Ջոնաթան Սվիֆթ

Ջոնաթան Սվիֆթ; անգլ.՝ Jonathan Swift
Ծնվել է	նոյեմբերի 30, 1667[…]
Ծննդավայր	Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 19, 1745[…] (77 տարեկան)
Վախճանի վայր	Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն
Գերեզման	St Patrick's Cathedral
Գրական անուն	Isaac Bickerstaff, Lemuel Gulliver, M. B. Drapier և Simon Wagstaff
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, վիպասան, երգիծաբան, փիլիսոփա, իրավապաշտպան, պամֆլետիստ, անգլիկանական քահանա, գրող, գիտաֆանտաստիկ գրող, ակնարկագիր, հրապարակախոս, մանկագիր, արձակագիր, հասարակական գործիչ և քահանա
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	Իռլանդիայի թագավորություն
Կրթություն	Թրինիթի քոլեջ, Հարթֆորդ Քոլեջ և Kilkenny College?
Գիտական աստիճան	աստվածաբանության դոկտոր
Ժանրեր	երգիծանք, էսսե, պրիտչա և պամֆլետ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Գուլիվերի ճանապարհորդությունները, Համեստ առաջարկ և Տակառի հեքիաթը
Կուսակցություն	Տորի
Համատեղ ապրող	Esther Vanhomrigh?
	Ջոնաթան Սվիֆթ Վիքիքաղվածքում
	Jonathan Swift Վիքիպահեստում

Ջոնաթան Սվիֆթ (անգլ.՝ Jonathan Swift, նոյեմբերի 30, 1667(1667-11-30)^[1]^[2]^[3]^[…], Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն^[1]^[4]^[3] - հոկտեմբերի 19, 1745(1745-10-19)^[5]^[1]^[2]^[…], Դուբլին, Իռլանդիայի թագավորություն^[1]), անգլիացի գրող-երգիծաբան, հրապարակախոս, պոետ և հասարակական գործիչ։

Առավելապես հայտնի է որպես 4 մասից բաղկացած «Գուլիվերի ճանապարհորդությունները» վեպի հեղինակ (անգլ.՝ The travels into several remote nations of the world by Lemuel Gulliver, first a surgeon, and then a captain of several ships, 1726), որում սրամտորեն ծաղրուծանակի է ենթարկում մարդկային և հասարակական արատները։ Ապրել է Դուբլինում (Իռլանդիա)՝ վարելով Սուրբ Պատրիկի տաճարի ավագ քահանայի (դեկան) պաշտոնը։

Կենսագրություն

Վաղ տարիներ (1667-1700)

Սվիֆթի ընտանիքի և վաղ տարիների մասին տեղեկությունների hիմնական աղբյուրը «Ինքնակենսագրական հատված»-ն է, որը Սվիֆթը գրել է 1731 թվականին., և ընդգրկում է մինչև 1700 թվականի իրադարձությունները։ Այնտեղ ասվում է, որ քաղաքացիական պատերազմի տարիներին Սվիֆթի պապի ընտանիքը տեղափոխվել է Քենթերբերիից Իռլանդիա։

Սվիֆթը ծնվել է իռլանդական Դուբլին քաղաքում ոչ հարուստ, բողոքական ընտանիքում։ Նրա հայրը (կրկին Ջոնաթան Սվիֆթ անունով, 1640-1667) եղել է ցածրակարգ դատարանական աստիճանավոր^[6], մահացել է, երբ որդին դեռ չէր ծնվել՝ թողնելով ընտանիքին (կնոջը, դստերը և որդուն) թշվառ իրավիճակում։ Այդ պատճառով տղայի դաստիարակությամբ զբաղվել է հորեղբայր Գոդվինը, իսկ մոր հետ Ջոնաթանը գրեթե չէր հանդիպում։ Դպրոցից հետո նա ընդունվել է Դուբլինի համալսարանի Թրինիթի քոլեջը (1682), որն ավարտել է 1686 թվականին։ Ուսման արդյունքում Սվիֆթը ստացել է բակալավրի աստիճան և ցմահ թերահավատ վերաբերմունք ուներ գիտության նկատմամբ։

Քաղաքացիական պատերազմի հետ կապված, որը սկսվել էր Իռլանդիայում Ջեյմս II թագավորի գահընկումից հետո (1688), Սվիֆթը մեկնում է Անգլիա, որտեղ մնում է 2 տարի։ Անգլիայում նա ծառայում է որպես քաղտուղար իր մոր ծանոթի (այլ տվյալներով՝ հեռու ազգակցի) որդու՝ Ուիլյամ Թեմփլի մոտ, ով ունևոր պաշտոնաթող դիվանագետ էր։ Թեմփլ Սվիֆթ անվամբ առաջին անգամ հանդիպում է Էսթեր Ջոնսոնին (1681-1728, ով սպասուհու դուստր էր և վաղ էր կորցրել հորը։ Էսթերը այդ ժամանակ ընդամենը 8 տարեկան էր։ Սվիֆթը դարձավ նրա ընկերը և ուսուցիչը։

