Պալաուի տնտեսություն

ազգային տնտեսություն
Ենթակատեգորիա	• Համաշխարհային տնտեսություն; • Օվկիանիայի տնտեսություն
Երկիր	Պալաու
Վայր	Պալաու
Անվանական ՀՆԱ	291 544 300 ԱՄՆ դոլար
Մեկ շնչի հաշվով անվանական ՀՆԱ	13 338 ԱՄՆ դոլար
ՀՆԱ (ԳՀ)	322 763 812 միջազգային դոլար
Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ ԳՀ	14 854,057 միջազգային դոլար
Իրական ՀՆԱ-ի աճի տեմպ	0,1±0,1 տոկոս
Գնաճի մակարդակ	0,4±0,1 տոկոս

Պալաուի տնտեսություն, ազգային տնտեսություն, որը հիմնականում բաղկացած է կենսապահովման գյուղատնտեսությունից և ձկնորսությունից։ Կառավարությունը աշխատուժի հիմնական գործատուն է, որը մեծապես ապավինում է ԱՄՆ ֆինանսական օգնությանը։ Բնակչությունը մեկ շնչին ընկնող եկամուտ ունի ավելի քան երկու անգամ, քան Ֆիլիպինների և Միկրոնեզիայի մեծ մասը։ Զբոսաշրջային հատվածի երկարաժամկետ հեռանկարները մեծապես խթանվել են Խաղաղ օվկիանոսում ճանապարհորդությունների ընդլայնմամբ և Արևելյան Ասիայի առաջատար երկրների բարգավաճման աճով։

Պալաուի մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն կազմում է $17,000, այն դարձնում է Խաղաղօվկիանոսյան կղզիների հարուստ նահանգներից մեկը։ Անվանական ՀՆԱ-ն տարեկան միջինը աճել է գրեթե 14%-ով 1983-1990 թվականներին և տարեկան ավելի քան 10%-ով 1991-1997 թվականներին։ Աճը կտրուկ բացասական է դարձել 1998 և 1999 թվականներին՝ 1997 թվականի ասիական ֆինանսական ճգնաժամի հետևանքով։

Արդյունաբերություն

Զբոսաշրջությունը Պալաուի հիմնական արդյունաբերությունն է։ Գործունեությունը կենտրոնանում է կղզիների հարուստ ծովային միջավայրում, ներառյալ Կորորից արևմուտք գտնվող Լողացող այգու կղզիները, սուզվելը և ջրասուզումը։ Սկուբա դայվինգի հիմնական վայրերը ներառում են German Channel-ը և Blue Corner-ը։ Այցելուների թիվը, որոնց 85%-ը գալիս է Ճապոնիայից, Թայվանից և ԱՄՆ-ից, 1997 թվականին հասել է մոտ 67,000-ի, ինչը ավելի քան քառապատիկ է, քան մեկ տասնամյակ առաջ։ Զբոսաշրջությունը 1996 թվականին Պալաուում վաստակել է 67 միլիոն դոլար արտարժույթ, (որը կազմում է 1000 դոլար մեկ անձի համար), կազմում է ՀՆԱ-ի մոտավորապես կեսը։ Ասիական երկրներից ժամանումները նվազել են 1998-ին և 1999-ին՝ տարածաշրջանային տնտեսական անկման և դոլարի նկատմամբ ասիական շատ արժույթների արժեզրկման պատճառով, ինչը թանկացրել է Պալաուի դոլարով արտահայտված գները։

Ծառայությունների ոլորտը գերիշխում է Պալաուի տնտեսության մեջ, որը նպաստում է ՀՆԱ-ի ավելի քան 80%-ին, աշխատում է աշխատուժի երեք քառորդը։ Միայն կառավարությունում աշխատում է աշխատողների գրեթե 30%-ը։ Կառավարության հիմնական պարտականություններից մեկը արտաքին օգնության կառավարումն է։ Համաձայն ԱՄՆ-ի հետ ազատ ասոցիացիայի պայմանագրի պայմանների՝ Պալաուն կստանա ավելի քան 450 միլիոն դոլարի օգնություն 15 տարվա ընթացքում, տարեկան 30 միլիոն դոլար և իրավունք ունի մասնակցելու ավելի քան 40 դաշնային ծրագրերի։ 142 միլիոն դոլարի առաջին դրամաշնորհը տրվել է 1994 թվականին։ Հետագա տարեկան վճարումները ավելի փոքր չափերով կատարվել են մինչև 2009 թվականը։ 1999 թվականին ԱՄՆ դրամաշնորհները կազմել են 24 միլիոն դոլար։

