Լոկշա (ուտեստ)
 | |
|---|---|
 Լոկշա հավի լյարդով | |
| Տեսակ | կերակուր և կարտոֆիլով ուտեստ |
| Առաջացման երկիր |  Սլովակիա |
 Lokše Վիքիպահեստում | |
Լոկշա (սլովակ.՝ Lokša, lokeš կամ lokoš, չեխ․՝ Lokše, lata, présňák կամ šumpál ), կարտոֆիլից պատրաստված տափակ հացի տեսակ, որը տարածված է Սլովակիայի արևմտյան մասում և Չեխիայի Հանրապետության Հարավային Մորավիայի շրջանում, որտեղ այն կոչվում է նաև լայն լապշա և ավելացվում է ապուրների մեջ։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անվանումը ծագել է պարսկերեն լահսա («շիլա») բառից և թաթարների միջոցով է հասել սլավոնական լեզուներին։ Սլովակերեն lokša [ˈlɔkʂa] նշանակում է կարտոֆիլի խմորից թխված կարկանդակ, ուկրաիներեն loksa նշանակում է գրտնակված խմոր[1]։
Lokšas-ը նաև հայտնի է որպես lata, přesňák, šumpál, կամ patenta Չեխիայում, իսկ lokeš կամ lokoš Սլովակիայում։
Պատրաստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կեղևով եփած կարտոֆիլը մաքրում են կեղևից, քերիչով անցկացնում, ավելացնում ալյուր և աղ։ Հունցում են խմորը, որը բաժանում են ոչ մեծ մասերի և բարակ լոշիկներ գրտնակում։ Այնուհետև թխում են ջեռոցում կամ չոր թավայի վրա՝ առանց յուղի։ Սլովակիայում ավելի տարածված է աղով տարբերակը։ Բլիթները ցողում են ճարպով (ցանկալի է սագի ճարպ) և ավելացնում ապուրի մեջ կամ լցոնում են թթու կաղամբով կամ աղացած մսով։ Մորավիայում ավանդաբար պատրաստում են քաղցր լոկշա, որի վրա քսում են ջեմ և շաղ տալիս կակաչի սերմեր և շաքար, իսկ երբեմն էլ հալեցրած կարագ են ցողում դրա վրա[2]։
Կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հյուսիսային Հունգարիայում այն կտրատում և եփում են, ավելացնելով բրինզա պանիր, կակաչի սերմեր կամ կաթնաշոռ։ Սղության ժամանակ այն պատրաստել են տարեկանի ալյուրով և օգտագործել հացի փոխարեն[3]։ Նրանց համար, ովքեր աշխատում են տնից հեռու (օրինակ՝ անտառում), լոկշան նախապես թխվում, կտոր-կտոր է արվում և դրվում կտավե տոպրակի մեջ։ Ուտելուց առաջ վրան տաք ջուր է պետք լցնել, որ փափկի[4]։
Ավանդական Սուրբ Ծննդյան սնունդ Սլովակիայում[2][5]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
 |
 |
| Քաղցր լոկշա շաքարավազով և կակաչի սերմերով | Լոկշա` բրինզա պանրով, կարմիր կաղամբով, կոճապղպեղով և ջեմով | Լոկշա` բրինզա պանրով և մանգալիկայի մանր կտրատած բեկոնով |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «laska | Magyar etimológiai szótár | Kézikönyvtár». www.arcanum.com (հունգարերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Lokshe (Lokše) recipe - Slovak Cooking» (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ «A magyarországi szlovákok». www.sulinet.hu. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 18-ին.
- ↑ Répáshuta: Egy szlovák falu a Bükkben. [Ռեպաշուտա. Սլովակիայի գյուղ Բուկում] Szerk. Szabadfalvi József és Viga Gyula. Միշկոլց։ Herman Ottó Múzeum. 1984. = Միսկոլց քաղաքի Հերման Օտոյի թանգարանի ազգագրական հրատարակություններ, 13. ISBN 963 01 5278 9
- ↑ Bratislava, GM Media s r o. «Karácsonyi ételek-ízek Szlovákiában». Világszám Online Hírmagazin (hungarian). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 18-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Lokšas with goose liver (սլովակ.)
- Slovácko patentas (չեխ.)