Ղուրաբիե
 | |
|---|---|
 | |
| թուրքական խոհանոց | |
| Ենթատեսակ | Շորթբրեդ, թխվածքաբլիթ և թխվածք |
 Kurabiye Վիքիպահեստում | |
Ղուրաբիե, թխվածքաբլիթի տեսակ, ղրիմաթաթարական խոհանոցի ազգային ուտելիք։ Ղրիմում դա անվանում են «Խուրաբիե»՝ «Խուրաբ» բառից, որը նշանակում է քաղցրավենիք։ Այս արևելյան քաղցրավենիքն մեծ ճանաչում է ձեռք բերել։
Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բառարաններն նկարագրում են բառի ծագումնաբանության ամենահնարավոր աղբյուրներն։ Եվ Ֆրանսիայում[1], և Ադրբեջանում[2] «Ղուրաբիե» բառը կարելի է համարել ինչպես արաբական, այնպես էլ թուրքական աշխարհի բառ։ Բառը եկել է արաբերեն ġuraybat = քաղցրավենիք՝ պատրաստված ալյուրից, շաքարավազից և կարագից՝ թխված վառարանում։ Բառի աղբյուրներն ածական խոսքի մասով՝ ġarīb — տարօրինակ, ուրիշ, էկզոտիկ։ Թուրքերենում բառը հայտնվել է միայն 16-րդ դարում, երբ «ğurabiye» նշանակում էր փոքրիկ իր և ղուրաբիե թխվածքաբլիթ։ Թխվածքաբլիթը ընկալվում էր ինչպես ոչ սովորական, նոր և օտարերկրյա։ Արաբական gh-r-b կամ ղ-ր-բ արմատը օգտագործվում էր օտարերկրյա բառերի համար։ Հետաքրքիր է, որ ռուսերենում բառը միջին սեռի է, այն ժամանակ, որ արաբերեն բառը իգական սեռի է[3]։
Լեգենդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պարսկական սուլթանի հնարամիտ ծառան մտածել է քաղցրավենիքն պատահական։ Մի անգամ չարակամ անձինք գողացան սուլթանի տնից մթերքը, որով պատրաստվում էին ավանդական արևելյան քաղցրավենիքներն։ Այդժամ նա ուղղակի օգտագործեց ալյուր, ձվեր, շաքարավազ և մի փոքր կարագ։ Նա արտաքինից զարդարեց զաֆրանով, իսկ ներսում շաքարավազի փոշով։ Այսպես է պատրաստված եղել առաջին ղուրաբիեն, պարզ, բայց միևնույն ժամանակ շատ սիրելի արևելյան քաղցրավենիք։ Ղուրաբիեն միշտ պատրաստվում էր բարկահամ, ինչպես զաֆրանը, դարչինը, մեխակը և անգամ վանիլինը։ Ոչ մեկ չի կարող հստակ ասել թե ինչ տեսքի է եղել առաջին թխվածքաբլիթն։ Մի աղբյուր վկայում է դրա երիցուկի տեսքին լինելու մասին[4], իսկ մեկ ուրիշ աղբյուր շաքարի փոշով թխվածքի մասին[5]։
Պատրաստում և ավանդույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ղրիմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ղրիմում «Ղուրաբիեն» կամ «Կուրաբյեն» պատրաստվում է տարբեր ֆորմաներով։ Ղուրաբիեի տոնական տարբերակը հաճախ հանդիպում է Ուրազա-բայրամ տոնին, երբ պարտադիր է լինում հյուրերին հյուրասիրել ընթրիք և քաղցրավենիք։ Ամբողջ օրը տնից պետք է ուտելիքի հոտ գա։ Տանտիկնայք երեխաների հետ իրենց հարազատներին ուղարկում են չեբուրեկիներ և խատլամա։ Ղրիմում Ուրազա-բայրամն ունի ևս մեկ կարևոր առանձնահատկություն՝ հարկավոր է նվերն ոչ միայն մենակ վայելել, այլ նաև հյուրասիրել շանը։
Ղրիմական «Ղուրաբիեն» ունի շատ ձևեր, բայց հիմնականում այն նման է շաքարային թխվածքաբլիթի՝ ներսում պովիդլոյի կամ ջեմի ավելացումով։
Հնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ղուրաբիեի հին տեսակը ունի ծաղկի ձև, և ներսում լցվում է ջեմ։ Հանդիպում են նաև ղուրաբիեի այլ տեսակներ՝ գնդի, շեղանկյան տեսքով, մոտավորապես 5սմ չափսով։
Հունաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հույներն, ինչպես նաև Կիպրոսի բնակիչներն, համարուն են այս թխվածքաբլիթն իրենց ավանդական սուրբ ծննդյան անուշեղեն։ Նրանք պատրաստում են գնդի տեսքով, որոնք թաթախում են շաքարի փոշու մեջ։ Գնդերն լցնում են ուտեստի մեջ և սառցե սարերի նման դրվում պատուհանագոգերին։ Ըստ լեգենդի Աֆինան է ստեղծել այդ ուտեստն։ Մի օր նա եկավ երկիր և շատ քաղցած մնաց։ Նա մտավ մի պառավի տան նման տուն։ Տան բնակիչներն բարի, բայց խեղճ մարդիկ էին։ Նրանք ունեին միայն ալյուր և մեղր։ Աֆինան հանկարծակի մտածեց այդ ուտեստ։ Բայց դրանից հետո այն ուտում են հույներն։
Տարատեսակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արևելքի ամեն ազգ ունի թխվածքաբլիթի իր անվանումը. դրան կոչում էին պարսկական, բակինական։ Բացի այդ, գոյություն ունեն թխվածքաբլիթների այլ տեսակներ՝ սուրսական, սմիրնսկական, հյուսիսային և այլն։
Բաղադրատոմս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սերուցքային կարագ՝ 100գ
- Շաքարի փոշի՝ 40գ
- Ալյուր՝ 160գ
- Սպիտակուց՝ 1 հատ
- Վանիլային շաքարավազ՝ 1 թեյի գդալ
Պատրաստումն տևում է 12 րոպե (220° ջերմաստիճան)