը Միասնական եկեղեցու գործունեության կենտրոնը Կորեայից տեղափոխել է Միացյալ Նահանգներ, որտեղ նա կատարել է հրապարակային քարոզներ[46]։

1972 թվականին Նյու Յորք նահանգի Թարիթաունի մոտակայքում Միասնական եկեղեցին գնել է 85000 դոլար արժողությամբ հողատարածք ուսումնական կենտրոնի համար։ Բացի այդ, Սուն Մյուն Մյոնը գնել է 620,000 դոլարով հողատարածք, որտեղ հոկտեմբերի 10-ին բացվել է նրա նստավայրը, որը նաև դարձել է կրոնական արարողությունների անցկացման առաջին վայրը[47]։

1973 թվականի հոկտեմբերի 1-ից մինչև 1974 թվականի հունվարի 30-ը Սուն Մյուն Մյոնը շրջագայել է Ամերիկայի 21 քաղաքներում՝ յուրաքանչյուր քաղաքում երեք գիշեր անընդմեջ ելույթներ ունենալով։ Շրջագայության ավարտին՝ 1974 թվականի փետրվարի 1-ին, ԱՄՆ նախագահ Ռիչարդ Նիքսոնն ընդունել է Մյոնին Օվալաձև աշխատասենյակում[48]։

«Աստվածային սկզբունք» գրքի անգլերեն առաջին հրատարակությունը լույս է տեսել 1973 թվականին։ 1975 թվականի մայիսին վարդապետության քարոզիչները եղել են 120 երկրներում։

1975 թվականին Սուն Մյուն Մյոնը գլխավորել է 1,2 միլիոն մարդկանց ցույցը Հարավային Կորեայի Սեուլում գտնվող Հան գետի Յոյդո կղզում՝ կոչ անելով հարավկորեական ազգի միասնությանը՝ հնարավոր կոմունիստական ​​սպառնալիքի դեպքում։ Նույն տարում նա Վաշինգտոնի հուշարձանի մոտ անցկացրել է 300,000 հոգուց բաղկացած խաղաղ հանրահավաք, որտեղ նա հայտարարել է, որ ցանկանում է կամուրջներ կառուցել Խորհրդային Միության հետ և այնտեղ հյուրընկալել հաջորդ համաշխարհային հանրային միջոցառումը[49]։

1976 թվականին 40-հարկանի Art Deco շենքը և աշխարհի առաջին երկնաքերներից մեկը՝ Նյու Յորքեր հյուրանոցը, դարձել են Միավորման եկեղեցու կենտրոնակայանները[50]։

1977 թվականին Միավորման եկեղեցին հաղթել է Սան Ֆրանցիսկոյում իր որոշ չափահաս անդամների ծնողների դեմ դատը։ Ծնողները մեղադրում էին Միավորման եկեղեցուն ուղեղի լվացման մեջ և փորձում էին ցանկացած միջոց՝ թույլ չտալ իրենց երեխաներին վերադառնալ Մունի մոտ, ներառյալ այլ ծառայություններին դիմելը։ Դատարանը պաշտպանել է Միավորման եկեղեցու կողմը, քանի որ գտել է, որ կազմակերպության անդամների ծնողների այս գործողությունները ոտնահարում են կրոնի ազատությունը, և դատարանին չեն տրամադրվել հիմնավոր ապացույցներ, որ նրանք չեն կարող հոգ տանել իրենց մասին[51]։

1980-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1981 թվականին Մեծ Բրիտանիայում Միավորման եկեղեցին պարտվել է աղմկահարույց դատավարությունում, որը մեղադրել է «Daily Mail» թերթին զրպարտության մեջ։ Թերթը հրապարակել է հետաքննության արդյունքները, ըստ որոնց՝ Միավորման եկեղեցին վնասակար ազդեցություն ունի ընտանիքների վրա և կիրառում է ուղեղի լվացման մեթոդներ իր անդամների վրա[52]։ Դատարանը Մեծ Բրիտանիայի Միավորման եկեղեցու նախագահ Դենիս Օրմեին պարտավորեցրել է թերթին զրպարտության համար ռեկորդային տուգանք վճարել՝ 750,000 ֆունտ ստերլինգ[53]։ 1983 թվականին թերթը ստացել է լրագրողական հատուկ մրցանակ «Միավորման եկեղեցու դեմ անողոք արշավի համար»[54]։

