Jump to content

Դոմինգո Ֆելիպե Կավալո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դոմինգո Ֆելիպե Կավալո
իսպ.՝ Domingo Cavallo
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 21, 1946(1946-07-21)[1] (78 տարեկան)
ԾննդավայրՍան Ֆրանցիսկո, Կորդովա, Արգենտինա
Քաղաքացիություն Արգենտինա
Կրոնկաթոլիկություն
ԿրթությունԿորդովայի ազգային համալսարան և Հարվարդի համալսարան
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[2]
Մասնագիտությունտնտեսագետ, դիվանագետ, քաղաքական գործիչ և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՀարվարդի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններMinister of Economy?, Ministers of Foreign Affairs of Argentina?, Պատգամավորների պալատի անդամ, Minister of Economy? և Պատգամավորների պալատի անդամ
ԿուսակցությունAcción por la República?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԵրեսունի խումբ[4]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Domingo Cavallo Վիքիպահեստում

Դոմինգո Ֆելիպե Կավալո ( լատին․՝ Domingo Felipe Cavallo, ծնվել է՝ հուլիսի 21, 1946(1946-07-21)[1], Սան Ֆրանցիսկո, Կորդովա, Արգենտինա), արգենտինացի պետական գործիչ և տնտեսագետ, Արգենտինայի արտաքին գործերի և էկոնոմիկայի նախկին նախարար։

Վաղ կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դոմինգո Ֆելիպե Կավալոն ծնվել է Կորդոբա նահանգի մի փոքրիկ քաղաքում՝ իտալական Պիեմոնտից գաղթականների աղքատ ընտանիքում։

1968 թվականին ոսկե մեդալով ավարտել է Կորդոբայի ազգային համալսարանի տնտեսագիտության ֆակուլտետը, որտեղ 1970 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն։ 1977 թվականին Հարվարդի համալսարանում ստացել է տնտեսագիտության դոկտորի կոչում։

1969 թվականից բարձր պաշտոններ է զբաղեցրել Կորդոբա նահանգի կառավարությունում։ 1971-1972 թվականներին Կորդոբայի նահանգային բանկի փոխնախագահ է նշանակվել է 24 տարեկանում։ Միաժամանակ զբաղվել է գիտական գործունեությամբ, 1976 թվականին ամերիկացի տնտեսագետ Ռ. Մասգրեյվի հետ կատարել է Բոլիվիայում հարկային բարեփոխումների հիմքում ընկած ուսումնասիրությունը։ 1977 թվականին Կորդոբայում հիմնել է Fundación Mediterránea-ն, իսկ դրա շրջանակներում Արգենտինայի և Լատինական Ամերիկայի տնտեսական իրողությունների ուսումնասիրության ինստիտուտը (IERAL), որը դարձել է այս ոլորտում երկրի առաջատար հետազոտական կենտրոններից մեկը[5]։ Տնտեսական խնդիրների վերաբերյալ մի շարք մենագրությունների հեղինակ է։

Քաղաքական աճ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դոմինգո Ֆելիպե Կավալոն 1981 թվականից ՆԳՆ տեխնիկական քարտուղարության պետ է։ 1982 թվականի հուլիս-օգոստոս ամիսներին, նույնիսկ գեներալ Ռ. Բինյոնեի գլխավորությամբ ռազմական խունտայի օրոք, նա Արգենտինայի Կենտրոնական բանկի նախագահն էր։

1987 թվականից Ազգային Կոնգրեսի անկուսակցական անդամ է։

1989 թվականի հուլիսի 8-ից Արգենտինայի արտաքին գործերի նախարար Կառլոս Մենեմի կառավարությունում։ Նա վարում էր խիստ ամերիկամետ քաղաքականություն։ Իր պաշտոնավարման ընթացքում նա վերականգնեց հարաբերությունները Բրիտանիայի հետ և ակտիվորեն աշխատեց երկիրը վերաինտեգրելու համաշխարհային քաղաքականությանը ռազմական բռնապետությունների ներքո տասնամյակների մեկուսացումից հետո։ Նա եղել է նաև Mercosur-ի ստեղծման բանակցային գործընթացի հիմնադիրներից։

