Jump to content

Ահաբեկչություն Ստամբուլում (2016 թվականի մարտի 19)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ահաբեկչություն Ստամբուլում
Տեսակահաբեկիչ-մահապարտի պայթյուն
Երկիր Թուրքիա
Գրոհի վայրՍտամբուլ
ՏեղադրանքԻստիկլյալ պողոտա
Տարեթիվմարտի 19, 2016
Զոհվածներ5 մարդ[1]

Ահաբեկչություն Ստամբուլում 2016 թվականի մարտի 19-ին (թուրքերեն՝ Mart 2016 İstanbul saldırısı), Թուրքիայի Ստամբուլի Բեյօղլու թաղամասի Իսթիքլյալ պողոտայում 2016 թվականի մարտի 19-ին թուրքական ժամանակով 10:55-ին տեղի ունեցած մահապարտ ահաբեկչություն, որի ժամանակ երբ «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության» հետ կապ ունեցող Մեհմեդ Օզթուրքը գործի է դրել իր պայթուցիկ սարքը։ Հարձակման հետևանքով զոհվել է 5 մարդ, այդ թվում՝ ահաբեկիչը, ԱՄՆ-ի և Իսրայելի 3 քաղաքացի և Իրանի 1 քաղաքացի, վիրավորվել է 36 մարդ[2][3][4]։ Սա 2016 թվականին Ստամբուլում իրականացված երկրորդ մահապարտ ահաբեկչությունն է Սուլթանահմեթում հունվարի 12-ին տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո:

Նախապատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարձակումից մի քանի օր առաջ Գերմանիան Ստամբուլում իր քաղաքացիներին զգուշացրել էր հնարավոր ահաբեկչության մասին: Իսկ մարտի 17-ին Ստամբուլի մասնավոր գերմանական ավագ դպրոցը և Անկարայում և Ստամբուլում Գերմանիայի դիվանագիտական ներկայացուցչությունները փակվել են անվտանգության նկատառումներից ելնելով: Բացի այդ, Ստամբուլի նահանգապետարանը հանդես է եկել հայտարարությամբ՝ նախազգուշացումը անվանելով «սենսացիա, որը հաստատում է պահանջում արտասահմանյան երկրների ներկայացուցչությունների կողմից», ինչպես նաև կոչ է արել քաղաքացիներին «ուշադրություն չդարձնել սենսացիոն և ոչ պաշտոնական լուրերին»[5]։

Հարձակումն իրականացվել է շաբաթ օրը՝ 2016 թվականի մարտի 19-ին, թուրքական ժամանակով ժամը 10:55-ի սահմաններում Բեյօղլու թաղամասի Իսթիքլյալ պողոտում գտնվող Բեյօղլու կառավարական առանձնատան դիմաց։ Հարձակման կետից մի քանի մետր հյուսիս գտնվում է Ստամբուլում Հունաստանի գլխավոր հյուպատոսությունը։

Հետագա ընթացք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարձակումից հետո քաղաքացիական և ծառայողական մեքենաների մուտքն ու ելքը արգելվել է Իսթիքլյալ պողոտա։ Այն ժամանակ Ստամբուլի նահանգապետ Վասիփ Շահինի արած առաջին հայտարարության մեջ ասվում էր, որ հարձակումը ռմբակոծություն էր, և որ հարձակումն իրականացրել է մահապարտ ահաբեկիչը Բեյօղլուի շրջանի նահանգապետարանի դիմաց[6]։

Անվտանգություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարձակումից մեկ օր անց «Ֆեներբահչե»-«Գալաթասարայ» դերբին էր, որը պետք է կայանար «Türk Telekom» մարզադաշտում 2015-16 Սուպերլիգայի շրջանակներում, Ստամբուլի նահանգապետարանի որոշմամբ այն հետաձգվել է[7]։

Հեռարձակման արգելք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռմբակոծությունից հետո սահմանափակվել է մուտքը սոցիալական մեդիա կայքեր, ինչպիսիք են Twitter-ը և Facebook-ը: RTÜK-ը ժամանակավորապես արգելել է հարձակման մասին հեռարձակումները[8]։ RTÜK-ը հայտարարել է, որ Ստամբուլի գլխավոր դատախազության կողմից սահմանված հեռարձակման արգելքը հանվել է հարձակումից մի քանի օր անց[9]։

Իսրայելի արտգործնախարարության խոսնակ Էմանուել Նահշոնը հաստատել է, որ հարձակման հետևանքով վիրավորների թվում կան Իսրայելի քաղաքացիներ[10]։ Հաղորդվում է, որ բացի մահապարտ հարձակվողից, հարձակման հետևանքով մահացել է Իսրայելի 3 և Իրանի 1 քաղաքացի, վիրավորվել է 36 մարդ, որոնցից 3-ը ծանր, վիրավորների թվում եղել է Իսրայելի 6 քաղաքացի[11][12]։

Երկիր Մահացած Վիրավորված Ընդհանուր
 Իսրայել 3 6 9 [11][13]
{{{2}}} Իրան 1 1 2 [13]
{{{2}}} Թուրքիա 1 24 25 [13]
{{{2}}} Գերմանիա 0 1 1 [13]
{{{2}}} Արաբական Միացյալ Էմիրություններ 0 1 1 [13]
{{{2}}} Իսլանդիա 0 1 1 [13]
Իռլանդիա Իռլանդիա 0 2 2 [13]
Ընդհանուր 5 36 41

Հանցագործներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներքին գործերի նախարար Էֆքան Ալայի՝ մարտի 20-ին արած հայտարարության մեջ նշվում էր, որ հարձակումն իրականացրել է Մեհմեդ Օզթուրքը, ով կապեր ունի «Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության» հետ[14]։

  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ - Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտի խոսնակ Ջոն Քիրբիի գրավոր հայտարարության մեջ ասվում է. «Միացյալ Նահանգները խստորեն դատապարտում է Ստամբուլի Իսթիքլյալ պողոտայում այսօր տեղի ունեցած ահաբեկչությունը»։ Քիրբին նաև ընդգծել է, որ Ամերիկան համերաշխ է ՆԱՏՕ-ի իր դաշնակից Թուրքիայի հետ՝ ընդհանուր ահաբեկչական սպառնալիքի դեմ պայքարում, և հայտարարել է, որ Բեյօղլուի հարձակումը վերջինն էր Թուրքիայում անմեղ մարդկանց դեմ «անհիմն» հարձակումների շարքից[15]:
  • {{{2}}} Գերմանիա - Հարձակումից հետո Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հաղորդագրություն է հրապարակել և զգուշացրել իր քաղաքացիներին անվտանգության մասին[16]։
  • Իռլանդիա Իռլանդիա - Արտաքին գործերի և առևտրի նախարար Չարլի Ֆլանագանն իր գրավոր հայտարարության մեջ ասել է. «Ես խորապես վշտացած եմ այսօր Ստամբուլի կենտրոնում տեղի ունեցած սարսափելի ռմբակոծությունից»,- ասել է նա։ Բացի այդ, Իռլանդիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հաստատել է, որ հարձակման հետևանքով վիրավորվել է Իռլանդիայի քաղաքացի[17]։

Միջազգային կազմակերպություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • ՄԱԿ ՄԱԿ - Իր խոսնակի միջոցով իր գրավոր հայտարարության մեջ գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունը դատապարտել է հարձակումը և հայտարարել, որ բռնության այս սարսափելի գործողության հեղինակները, որը վերջինն էր ահաբեկչական հարձակումների շարքից, պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն մարդկային պահանջներին համապատասխան[18]։
  • ՆԱՏՕ ՆԱՏՕ - Գլխավոր քարտուղար Ենս Սթոլթենբերգը մամուլի հայտարարություն է տարածել և նշել, որ խստորեն դատապարտում է հարձակումը։ Իր հայտարարության մեջ Սթոլթենբերգն ասել է. «Ահաբեկչությունը ոչ մի կերպ չի կարող արդարացվել, ՆԱՏՕ-ի բոլոր դաշնակիցները կանգնած են Թուրքիայի կողքին և միասին պայքարում ահաբեկչության բոլոր ձևերի դեմ»[19]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. http://news.walla.co.il/item/2944854
  2. http://t24.com.tr/haber/istiklal-caddesinde-patlama-yaralilar-var,332710. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  3. http://www.independent.co.uk/news/world/europe/istanbul-explosion-injuries-reported-as-tourist-shopping-area-hit-by-blast-in-turkish-city-a6940706.html. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  4. http://www.bbc.com/news/world-europe-35850625. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |dil= ignored (|language= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  5. http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/valilik-aciklamasindan-iki-gun-sonra-patlama-1143834/. {{cite news}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |gazete= ignored (|work= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  6. http://www.milliyet.com.tr/patlamada-canli-bomba-iddiasi-gundem-2212392/. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  7. http://www.ntv.com.tr/spor/galatasaray-fenerbahce-derbisi-ertelendi,Doj8HDG7A0y9bvZCjR6OWA. {{cite news}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |eser= ignored (|work= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  8. http://www.milliyet.com.tr/patlamanin-ardindan-twitter-ve-gundem-2212460/. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  9. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-23-ին. Վերցված է 2024-08-26-ին. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  10. http://www.ntv.com.tr/turkiye/istanbul-istiklal-caddesindepatlama,ovLdQ2BbD0KSff31tCv7_A. {{cite news}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |eser= ignored (|work= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  11. 11,0 11,1 http://m.haberturk.com/gundem/haber/1212258-samsunda-paralel-operasyonu. {{cite news}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |eser= ignored (|work= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. http://www.hurriyet.com.tr/istiklal-caddesinde-patlama-meydana-geldi-40071967. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivengelli= ignored (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 http://sendika10.org/2016/03/istiklal-caddesinde-patlama-yaralilar-var/. {{cite news}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |eser= ignored (|work= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. http://t24.com.tr/haber/hurriyet-istiklal-caddesini-kana-bulayan-canli-bombanin-mehmet-ozturk-oldugu-kesinlesti,332810. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  15. http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2016/03/254850.htm?goMobile=0. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  16. http://www.hurriyet.com.tr/almanyadan-turkiyedeki-vatandaslarina-uyari-40072034. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  17. https://www.dfa.ie/news-and-media/press-releases/press-release-archive/2016/march/flanagan-statement-bomb-istanbul/. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  18. http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=53497#.Vu3tqsujPqA. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  19. http://www.nato.int/cps/en/natohq/news_129471.htm. {{cite web}}: External link in |arşivurl= (օգնություն); Missing or empty |title= (օգնություն); Unknown parameter |arşivtarihi= ignored (|archive-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |arşivurl= ignored (|archive-url= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |başlık= ignored (|title= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |erişimtarihi= ignored (|access-date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |tarih= ignored (|date= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |yayıncı= ignored (|publisher= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |ölüurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)