1990-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990-ականների սկզբից Ռուսաստանում և նախկին ԽՍՀՄ երկրներում սկսել է գործել «Միավորման եկեղեցին»[55]։

1994 թվականին Մուն Սոն Մյոնը և Հան Հակջան հայտարարել են, որ եկեղեցիների դարաշրջանը պատմականորեն մոտենում է ավարտին, և որ պետք է սկսվի դարաշրջան, որը կենտրոնացած է Աստծո հանդեպ խորը ակնածանք ունեցող ընտանիքների վրա։ Ուստի Միավորման շարժման հիմնական դերը փոխանցվել է Ընտանիքների միացման և համաշխարհային խաղաղության ֆեդերացիային[56]։

1996 թվականին Միավորման եկեղեցին ակցիա է անցկացրել, որի ընթացքում հավաքել է 3500 ստորագրություն պոռնոգրաֆիայի դեմ։ Ըստ նրա ներկայացուցչի՝ «պոռնոգրաֆիան սերը դարձնում է ժամանակավոր և անցողիկ, մինչդեռ մաքուր սերը դուրս է գալիս սեռական հարաբերություններից»[57]։

2000-ականեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականին կրոնագետ Ջոն Գորդոն Մելթոնը Նյու Յորք Թայմսի հոդվածում Միավորման եկեղեցին դասել է սայենթոլոգիայի, Նոր դարաշրջանի խմբերի և Համընդհանուր կյանքի եկեղեցու հետ միասին, նոր կրոնական շարժումների շարքում, որոնք հաջողակ են Միացյալ Նահանգներում[58]։

2009 թվականին Միավորման եկեղեցու ներկայիս նախագահ Հյունջին Մունը հանդիպել է Դալայ Լամային[59][60]։

2009 թվականին 7000 զույգերի օրհնության արարողությանը մասնակցել են Կորեայի Հանրապետության խորհրդարանի փոխխոսնակը և հանգուցյալ նախագահ Փաք Չուն Հիի դուստրը, որը խորհրդարանի անդամ է[61]։ Նա ասել է, որ արարողությունը գերազանցում է կրոնները, և որ «իրեն դուր է գալիս, թե ինչպես է Միավորման եկեղեցին տվել Աստվածաշնչի մեկնաբանությունը, որը ներառում է Ղուրանը և բուդդայական սուրբ գրությունները»[62]։

2010-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականին Հարվարդի աստվածաբանության շրջանավարտ և Միավորման եկեղեցու միջազգային նախագահ Մուն Հյունջինը ելույթ է ունեցել բրիտանական խորհրդարանում՝ բրիտանական խորհրդարանի անդամներից մեկի հրավերով[63]։

2011 թվականին Միավորման եկեղեցին ստացել է նվաճումների մրցանակ Թայվանի կառավարության կողմից[64]։

2013 թվականի սեպտեմբերի 3-ին Մուն Սոն Մյոնը մահացել է 93 տարեկանում թոքաբորբից[65]։

ԿԺԴՀ-ի ղեկավար Կիմ Չեն Ընը ծաղկեպսակ է դրել ԿԺԴՀ Գերագույն Ժողովրդական Ժողովի Մանսուդայի կոնֆերանսների դահլիճում և Մուն Սուն Մյոնին հետմահու ազգային պարգև է հանձնել «երկրին խաղաղ վերամիավորմանը հասնելու գործում հայրենասիրական ծառայությունների համար»[66][67]։ Փհենյանում մրցանակաբաշխությանը մասնակցելու համար հարավկորեական պատվիրակությունը գլխավորել է Մունի կրտսեր որդին՝ Հյոն Ջինը[68]։

