Կարուշլա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Կարուշլա
Վարչական տարածքԱրևմտյան Հայաստան
ՎիլայեթԽարբերդի վիլայեթ
ԳավառակԱկնի գավառակ
Այլ անվանումներԿարըշլա, Կարուշլի, Կարուջլա
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Ազգային կազմՀայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմՔրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտիUTC+3
Կարուշլա (Աշխարհ)##
Կարուշլա (Աշխարհ)

Կարուշլա, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Խարբերդի վիլայեթի Ակնի գավառակում։ Գտնվում էր Ակն քաղաքից հարավ, Եփրատ գետի աջ ափին, ամֆիթատրոնաձև, կանաչապատ լեռնալանջի վրա։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի դիմաց փռված էին փարթամ այգեստաններ։ Կարուշալայից արևմուտ Քառասունակի Խորունկ, արևելքում՝ Մարսնկեր ձորերն են։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ ոմանց գյուղը նախկինում գտնվել է այժմյան վայրից 2-3 կմ հեռու, Ներսես Շնորհալի եկեղեցու մոտ։ Նրանց մեծ մասը զոհվել է աքսորի ճանապարհին։ Գյուղի բնակիչները սովորույթներով, կենցաղով և բարբառով նման էին Ակնի, Կամարակապի և մոտակայքում գտնվող մյուս հայկական բնակավայրերի բնակիչներին։

Գյուղը հանդիսանում է գավառակի միակ գյուղը, որը զերծ է մնացել կոտորածներից ու ավերվածություններից՝ ի շնորհիվ Հյուսեյն բեյ քուրդ պաշտոնյայի։ 1918-1920 թվականներին հայ բնագիչները գաղթել են օտար երկրներ։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

XX դարի սկզբին ուներ 204 (50 ընտանիք) հայ և 134 թուրք բնակիչ։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղվում էին երկրագործությամբ և անասնապահությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարուշլան ուներ եկեղեցի Չարխափան Ս. Աստվածածին անունով եկեղեցի, որը կառուցված էր սրբատաշ քարերով։ Եկեղեցին 1832 թվականին վերանորոգվել է Մարգար Տերյան ամիրայի և ուրիշների միջոցներով։ Եկեղեցին ուներ 2 ճոխ ու շքեղ զգեստներ, ծիսական սպասքներ։

Կարուշլայից 2-3 կմ հարավ, Եփրատի ափին, ժայռի վրա գտնվում էր Ս. Կոզմոս և Ս. Դամիանոս հունական վանքը՝ քառակուսի հատակագծով, կառուցված սրբատաշ քարերով։ Վանքի առջև՝ գերեզմանատան տապանաքարերի վրա կային 1172, 1176 և 1194 տարեթվեր։

Հայտնի էին Ս. Ներսես Շնորհալի և Ս. Մոքոս թագավոր կամ Մոգուց պետ ուխտատեղիները, որոնք ավերված եկեղեցիներ են։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ուներ Արամյան վարժարան, որն 1847 թվականին ուներ 20 աշակերտ։ Երեխաների մի մասն էլ հաճախում էին մոտակա Կամարակապ գյուղի վարժարանը[1]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 3, էջ 74

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 350