Շինարարությունն ամենակարևոր արդյունաբերական գործունեությունն է, որը նպաստում է ՀՆԱ-ի ավելի քան 9%-ին։ Մի քանի խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագրեր, ներառյալ Կորոր և Բաբելդաոբ կղզիները կապող կամրջի վերակառուցումը 1996 թվականին դրա փլուզումից հետո և Բաբելդաոբի եզրագծի շուրջ մայրուղու կառուցումը, խթանեցին գործունեությունը 1990-ական թվականների վերջին։

Գյուղատնտեսությունը հիմնականում կենսապահովման մակարդակի վրա է, հիմնական մշակաբույսերն են կոկոսը, արմատային մշակաբույսերը և բանանը։ Ձկնորսությունը եկամտի պոտենցիալ աղբյուր է, սակայն 1990-ական թվականներին կղզիներում թունա ձկան արտադրանքը նվազել է ավելի քան մեկ երրորդով։

Պալաուում արտոնագրային օրենքներ չկան^[1]։

Տնտեսական մարտահրավերներ

Պալաուի առջև ծառացած հիմնական տնտեսական մարտահրավերն է ապահովել իր տնտեսության երկարաժամկետ կենսունակությունը՝ նվազեցնելով նրա կախվածությունը արտաքին օգնությունից։ Պալաուն ստեղծել է հավատարմագրային հիմնադրամ, այն պետք է ներգրավվեր Համաձայնագրի դրամաշնորհների դադարեցումից հետո, որի արժեքը 2009 թվականի սկզբին հասել է 140 միլիոն դոլարի։ Նաև 1990-ական թվականների վերջին Պալաուն տուժել է 1997 թվականի ասիական ֆինանսական ճգնաժամից։ Կղզին մեծ հարված ստացավ COVID-19 համավարակի ժամանակ՝ համաշխարհային ճանապարհորդության սահմանափակումներով, որոնք կանգնեցնում էին զբոսաշրջությունը։ Ասիական զարգացման բանկը կանխատեսում էր, որ 2020 թվականին Պալաուի ՀՆԱ-ն կրճատվել է 9,5%-ով^[2]։

Զբոսաշրջություն

Զանգվածային զբոսաշրջության դեմ պայքարելու համար Պալաուի ժառանգության նախագիծը՝ կայուն զբոսաշրջության պատասխանատուն, ստեղծեց վիզային քաղաքականություն Պալաու կղզու համար՝ բնակչությանը բնապահպանական վնասներից պաշտպանելու համար։ Palau Pledge-ը^[3] 2018 թվականի ամենաշատ պարգեւատրված քարոզարշավն էր՝ ըստ WARC Creative 100 ինդեքսի^[4]։

Տնտեսական վիճակագրություն

Եկամուտ Համախառն ներքին արդյունք (ՀՆԱ). գնողունակության համարժեքություն, 132 միլիոն դոլար (2009) (ՀՆԱ գնահատումը ներառում է ԱՄՆ սուբսիդիա)

ՀՆԱ – իրական աճի տեմպ՝ 1% (2009)

ՀՆԱ – մեկ շնչի հաշվով. գնողունակության համարժեքություն – $8 500 (2009)

ՀՆԱ – կազմը՝ ըստ ոլորտների

գյուղատնտեսություն
արդյունաբերություն
ծառայություններ
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն

Տնային տնտեսության եկամուտը կամ սպառումը տոկոսային մասնաբաժնով

ամենացածր 10%՝ N/A
ամենաբարձր 10%՝ N/A

Գնաճ

Գնաճի մակարդակը (սպառողական գներ)՝ 3,4% (2000)

Աշխատուժ

Աշխատուժ՝ 10 200 (2000)

Աշխատուժ՝ ըստ զբաղմունքի

Գործազրկության մակարդակը` 4,2% (2000)

Բյուջե

Եկամուտներ՝ 57,81 մլն դոլար Ծախսեր՝ 80,8 միլիոն դոլար, ներառյալ՝ 17,1 միլիոն դոլար կապիտալ ծախսեր