2020-ականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուն Սոն Մյոնի մահից հետո նրա կինը՝ Հան Հակջան, ձեռք է բերել նրա ժառանգության միանձնյա առաջնորդի կարգավիճակը։ Նա մի շարք քայլեր է կատարել եկեղեցու կազմակերպչական կառուցվածքը փոխելու, առաջնահերթություններ սահմանելու և ուղղություն հաստատելու համար իր ամուսնու՝ հիմնադիր և երկարամյա առաջնորդի հեռանալուց հետո կրիտիկական շրջանում։ Միևնույն ժամանակ նա միջոցներ է ձեռնարկել՝ ամրապնդելու եկեղեցու դիրքերը Կորեայի և այլ երկրների հանրային տարածքում, որտեղ եկեղեցին զգալի ազդեցություն ունի։ Չնայած պառակտումից խուսափելու անհաջող փորձին՝ երկու որդիները պահպանել են այն կառույցները, որոնք նախկինում եղել են իրենց հոր ղեկավարության ներքո, Միավորման եկեղեցու մեծամասնությունը և Մունի կողմից ստեղծված տարբեր հասարակական կազմակերպությունները հավատարիմ են մնացել Միավորման եկեղեցուն։ Նրանք Հան Հակջային ճանաչել են որպես Մուն Սոն Մյոնի իրավահաջորդ և եկեղեցու նոր առաջնորդ[69]։

Ծեսեր և տոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու հետևորդները օգտագործում են սուրբ աղը՝ խորհրդանշական կերպով մաքրելու բնակելի տարածքները չար ազդեցությունից։ Միավորման եկեղեցում ընդունվել է նաև «երեխային Աստծուն նվիրելու» ծեսը (ծննդյան 8-րդ օրը)։ Հատկապես նշվում են տոները՝ «Աստծո օրը» (նվիրված է Ամանորին), ինչպես նաև լուսնային օրացույցով նշվող «ծնողների օրը» (մարտ-ապրիլ), «երեխաների օրը» (նոյեմբեր), «ամեն ինչի օրը» (հունիս)[28]։ Աղոթքի հավաքույթները տեղի են ունենում կիրակի օրերին, ներառյալ կրոնական շարականներ երգելը, Աստվածաշնչի ընթերցանությունը Աստվածային սկզբունքի և Մուն Սոն Մյոնի այլ ստեղծագործությունների հետ միասին քարոզելը[20]։

Ծանոագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Barker E. (1998). «Unification Church». Encyclopedia of religion and society. Walnut Creek, Calif.: AltaMira Press. William H. Swatos, Jr., editor ; Peter Kivisto, associate editor ; Barbara J. Denison, James McClenon, assistant editors. էջեր 532–535. ISBN 0-7619-8956-0.
  2. ↑ 2,0 2,1 Катеров И. Я. Новые религиозные движения в США и России: сравнительный анализ // Религиоведение. — 2001. — № 1. — С. 62. (копия 1 Արխիվացված 2013-11-12 Wayback Machine), (копия 2 Արխիվացված 2011-09-02 Wayback Machine)
  3. ↑ Религиозные объединения Российской Федерации: справочник. Издат. "Республика". 1996. ISBN 978-5-250-02609-3.
  4. ↑ «ЦЕРКОВЬ ОБЪЕДИНЕНИЯ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». old.bigenc.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  5. ↑ «Основатель церкви мунистов пострадал в авиакрушении» (բրիտանական անգլերեն). 2008 թ․ հուլիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  6. ↑ «Мунисты останутся в Санкт-Петербурге». NEWSru.com (ռուսերեն). 2001 թ․ մարտի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Unification Church | History & Beliefs | Britannica». www.britannica.com (անգլերեն). 2023 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  8. ↑ Мчедлов М.П., Аверьянов Ю.И., Басилов В.Н., Горбунов В.В., Нуруллаев А.А., Филимонов Э.Г. (1999). Словарь - религии народов современной России. Москва: Издательство "Республика". Медведко С.В. էջեր 552–553. ISBN 978-5-250-02708-3.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  9. ↑ Митрохин Л.Н. (1994). Христианство: словарь. Москва: Издательство "Республика". Лещинский А.И., Одинцов М.И. էջ 522. ISBN 978-5-250-02302-3.
  10. ↑ Biermans, J. 1986, The Odyssey of New Religious Movements, Persecution, Struggle, Legitimation: A Case Study of the Unification Church Lewiston, New York and Queenston, Ontario: The Edwin Melton Press ISBN 0-88946-710-2
  11. ↑ Элбакян Е. С. Новые религии западного происхождения в современной России: общие характеристики и специфические черты // Новые религии в России: двадцать лет спустя. Материалы Международной научно-практической конференции. Москва, Центральный дом журналиста, 14 декабря 2012 7. — М., 2013.
  12. ↑ Прусак М.М., Борщев В.В. «Религиозные объединения Российской Федерации, Аналитическое управление Аппарата Совета Федерации Федерального Собрания Российской Федерации» // Москва, Издательство "Республика", — 1996. — C. 146. — 271 c. ISBN 978-5-250-02609-5
  13. ↑ 13,0 13,1 Забияко А.П., Красников А.Н., Элбакян Е.С. (2008). Энциклопедия религий. Summa - Религиоведение. Москва: Академический проект. Аниховский С.Э. էջ 1402. ISBN 978-5-8291-1084-0, 978-5-98426-067-1. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  14. ↑ Judah, J. S., ed. M. Mickler (1987). Introduction to the History and Beliefs of the Unification Church.” In The Unification Church in America: A Bibliography and Research Guide. New York: Garland.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  15. ↑ «How society handled Moon Sun-myung». koreatimes (անգլերեն). 2012 թ․ սեպտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 Eileen V. Barker. «Unification Church»./ Lindsay Jones, editor in chief //Encyclopedia of Religion, Second edition. — Vol.14. — Gale — 2005. — P.9466-9467 ISBN 0-02-865983-X, e-book ISBN 0-02-865997-X
  17. ↑ Exposition of the Divine Principle. New York: Holy Spirit Association for the Unification of World Christianity, 1996
  18. ↑ Артемьев А.И. «Религиеведение: основы общего религиеведения, история религий, религии в Казахстане» // Алматы, Издательство "Бестау" — 2011. — C.338. — 380 c. ISBN 978-601-281-025-7
  19. ↑ Mickler, Michael L. (1980). ‘A History of the Unification Church in the Bay Area: 1960-74’. M.A. Thesis, Graduate Theological Union, Berkeley CA.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Элбакян Е.С. (2014). Религии России. Словарь - справочник. Москва: Издательство "Энциклопедия". Данилов-Данилян В.И. էջ 316. ISBN 978-5-94802-057-0.