1690 թվականին Սվիֆթը վերադառնում է Իռլանդիա, թեև ավելի ուշ հաճախակի այցելում էր Թեմփլին։ Պաշտոն գտնելու համար Թեմփլը նրան բնութագիր-հանձնարարական տվեց, որում նշված էր լատիներենի և հունարենի լավ իմացություն, ծանոթություն ֆրանսերենի հետ, գերազանց գրականագիտական ընդունակություններ։ Թեմփլը, ինքնին լինելով հայտնի էսսեագետ, կարողացավ գնահատել իր քարտուղարի արտասովոր գրական տաղանդը, տրամադրեց նրան իր ողջ գրադարանը և ընկերական օգնությունը կենցաղային հարցերում, փոխարենը Սվիֆթը Թեմփլին օգնում էր նրա մեծածավալ հուշագրությունների պատրաստման գործում։ Հենց այդ տարիներին է Սվիֆթը սկսում իր գրական ստեղծագործությունները, սկզբում որպես պոետ։ Ազդեցիկ Թեմփլին այցելում էին բազմաթիվ անվանի հյուրեր, ներառյալ թագավոր Վիլհելմը, և նրանց զրույցների դիտումը տվեց անգնահատելի նյութ ապագա երգիծաբանին։

1692 թվականին Սվիֆթը ստանում է մագիստրոսի կոչում Օքսֆորդի համալսարանում, իսկ 1694 թվականին ստանում է հոգևոր աստիճան անգլիական եկեղեցում։ Նա կարգվել էր քահանա իռլանդական Կիլրութ ավանում (անգլ.՝ Kilroot)։ Սակայն շուտով Սվիֆթը, սեփական խոսքերի համաձայն^[7], «հոգնած իր մի քանի ամսվա պարտականություններից», վերադառնում է ծառայության Թեմփլի մոտ։ 1696-1699 թվականներին գրում է երգիծական վեպ-առակները՝ «Տակառի հեքիաթը» և «Գրքերի ճակատամարտը» (հրապարակված 1704 թվականին), ինչպես նաև մի քանի պոեմ։ 1699 թվականի հունվարին մահանում է հովանավորը՝ Ուիլյամ Թեմփլը։ Թեմփլը Սվիֆթի այն եզակի ծանոթներից էր, ում մասին Սվիֆթը գրել է միայն բարի խոսքեր։ Սվիֆթը զբաղվում է նոր պաշտոնի փնտրտուքով, դիմում է լոնդոնյան ազնվականներին։ Երկար ժամանակ այդ փնտրտուքները հաջողություն չեն ունենում, բայց դրա փոխարեն Սվիֆթը մոտիկից ծանոթանում է ազնվական բարքերին։ Վերջապես, 1700 թվականին, նա նշանակվում է ծառայող (հոգևորական) Դուբլինի Սբ. Պատրիկի մայր տաճարում։ Այդ շրջանում նա հրապարակում է մի քանի անանուն պամֆլետներ։ Ժամանակակիցները միանգամից նկատում են Սվիֆթի երգիծական ոճի առանձնահատկությունները՝ պայծառությունը, անհաշտությունը, ուղիղ իմաստով բարոյախոսության բացակայությունը։ Հեղինակը քամահրանքով ներկայացնում է իրադարձությունները՝ թողնելով եզրակացությունը ընթերցողի հայեցողությանը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Муравьёв В. С. Свифт Джонатан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 23 : Сафлор — Соан. — С. 83—84.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 http://web.archive.org/web/20170324033539/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/jonathan-swift
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 https://www.nytimes.com/books/first/g/glendinning-swift.html
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Свифт, 2003, էջ 5
↑ Муравьёв, 1968, էջ 10

Արտաքին հղումներ

Ջոնաթան Սվիֆթը գրապահարանում Արխիվացված 2020-06-29 Wayback Machine

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոնաթան Սվիֆթ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոնաթան Սվիֆթ» հոդվածին։

[_0cbfbf01ef2b1806-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Муравьёв В. С. Свифт Джонатан // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1976. — Т. 23 : Сафлор — Соан. — С. 83—84.

[_dea484a0ce4a6174-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_ff522c8200de6373-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 http://web.archive.org/web/20170324033539/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/jonathan-swift

[_f61a2cf0cd658fd1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://www.nytimes.com/books/first/g/glendinning-swift.html

[_e487889865757d1c-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[Свифт—2003——5-6] Свифт, 2003, էջ 5

[Муравьёв—1968——10-7] Муравьёв, 1968, էջ 10

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]