«Վիքիպեդիա:Ոչ ազատ պատկերների օգտագործում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

18:58, 8 Հուլիսի 2012-ի տարբերակ

Վիքիպեդիա նախագծի առաքելությունը ազատ բովանդակության ստեղծումը և տարածումն է։ Դա նշանակում է, որ հանրագիտարանի նյութերը կարող է օգտագործել ցանկացած անձ, ցանկացած եղանակով և նպատակով։ Սա վերաբերում է նաև պատկերներին։ Վիքիպահեստ նախագծում, այժմ ավելի քան 13 միլիոն ազատ նիշքեր կան, որոնք կարող են օգտագործվել թե՛ հայերեն և մյուս լեզուներով հանրագիտարաններւմ, թե՛ դրանցից դուրս։

Սակայն որոշ դեպքերում հոդվածի համար անհրաժեշտ է պատկեր, իսկ պատկերի ազատ տարբերակը չկա։ Դա նկատի ունենալով, Հայերեն Վիքիպեդիան որոշել է թույլատրել ոչ ազատ պատկերների խիստ սահմանափակ օգտագործումը։

Սահմանումը

Ի՞նչ է նշանակում «ոչ ազատ պատկեր».

Ձեր ստեղծած լուսանկարը, որտեղ պատկերված առարկան պաշտպանված է հեղինակային իրավունքով։ Դա կարող է լինել քանդակ, հուշարձան, ճարտարապետական կառույց, ձայնասկավառակի և տեսասկավառակի շապիկ, գրքի կազմ, համակարգչային ծրագրի և կայքի նկար (սքրինշոթ)։
Ուրիշի ստեղծած լուսանկարը, եթե հեղինակը այն չի հրապարակել ազատ արտոնագրի (օրինակ Քրիեյթիվ Քոմմոնս) ներքո։

Իրավական հիմնավորում

Հայերեն Վիքիպեդիայում ոչ ազատ պատկերների սահմանափակ օգտագործումը հիմնված է Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքի 22-րդ հոդվածի վրա, որտեղ նշված են այն դեպքերը, երբ դա թույլատրելի է։ Այլ եղանակով կամ այլ պարագայում դրանց օգտագործումը հեղինակային իրավունքերի, հետևաբար օրենքի խախտում է։ Ուստի Հայերեն Վիքիպեդիայի ադմինները պարտագոր են անմիջապես ջնջել այն պատկերները, որոնց օգտագործումը օրենքով թույլատրված չէ կամ թույլատրված լինելը բավարար չափով ապացուցված չէ։

Ներածական

Վիքիպեդիայի քաղաքականության հիմնական նպատակը ազատ նյութի ստեղծումն ու տարածումն է, որը կարող է օգտագործվել ցանկացած անձ, ցանկացած կրիչի վրա։ Իհարկե այս նպատակին կարելի է հասնել միայն ոչ ազատ նյութի լրիվ արգելմամբ։ ^[1] Բայց մյուս կողմից հակադրվում է լավ հանրագիտարան ստեղծելու գաղափարին։ Այդ պատճառով թույլ է տրվում օգտագործել ոչ ազատ նյութ այնտեղ, ուր առանց նրա օգտագործման հնարավոր չէ։ Օգտագործել կարելի է որոշ պայմանններով, որոնք բխում են նյութի կամ ատեղծագործության ազատ օգտագործման սկզբունքից հաշվի առնելով ազատ հանրագիտարան ստեղծելու նպատակն ու օրեքի անցանկալի հետևանքներից խուսափելու ձգտումը։

Օգտագործման պայմաններ

Ոչ ազատ նիշք բեռնելու համար, այն պետք է համապատասխանի ստորև բերված բոլոր պահանջներին։