  21. ↑ Michael L. Mickler (2022 թ․ դեկտեմբերի 3). The Unification Church Movement. Cambridge University Press. ISBN 978-1-009-24146-5, 978-1-009-24145-8. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (օգնություն)
  22. ↑ Элбакян Е.С. «Энциклопедия религий» // Москва, Академический проект — 2008. — C.1401. — 1520 c. ISBN 978-5-8291-1084-0, 978-5-98426-067-1
  23. ↑ Валерий Емельянов Интервью: Президент Международной федерации за всеобщий мир д-р Хенг Джин Мун о Движении объединения, «Отце и Матери Мун», кризисе экуменизма и о том, можно ли построить мир во всем мире без религии Արխիվացված 2015-06-20 Wayback Machine // Портал-Credo.Ru, 08.11.2010 г.
  24. ↑ «(18) Moon Sun-myung: son of the broken-hearted God». koreatimes (անգլերեն). 2011 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  25. ↑ Артемьев А. И. Религиеведение: основы общего религиоведения, история религий, религии в Казахстане / Каз. акад. транспорта и коммуникаций им. М. Тынышпаева. — Алматы: КазАТК: Бастау, 2002. — С. 546 — (Философия и история религий)
  26. ↑ Артемьев А. И. Религии в Казахстане. Хрестоматия. — Алматы, 2002. — С.441
  27. ↑ Артемьев А. И. Религиеведение: основы общего религиоведения, история религий, религии в Казахстане / Каз. акад. транспорта и коммуникаций им. М. Тынышпаева. — Алматы: КазАТК: Бастау, 2002. — С. 546. — (Философия и история религий)
  28. ↑ 28,0 28,1 Слесарев А.А., Торчинов Е.А.., Омархали Ханна, Забияко А.П., Элбакян Е.С. Красноиков А.Н. Религиоведение - энциклопедический словарь / Проект "Классические и современные подходы к изучению религии. — Moskva: Akad. Proekt, 2006. — С. 1175. — 1254 с. — (Summa - Федеральная программа "Культура России"). — ISBN 978-5-8291-0756-7
  29. ↑ Артемьев А. И. Религии в Казахстане. Хрестоматия. — Алматы, 2002. — С. 441.
  30. ↑ «Despite controversy, Moon and his church moving into mainstream | Chicago Tribune news | Special reports». web.archive.org. 2006 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  31. ↑ «NEW YORK DAY BY DAY; Wedding Day for 4,000». The New York Times. 1982 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  32. ↑ «6,000 Couples Are Married in Korea». The New York Times. 1988 թ․ հոկտեմբերի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  33. ↑ Marriage by the numbers; Moon presides as 6,500 couples wed in S. Korea Peter Maass Washington Post October 31, 1988
  34. ↑ Bak Byeong Ryong Unification Church believers around the world three manyeossang joint wedding Արխիվացված 2013-05-18 Wayback Machine // MBCNews, 25 August 1992
  35. ↑ «'D' Is For Danger – And For Writer Don Delillo». Chicago Tribune. 1992 թ․ մայիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 29-ին.
  36. ↑ Van, Jon (1986 թ․ հոկտեմբերի 26). «Moon's Marriages Prove To Be Happy». Chicago Tribune. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 18-ին.
  37. ↑ By KARRIS GOLDEN For the Courier (2012 թ․ ապրիլի 20). «Unification Church arranged marriages surprisingly strong». Wcfcourier.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  38. ↑ Does love last longer in arranged marriages? Արխիվացված 2012-06-30 Wayback Machine // USA Today, 23 May 2012
  39. ↑ Breen, M. Sun Myung Moon — The Early Years 1920-53. — Hustpierpoint, West Sussex: Refugee Books, 1997. — P. 31. — ISBN 0-9531637-0-9
  40. ↑ Breen, Michael (1997). Sun Myung Moon: The Early Years, 1920—1953. Hurstpierpoint, West Sussex: Refuge Books
  41. ↑ Melton, J. Gordon (ed.). The Encyclopedia of American Religions. — 4th Ed. — Detroit, Michigan: Gale Research Publishing, 1993. — vol. 2. — P. 226
  42. ↑ Introvigne, M. The Unification Church. — Salt Lake City, Utah: Signature Books Inc., 2000. — ISBN 978-1-56085-145-5.
  43. ↑ Fichter, Joseph Henry. 1985. The holy family of father Moon. Kansas City, Mo: Leaven Press. ISBN 978-0-934134-13-2
