Տոպոլոգիա

Տեղաբանությունը կամ տոպոլոգիան (որը գալիս է հունարեն՝ տոպոս (τόπος - տեղ) և լոգոս (λόγος - գիտություն) բառերից), մաթեմատիկայի ընդարձակ բաժին է, ուսումնասիրում է ձևերը և տարածությունը։

Տեղաբանության մասնագետ մաթեմատիկոսին ասում են տեղաբան կան տոպոլոգիստ։

Պատմություն

Այն մաթեմատիկական մտքերը որ այժմ ընդունված են որպես տեղաբանություն, քննարկվել են դեռևս 1736 թվականից, իսկ պատշաճորեն դա հիմնվել է 19-րդ դարավերջի մոտ ժամանակներում, իբրև «տեղի երկրաչափություն» (լատիներեն՝ geometria situs) և «տեղի վերլուծություն» (լատիներեն՝ analysis situs)։ Մոտավորապես 1925-ից մինչև 1975 թվականները մաթեմատիկայի մեջ տեղաբանություն համար կարևոր աճի շրջան էին։

Տեղաբանությունը աճեց երկրաչափությունից և հավաքածու տեսությունից, և տիեզերքի թե նուրբ կառուցվածքի և թե համընդհանուր կառուցվածքի առարկա է։

Առաջին անգամ «Տեղաբանության» սահմանումը 1847 թ. տվել է գերմանացի մաթեմատիկոս Յոհան Լիստինգը (1808-1882 թթ.) Vorstudien zur Topologie աշխատության մեջ^[1]։

Քյոնիգսբերգի յոթ կամուրջները

Քյոնիգսբերգի յոթ կամուրջները Լեոնարդ Էյլերի 1736 թ. առաջարկած խնդիրն է, որը համարվում է ժամանակակից տեղաբանության առաջին գիտական շարադրանքը։ Խնդրի պահանջով հարկավոր է անցնել բոլոր յոթ կամուրջների վրայով այնպես, որպեսզի ոչ մի կամրջի վրայով երկրորդ անգամ անցնելու անհրաժեշտություն չլինի։