«Լևոն Հախվերդյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 20. Տող 20.
}}
}}


'''Լևոն Հովհաննեսի Հախվերդյան''' ([[1924]] [[դեկտեմբերի 26]], [[Ղարաքիլիսա]] (այժմ՝ Վանաձոր) - [[2003]] [[փետրվարի 6]]), [[հայ]] գրականագետ, թատերագետ, թարգմանիչ, հրապարակախոս։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր ([[1967]] թ.), պրոֆեսոր ([[1987]] թ.)։ [[ԽՍՀՄ Գրողների միություն|ԽՍՀՄ գրողների միությ]]ան անդամ [[1952]] թվականից: [[ԽՄԿԿ]] անդամ [[1955]] թվականից: ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1972]] թ.)։ [[Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա|ՀՀ ԳԱԱ]] [[ակադեմիկոս]] ([[1996]] թ.)<ref>{{Cite web|url=https://www.sci.am/membersview.php?id=140&d=1&l=16&langid=1|title=ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա|website=www.sci.am|accessdate=2018-12-26}}</ref>։
'''Լևոն Հովհաննեսի Հախվերդյան''' ([[1924]] [[դեկտեմբերի 26]], [[Ղարաքիլիսա]] (այժմ՝ Վանաձոր) - [[2003]] [[փետրվարի 6]]), [[հայ]] գրականագետ, թատերագետ, թարգմանիչ, հրապարակախոս։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր ([[1967]] թ.), պրոֆեսոր ([[1987]] թ.)։ [[ԽՍՀՄ Գրողների միություն|ԽՍՀՄ գրողների միությ]]ան անդամ [[1952]] թվականից։ [[ԽՄԿԿ]] անդամ [[1955]] թվականից։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ([[1972]] թ.)։ [[Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա|ՀՀ ԳԱԱ]] [[ակադեմիկոս]] ([[1996]] թ.)<ref>{{Cite web|url=https://www.sci.am/membersview.php?id=140&d=1&l=16&langid=1|title=ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա|website=www.sci.am|accessdate=2018-12-26}}</ref>։


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Լևոն Հախվերդյանը ծնվել է [[Ղարաքիլիսա]]յում: Սովորել է [[Խաչատուր Աբովյանի անվան թիվ 2 դպրոց|Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան միջնակարգ դպրոց]]ում: [[1949]] թվականին ավարտել է [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ի թատերագիտության բաժինը։ [[1955]]-[[1959]] թվականներին եղել է «Խորհրդային արվեստ» ամսագրի քարտուղար, [[1956]] թվականից՝ [[ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտ|ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ]]ի աշխատակից (1965-[[1987]] թվականներին՝ թատրոնի և կինոյի բաժնի վարիչ), [[1987]]-[[2003]] թվականներին՝ նույն ինստիտուտի տնօրեն: [[1956]] թվականին «Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան: 1967 թվականին «Թումանյանի աշխարհը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան: Հախվերդյանի «Թումանյան» գիրքը [[1969]] թվականին Երևանում լույս է տեսել [[ռուսերեն]], [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]] և [[գերմաներե]]ն<ref>Գրական տեղեկատու, Երևան, Սովետական գրող, 1981, 544 էջ, էջեր՝ 211-212:</ref>: [[1980]]-[[2001]] թվականներին դասավանդել է [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ում:
Լևոն Հախվերդյանը ծնվել է [[Ղարաքիլիսա]]յում։ Սովորել է [[Խաչատուր Աբովյանի անվան թիվ 2 դպրոց|Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան միջնակարգ դպրոց]]ում։ [[1949]] թվականին ավարտել է [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ի թատերագիտության բաժինը։ [[1955]]-[[1959]] թվականներին եղել է «Խորհրդային արվեստ» ամսագրի քարտուղար, [[1956]] թվականից՝ [[ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտ|ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ]]ի աշխատակից (1965-[[1987]] թվականներին՝ թատրոնի և կինոյի բաժնի վարիչ), [[1987]]-[[2003]] թվականներին՝ նույն ինստիտուտի տնօրեն։ [[1956]] թվականին «Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1967 թվականին «Թումանյանի աշխարհը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ Հախվերդյանի «Թումանյան» գիրքը [[1969]] թվականին Երևանում լույս է տեսել [[ռուսերեն]], [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]] և [[գերմաներե]]ն<ref>Գրական տեղեկատու, Երևան, Սովետական գրող, 1981, 544 էջ, էջեր՝ 211-212:</ref>։ [[1980]]-[[2001]] թվականներին դասավանդել է [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ում։


