Խոսե դե Ռիբերա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խոսե դե Ռիբերա
իսպ.՝ José de Ribera
Giuseppe Macpherson - Jusepe de Ribera.jpg
Ծնվել էհունվարի 12, 1591(1591-01-12)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԽատիվա, Վալենսիա, Իսպանիա[4][5][6][…]
Վախճանվել էսեպտեմբերի 3, 1652(1652-09-03)[7][3] (61 տարեկան) կամ սեպտեմբերի 2, 1652(1652-09-02)[8] (61 տարեկան)
Մահվան վայրՆեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[9][10]
ՔաղաքացիությունRoyal Banner of Aragón.svg Արագոնյան թագ
Մասնագիտություննկարիչ, նկարիչ-փորագրող, գծանկարիչ, գծանկարիչ և գծագրող
Ոճբարոկկո[9]
Ժանրհոգևոր արվեստ[9] և դիցաբանական գեղանկարչություն[9]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներՍուրբ Բարդուղիմեոս և Հայելիով փիլիսոփան
ՈւսուցիչՖրանցիսկո Ռիբալտա
ԱշակերտներԼուկա Ջորդանո
Պաշտոնպալատական նկարիչ
ԱմուսինCaterina Azzolino?
Commons-logo.svg José de Ribera Վիքիպահեստում

Խոսե դե Ռիբերա (իսպ.՝ José de Ribera, մականունը՝ իտալերեն՝ Spagnoletto - փոքրիկ իսպանացի, հունվարի 12, 1591(1591-01-12)[1][2][3][…], Խատիվա, Վալենսիա, Իսպանիա[4][5][6][…] - սեպտեմբերի 3, 1652(1652-09-03)[7][3] կամ սեպտեմբերի 2, 1652(1652-09-02)[8], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[9][10]), իսպանացի գեղանկարիչ, փորագրիչ։ Բարոկկոյի խոշորագույն ներկայացուցիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորել է Վալենսիայում։ 1613 թվականին մեկնել է Իտալիա, 1616-1618 թվականներին ստեղծագործել Նեապոլում, դարձել Իսպանիայի փոխարքաների պալատական նկարիչը։ Հարել է կարավաջիզմին։

Սկզբնական շրջանի գործերում (այդ թվում՝ 1620-ական թվականներին օֆորտներում) գերիշխում են լուսաստվերային սուր հակադրությունները` 1620-30-ական թվականներին։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիբերայի աշխատանքներին բնորոշ են նահատակության դրամատիկական տեսարանները, որոնցում ընդգծված է կամքի հաղթանակը ֆիզիկական տանջանքների նկատմամբ, հին փիլիսոփաների և սրբերի պատկերները՝ մեկնաբանված որպես ժողովրդական կերպարներ («Դեմոկրիտ», 1630, Պրադո, Մադրիդ)։

1630-ական թվականների կեսերից Ռիբերան պահպանելով կերպարների պատկերման խստաշունչ ռեալիզմը, հաճախ է դիմել ավելի հավասարակշռված լուծումների։ Նրա նկարներում լուսաստվերային անցումները դարձել են ավելի նուրբ, գունաշարը հագեցվել է ոսկեգույն կամ արծաթավուն նրբերանգներով մարդկային վեհությամբ առլեցուն ավետարանական և աստվածաշնչային կոմպոզիցիաներ («Հովիվների երկրպագությունը», 1638, Գեղեցիկ արվեստների թանգարան, Գրենոբլ), կանանց հուզիչ քնարական կերպարներ («Սուրբ Ինեսա», 1641, Դրեգդենի պատկերասրահ), դիցաբանական և ժանրային գործեր («Կաղլիկը», 1642, Լուվր, Փարիզ)։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պրոմեթևս. մոտ. 1630

    Պրոմեթևս. մոտ. 1630

  • «Մագդալենա Վենտուրան ամուսնու և որդու հետ, 1631

    «Մագդալենա Վենտուրան ամուսնու և որդու հետ, 1631

  • Սբ. Ինեսան, 1641

    Սբ. Ինեսան, 1641

  • Սբ. Ֆիլիպի չարչարանքները. 1639

    Սբ. Ֆիլիպի չարչարանքները. 1639

  • Իքսիոն, 1632. Պրադո, Մադրիդ.[11]

    Իքսիոն, 1632. Պրադո, Մադրիդ.[11]

  • Մարիամ Մագդաղենացու համբարձումը[12] 1636

    Մարիամ Մագդաղենացու համբարձումը[12] 1636

  • Սբ. Հակոբ, 1652. Պրադո, Մադրիդ.[13]

    Սբ. Հակոբ, 1652. Պրադո, Մադրիդ.[13]

  • Սբ. Պետրոսի հրաժարումը, c. 1615

    Սբ. Պետրոսի հրաժարումը, c. 1615

  • Ecce Homo[12] 1620

    Ecce Homo[12] 1620

  • Սուրբ ընտանիք, 1639. Սանտա Կրուս (Սուրբ խաչ) թանգարան, Տոլեդո.

    Սուրբ ընտանիք, 1639. Սանտա Կրուս (Սուրբ խաչ) թանգարան, Տոլեդո.

  • Պիետա[14] 1633

    Պիետա[14] 1633

  • Սբ. Անդրեասի նահատակությունը

    Սբ. Անդրեասի նահատակությունը

  • Մորուքավոր կինը

    Մորուքավոր կինը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  2. ↑ 2,0 2,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — doi:10.1515/AKL
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://explore.rkd.nl/explore/artists/66553 — Netherlands Institute for Art History.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Waterhouse E. Italian Baroque Painting — London: Phaidon Press, 1962. — P. 174.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Artnet — 1998.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Sánchez A. E. P. Ribera, Jusepe [José de] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T071858
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Encyclopædia Britannica
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 The Fine Art Archive
  11. ↑ «Ixión - Colección - Museo Nacional del Prado»։ www.museodelprado.es։ Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28 
  12. ↑ 12,0 12,1 Fernando Real Academia de BBAA de San։ «Ribera, José - Ecce Homo»։ Academia Colecciones (իսպաներեն)։ Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28 
  13. ↑ «The penitent Saint Jerome - The Collection - Museo Nacional del Prado»։ www.museodelprado.es։ Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28 
  14. ↑ «The Pietà»։ Museo Nacional Thyssen-Bornemisza (անգլերեն)։ Վերցված է 2020 թ․ մարտի 28 

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Brown, Jonathan. (1973). Jusepe de Ribera: prints and drawings; [catalogue of an exhibition] The Art Museum, Princeton University, October–November 1973. Princeton, N.J.: Princeton University. OCLC 781367 the standard work on his prints and drawings.
  • Sánchez Alfonso E. Pérez (1992)։ Jusepe de Ribera, 1591–1652։ The Metropolitan Museum of Art։ ISBN 9780870996474  [full text resource]
  • Williamson, Mark A. "The Martyrdom Paintings of Jusepe de Ribera: Catharsis and Transformation"; PhD Dissertation, Binghamton University, Binghamton, New York 2000 (available online at myspace.com/markwilliamson13732) (link broken)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg
 Խոսե դե Ռիբերա
էջը Վիքիպահեստում
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ CC BY-SA icon 80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Խոսե_դե_Ռիբերա&oldid=8281299» էջից