Գործունեություն էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականի փետրվարի 1-ից 1996 թվականի օգոստոսի 6-ը՝ էկոնոմիկայի նախարար։ Այս պաշտոնում նա կարողացավ գլուխ հանել հիպերինֆլյացիայի խնդրից և մեծ չափով մասնակցել տնտեսական ճգնաժամից երկրի դուրս գալուն։ Նրա քաղաքականության հիմքում ընկած էր առևտրային խոչընդոտների նվազեցումը, մրցունակության խթանման բարեփոխումների իրականացումը, պետական ձեռնարկությունների (մասնավորապես՝ երկաթուղային տրանսպորտի, պողպատի, նավթի, նավթաքիմիական և հանքարդյունաբերության արդյունաբերության) սեփականաշնորհումը և « փոխարկելիության ծրագիր»՝ ստեղծելու փոխարկելի ազգային արժույթ՝ պեսոյի կոշտ կապով դոլարին՝ 1-ից 1։ Օրինականացրել է դոլարի օգտագործումը ներքին ֆինանսական և առևտրային միջնորդության համար։ Վերջին բարեփոխումը կարևոր նշանակություն ունեցավ գնաճը զսպելու համար (տարեկան 2000% տարեկան) և 1991-1994 թվականներին տնտեսությունը վերակենդանացնելու համար տարեկան 8% աճ (ՀՆԱ-ի ամենաբարձր աճն Արգենտինայի նորագույն պատմության մեջ այդ ժամանակ)[6]։ Պետական պարտքը 1990 թվականին 59,8 միլիարդ դոլարից հասել է 99 միլիարդ դոլարի 1996 թվականին[5], աղքատների և գործազուրկների թիվը կտրուկ աճել է, և փաստացի տեղի է ունեցել ապաարդյունաբերականացում։ Նա էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնից ազատվել է 1996 թվականին՝ «բյուջեի ծախսերը կրճատելու խրոնիկական անկարողության համար» ձևակերպմամբ[7]։

Հետագա գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1996-2012 թվականներին եղել է իր ստեղծած «Գործողություն հանուն հանրապետության» կուսակցության ղեկավարը։ 1997 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում կուսակցությունը ստացել է ձայների 3,84 տոկոսը և Ազգային Կոնգրեսում 3 մանդատ, 1999 թվականի խորհրդարանական ընտրություններում՝ 7,5 տոկոս ձայն և 10 մանդատ։

1998-ին, երբ Ռուսաստանում դեֆոլտ սկսվեց, նրան հրավիրեցին Մոսկվա՝ խորհրդակցությունների, որտեղ նրան մտադիր էին առաջարկել պետական պաշտոն[7][8]։

1999 թվականին նա առաջադրվել է Արգենտինայի նախագահի պաշտոնի համար՝ զբաղեցնելով երրորդ տեղը՝ հավաքելով 10,22% (1,937,565 ձայն)[9]։ 2000 թվականին Բուենոս Այրեսի քաղաքապետի ընտրություններում գրավել է 2-րդ տեղը (ստանալով 33,2%)՝ պարտվելով Անիբալ Իբարային։