Արդյունաբերություն

Գերիշխող արդյունաբերությունները ներառում են

զբոսաշրջությունը,
արհեստագործական իրերը (կեղևից, փայտից, մարգարիտից),
շինարարություն
կարի արտադրություն

Արդյունաբերական արտադրանքի աճի տեմպերը՝ տվյալներ չկան

Էլեկտրականություն Էլեկտրաէներգիա – արտադրություն՝ 200 ՄՎտժ (1996)

Էլեկտրաէներգիա - արտադրություն ըստ աղբյուրի (1996)

Հանածո վառելանյութեր՝ 85%
Հիդրո՝ 15%
Միջուկային՝ 0%
Այլ՝ 0%

Էլեկտրաէներգիա – սպառում` 200 ՄՎտժ (1996)

Էլեկտրաէներգիա – արտահանում՝ 0 կՎտժ (1996)

Էլեկտրաէներգիա – ներմուծում` 0 կՎտժ (1996)

Առևտուր

Գյուղատնտեսություն, ապրանքներ՝ կոկոս, կոպրա, կասավա (տապիոկա), կարտոֆիլ

Արտահանում` $18 մլն (2001) ապրանքներ՝ տրոխուս (խեցեմորթների տեսակ), թունա, կոպրա, արհեստներ

Արտահանում, գործընկերներ՝ Ճապոնիա 70.1%, Հարավային Կորեա 15.1%, ԱՄՆ 7.1% (2019)^[5]։

Ներմուծումը՝ $99 մլն (2001) Ապրանքներ՝ մեքենաներ և սարքավորումներ, վառելիք, մետաղներ, սննդամթերք

Ներմուծում, գործընկերներ՝ Հարավային Կորեա 18,7%, Չինաստան 18,2%, Թայվան 16,9%, ԱՄՆ 16,5%, Ճապոնիա 16%, (2019)

Պարտք և օգնություն

Արտաքին պարտք՝ 18,4 միլիարդ դոլար (2014 թվականի գնահատական)^[6]։ Պալաուն դասվում է որպես ՀՆԱ-ում ամենամեծ պարտք ունեցող երկրներից մեկը՝ ըստ արտաքին պարտքի ծավալների։

Տնտեսական օգնություն՝ $155,8 մլն, ԱՄՆ-ի հետ ազատ ասոցիացիայի պայմանագիրը, որը կնքվել է 1994 թվականի հոկտեմբերի 1-ին ՄԱԿ-ի հոգաբարձության ավարտից հետո, Պալաուին տրամադրում էր մինչև 700 միլիոն ԱՄՆ դոլար օգնություն 15 տարվա ընթացքում՝ ռազմական օբյեկտներ կահավորելու դիմաց։

Արժույթ

Օգտագործվում է ԱՄՆ արժույթը։ 1 ԱՄՆ դոլար = 100 ցենտ։

Ֆիսկալ տարի՝ հոկտեմբերի 1- սեպտեմբերի 30

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պալաուի տնտեսություն» հոդվածին։

Ծանոթագրություններ

↑ Gazetteer – Patents Արխիվացված 2018-09-26 Wayback Machine
↑ «Palau Economy». Asian Development Bank. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
↑ Stuart Alexander (2018 թ․ ապրիլի 29), Palau Pledge – Case Study, Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 11-ին, Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին
↑ «2018's Most Awarded Campaign: Havas' Palau Pledge». www.mediapost.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
↑ «Palau (PLW) Exports, Imports, and Trade Partners | OEC». OEC – The Observatory of Economic Complexity.
↑ «Palau». CIA World Factbook. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 31-ին.

[1] Gazetteer – Patents Արխիվացված 2018-09-26 Wayback Machine

[2] «Palau Economy». Asian Development Bank. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.

[3] Stuart Alexander (2018 թ․ ապրիլի 29), Palau Pledge – Case Study, Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 11-ին, Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին

[4] «2018's Most Awarded Campaign: Havas' Palau Pledge». www.mediapost.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.

[5] «Palau (PLW) Exports, Imports, and Trade Partners | OEC». OEC – The Observatory of Economic Complexity.

[6] «Palau». CIA World Factbook. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 31-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]