Խոսե Կլեմենտե Օրոսկո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Խոսե Կլեմենտե Օրոսկո
իսպ.՝ José Clemente Orozco
Ի ծնեիսպ.՝ José Clemente Orozco Flores
Ծնվել էնոյեմբերի 23, 1883(1883-11-23)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍիուդադ Գուսման, Խալիսկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Վախճանվել էսեպտեմբերի 7, 1949(1949-09-07)[4][1][2][…] (65 տարեկան)
Մահվան վայրՄեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[4]
Քաղաքացիություն Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[5]
Դավանանքաթեիզմ[6]
Մասնագիտություննկարիչ և գծանկարիչ
Ժանրժանրային նկարչություն և որմնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներThe Demagogue?
Ակտիվ շրջան1910-1917
ԱշակերտներLalo?
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱզգային կոլեգիա, Արգենտինայի գեղարվեստի ազգային ակադեմիա և դպրոց
ստորագրություն
Изображение автографа
 José Clemente Orozco Վիքիպահեստում

Օրոակո Խոսե Կլեմենտե (նոյեմբերի 23, 1883(1883-11-23)[1][2][3][…], Սիուդադ Գուսման, Խալիսկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ - սեպտեմբերի 7, 1949(1949-09-07)[4][1][2][…], Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ[4]), մեքսիկացի նկարիչ, մոնումենսալ գեղանկարչության ազգային դպրոցի հիմնադիրներից։ Ծնվել է 1883 թվականի նոյեմբերի 23-ին, Սապոտլայում։

1908 թվականին Օրոսկոն վերադառնում է Սան Կառլոսի ակադեմիան։ 1910-ական թվականներին ակադեմիայում սկսվում է խռովություն ուսսանողների միջև։ Երիտասարդ նկարիչները ստեղծեցին խումբ «Բարբիզոն» և փորձեցին տալ ազգային-հայրենասիրական գույներ։ Այդպես նրանք դադարեցին օգտվել սև գույնից և բացատրեցին այնպես, որ դա փոխազդեցության գույն է։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում նրա ծնողները գտնվում եին Գվադալախարայում, հետո տեղափոխվում են Մեխիկո, որտեղել ընդունվում է դպրոց։ Այդ ժամանակվանից սկսել է այցելել գիշերային դասերով, Սան-Կառլոս ակադեմիայում։ Դպրոցը ավարտելուց հետո ընդունվում է Սան-Խասինտոի ուսումնարան, հետո Մեխիկոյի ազգային պատրաստողական դպրոցում, մաթեմատիկայի և երկրաբանության բաժնում։ 1908 թվականին Օրոսկոն վերադառնում է Սան-Կառլոսի ակադեմիան։ 1910-ական թվականներին ակադեմիայում սկսվում է խռովություն ուսսանողների միջև։ Երիտասարդ նկարիչները ստեղծեցին խումբ «Բարբիզոն» և փորձեցին տալ ազգային-հայրենասիրական գույներ։ Այդպես նրանք դադարեցին օգտվել սև գույնից և բացատրեցին այնպես, որ դա փոխազդեցության գույն է։ 1908-1914 թվականներին սովորել է Մեխիկոյի Գեղարվեստի ակադեմիայում։ Մասնակցել է 1910-1917 թվականների Մեքսիկական հեղափոխությանը։ Հիմնականում աշխատել է Մեխիկոյում և Գվադալախարայում (որտեղ 1949 թվականին հիմնադրվել է Օրոակոի թանգարան-արվեստանոցը)։

Ձեռքբերումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1913-1917 թվականներին Օրոակոն ստեղծել է «Մեքսիկան և հեղափոխությունը» ջրաներկ աշխատանքների շարքը։ Հեղափոխական խստաշունչ պաթոսով տոգորված Օրոակոի սկզբնական շրջանի մոնումենտալ աշխատանքներին (Մեխիկոյի Ազգային նախապատրաստական դպրոցի որմնանկարները), 1922-1927) բնորոշ են ձեերի ընդհանրացումը, հստակ ռիթմը, խառորոշ կոմպոզիցիան։

Էքսպրեսիոնիզմի գծերը առավել ցայտուն են դրսևորվել ԱՄՆ-ում կատարած աշխատանքներ («Պրոմեթևս» որմնանկարը Պոմոնա քոլեջում, Կլերմոնտ, Կալիֆոռնիա, 1920)։ Մարդու տառապանքի և ճնշման դեմ ցասումնալից բողոք մարմնավորող 1930-1940-ական թվականների որմնանկարներին բնորոշ են մոլեգին շարժումը, կոլորիտի առավելագույն հագեցվածությունը, կերպարների սուր գրոտեսկը (որմնանկարներ Գվադալախարայի համալսարանում, 1936, Կավանյասի հոսպիտալում, 1938-1939:

վախճանվել է 1949 թվականի սեպտեմբերի 7-ին, Մեխիկոյում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։