Ազատ նյութը առկա չէ։ Ոչ ազատ նիշքը կարող է օգտագործվել միայն այն ժամանակ, երբ ազատ նիշքը, նրան փոխարինողը չկա և չի կարող հայտնվել մոտ ժամանակում։ Եթե ազատ նիշքը հնարավոր է փոխարինել ազատով և այն ունի հանրագիտարանային պահանջը ապահովող որակ, ապա ոչ ազատ նիշքը բեռնել չի կարելի։
Առևտրային արժեքի պահպանում։ Ոչ ազատ նյութի օգտագործումը չպետք է նվազեցնի ստեղծագործության առևտրային արժեքը և խանգարի նրան ձեռք բերելուն։
Նվազագույն օգտագործում։ Ոչ ազատ նիշքերի քանակը հոդվածում պետք է նվազագույնը լինի։ Եթե հոդվածի լուսաբանման համար հերիք է մեկ պատկեր, ապա ավելին պետք չէ։ Եթե հոդվածում կան ազատ պատկերներ, ապա նույն թեմայով ոչ ազատ պատկերները ավելորդ են։
Ստուգելու հնարավորություն։ Ոչ ազատ նյութը պետք է օրինական հրապարակված լինի որևէ տեղ։
Նշանակալիությունը։ Նյութը պետք է համապատասխանի Վիքիպեդիայի նշանակելիության պահանջներին և չօգտագործվի դեկորատիվ նպատակներով։ Ոչ ազատ նյութի օգտագործումը պատկերասրահներում և ցուցակներում^[2]արգելված է։
Փոքր թույլտվություն։ Ոչ ազատ նիշքերը կարող են բեռնվել միայն փոքր (մինչև 600px) թույլտվությամբ: Կարող են օգտագործվել միայն՝
- Հոդվածներում
- Ինկուբատորում (ավազարկղ), մեկ ամսից ոչ ավելի։ Հիմնական տարածք դուրս գալուց հետո ենթակա են ջնջվելու ինկուբատոր էջից։
Չեն կարող օգտագործվել մասնակցի էջում, կաղապարներում, կատեգորիաներում։
Ամբողջական տվյալներ։ Ոչ ազատ նիշքի նկարագրությունը պետք է պարունակի՝
- լրիվ լրացրած ոչ ազատ նիշքի օգտագործման հիմնավորումը (հատկապես աղբյուրի ճիշտ հղումը, նշվի հեղինակը, կամ հեղինակային իրավունքի իրավատերը եթե տարբեր անձիք են)։
- նշում թե որ հոդվածում է օգտագործված և ինչու, ամեն մի հոդվածի համար առանձին։

Պատկերների ազատ օգտագործում

Ոչ ազատ նիշքերը կարող են օգտագործվել միայն բացառության կարգով և առանց հեղինակի համաձայնության, սակայն հեղինակի անվան և սկզբնաղբյուրի պարտադիր նշումով։ Հայերեն Վիքիպեդիայում կարելի է բեռնել միայն հետևյալ ոչ ազատ պատկերները՝

այցելության համար բաց վայրերում տեղադրված ճարտարապետական, լուսանկարչական կամ կերպարվեստի ստեղծագործությունը։^[3]
օրինական ճանապարհով հրապարակված արվեստի ստեղծագործությունները օգտագործել միայն լուսաբանման նպատակով, լուսաբանելու նպատակն արդարացնող ծավալով։^[4]
«ազատ օգտագործմամբ» բեռնել լուսանկարը եթե լուսանկարված առարկան կամ մարդուն տեխնիկապես չես կարող ինքնուրույն լուսանկարել։
«ազատ օգտագործմամբ» օգտագործել նաև կայքերի և ծրագրերի էկրանակադրեր (անգլ.՝ screenshot), խուսափելով գովազդային հատվածներից, պահպանելով հեղինակային և առևտրային իրավունքները։
Google Maps, Յանդեքս.Քարտեզներ, Google Earth կայքերից քարտեզներ և տիեզերքից լուսանկարներ^[5]
ֆիլմերի ու երաժշտական ալբոմների շապիկներ, պահպանելով հեղինակային և առևտրային իրավունքները։
գրքի կազմեր, եթե հոդվածը տվյալ հրատարակության մասին է։ Կազմի ձևավորումը պետք է գաղափար տա գրքի բովանդակության մասին և միայն դեկորատիվ դեր չխաղա հոդվածում։ Գրքի կազմի պատկերը հոդվածում մեկից ավելի չպետք է լինի։ Պետք է պահպանել հեղինակային և առևտրային իրավունքները։

Օգտագործման հիմնավորում

Ոչ ազատ պատկերի օգտագործումը հիմնավորելու համար հարկավոր է բեռնման էջում տեղադրել Ոչ ազատ պատկեր/օգտագործման հիմնավորում կաղապարը և լրացնել այն (կաղապարի օրինակն ու լրացնելու պայմաննները կաղապարի էջում բերված են)։ Միաժամանակ կհայտնվի նաև ոչ ազատ պատկերի կաղապարը։

Ծանոթագրություններ

↑ Որոշ լեզվական Վիքիպեդիաներում ոչ ազատ նյութի բեռնումն ու օգտագործումը արգելված է, տես՝ Ոչ ազատ նյութերը Վիքիմեդիա նախագծերում (անգլ.)
↑ Պատկերասրահ և ցուցակ ասելով հասկանում ենք նիշքերի հավաքածո, փոքր բացատրական տեքստով, անկախ նրանից ձեռքով է հավաքված, թե <gallery> վիքի տեգով։
↑ Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքը, Գլուխ 2, Հոդված 25. Այցելության համար բաց վայրերում տեղադրված ստեղծագործության օգտագործումը
↑ Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքը, Գլուխ 2, Հոդված 22. Ստեղծագործության ազատ օգտագործումը
↑ Google Maps և Яндекс-карт կայքերի քարտեզները {{ոչ ազատ պատկերներ}} արտոնագրի տակ են

[1] Որոշ լեզվական Վիքիպեդիաներում ոչ ազատ նյութի բեռնումն ու օգտագործումը արգելված է, տես՝ Ոչ ազատ նյութերը Վիքիմեդիա նախագծերում (անգլ.)