Վերադարձ նախարարի պաշտոնին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2001 թվականի մարտի 20-ին, նոր տնտեսական ճգնաժամի համատեքստում, որը կապված էր վարկերի մարման խնդրի հետ (այս պահին պետական պարտքը հասել էր 127 միլիարդ դոլարի)[5], նախագահ Ֆերնանդո դե լա Ռուայի կողմից նրան հրավիրել էր էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնին։ Իրավիճակը շտկելու համար, խոստանալով տնտեսությանը հնարավորինս արագ հասնել 5% տարեկան աճի տեմպերի[10], դիմեցին խիստ ոչ պոպուլյար խնայողության միջոցների (մասնավորապես՝ 13%-ով կտրուկ կրճատում պետական ծառայողների թոշակների և աշխատավարձերի չափը), ներկայացրեց մի շարք միջոցառումներ, որոնք արգելափակում էին կանխիկ դրամի օգտագործումը, որը ոչ պաշտոնապես հայտնի է որպես Կորալիտո («ֆինանսական գրիչ»), ինչը հանգեցրեց զանգվածային բողոքի ցույցերի[11]։ Դեկտեմբերի 3-ին սահմանվեց բանկերի կանխիկացման սահմանափակում, իսկ դեկտեմբերի 12-ին կառավարությունը չկարողացավ վճարել 1,4 միլիոն կենսաթոշակ[12], քանի որ վարկերի մարման գործընթացում ներգրավված էր կանխիկ գումար[13]։ Զուգահեռաբար երկրում տեղի ունեցան զանգվածային բողոքի ցույցեր և համազգային գործադուլներ կառավարության և անձամբ նախագահ դե լա Ռուայի և էկոնոմիկայի նախարար Դոմինգո Կավալոյի քաղաքականության դեմ[13]։

Դ. Կավալոյի կողմից ընդունված և կառավարության կողմից աջակցվող որոշումից հետո՝ շաբաթական 250 պեսո կանխիկացման 90-օրյա սահմանաչափի, երկրից դուրս փող ուղարկելու արգելքի և բիզնես գործարքների մեծ մասը չեկով կատարելու պարտավորության մասին, վարկային կամ դեբետային քարտով[14], բնակչության բողոքի ակցիաները սկսեցին արագ թափ ու սրություն ստանալ։

Դեկտեմբերի 19-ին ոստիկանության հետ բախումների արդյունքում մահացել էր 20 մարդ[15], երկրում իրավիճակը դուրս էր եկել վերահսկողությունից[16], իսկ հաջորդ օրը նախագահն ու կառավարությունը հրաժարական տվեցին։ 3 օր հետո նախագահ Ադոլֆո Ռոդրիգես Սահան չկատարեց արտաքին պարտավորությունները, որոնք կազմում էին 80 միլիարդ դոլար՝ 132 միլիարդ դոլար պետական պարտքից[5]։

2002 թվականի փետրվարին, բնակչությանը հանգստացնելու համար, Կավալլոյին դատի են տվել «հանցագործություններին դրդելու» և «պետական ծառայողի պարտականությունները չկատարելու» համար, ինչը նշանակում է, որ նրա պարտականությունները ներառում էին երկրին դոլարներ տրամադրելը և այդ հիմքով անկարգությունները կանխելը[7]։ 2002 թվականի ապրիլի 3-ին նա ձերբակալվել է զենքի ապօրինի շրջանառության և մաքսանենգության լրացուցիչ մեղադրանքներով, սակայն հունիսին ազատ է արձակվել։ 2005 թվականին նրա դեմ այս մեղադրանքները հանվեցին։ Փորձելով առաջադրվել Ազգային Կոնգրեսում և նույնիսկ սեփական կուսակցությունում աջակցություն չստանալով՝ նա գործնականում տեղափոխվեց ԱՄՆ[6][17]։

Քաղաքական գործունեության ավարտ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012 թվականից՝ Ադոլֆո Ռոդրիգես Սահայի Արդարադատական կուսակցության աջ կենտրոնամետ խմբակցությունում, նա չափազանց անհաջող փորձեց վերսկսել իր քաղաքական կարիերան՝ Կորդոբայի նահանգային խորհրդարանի ընտրություններում ստանալով ընդամենը 1,28%[17]։

ԱՄՆ-ում իր սեփական խորհրդատվական ընկերության նախագահ («DFC Associates LLC»): G30-ի ակտիվ անդամ՝ Փոլ Ուոքերի գլխավորությամբ։ Միջերկրական հիմնադրամի պատվավոր նախագահ։ 1990-ականներից նա եղել է բազմաթիվ միջազգային խորհրդատվական խմբերի անդամ։

