Ժյուլ Ռենար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժյուլ Ռենար
ֆր.՝ Jules Renard
Ծննդյան անունֆր.՝ Pierre-Jules Renard
Ծնվել էփետրվարի 22, 1864(1864-02-22)[1][2][3][…]
ԾննդավայրChâlons-du-Maine, Ֆրանսիական երկրորդ կայսրություն[4]
Վախճանվել էմայիսի 22, 1910(1910-05-22)[1][2][3][…] (46 տարեկան)
Վախճանի վայրԲուխարեստ, Ռումինիա
ԳերեզմանQ30012604?
Մասնագիտությունգրող, ասացվածքների հեղինակ, դրամատուրգ, վիպասան, օրագրի հեղինակ, գրական քննադատ և բանաստեղծ
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Գրական ուղղություններԱզատամտականություն
Ուշագրավ աշխատանքներ«Կարմրամազը», «Իրական պատմություններ», «Բաժանման բերկրանքը», «Ութ օր գյուղում», «Օրագիր, 1887–1910»
Պարգևներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ
ԱմուսինՄարի Մորնո
Կայքpour-jules-renard.fr
Ժյուլ Ռենար Վիքիքաղվածքում
 Jules Renard Վիքիպահեստում
Ժյուլ Ռենար, 1900թ․
Ժյուլ Ռենարի ասույթը «HIMANK» նախագծի ճանապարհային նշանի վրա․ Նուբրա հովիտ, Լադախ, Հնդկաստան

Պիեռ-Ժյուլ Ռենար (ֆրանսերեն արտասանությունը՝ [pjɛʁ ʒyl ʁənaʁ], փետրվարի 22, 1864(1864-02-22)[1][2][3][…], Châlons-du-Maine, Ֆրանսիական երկրորդ կայսրություն[4] - մայիսի 22, 1910(1910-05-22)[1][2][3][…], Բուխարեստ, Ռումինիա[5]), ֆրանսիացի գրող, դրամատուրգ, Գոնկուրյան ակադեմիայի անդամ, առավել հայտնի է «Poil de carotte» («Կարմրամազը», 1894) և «Les Histoires Naturelles» («Իրական պատմություններ», 1896) ստեղծագործություններով։ Նրա գրվածքներից են «Le Plaisir de rompre» («Բաժանման բերկրանքը», 1898) և հետմահու հրատարակված «Huit Jours à la campagne» («Ութ օր գյուղում», 1912) երկերը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսուա Ռենարի և Աննա-Ռոուզ Քոլինի զավակը՝ Ռենարը, ծնվել է Շալոն-դյու-Մենում, Մայենում, որտեղ հայրն աշխատում էր երկաթուղու շինարարության վրա։ Ռենարը մեծացել է Շիտրի-լե-Մինում (Նևր)։ Նա ունեցել է իրենից մեծ երկու քույր և եղբայր, ներառյալ Ամելին (ծնված 1858 թվականին), ով մահացավ պատանի հասակում։ Երկրորդ քրոջ անունը նույնպես Ամելի էր (ծնված 1859 թվականին)։ Երրորդ զավակը Մորիսն էր, ով ծնվեց 1862 թվականին՝ մինչ Պիեռ-Ժյուլի լույս աշխարհ գալը։

Ժյուլ Ռենարը ծանր և տխուր մանկություն է ունեցել (un grand silence roux, «մեծ, բոսոր լռություն»)։ Հայրը որսորդական հրացանով ինքնասպան է եղել, իսկ մայրը, ով հոգեկան անհավասարակշիռ պահվածք էր դրսևորում, ջրհորն է ընկել և մահացել․ կարծիք կա, որ նա ևս այդպիսով ինքնասպանություն է գործել։ Ինը տարեկանից մնալով մենակ՝ Ռենարը զգացել է կյանքի բոլոր դժվարությունները։ 1881 թվականին տեղափոխվում է Փարիզ, որպեսզի ընդունվի հեղինակավոր Բարձրագույն դպրոց (École normale supérieure), սակայն ֆինանսական խնդիրների պատճառով չի հաճախում այնտեղ՝ զբաղվելով ինքնակրթությամբ, նախընտրելով այցելել թատրոններ, մասնակցել գրական և լրագրողական հավաքույթների[6]։ 1885-86 թվականներին զինվորական ծառայություն է անցել Բուրժում։

1888 թվականի ապրիլի 28-ին Ռենարն ամուսնացել է Մարի Մորնոյի հետ։ Նա կնոջ հետ ապրել է Փարիզի 8-րդ շրջանի 43 Ռու դու Ռոշեր փողոցում[6]։ Ռենարն սկսում է այցելել գրական հանդիպումների և թղթակցում է փարիզյան թերթերին։ Նրա հավատարիմ ընկերներն էին Ալֆրեդ Կապյուն և Լյուսիեն Գիտրին։