Հախվերդյանի հոդվածներն ու գրքերը վերաբերում են լեզվի, հայ դասական և ժամանակակից գրականությանը (''Թումանյանի աշխարհը, Երևան, [[1966]] թ., Թումանյան, Երևան, [[1969]]'' թ., նաև [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]], [[գերմաներեն]], ''Մտորումներ, Երևան, [[1984]] թ., Զրույցներ լեզվի մասին, Երևան, [[1993]] թ., Թումանյանը և իր ժամանակը, Երևան, [[1995]]'' թ.), թատրոնի հարցերին (''Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան [[1945]]-[[1955]] թթ., Երևան, [[1955]] թ., Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Երևան, [[1959]] թ., Հայ թատրոնի պատմություն. [[1901]]-[[1920]] թվականներ, Երևան, [[1980]] թ., Տաղանդ և բնավորություն. Վարդան Աճեմյանը կյանքում և արվեստում, Երևան, [[1989]]'' թ.), ուր հեղինակի վառ արտահայտված անհատականությունը համադրվում է գիտական ստույգ իմացությանը։ Թարգմանել է Ն. Կունի, [[Անտոն Չեխով]]ի, [[Ստեֆան Ցվայգ|Ստեփան Ցվայգի]], [[Իոսիֆ Յուզովսկի|Իոսիֆ Յուզովսկու]] և այլոց երկերից<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref>։
Հախվերդյանի հոդվածներն ու գրքերը վերաբերում են լեզվի, հայ դասական և ժամանակակից գրականությանը (''Թումանյանի աշխարհը, Երևան, [[1966]] թ., Թումանյան, Երևան, [[1969]]'' թ., նաև [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]], [[գերմաներեն]], ''Մտորումներ, Երևան, [[1984]] թ., Զրույցներ լեզվի մասին, Երևան, [[1993]] թ., Թումանյանը և իր ժամանակը, Երևան, [[1995]]'' թ.), թատրոնի հարցերին (''Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան [[1945]]-[[1955]] թթ., Երևան, [[1955]] թ., Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Երևան, [[1959]] թ., Հայ թատրոնի պատմություն. [[1901]]-[[1920]] թվականներ, Երևան, [[1980]] թ., Տաղանդ և բնավորություն. Վարդան Աճեմյանը կյանքում և արվեստում, Երևան, [[1989]]'' թ.), ուր հեղինակի վառ արտահայտված անհատականությունը համադրվում է գիտական ստույգ իմացությանը։ Թարգմանել է Ն. Կունի, [[Անտոն Չեխով]]ի, [[Ստեֆան Ցվայգ|Ստեփան Ցվայգի]], [[Իոսիֆ Յուզովսկի|Իոսիֆ Յուզովսկու]] և այլոց երկերից<ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref>։


== Երկեր ==
== Երկեր ==
* Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան (1945-1955), Ե., Հայպետհրատ, 1955, 198 էջ:
* Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան (1945-1955), Ե., Հայպետհրատ, 1955, 198 էջ։
* Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1959, 220 էջ:
* Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1959, 220 էջ։
* Կլասիկան և մեր օրերը (Վարդան Աճեմյանի արվեստը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ 1962, 192 էջ:
* Կլասիկան և մեր օրերը (Վարդան Աճեմյանի արվեստը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ 1962, 192 էջ։
* Երկեր և կերպարներ, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 254 էջ:
* Երկեր և կերպարներ, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 254 էջ։
* Թումանյանի աշխարհը, Ե., «Հայաստան», 1966, 500 էջ:
* Թումանյանի աշխարհը, Ե., «Հայաստան», 1966, 500 էջ։
* Հայ խորհրդային թատրոնի պատմություն (հատորի դերասանական արվեստին վերաբերող գլուխները գրել է Լևոն Հախվերդյանը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1967, 648 էջ:
* Հայ խորհրդային թատրոնի պատմություն (հատորի դերասանական արվեստին վերաբերող գլուխները գրել է Լևոն Հախվերդյանը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1967, 648 էջ։
* Թումանյանի կյանքը, Ե., «Հայաստան», 1969, 92 էջ:
* Թումանյանի կյանքը, Ե., «Հայաստան», 1969, 92 էջ։
* Թումանյան, Ե., «Հայաստան», 1969, 102 էջ:
* Թումանյան, Ե., «Հայաստան», 1969, 102 էջ։
* Սունդուկյանի անվան թատրոնը, Ե., «Հայաստան», 1972, 27 էջ:
* Սունդուկյանի անվան թատրոնը, Ե., «Հայաստան», 1972, 27 էջ։
* Ինչպես դիտել ներկայացումը, Ե., «Հայաստան», 1972, 31 էջ:
* Ինչպես դիտել ներկայացումը, Ե., «Հայաստան», 1972, 31 էջ։
* Իսահակյանի կյանքն ու գործը, Ե., «Հայաստան», 1974:
* Իսահակյանի կյանքն ու գործը, Ե., «Հայաստան», 1974։
* Ժամանակի հետ (հոդվածներ), Ե., «Հայաստան», 1976, 355 էջ:
* Ժամանակի հետ (հոդվածներ), Ե., «Հայաստան», 1976, 355 էջ։
* Դերեր և դերասաններ, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1977, 272 էջ:
* Դերեր և դերասաններ, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1977, 272 էջ։
* Հայ թատրոնի պատմություն (1901-1920), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1980, 378 էջ:
* Հայ թատրոնի պատմություն (1901-1920), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1980, 378 էջ։


