Էլիզաբեթ Արդեն

Էլիզաբեթ Արդեն; անգլ.՝ Elizabeth Arden
Ծնվել է	դեկտեմբերի 31, 1881
Ծննդավայր	Woodbridge, Օնտարիո
Մահացել է	հոկտեմբերի 18, 1966 (84 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Գերեզման	Սլիփի Հոլոու
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Կանադա
Մասնագիտություն	գործարար, cosmetologist և ձեռնարկատեր
Ամուսին	Michael Evlanoff?
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Elizabeth Arden Վիքիպահեստում

Ֆլորենս Նայթինգեյլ Գրահամ (անգլ.՝ Florence Nightingale Graham, դեկտեմբերի 31, 1881(1881-12-31)^[1], Woodbridge, Օնտարիո^[2] - հոկտեմբերի 18, 1966(1966-10-18)^[2]^[3]^[4], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[2]), գործարար աշխարհում Էլիզաբեթ Արդեն անունով հայտնի կանադա-ամերիկացի գործարարուհի, մերօրյա «Elizabeth Arden, Inc.» կոսմետիկական ընկերության հիմնադիրը, որն ԱՄՆ-ում կոսմետիկայի կայսրություն է ստեղծել։ Մինչև 1929 թվականը Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում ունեցել է 150 գեղեցկության սրահ^[փա՞ստ]։ Նրա 1,000 ապրանքատեսակները վաճառվել են 22 երկրներում^[փա՞ստ]։ Հանդիսացել է միակ սեփականատեր և կարիերայի գագաթնակետին եղել է ամենահարուստ կանանցից մեկն աշխարհում^[փա՞ստ]։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1881 թվականի Նոր տարվա նախօրյակին Կանադայի Օնտարիո նահանգի Վուդբրիջ համայնքում։ Ծնողները Կանադա էին ներգաղթել 1870-ական թվականներին Միացյալ Թագավորության Կոռնուոլ թերակղզուց։ Հայրը՝ Ուիլյամ Գրահամը, շոտլանդացի էր, իսկ մայրը՝ Սյուզանը, կելտական կոռնուոլ էթնիկ ցեղախմբի ներկայացուցիչ, որը Կոռնուոլում գտնվող հարուստ հորաքրոջ հետ պայմանավորվածություն է ունեցել, որ վերջինս պետք է վճարեր իր երեխաների կրթության համար^[9]։ Արդենը դուրս է մնացել Տորոնտոյի քույրական դպրոցից^[10]^[11]։

Մեկնել է Մանհեթեն ավագ եղբոր մոտ և կարճ ժամանակ որպես հաշվապահ աշխատել «E. R. Squibb Pharmaceuticals Company» դեղագործական ընկերությունում։ Աշխատելու ընթացքում երկար ժամանակ է անցկացրել նրանց լաբորատորիայում ու սովորել մաշկի խնամքի մասին, որից հետո, կրկին կարճ ժամանակ, աշխատել է գեղեցկության մասնագետ Էլեանոր Ադեյրի մոտ։

Իր սրահներում ու շուկայավարման քարոզարշավների ընթացքում կարևորել է կանանց դիմահարդարում օգտագործել սովորեցնելը, ինչպես նաև առաջին անգամ ներկայացրել է այնպիսի գաղափարներ, ինչպիսիք են կոսմետիկայի գիտական ձևակերպումը, դիմահարդարումը, աչքերի, շրթունքների ու դիմահարդարման գույների համաձայնեցումը^[փա՞ստ]։

Արդենին է վերագրվում դիմահարդարումը որպես բարձրաշխարհիկ տիկնոջ կերպարի պատշաճ ու տեղին, նույնիսկ անհրաժեշտ հատկանիշի հաստատումն այն դեպքում, երբ նախկինում այն համարվել է ստորին խավին կամ անբարոյականներին բնութագրող հատկանիշ։ Նա թիրախավորել է միջին տարիքի ու անհրապույր կանանց, որոնց համար իր ապրանքատեսակները երիտասարդ ու գեղեցիկ տեսք էին ապահովում^[փա՞ստ]։

