Դագոմ

Դագոմ
Գյուղ
	Դագոմ
	ռուս.՝ Дагом
Երկիր	Ռուսաստան
Երկրամաս	Հյուսիսային Օսիա-Ալանիա
Շրջան	Ալագիրսկի շրջան
Պաշտոնական լեզու	ռուսերեն
Բնակչություն	8 մարդ (2009)
Ազգային կազմ	օսեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Փոստային դասիչ	363206
ՍՎՏԲՀԴ	90205850004
	Դագոմ (Ռուսաստան)
	Դագոմ (Ռուսաստան)
	Դագոմ Վիքիպահեստում

Դագոմ (ռուս.՝ Дагом), գյուղ Ռուսաստանի Հյուսիսային Օսիա-Ալանիա հանրապետության Ալագիրսկի շրջանի կազմում։ Մտնում է Ունալ գյուղական բնակավայրի կազմի մեջ։

Աշխարհագրական դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղը գտնվում է Ալագիր թաղամասի կենտրոնական մասում՝ Դուվադոնիստաու գետի ձախ ափին։ Գտնվում է Նիժնի Ունալ գյուղական բնակավայրի կենտրոնից 8 կմ արևելք, շրջկենտրոն Ալագիր քաղաքից 32 կմ, Վլադիկավկազ քաղաքից 68 կմ հարավ-արևմուտք (ճանապարհով)։ Հեռավորությունները դեպի մոտակա գյուղեր՝ Դոնիսար՝ 700 մ, մինչև Ցամադ գյուղ՝ 850 մ, մինչև Ուրսդոն գյուղ՝ 1,8 կմ։

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ հետազոտողներ այս տեղանվան ծագումը կապում են Դարգոմ բառի հետ, որը օսերենից թարգմանաբար նշանակում է հեռավոր կիրճ, որտեղ «դարդը» հեռավոր է, իսկ «գոմը»՝ կիրճ։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ Դագոմ անունը կարող է ծագել գյուղի հիմնադիր՝ Դագավի անունից^[1]։

Բանահյուսական աղբյուրները Դագոմի հիմնադրումը վերագրում են Կուսագոնովների հնագույն ընտանիքին, որը ծագումնաբանորեն կապված է Օս-Բագատարի հետ։ Բացի այդ, այս գյուղին վերագրվում է միջնադարյան Օսիայի դատական համակարգում կենտրոնական նշանակությունը, որպես արյունակցական կապերի հաշտեցման և դատավճիռների կայացման վայր։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1861 թվականի տվյալներով Դագոմայում եղել է 19 տնտեսություն, որում բնակվել է 158 մարդ։ 1886 թվականին Դագոմի բնակչությունը կազմել է 22 ծուխ։

1910 թվականին Դագոմայում բնակվել է 308 մարդ։ Գյուղի բնակիչները հիմնականում զբաղվել են հողագործությամբ և անասնապահությամբ։

1926 թվականին Դագոմայում բացվել է առաջին դպրոցը և հիվանդանոցը։ Չնայած լեռների համար բավականին զարգացած գյուղի ենթակառուցվածքին, նրա բնակչությունը խորհրդային տարիներին նվազել է։

1935 թվականին գյուղում ստեղծվել է գյուղատնտեսական արտել՝ «Կրասնայա Օկտյաբր» կոլտնտեսությունը։ 1940 թվականին կոլտնտեսությունն ընդգրկել է 53 տնտեսություն՝ ընդհանուր կազմել է 294 մարդ։ Կոլտնտեսությանը հատկացվել է 3156 հա հողատարածք, որից 242 հեկտարը հատկացվել է վարելահողերին։ Հիմնականում աճեցնում էին ձմեռային և գարնանացան ցորեն, գարնանացան գարի, վարսակ, հատիկաընդեղեն, եգիպտացորեն, կարտոֆիլ, կաղամբ, վարունգ և լոլիկ։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո կոլտնտեսությունը փակվել է, ինչի պատճառով գյուղում ապրող բնակիչների մեծ մասը լքել է այն։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը 2009 թվականին գրանցված տվյալներով կազմել է 8 մարդ, 2010 թվականին՝ 4 մարդ։

Տեղագրական քարտեզներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քարտեզի թերթիկ K-38-29 Ալագիր։ Մասշտաբ՝ 1 : 100 000: Տարածքի վիճակը 1984 թվական։ Հրատարակություն 1988 թվական։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Гутнов Ф. Х. Дагом // Века и люди: Из истории осетинских сел и фамилий. — Владикавказ: Ир, 2004. — С. 5—12. — ISBN 5-7534-0290-9.
Тменов В. Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984. — С. 194—197.