[2] Պատկերասրահ և ցուցակ ասելով հասկանում ենք նիշքերի հավաքածո, փոքր բացատրական տեքստով, անկախ նրանից ձեռքով է հավաքված, թե <gallery> վիքի տեգով։

[3] Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքը, Գլուխ 2, Հոդված 25. Այցելության համար բաց վայրերում տեղադրված ստեղծագործության օգտագործումը

[4] Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքը, Գլուխ 2, Հոդված 22. Ստեղծագործության ազատ օգտագործումը

[5] Google Maps և Яндекс-карт կայքերի քարտեզները {{ոչ ազատ պատկերներ}} արտոնագրի տակ են

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+[[Վիքիպեդիա]] նախագծի առաքելությունը ազատ բովանդակության ստեղծումը և տարածումն է։ Դա նշանակում է, որ հանրագիտարանի նյութերը կարող է օգտագործել ցանկացած անձ, ցանկացած եղանակով և նպատակով։ Սա վերաբերում է նաև պատկերներին։ [[Վիքիպահեստ]] նախագծում, այժմ ավելի քան 13 միլիոն ազատ նիշքեր կան, որոնք կարող են օգտագործվել թե՛ հայերեն և մյուս լեզուներով հանրագիտարաններւմ, թե՛ դրանցից դուրս։
-{{notice|վերնագիր=Ուշադրություն|տեքստ=Այս էջում նիշքերի բեռնմանը վերաբերվող կանոնները դեռ վերջնականորեն չեն համաձայնեցված Վիքիմեդիա հիմնադրամի հետ, խնդրվում է ոչ ազատ պատկեր բեռնելիս առայժմ այս էջի տվյալները ուղենիշ չհամարել։}}
-{{Կանոնակարգ}}
+Սակայն որոշ դեպքերում հոդվածի համար անհրաժեշտ է պատկեր, իսկ պատկերի ազատ տարբերակը չկա։ Դա նկատի ունենալով, [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]ն որոշել է թույլատրել ոչ ազատ պատկերների խիստ սահմանափակ օգտագործումը։
+==Սահմանումը==
+Ի՞նչ է նշանակում «ոչ ազատ պատկեր».
+* Ձեր ստեղծած լուսանկարը, որտեղ պատկերված առարկան պաշտպանված է հեղինակային իրավունքով։ Դա կարող է լինել քանդակ, հուշարձան, ճարտարապետական կառույց, ձայնասկավառակի և տեսասկավառակի շապիկ, գրքի կազմ, համակարգչային ծրագրի և կայքի նկար (սքրինշոթ)։
+* Ուրիշի ստեղծած լուսանկարը, եթե հեղինակը այն չի հրապարակել ազատ արտոնագրի (օրինակ [[Creative Commons արտոնագրեր|Քրիեյթիվ Քոմմոնս]]) ներքո։
+==Իրավական հիմնավորում==
+Հայերեն Վիքիպեդիայում ոչ ազատ պատկերների սահմանափակ օգտագործումը հիմնված է [http://hy.wikisource.org/wiki/ՀՀ_օրենքը_հեղինակային_իրավունքի_և_հարակից_իրավունքների_մասին Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին ՀՀ օրենքի] 22-րդ հոդվածի վրա, որտեղ նշված են այն դեպքերը, երբ դա թույլատրելի է։ Այլ եղանակով կամ այլ պարագայում դրանց օգտագործումը հեղինակային իրավունքերի, հետևաբար օրենքի խախտում է։ Ուստի Հայերեն Վիքիպեդիայի [[Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորներ|ադմինները]] պարտագոր են անմիջապես ջնջել այն պատկերները, որոնց օգտագործումը օրենքով թույլատրված չէ կամ թույլատրված լինելը բավարար չափով ապացուցված չէ։
 == Ներածական ==
 [[Վիքիպեդիա]]յի քաղաքականության հիմնական նպատակը ազատ նյութի ստեղծումն ու տարածումն է, որը կարող է օգտագործվել ցանկացած անձ,  ցանկացած կրիչի վրա։ Իհարկե այս նպատակին կարելի է հասնել միայն ոչ ազատ նյութի լրիվ արգելմամբ։ <ref>Որոշ լեզվական Վիքիպեդիաներում ոչ ազատ նյութի բեռնումն ու օգտագործումը արգելված է, տես՝ ''[[meta:Non-free content|Ոչ ազատ նյութերը Վիքիմեդիա նախագծերում {{ref-en}}]]''</ref> Բայց մյուս կողմից հակադրվում է լավ հանրագիտարան ստեղծելու գաղափարին։ Այդ պատճառով թույլ է տրվում օգտագործել ոչ ազատ նյութ այնտեղ, ուր առանց նրա օգտագործման հնարավոր չէ։ Օգտագործել կարելի է որոշ պայմանններով, որոնք բխում են նյութի կամ ատեղծագործության ազատ օգտագործման սկզբունքից հաշվի առնելով ազատ հանրագիտարան ստեղծելու նպատակն ու օրեքի անցանկալի հետևանքներից խուսափելու ձգտումը։