Քաղաքականության մեջ Արդենը պահպանողական էր և աջակցել է Հանրապետական կուսակցությանը^[12]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1909 թվականին գեղագետ Էլիզաբեթ Հաբարդի հետ գործընկերություն է սկսել, որը սակայն լուծարվել է 1910 թվականին^[13]։ Գրահամը, որը ձգտում էր ֆիրմային անուն ունենալ, օգտագործել է «Էլիզաբեթ» անունն իր սրահների ցուցանակների համար գումար խնայելու նպատակով, իսկ «Արդեն» անունը վերցրել է մոտակայքում գտնվող ագարակից։ Այսպես ձևավորվել է «Էլիզաբեթ Արդեն» ֆիրմային անունը^[12]։ 1910 թվականին Նյու Յորքում հիմնել է «Red Door» սրահը, որն այդ ժամանակից ի վեր օգտագործվել է նրա անվանը զուգահեռ^[փա՞ստ]։

1912 թվականին մեկնել է Ֆրանսիա՝ Փարիզի գեղեցկության սրահներում դեմքի մերսման տեխնիկաներ սովորելու նպատակով։ Վերադարձել է իր կողմից ստեղծված կարմրաներկի ու երանգավորված դիմափոշու հավաքածուով։ 1915 թվականին ընդլայնել է միջազգային գործունեությունը՝ ամբողջ աշխարհում սրահներ բացելով։ 1934 թվականին Մեն նահանգի Հռոմ քաղաքում բացել է ԱՄՆ-ում առաջին նպատակային գեղեցկության սպան, որը գործել է մինչև 1970 թվականը^[14]։

1962 թվականին ֆրանսիական կառավարության կողմից կոսմետիկայի արդյունաբերության մեջ ունեցած ներդրումների համար արժանացել է Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանի^[15]։

Վախճանվել է 1966 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Մանհեթենի «Լենոքս Հիլ» հիվանդանոցում և հուղարկավորվել Նյու Յորք նահանգի Սլիփի Հոլոու բնակավայրի համանուն գերեզմանատանը^[16]^[17]։

Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«War Paint» մյուզիքլում արտացոլված է Արդենի մրցակցությունը Հելենա Ռուբինշտեյնի հետ։ Չիկագոյի Գուդմեն թատրոնում փորձաշրջան անցնելուց հետո 2017 թվականի ապրիլի 6-ին բեմադրվել է Բրոդվեյի «Հոլանդացի» թատրոնում և արժանացել չորս Թոնի մրցանակի, այդ թվում «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում գլխավոր դերակատարման համար^[18]․ բեմադրությունն ավարտվել է նոյեմբերի 5-ին^[19]։

«Մերդոքի առեղծվածները» կանադական դետեկտիվ հեռուստասերիալի 2018 թվականի հոկտեմբերի 1-ի սերիայում Էլիզաբեթ Արդենը որպես Ֆլորենս Նայթինգեյլ Գրահամ մարմնավորվել է կանադացի դերասանուհի Քեթրին Ալեքսանդրի կողմից^[20]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 http://central.bac-lac.gc.ca/.item/?app=Census1891&op=pdf&id=30953_148182-00745
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Elizabeth Arden
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Martin A. Arden, Elizabeth (31 December 1878?–18 October 1966), businesswoman // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1000046
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ LIBRIS — 2018.
↑ Ancestry — 1996.
↑ https://www.thoughtco.com/elizabeth-arden-biography-3528897
↑ https://www.lsa-conso.fr/produits/eight-hour-cream-edition-limitee-gold-collection-d-elizabeth-arden,187407
↑ Sawyers, June Skinner (1966). Famous Firsts of Scottish-Americans. Pelican Publishing, p. 11.
↑ Davidson, Hilary. Frommer's Guide to Toronto 2004. p. 262. 0-7645-4060-2.
↑ https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/arden-elizabeth-1878-1966
↑ ^12,0 ^12,1 Lewis, Jone Johnson (2015). «Elizabeth Arden Biography». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
↑ «BUSINESS TROUBLES». New York Times. 1910 թ․ օգոստոսի 16.{{cite news}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
↑ McMillan, Susan (2014 թ․ հունիսի 13). «Former Elizabeth Arden estate on Long Pond for sale». Kennebec Journal. Augusta, Maine. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 13-ին.
↑ «Who Was Elizabeth Arden?». ThoughtCo. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 27-ին.
↑ «The Original Beauty Queen: The Story of Elizabeth Arden». Hanna (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ հունվարի 30. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 27-ին.
↑ Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Locations 1480-1481). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.
↑ «Tony Awards 2018 - Broadway.com». www.broadway.com. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
↑ «LuPone Surgery Forces 'War Paint' to Announce Early Closing». Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
↑ «Operation Murdoch». Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին – via www.imdb.com.