=== Թարգմանություններ (ռուսերենից) ===
=== Թարգմանություններ (ռուսերենից) ===
* Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., Հայպետհրատ, 1956, 624 էջ:
* Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., Հայպետհրատ, 1956, 624 էջ։
* Հին Հռոմ, Ե., Հայպետհրատ, 1958, 384 էջ:
* Հին Հռոմ, Ե., Հայպետհրատ, 1958, 384 էջ։
* Ցվայգ Ստեփան, Մարդկության աստեղային ժամերը (պատմական մանրապատումներ), Ե., «Հայաստան», 1974, 184 էջ:
* Ցվայգ Ստեփան, Մարդկության աստեղային ժամերը (պատմական մանրապատումներ), Ե., «Հայաստան», 1974, 184 էջ։
* Յուզովսկի Յուրի, Դարն ու կերպարը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1975, 204 էջ:
* Յուզովսկի Յուրի, Դարն ու կերպարը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1975, 204 էջ։
* Կոկլեն-Ավագ, Դերասանի արվեստը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1978, 66 էջ:
* Կոկլեն-Ավագ, Դերասանի արվեստը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1978, 66 էջ։
* Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., «Սովետական գրող», 1979, 591 էջ:
* Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., «Սովետական գրող», 1979, 591 էջ։


== Մրցանակներ ==
== Մրցանակներ ==

01:48, 12 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Լևոն Հախվերդյան
Ծնվել էդեկտեմբերի 26, 1924(1924-12-26)[1][2]
ԾննդավայրՂարաքիլիսա, Ալեքսանդրապոլի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Վախճանվել էփետրվարի 6, 2003(2003-02-06)[3] (78 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան
Մասնագիտությունգրականագետ, թատերագետ, թարգմանիչ, հրապարակախոս և դասախոս
ԱզգությունՀայ
ՔաղաքացիությունՀայաստան Հայաստան
ԿրթությունԽաչատուր Աբովյանի անվան թիվ 2 դպրոց և Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ (1949)[1]
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1967)
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն և ՀՀ ԳԱԱ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]
ԱշխատավայրՀայպետհրատ, Խորհրդային արվեստ, ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ[1] և Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ
Պարգևներ
ԶավակներՌուբեն Հախվերդյան
Լևոն Հախվերդյան Վիքիդարանում

Լևոն Հովհաննեսի Հախվերդյան (1924 դեկտեմբերի 26, Ղարաքիլիսա (այժմ՝ Վանաձոր) - 2003 փետրվարի 6), հայ գրականագետ, թատերագետ, թարգմանիչ, հրապարակախոս։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1967 թ.), պրոֆեսոր (1987 թ.)։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1952 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1955 թվականից։ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1972 թ.)։ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1996 թ.)[4]։