  44. ↑ 44,0 44,1 FFWPU Chambumo Gyeong. — Republic of Korea: FFWPU, 2019. — Т. 14. — 1600 с. — ISBN ASIN ‏ : ‎ 8971326069
  45. ↑ Ford, Arthur (1968). Unknown But Known: My Adventure into the Meditative Dimension. New York: Harper and Row.
  46. ↑ Unification Church Արխիվացված 2009-08-05 Wayback Machine //The Columbia Electronic Encyclopedia, 6th ed. Columbia University Press, 2007
  47. ↑ Melton, J. Gordon (ed.). The Encyclopedia of American Religions (4th Edition) Detroit, Michigan:Gale Research Publishing, 1993., vol. 2 — P. 226.
  48. ↑ «Белый Дом — Распорядок дня Ричарда Никсона» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  49. ↑ «Lifestyle : Conversations with Members of Unification Church — «Quebedeaux, Richard» — Google Книги». Books.google.kg. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  50. ↑ Lambert, Bruce (1994 թ․ սեպտեմբերի 18). «NEIGHBORHOOD REPORT: 34TH STREET; Once a Hotel, Again a Hotel». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  51. ↑ California Court Backs Moonies. Արխիվացված 2016-04-27 Wayback Machine // Կաղապար:Нп3, 7 October 1977. — P.9
  52. ↑ А. Баркер Новые религиозные движения. — Санкт-Петербург: Издательство РХГИ, 1997. — С. 264.
  53. ↑ Blog, Religion News (1 թ․ նոյեմբերի 30). «Throw Out the Moonies Messiah,Demand MP's». Religion News Blog (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  54. ↑ Tina Grant International Directory of Company Histories. — St. James Press, 1997. — Т. 19.
  55. ↑ Renfrey Clarke The Moonies in Moscow: a second coming? Արխիվացված 2012-01-28 Wayback Machine // Green Left Weekly, 28 May 1997
  56. ↑ Michael L. Mickler The Unification Church Movement. — Cambridge University Press, 2023-01-05. — 151 с. — ISBN 978-1-009-24143-4
  57. ↑ Gruzen, Tara (1996 թ․ փետրվարի 13). «College Group Preaches A Lesson On Pure Love At Anti-porn Protest». Chicago Tribune. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 29-ին.
  58. ↑ August 28, 2006. Seeking Entry-Level Prophet: Burning Bush and Tablets Not Required Արխիվացված Փետրվար 14, 2017 Wayback Machine. By Michael Luo
  59. ↑ «문선명 총재 막내아들 통일교 회장 취임 : 문화 : 뉴스 : 동아닷컴». News.donga.com. 2008 թ․ ապրիլի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  60. ↑ «[주간조선] 통일교의 젊은 회장, 문선명 7남 문형진 – 1등 인터넷뉴스 조선닷컴». News.chosun.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  61. ↑ «::: 뉴스천지 :::». Newscj.com. 2011 թ․ հուլիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  62. ↑ Sang-Hun, Choe (2009 թ․ հոկտեմբերի 15). «At Time of Change for Rev. Moon Church, a Return to Tradition». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  63. ↑ «Hyung Jin Moon: Meet the new Moonie messiah». The Independent (անգլերեն). 2011 թ․ մայիսի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  64. ↑ «통일교, 대만 행정원 특별공로상 수상». News.mk.co.kr. 2011 թ․ հոկտեմբերի 18. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 23-ին.
  65. ↑ ИТАР-ТАСС. «В Южной Корее скончался основатель "Объединенной церкви" миллиардер Мун Сон Мён». ИТАР-ТАСС. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  66. ↑ http://www.nknews.org/2012/09/wreath-sent-by-kim-jong-un-to-moon-sun-myung-conveyed-to-his-bereaved-family-condolences-over-death-of-moon-sun-myung/(չաշխատող հղում) Wreath Sent by Kim Jong Un to Moon Sun Myung Conveyed to His Bereaved Family; Condolences over Death of Moon Sun Myung](չաշխատող հղում) // NK News — North Korea News, 7 September 2012.
  67. ↑ Wreath Sent by Kim Jong Un to Moon (video). Արխիվացված 2012-09-11 Wayback Machine // Korean Central News Agency, 7 September 2012
  68. ↑ Kim Kyu-won Unification Church leader to visit North Korea. Արխիվացված 2014-06-21 Wayback Machine // The Hankyoreh Media Company, 8 September 2012
  69. ↑ Егоров, В.А. «Многообразие религиозных форм современной России». — Санкт-Петербург: Издательство Русской христианской гуманитарной академии, 2022. — С. 162. — 248 с. — ISBN 978-5-907505-70-4
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միավորման_եկեղեցի&oldid=9805626» էջից