Մալթայերեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Մալթերենից)
Մալթայերեն
Malti
Տեսակլեզու, բնական լեզու և կենդանի լեզու
ԵնթադասSicilian Arabic? և հարավեվրոպական լեզուներ
ԵրկրներՄալթա Մալթա
Կանադա Կանադա
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Ավստրալիա Ավստրալիա
Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
Պաշտոնական կարգավիճակՄալթա Մալթա
Եվրամիություն Եվրամիություն
Խոսողների քանակ482 880 մարդ (2012)[1] և 403 000 մարդ (2012)[1]
Վերահսկող կազմակերպությունՄալթայերենի ազգային խորհուրդ
Լեզվակիրների թիվը522 000 (2012)[2]
ԴասակարգումՍեմա-քամյան մակրոընտանիք
Սեմական ընտանիք
Արևմտասեմական ճյուղ
Կենտրոնասեմական լեզուներ
Արաբական ենթախումբ
Գրերի համակարգլատինական այբուբեն
IETFmt
ԳՕՍՏ 7.75–97մլթ 430
ISO 639-1mt
ISO 639-2mlt
ISO 639-3mlt

Սեմա-քամյան լեզուներ

Մալթերենի տարածվածությունը
 Maltese language Վիքիպահեստում

Մալթայերեն (ինքնանվանում՝ malti), մալթացիների լեզուն, Մալթայի Հանրապետության պաշտոնական լեզուն (անգլերենի հետ[3]), Եվրոպական Միության պաշտոնական լեզուներից մեկը։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկանում է սեմական ընտանիքի սեմա-քամյան մակրոընտանիքին։ Մոտ է արաբերենին, հատկապես մաղրիբյան բարբառին, սակայն ներկայումս այն իր շարահյուսական, հնչյունային և բառային առանձնահատկություններով առանձին լեզու է համարվում։

Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեզվակիրների թիվը՝ 522 000 (2012)։

Մալթայերենի կարգավիճակը սահմանվում է Մալթայի Սահմանդրության 5-րդ հոդվածի 1-ին գլխով․

  1. Մալթայի ազգային լեզուն մալթայերենն է։
  2. Մալթայերենն ու անգլերենը, ինչպես նաև այլ լեզու, որը կարող է հաստատվել Խորհրդարանի կողմից (ըստ օրենքի՝ Ներկայացուցիչների պալատի անդամների ոչ պակաս, քան 2/3-ի հավանությամբ), պետք է լինեն Մալթայի պաշտոնական լեզուները, իսկ Կառավարությունը կարող է իր պաշտոնական գործունեության ժամանակ օգտագործել այս լեզուներից մեկը այն պայմանով, որ ցանկացած անձ կարող է դիմել Կառավարությանը պաշտոնական լեզուներից որևէ մեկով, և Կառավարությունը պարտավոր է պատասխանել այդ լեզվով։
  3. Դատավարության լեզուն պետք է լինի մալթայերենը, այն պայմանով, որ Խորհրդարանը կարող է անգլերենի օգտագործման որոշում կայացնել՝ սահմանված սույն կանոնակարգով։
  4. Ներկայացուցիչների պալատը կարող է, կարգավորելով իր սեփական դատավարական կանոնակարգը, սահմանել լեզուն կամ լեզուները, որոնք պետք է օգտագործվեն Խորհրդարանի աշխատանքի և արձանագրման մեջ։
    - [4]

Մալթայի բնակչության մեծ մասը երկլեզու է։ Մալթայերենն օգտագործվում է առօրյա կյանքում, Խորհրդարանում, եկեղեցում, ԶԼՄ-ում և համացանցում։ Խոսակցության ժամանակ մալթայերենը հաճախ խառնվում է անգլերենի հետ։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675
  2. Maltese at Ethnologue (18th ed., 2015)
  3. «Constitution of Malta, I.5.(1)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 5-ին.
  4. Մալթայի Սահմանադրություն
Ընթերցե՛ք «մալթայերեն» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։