Woodhead, Lindy (2004). War Paint. Virago. էջ 94. ISBN 978-1-84408-049-6.

Հետագա ընթերցանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Haag, Karin Loewen (1999). «Arden, Elizabeth». In Commire, Anne (ed.). Women in World History: A biographical encyclopedia. Vol. 1. Waterford, CT: Yorkin Publications, Gale Group. էջեր 442–446. ISBN 978-0787640804.
Marshall, Mary (2008). Great Breeders and Their Methods. Russell Meerdink Co. Ltd. ISBN 978-0-929346-82-3.
Peiss, Kathy (2011). Hope in a jar: The making of America's beauty culture. University of Pennsylvania Press.
Willett, Julie A. (2010). The American Beauty Industry Encyclopedia. ABC-CLIO. էջեր 22–25.
Woodhead, Lindy (2004). War Paint. Virago Press. ISBN 978-1-84408-049-6.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Elizabeth Arden at Elizabeth Arden, Inc.
Elizabeth Arden at Elizabeth Arden, Inc. corporate
FBI dossier on Elizabeth Arden

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլիզաբեթ Արդեն» հոդվածին։

[_dd0911d1a920527b-1] 1,0 ^1,1 http://central.bac-lac.gc.ca/.item/?app=Census1891&op=pdf&id=30953_148182-00745

[_3e02c051aef5993b-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Elizabeth Arden

[_d6ac42c88f35d9c4-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Martin A. Arden, Elizabeth (31 December 1878?–18 October 1966), businesswoman // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1000046

[_42ee271b4b4cf229-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_dfc1c9514aadd3d3-5] LIBRIS — 2018.

[_a561f286f11b4bc7-6] Ancestry — 1996.

[_325e1ac9afdd1b6f-7] ttps://www.thoughtco.com/elizabeth-arden-biography-3528897

[_2d2fa16b4cb44bbf-8] ttps://www.lsa-conso.fr/produits/eight-hour-cream-edition-limitee-gold-collection-d-elizabeth-arden,187407

[9] Sawyers, June Skinner (1966). Famous Firsts of Scottish-Americans. Pelican Publishing, p. 11.

[10] Davidson, Hilary. Frommer's Guide to Toronto 2004. p. 262. 0-7645-4060-2.

[11] ttps://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/arden-elizabeth-1878-1966

[jj-12] 12,0 ^12,1 Lewis, Jone Johnson (2015). «Elizabeth Arden Biography». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.

[13] «BUSINESS TROUBLES». New York Times. 1910 թ․ օգոստոսի 16.{{cite news}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

[14] McMillan, Susan (2014 թ․ հունիսի 13). «Former Elizabeth Arden estate on Long Pond for sale». Kennebec Journal. Augusta, Maine. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 13-ին.

[15] «Who Was Elizabeth Arden?». ThoughtCo. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 27-ին.

[16] «The Original Beauty Queen: The Story of Elizabeth Arden». Hanna (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ հունվարի 30. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 27-ին.

[17] Wilson, Scott. Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2 (Kindle Locations 1480-1481). McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.

[18] «Tony Awards 2018 - Broadway.com». www.broadway.com. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.

[19] «LuPone Surgery Forces 'War Paint' to Announce Early Closing». Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.

[20] «Operation Murdoch». Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 4-ին – via www.imdb.com.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]