Որպես էկոնոմիկայի նախկին նախարար՝ նա պարգևներ է ստացել ավելի քան 20 երկրների կառավարություններից։ Նա իրավունքի պատվավոր դոկտորի կոչում է ստացել Ջենովայի համալսարանում (1994թ.), փիլիսոփայության պատվավոր դոկտորի կոչում Բեն-Գուրիոնի համալսարանից (1995թ.), տնտեսագիտության պատվավոր դոկտորի կոչում Փարիզի 1 Պանթեոն-Սորբոն համալսարանից (1999թ.), պատվավոր կոչում։ Բոլոնիայի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտորի կոչում (2000 թ.), Թուրինի համալսարանի տնտեսագիտության դոկտոր (1995)։ Հեղինակ է տնտեսագիտության 8 գրքի։

2015 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Արգենտինայի դատարանը 3,5 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել իշխանության չարաշահման և յուրացումների մեղադրանքով (նույն գործով մեղադրվող նախկին նախագահ Կառլոս Մենեմը դատապարտվել է 4,5 տարվա ազատազրկման)։ Հետաքննությունը պարզել է, որ Մենեմը, Կավալոն և երկրի արդարադատության նախկին նախարար Ռաուլ Գրանիլո Օկամպոն ապօրինի կերպով իրենց և այլ պաշտոնյաների աշխատավարձի հավելավճարներ են տվել բյուջեի միջոցներից։ Երեքն էլ ցմահ զրկվել են պետական պաշտոն զբաղեցնելու իրավունքից[18]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամուսնացած է 1968 թվականից կինը Սոնյա Աբրազյան՝ ազգությամբ հայ, ունի երեք երեխա և վեց թոռ (2016 թ.)։

Հայտնի նաև «Մինգո» («Mingo») մականունով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #120399865 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  4. ↑ https://group30.org/members/bio_current/cavallo
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Яковлев П. П. Перед вызовами времени (циклы модернизации и кризисы в Аргентине). — Directmedia, 2013. — 464 с. — ISBN 978-589-82632-9-4
  6. ↑ 6,0 6,1 Личная страница в фейсбуке(չաշխատող հղում) (իսպ.)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Доминго Кавальо хотят дать еще десять лет». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  8. ↑ «Разменялись на бусы». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  9. ↑ «Argentina. Parliamentary Chamber: Cбmara de Diputados. Elections held in 1999». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  10. ↑ «Cavallo prometió que la reactivación será rápida». Buenos Aires. 2001. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 9-ին.
  11. ↑ «Аргентинцы выбирают дефолт». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  12. ↑ «Аргентина: финансовая паника». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 «В Аргентине не выплатили пенсии». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  14. ↑ «Hace dos años, Cavallo imponía el corralito». Buenos Aires. 2003. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 4 de abril de 2008-ին. {{cite web}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն); Unknown parameter |edición= ignored (օգնություն)
  15. ↑ «Беспорядки в Аргентине». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  16. ↑ «Rige el estado de sitio después de los saqueos; renunció Cavallo». Buenos Aires. 2001. Վերցված է 4 de abril de 2008-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |edición= ignored (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  17. ↑ 17,0 17,1 «Alivio para Menem y Cavallo en causa por contrabando de armas». La Crónica de Hoy. 2005 թ․ ապրիլի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
  18. ↑ «Суд в Аргентине приговорил экс-президента Карлоса Менема к 4,5 года тюрьмы за растрату». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ով ով է համաշխարհային քաղաքականության մեջ / Պատասխանատու. Խմբագ․. Կրավչենկո Լ․Պ․ — Մ.: Պոլիտիզդատ, 1990. — С. 175.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դոմինգո_Ֆելիպե_Կավալո&oldid=9731407» էջից