Կենսագրություն

Լևոն Հախվերդյանը ծնվել է Ղարաքիլիսայում։ Սովորել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան միջնակարգ դպրոցում։ 1949 թվականին ավարտել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի թատերագիտության բաժինը։ 1955-1959 թվականներին եղել է «Խորհրդային արվեստ» ամսագրի քարտուղար, 1956 թվականից՝ ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտի աշխատակից (1965-1987 թվականներին՝ թատրոնի և կինոյի բաժնի վարիչ), 1987-2003 թվականներին՝ նույն ինստիտուտի տնօրեն։ 1956 թվականին «Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1967 թվականին «Թումանյանի աշխարհը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ Հախվերդյանի «Թումանյան» գիրքը 1969 թվականին Երևանում լույս է տեսել ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն և գերմաներեն[5]։ 1980-2001 թվականներին դասավանդել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում։

Հախվերդյանի հոդվածներն ու գրքերը վերաբերում են լեզվի, հայ դասական և ժամանակակից գրականությանը (Թումանյանի աշխարհը, Երևան, 1966 թ., Թումանյան, Երևան, 1969 թ., նաև անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, Մտորումներ, Երևան, 1984 թ., Զրույցներ լեզվի մասին, Երևան, 1993 թ., Թումանյանը և իր ժամանակը, Երևան, 1995 թ.), թատրոնի հարցերին (Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան 1945-1955 թթ., Երևան, 1955 թ., Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Երևան, 1959 թ., Հայ թատրոնի պատմություն. 1901-1920 թվականներ, Երևան, 1980 թ., Տաղանդ և բնավորություն. Վարդան Աճեմյանը կյանքում և արվեստում, Երևան, 1989 թ.), ուր հեղինակի վառ արտահայտված անհատականությունը համադրվում է գիտական ստույգ իմացությանը։ Թարգմանել է Ն. Կունի, Անտոն Չեխովի, Ստեփան Ցվայգի, Իոսիֆ Յուզովսկու և այլոց երկերից[6]։

Երկեր

  • Մեր օրերի հայ դրամատուրգիան (1945-1955), Ե., Հայպետհրատ, 1955, 198 էջ։
  • Սուրեն Քոչարյանի արվեստը, Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1959, 220 էջ։
  • Կլասիկան և մեր օրերը (Վարդան Աճեմյանի արվեստը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ 1962, 192 էջ։
  • Երկեր և կերպարներ, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 254 էջ։
  • Թումանյանի աշխարհը, Ե., «Հայաստան», 1966, 500 էջ։
  • Հայ խորհրդային թատրոնի պատմություն (հատորի դերասանական արվեստին վերաբերող գլուխները գրել է Լևոն Հախվերդյանը), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1967, 648 էջ։
  • Թումանյանի կյանքը, Ե., «Հայաստան», 1969, 92 էջ։
  • Թումանյան, Ե., «Հայաստան», 1969, 102 էջ։
  • Սունդուկյանի անվան թատրոնը, Ե., «Հայաստան», 1972, 27 էջ։
  • Ինչպես դիտել ներկայացումը, Ե., «Հայաստան», 1972, 31 էջ։
  • Իսահակյանի կյանքն ու գործը, Ե., «Հայաստան», 1974։
  • Ժամանակի հետ (հոդվածներ), Ե., «Հայաստան», 1976, 355 էջ։
  • Դերեր և դերասաններ, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1977, 272 էջ։
  • Հայ թատրոնի պատմություն (1901-1920), Ե., ՀԽՍՀ ԳԱ, 1980, 378 էջ։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)

  • Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., Հայպետհրատ, 1956, 624 էջ։
  • Հին Հռոմ, Ե., Հայպետհրատ, 1958, 384 էջ։
  • Ցվայգ Ստեփան, Մարդկության աստեղային ժամերը (պատմական մանրապատումներ), Ե., «Հայաստան», 1974, 184 էջ։
  • Յուզովսկի Յուրի, Դարն ու կերպարը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1975, 204 էջ։
  • Կոկլեն-Ավագ, Դերասանի արվեստը, Ե., Հայկական թատերական ընկերություն, 1978, 66 էջ։
  • Կուն Ն., Հին Հունաստանի լեգենդներն ու առասպելները, Ե., «Սովետական գրող», 1979, 591 էջ։

Մրցանակներ

  • ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1972 թ.)
  • ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1983 թ.)
  • Նալբանդյանի անվան մրցանակ (1988 թ.)

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.
  3. ↑ https://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=143
  4. ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա». www.sci.am. Վերցված է 2018-12-26-ին.
  5. ↑ Գրական տեղեկատու, Երևան, Սովետական գրող, 1981, 544 էջ, էջեր՝ 211-212:
  6. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լևոն Հախվերդյան» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լևոն_Հախվերդյան&oldid=7793914» էջից