Գորշ գայլեր (կազմակերպություն)
Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Բոզկուրտ (այլ կիրառումներ)
Բոզկուրտ կամ Գորշ Գայլեր (թուրք.՝ Bozkurtlar կամ թուրք.՝ Bozkurtçular, իսկական անվանումը՝ թուրք.՝ Ülkücülük — «իդեալականություն»[1]), թուրքական երիտասարդական ազգայնական կազմակերպություն։ Ստեղծված է Ազգային գործողության կուսակցության հովանու ներքո, որի հետ երբեմն նույնականացվում է։ Այլ տարբերակների համաձայն, 1948 թվականին գնդապետ Ալպարսլան Թյուրքեշի կողմից ստեղծված անկախ կազմակերպություն է[2]։
Կազմակերպության ակտիվիստները Թուրքիայի տարածքում և նրա սահմաններից դուրս բազմաթիվ անգամ քաղաքական սպանություններ և ահաբեկչական գործողություններ են կատարել։
1980 թվականի սեպտեմբերի 12-ի զինվորական հեղաշրջումից հետ «Գորշ գայլերի» համարյա բոլոր առաջնորդները ձերբակալվել են։ Դատավարության ընթացքում հաստատվել է կազմակերպության կողմից 594 մարդու սպանության փաստը։ Մասնավորապես, իրենց կողմից սպանված են եղել թուրքական արհմիութենական շարժման գործոչ, Խաղաղության համաշխարհային խորհրդի անդամ Ք. Թյուրքլերը, թուրք գրողներ Ու. Քաֆթանջիօղլուն և Դ. Թյութենգիլը, «Միլլեթ» թերթի գլխավոր խմբագիր Ա. Իփեքչին։ 1981 թվականի մայիսի 13-ին Հռոմում Մեհմեթ Ալի Աղջան փորձել է սպանել Հռոմի Պապ Հովհաննես Պողոս Բ-ին։[3]։ Արդյունքում «Գորշ գայլերը» ստիպված էին իրենց ակտիվության կենտրոնը հանել երկրից դուրս։ Այժմ «Գորշ գայլերը» մեծ ազդեցություն ունեն Ավստրիայում և Գերմանիայում բնակվող թուրք բանվորների վրա[4]։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո «Գորշ գայլերը» ակտիվացել են Ադրբեջանում[5], որտեղ Ադրբեջանի ներքին գործերի նախարար Իսկանդեր Համիդովի ղեկավարության տակ հատուկ բաժանմունք է ստեղծվել[2]։
1996 թվականի հուլիսի 6-ին «Գորշ գայլերը» Նիկոսիայում սպանել են Քութլու Ադալը անունով լրագրող[6]։
1996 թվականի օգոստոսի 11-ին «Գորշ գայլերը» հարձակվել են Կիպրոսում բողոքի ցույցի ներկայացուցիչների վրա, որի արդյունքում մեկ ցուցարար զոհվել է և ավելի քան 40-ը վիրավորվել են[7]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Update to the UNHCR CDR Background Paper on Refugees and Asylum Seekers from Turkey»
- ↑ 2,0 2,1 Մարկ Ֆեյգին Անդրկովկասյան հանգույց // "Նովի Միր", № 9, 1998
- ↑ Виталий Меньшиков. "Серые волки" // "Вокруг света", № 8, 1983. стр.22-25
- ↑ Терроризм: Зарубежные террористические организации
- ↑ Les liaisons dangereuses de la police turque Le Monde Diplomatique, 1997
- ↑ Grey Wolves // Encyclopedia of Terrorism / ed. Cindy C. Combs and Martin W. Slann. Infobase Publishing, 2007. page 110
- ↑ Greece condemns Turkish barbarity // "Cyprus News Agency" առ 1996 օգոստոսի 12
