Ռեյնգոլդ Գլիեր

Ռեյնգոլդ Գլիեր
Ի ծնե անուն	գերմ.՝ Reinhold Ernst Glier և ուկրաիներեն՝ Рейнгольд Моріцевич Глієр
Ծնվել է	դեկտեմբերի 30 1874 (հունվարի 11 1875)[…]; Կիև, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 23, 1956 (81 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Ժանրեր	օպերա, սիմֆոնիա, դասական երաժշտություն, ժամանակակից ժողովրդական երաժշտություն և բալետ
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, դիրիժոր, պարուսույց, երաժշտագետ, երաժշտության ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս, ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ և դաշնակահար
Գործիքներ	ջութակ և դաշնամուր
Աշխատավայր	Մոսկվայի կոնսերվատորիա և Ուկրաինայի Չայկովսկու անվան ազգային երաժշտական ակադեմիա
Կրթություն	Մոսկվայի կոնսերվատորիա (1900)
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	; և
Ստորագրություն
	Reinhold Glière Վիքիպահեստում

Գլիեր Մորիցևիչ Ռեյնգոլդ (ռուս.՝ Рейнгольд Морицевич Глиэр, ի ծնե՝ Ռայնհոլդ Էռնեստ Գլիեր [գերմ.՝ Reinhold Ernest Glier], դեկտեմբերի 30 1874 (հունվարի 11 1875)^[1]^[2]^[3]^[…], Կիև, Ռուսական կայսրություն^[1]^[4] - հունիսի 23, 1956(1956-06-23)^[4]^[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[4]), խորհրդային կոմպոզիտոր, դիրիժոր, մանկավարժ, երաժշտա-հասարակական գործիչ, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1938 թվական), արվեստագիտության դոկտոր (1941 թվական), պրոֆեսոր (1913 թվական)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեյնգոլդ Գլիերը ծնվել է 1874 թվականի դեկտեմբերի 30-ին (1875 թվականի հունվարի 11) Կիևում։ 1894 թվականին ավարտել է Կիևի երաժշտական ուսումնարանի ջութակի բաժինը և ընդունվել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի ջութակի դասարան։ 1900 թվականին ավարտեց Մոսկվայի կոնսերվատորիան, իսկ 1906-1908 թվականներին ուսանել է Օսկար Ֆրիդի մոտ դիրիժորություն և Գերմանիայից վերադառնալուց հետո սկսել է հանդես գալ որպես դիրիժոր՝ հինականում սեփական ստեղծագործություններով։

Տեսական առարկաներ է դասավանդել Մոսկվայի Գնեսինների անվան երաժշտական դպրոցում։ 1920-1941 թվականներին եղել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր։

Ռեյնգոլդ Գլիերն առաջին խորհրդային բալետի հեղինակն է։ Միակ ռուս կոմպոզիտորն է, ով եռակի արժանացել է Գլինկայի անվան մրցանակի՝ մինչհեղափոխական Ռուսաստանի ամենահեղինակավոր երաժշտական մրցանակի, և հետհեղափոխական խորհրդային Ռուսաստանի ամենահեղինակավոր Ստալինյան մրցանակի։ Դրա հետ մեկտեղ եռակի արժանացել է Լենինյան շքանշանի։ Մահացել է 1956 թվականի հուլիսի 23-ին։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գլիերը ռուս երաժշտության դասականների ռեալիստական ավանդույթների շարունակողն է։ Գրել է բալետներ («Կարմիր կակաչ», խորհրդային թեմայով գրված առաջին բալետը՝ 1927 թվական, 1957 թվականին՝ «Կարմիր ծաղիկ», «Պղնձե հեծյալը»՝ 1949 թվական), հինգ օպերա («Շահսենեմ»՝ 1925 թվական, «Լեյլի և Մեջնուն»՝ 1940 թվական և այլն), սիմֆոնիաներ, անսամբլային ու գործիքային ստեղծագործություններ, վոկալ շարքեր, պիեսներ։ Գլիերը ստեղծագործական և բարեկամական փոխհարաբերությունների մեջ է եղել Նիկողայոս Տիգրանյանի, Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի, Կոստանտին Սարաջևի, Քրիստափոր Քուշնարյանի հետ։ Բալետներից «Կարմիր կակաչ»-ը (1941 թվական) և «Պղնձե հեծյալը» (1949 թվական) բեմադրվել են Երևանում։ 1950 թվականին հեղինակային համերգներով հանդես է եկել Երևանում (նրա ղեկավարությամբ հնչել են առաջին սիմֆոնիան, ձայնի և նվագախմբի համար գրված կոնցերտը, «Պղնձե հեծյալ» բալետի սյուիտը ևն)։ Արժանացել է ԽՍՀՄ պետական մրցանակների (1946,1948,1950)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Риман Г. Глиэр (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 366.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Глиэр Рейнгольд Морицевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Find A Grave — 1996.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 ^7,7 ^7,8 Grove Music Online — OUP.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռեյնգոլդ Գլիեր» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 93)։

[_8355b3684ddeac5a-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Риман Г. Глиэр (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 366.

[_4d2e08364f7a5216-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_2f373f5f93107a2b-3] 3,0 ^3,1 Internet Movie Database — 1990.

[_0c8b6b27ea264b69-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Глиэр Рейнгольд Морицевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_4610cbd70ac0bc0a-5] Find A Grave — 1996.

[_a21501539f5f864b-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Bell A. Encyclopædia Britannica (բրիտ․ անգլ.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.

[_8ba88a07f2be2fa3-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 ^7,7 ^7,8 Grove Music Online — OUP.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]