Ժյուլ Ռենարը գրեց բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, կարճ պիեսներ, վեպեր և իր նշանավոր «Կարմրամազը»։ 1904 թվականի մայիսի 5-ին որպես սոցիալիստ թեկնածու նա ընտրվեց Շիտրի-լե-Մինի (58) քաղաքապետ, իսկ 1907 թվականին, Օկտավ Միրբոյի շնորհիվ, դարձավ Գոնկուրյան ակադեմիայի անդամ[7]։

Նա մահացավ Փարիզում արտերիոսկլերոզից։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժյուլ Ռենարի ստեղծագործական ներշնչանքի աղբյուրը եղել է Նևրի գյուղական շրջանը։ Նա ստեղծել է ուժեղ, երգիծական և որոշ դեպքերում դաժան կերպարներ (իր «Իրական պատմություններ»-ում («Histoires naturelles») նա մարդկայնացնում է կենդանիներին և կենդանակերպ դարձնում տղամարդկանց)։ Նա պացիֆիզմի և հակակղերականության ակտիվ ջատագով էր[8][9]։

Ռենարը զարգացնում է Գյուստավ Ֆլոբերի գրական սկզբունքները՝ զուգակցելով մանրակրկիտ, հստակ նկարագրությունը, վերլուծությունը «միակ, տեղին բառի» ընտրության հետ՝ առավել բնորոշ քնարերգությանը (հեղինակն ինքն իր համար հիվանդագին էր համարում արձակի որոշակիության և պոեզիայի գեղեցկության կոնֆլիկտը)։

Նրա «Օրագիր, 1887–1910»-ը («Journal, 1887–1910»), հրատարակված 1925 թվականին, ներհայեցության, երգիծանքի, հումորի, հայրենաբաղձության, գրողի ստեղծագործական լաբորատորիայի լավագույն դրսևորումն է, ինչպես նաև՝ կարևոր անդրադարձ տվյալ ժամանակաշրջանի գրական կյանքին։ Այն հրատարակվել է հետմահու։

Անգլիացի գրող Սոմերսեթ Մոեմն իր հայտնի ամսագրերը ստեղծեց Ռենարի օրինակով՝ ազդվելով նրանից։ «Գրողի օրագիրը» ստեղծագործության ներածության մեջ Մոեմը հակիրճ գրում է Ռենարի ամսագրի արժանիքների մասին․ «Ամսագիրը հրաշալիորեն լավ է ընթերցվում։ Այն խիստ ծիծաղաշարժ է։ Նա սրամիտ է, նրբանկատ և շատ իմաստուն․․․ Ժյուլ Ռենարը հակիրճ շարադրել է դիպուկ առարկություններ, էպիգրամներ, իր տեսածը, մարդկանցից լսածը և իր հայացքն այդ մարդկանց, բնության նկարագրություններ, լույսի և ստվերի խաղը, կարճ ասած՝ այն ամենը, ինչի մասին կարելի էր գրել, երբ նա պատրաստվում էր հրատարակել ամսագիրը»։

Ժյուլ Ռենարի գրողական դիմագիծը հավանության է արժանացել Սարտրի, «OULIPO» գրական խմբակի ներկայացուցիչների կողմից (Ժորժ Պերեկ և այլք)։

Ռենարի «Իրական պատմություններ»-ի տեքստի հիման վրա ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Մորիս Ռավելը գրել է երաժշտություն, «Կարմրամազը» քանիցս էկրանացվել է (1932, 1952, 1972, 1996, 2003)։ Գրողի մասին նկարահանվել է վավերագրական-խաղարկային ֆիլմ՝ «Ժյուլ Ռենար․ կյանքը և ստեղծագործությունը» (1972թ․)[10]։

Ամերիկացի վիպասան Գիլբերտ Սորենտինոն Ռենարի «Poil de carotte»-ի («Կարմրամազը») հիման վրա 1995 թվականին գրեց «Red the Fiend» («Կարմիր դևը») գործը։ Անգլիացի վիպասան Ջուլիան Բարնսի 2008 թվականի հուշագրությունը` «Ոչնչից վախենալ պետք չէ» («Nothing to Be Frightened Of»), հիմնականում հարգանքի տուրք է Ժյուլ Ռենարին։

«Կարմրամազ»-ի (Poil de carotte) նկարազարդումներից, 1902թ․

Ռենարն այն մի քանի հայտնի փիլիսոփաներից է, ում ասույթները կարելի է կարդալ «HIMANK» նախագծի ճանապարհային նշանների վրա՝ հյուսիսային Հնդկաստանի Լադախ շրջանում։ Նուբրա հովտի այդ նշաններից մեկի վրա գրված է․ «Ծուլությունը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ մինչև հոգնելը հանգստանալը»։

