Էրֆուրտ
Էրֆուրտ (գերմ.՝ Erfurt), քաղաք Գերմանիայում, Թյուրինգիա երկրամասի վարչական կենտրոնը։ Բնակչությունը 204,0 հազար է (2010)։ Համարվում է համալսարանական քաղաք և կաթոլիկ եպիսկոպոսի նստավայրը։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքը գտնվում է ժամանակակից Գերմանիայի կենտրոնում, Գերա գետի հովտում։
Տեսարժան վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էրֆուրտը պահպանել է միջնադարյան կենտրոնը։ Քաղաքը հայտնի է իր երկու եկեղեցական համալիրներով՝ Էրֆուրտի մայր տաճարով և Սեվերկիրխեով, որ միմյանց մոտ են գտնվում և ստեղծում քաղաքի խորհրդանիշը։
Հաջորդ նշանակալի վայրը Կրեմերբրյուկեն է, կամուրջ, որը անցնում է Գերա նեղ գետի վրայով։ Կամրջի վրա են գտնվում 32 բնակեցված շինությունները։ Այն կառուցվել է 1325 թվականին։ Յուրաքանչյուր մինչկամրջային ամրության մոտ կառուցված է եկեղեցի։ Ավգուստիներկլոստերը մեկ այլ հին վանք է։ 1505 թվականից հետո մի քանի տարի այստեղ է ապրել և ուսանել Մարտին Լյութերը։
Պետերսբերգ լեռան վրա («Петрова гора»[3]) գտնվում է Սուրբ Պետրոս եկեղեցին, որ կառուցվել է հռոմեական ոճով։
11-րդ դարում կառուցված Էրֆուրտի սինագոգը համարվում է ամենահինը, որ պահպանվել է մինչև օրս Եվրոպայում։ Այժմ այն գործում է թանգարանի կարգավիճակով, որ ներկայացնում է Էրֆուրտի «գանձերը»։
Կրթություն և գիտություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էրֆուրտի կիրառական գիտությունների համալսարան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էրֆուրտի կիրառական գիտությունների համալսարանը հիմնադրվել է 1991 թվականին։ Այն առանձնանում էր գիտական ուսուցման և գործնական ծրագերի համակարգմամբ։ 2008/09 թթ․ ուսումնական տարում այստեղ ուսանում էր ավելի քան 4600 ուսանող։
- Ֆակուլտետներ
- Ճարտարագիտության ֆակուլտետ,
- Ճարտարապետության և ռեստավրացիայի ֆակուլտետ,
- Շինությունների ճարտարագիտական ապահովման և ինֆորմատիկայի ֆակուլտետ,
- Պարտեզային, այգեգործական ւ անտառագործական ճարտարապետությանֆակուլտետ,
- Հասարակական գիտությունների ֆակուլտետ,
- Տնտեսագիտության, տրամաբանության, տրանսպորտի ֆակուլտետ։
Էրֆուրտի համալսարան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էրֆուրտի համալսարանը հիմնադրվել է 1994 թվականին և համարվում է Գերմանիայի ամենաերիտասարդ պետական համալսարանը։ Այն գործում է որպես պատմական համալսարան, որ գործել է դեռ 1392 թվականից մինչև 1816 թվականը։ Պատմության ֆակուլտետը Գերմանիայի տարիքով երրորդ ֆակուլտետն է (Հայդելբերգի (1386) և Քյոլնի (1388) համալսարաններից հետո)։ 2008/09 թթ․ ուսումնական տարին ընդունել է մոտավորապես 4700 ուսանող։
- Ֆակուլտետներ
- Փիլիսոփայության ֆակուլտետ,
- Հասարակա–քաղաքական գիտությունների ֆակուլտետ,
- Արվեստների ֆակուլտետ,
- Մանկավարժական ֆակուլտետ,
- Կաթոլիկ–թեոլոգիական ֆակուլտետ,
- Մաքս Վեբերի անվան կոլեգիա․ մշակութաբանական և սոցիալ–գիտական հետազոտությունների կենտրոն։
Տրանսպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի հիմնական տրանսպորտը տրամվայն է (Strassenbahn/Stadtbahn)։ Վերջինս կատարում է այն գործառույթները, ինչ մեծ քաղաքներում մետրոն։ Կա տրամվայի վեց ուղերթ, նրանք բոլորն անցնում են քաղաքի կենտրոնով (Anger հրապարակը քաղաքային կյանքի ժամանակակից կենտրոնն է, որը չի կարելի շփոթել քաղաքի պատմական կենտրոնի՝ Domplatz–ի հետ) և միմյանց են կապում Էրֆուրտի հիմնական շրջանները; Տրամվայները գործում են հատուկ ժամանակացույցով, սակայն կարող են տեղի ունենալ որոշակի շեղումներ, այդ իսկ պատճառով յուրաքանչյուր կանգառում տեղադրված են էլեկտրական ցուցանակներ, որտեղ նշվում են, թե քանի րոպե է մնացել տվյալ տրամվայի ժամանմանը։ Ի լրացումն տրամվայների՝ կա նաև № 9 ավտոբուսը, որ գործում է նույն սկզբունքներով, ինչ տրամվայները։
Քաղաքում գործում է նաև տաքսու ծառայությունը։ Հիմնական կանգառը գտնվում է ոչ հեռու երկաթգծային կայարանից։
Էրֆուրտի գլխավոր միջքաղղաքային և միջազգային տրանսպորտը երկաթուղայինն է։ Գլխավոր կայարանը հագեցած է ժամանակակից սարքավորումներով, գտնվում է քաղաքի կենտրոնում և կապված է շրջանային տրամավայների և ավտոբուսների երթուղիների հետ։ 2009 թվականին Էրֆուրտի կայարանը ստացավ համագերմանական «Տարվա լավագույն կայարան» (Bahnhofe des Jahres 2009) մրցանակը խոշոր քաղաքներ անվանակարգում։
Էրֆուրտի օդանավակայանը (այնտեղ է հասնում № 4 տրամվայը) հիմնականում փոխադրական գործառույթ ունի։ Այնտեղից թռիչքներ են կատարվում դեպի Գերմանիայի մյուս քաղաքներ, Եվրոպա և որոշ երկրներ, որ Եվրոպայից դուրս են գտնվում։
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հունգարիա, Դյոր, 1971
Լիտվա, Վիլնյուս, 1972
Լեհաստան, Կալիշ, 1982
Գերմանիա, Մայնց, 1988
Ֆրանսիա, Լիլ, 1991
ԱՄՆ, Շոունի, 1993
Արգենտինա, Սան Միգել դե Տուկուման, 1993
Բուլղարիա, Լոքվեչ, 1996
Իսրայել, Հայֆա, 2000- ԱՄՆ, Բոուլինգ Գրին, 2001
Չինաստան, Սույչժոու, 2005
Մալի, Կատի, 2011
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Յուրի Գագարինի հուշարձանը -
Մարտին Լյութերի արձանը -
Ռատուշայի աերոֆոտոպատկերումը -
Կրեմերբրյուկեն բարձրությունից -
Սուրբծննդյան տոնավաճառ -
Հին սինագոգ -
Հնամյա համալսարան (1392) -
Ցիտադել Պետերսբերգ (մուտք) -
Տաճարի հրապարակը
.jpg)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #4015240-6 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (գերմ.) — DESTATIS, 2023.
- ↑ Ն․Մ․ Կարամզին Ռուս ճանապարհորդի նամակներ
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պաշտոնական կայք(գերմ.)(անգլ.)(ֆր.)
- Erfurt City Panoramas — Panoramic Views and virtual Tours(գերմ.)(անգլ.)
- Kraemerbruecke(գերմ.)(անգլ.)(ֆր.)(ռուս.)
- Աշխարհի քաղաքների նկարներ․ Գերմանիա․ Քաղաք Էրֆուրտ Արխիվացված 2014-10-31 Wayback Machine(ռուս.)(անգլ.)(եբրայերեն)
- Thüringer Zoo(գերմ.)
- Thueringen.ru Արխիվացված 2013-09-26 Wayback Machine — Էրֆուրտ, տեղեկատվություն, տեսարժան վայրերը(ռուս.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էրֆուրտ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 98)։ 
|