Ալեքսանդր Ֆադեև (գրող)
-
Այս հոդվածը ռուս գրողի մասին է։ Այլ գործածությունների համար, այցելեք Ալեքսանդր Ֆադեև (այլ կիրառումներ)։
Ալեքսանդր Ալեքսանդրի Ֆադեև (դեկտեմբերի 24, 1901, Կիմրի, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 13, 1956, Պերեդելկինո, ՌՍՖՍՀ), ռուս խորհրդային գրող, հասարակական գործիչ։
Կենսագրություն և ստեղծագործություններ[խմբագրել]
1908 թվականից ապրել է Հեռավոր Արևելքում։ Սովորել է Վլադիվոստոկի առևտրային ուսումնարանում (1912 - 18), որտեղ մտերմանալով բոլշևիկների հետ, մասնակցել է քաղաքացիական պատերազմին (1918-20) և Կրոնշտադտի հակահեղափոխական խռովության ճնշմանը։ Սովորել է Մոսկվայի լեռնային ակադեմիայում (1921-24)։ 1924-26-ին կուսակցական աշխատանք է կատարել Կրասնոդարում և Դոնի Ռոստովում, վերադառնալով Մոսկվա՝ նվիրվել է գրական գործունեության։
1923-ին հրապարակվել է նրա «Հոսանքին հակառակ» պատմվածքը, 1924-ին՝ «Հեղեղ» վիպակը։ Հեղինակին լայն ճանաչում է բերել «Ջախջախում»
(1927, հայ. հրտ. 1933, համանուն կինոնկար, 1931) վեպը, որը պատկերում է քաղաքացիական պատերազմի դրվագներից մեկը Հեռավոր Արևելքում։ Քաղաքացիական պատերազմին է նվիրված նաև «Վերջին ուդեհեն» (մաս 1-4, 1929 - 40, անավարտ, հայ. հրտ. 1936) վեպը։
Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին գրել է ժողովրդի հերոսական պայքարի մասին պատմող ակնարկներ, հոդվածներ, ստեղծել «Լենինգրադը պաշարման օրերին» (1944) գիրքը։ Նրա ստեղծագործության մեջ ավելի ու ավելի ուժեղացող հերոսական ռոմանտիկ երանգներն առանձին ուժով են հնչում «Երիտասարդ գվարդիա» (1945, 2 խմբ. 1951, ՍՍՀՄ պետական մրցանակ, 1946, հայ. հրտ. 1947, համանուն կինոնկար, 1948) վեպում, որի հիմքում ընկած են Կրասնոդոնի «Երիտասարդ գվարդիա» ընդհատակյա կոմերիտական կազմակերպության գործերը։ Վեպը ներբողում է սովետական ժողովրդի պայքարը գերմանաֆաշիստական զավթիչների դեմ։ Զարգացնելով ռուս գրականության լավագույն ավանդույթները՝ Ֆադեևը ստեղծել է երկեր, որոնք դարձել են սոցիալիստական ռեալիզմի գրականության դասական նմուշներ։ «Երեսուն տարում» (1957) գիրքն ամփոփում է նրա գրական-քննադատական ելույթները։ Նրա գործերը բեմականացվել ու էկրանացվել են, թարգմանվել ՍՍՀՄ և այլ ժողովուրդների լեզուներով։
Հոգեկան դեպրեսիայի վիճակում Ալեքսանդր Ֆադեևը ինքնասպան է եղել ատրճանակով։ Որպես ինքնասպանության պատճառ նշվել է ալկահոլամոլությունը[1]։
1926 - 32-ին Ֆադեևը եղել է Պրոլետարների, գրողների ռուսաստանյան ասոցիացիայի ղեկավարներից, 1939-44 և 1954 - 56-ին՝ ՍՍՀՄ ԳՄ քարտուղար, 1946 - 54-ին՝ գլխավոր քարտուղար և վարչության նախագահ։ 1950-ից՝ Խաղաղության համաշխարհային խորհրդի փոխնախագահ։ 1939 - 56-ին՝ ՍՄԿԿ Կենտկոմի անդամ, ՍՄԿԿ XX համագումարում (1956) ընտրվել է ՍՄԿԿ Կենտկոմի անդամության թեկնածու։
ՍՍՀՄ II - IV գումարումների Գերագույն սովետի դեպուտատ։ Պարգևատրվել է Լենինի 2 շքանշանով։
Գրականություն[խմբագրել]
- Зелинский К., «А. А. Фадеев. Критико-биографический очерк, М., 1956;
- Озеров В., Александр Фадеев. Творческий путь, 3 изд., доп. и перераб., М., 1970;
- Беляев Б. Л., Страницы жизни։ А. Фадеев в 20-е и 30-е гг., М., 1980
Ծանոթագրություններ[խմբագրել]