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Les Roses. Les Bulles de sang. Poésies dites par Mme Danièle Davyle de la Comédie-Française (1886)
  • Crime de village (1888)
  • Sourires pincés (1890)
  • L'Écornifleur (1892)
  • La Lanterne sourde (1893)
  • Coquecigrues (1893)
  • Deux fables sans morale (1893)
  • Le Coureur de filles (1894)
  • Poil de Carotte (1894)
  • Histoires naturelles (1894, «Իրական պատմություններ»)
  • Le Vigneron dans sa vigne (1894)
  • X... roman impromptu (1895)
  • La Maîtresse (1896)
  • Bucoliques (1898)
  • Les Philippe (1907)
  • Patrie (1907)
  • Mots d'écrit (1908)
  • Ragotte (1909)
  • Nos frères farouches (1909)
  • Causeries (1910)
  • L'Œil clair (1913)
  • Les Cloportes (1919)

Պիեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • La Maîtresse (1896)
  • Le Plaisir de rompre (1897, «Բաժանման բերկրանքը»)
  • Le Pain de ménage (1898)
  • Poil de Carotte (1900, «Կարմրամազը»)
  • Monsieur Vernet (1903)
  • La Bigote (1909)
  • Huit jours à la campagne (1912, «Ութ օր գյուղում»)
  • Le Cousin de Rose

Ամսագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Journal, 1887-1910 (1925-1927, «Օրագիր, 1887–1910»)[11]
  • Leçons d'écriture (2008)

Նամականի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Նամականի I» և «Նամականի II»[12]

Ասույթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Եթե վախենում ես մենակ մնալուց, մի՛ փորձիր ճիշտ լինել։
  • Գրելը զբաղմունք է, որով դու շարունակ պետք է ապացուցես քո տաղանդն այն մարդկանց, որոնք դա չունեն։
  • Ամենուր փնտրիր զավեշտալին և կգտնես այն։
  • Եթե փողը չի երջանկացնում, վերադարձրու այն։
  • Գրելն առանց ընդհատումների արտահայտվելու միակ հնարավորությունն է։
  • Եթե ցանկանում ես կառուցել երջանկության տունը, ամենաընդարձակ տարածքը սպասասրահը կլինի։
  • Մեռնելն աննպատակ է, ուրեմն հենց հիմա մեռիր։
  • Քառասուն տարեկանում մենք ոչ թե ավելի լավ գիտենք կյանքը, քան քսանում, այլ գիտենք և ընդունում ենք այն։
  • Ինձ թվում է, որ երբ չեմ մտածում իմ մասին, չեմ մտածում առհասարակ։
  • Ձախողումը ծուլության միակ պատիժը չէ․ կա նաև այլոց հաջողությունը։
  • Ծուլությունը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ մինչև հոգնելը հանգստանալը։
  • Իսկապես ազատ է այն մարդը, որը կարող է հրաժարվել ճաշի հրավերից առանց ներողություն խնդրելու։
  • Գրելը միակ մասնագիտությունն է, երբ գումար չվաստակելու դեպքում ոչ ոք քեզ զավեշտալի չի համարում։
  • Ես երբեք չեմ ձանձրանում որևէ տեղ․ ձանձրանալն անարգանք է ինքդ քո հանդեպ։
  • Եթե կյանքը սկսեի զրոյից, կուզեի կրկնել այն ճիշտ նույն կերպ․ միայն մի փոքր ավելի կբացեի աչքերս։
  • Սերն ասես ավազի ժամացույց լինի՝ ուղեղի դատարկվելով լցվող սրտով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Broadway Database — 2000.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Ренар Жюль // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ «Visionneuse - Archives de Paris». archives.paris.fr. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Pour Jules Renard / Biographie». pour-jules-renard.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին.
  7. ↑ «RENARD, jules | Personnes». mirbeau.asso.fr. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 7-ին.
  8. ↑ Swart, Koenraad W. (2013 թ․ նոյեմբերի 11). The Sense of Decadence in Nineteenth-Century France (անգլերեն). Springer Science & Business Media. ISBN 978-94-011-9673-4.
  9. ↑ The quotable atheist : ammunition for nonbelievers, political junkies, gadflies, and those generally hell-bound. Jack Huberman. New York: Nation Books. 2007. ISBN 978-1-56858-419-5. OCLC 773692717.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  10. ↑ Beuchey, Maurice (1972-07-29), Jules Renard, sa vie et son oeuvre, Վերցված է 2023-01-07-ին
  11. ↑ «ABU - AUTEUR Jules Renard». abu.cnam.fr. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին.
  12. ↑ «Livres». pour-jules-renard.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 6-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժյուլ Ռենար» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժյուլ Ռենար» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժյուլ_Ռենար&oldid=9244096» էջից