Կոմո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կոմո (այլ կիրառումներ)
Կոմո լիճ
Lago di Como

Կոմո լիճը
46°01′02″ հս․. լ. 9°15′52″ ավ. ե.HGЯO
Կոորդինատներ
Տեղագրություն Հարավային Եվրոպա
Երկիր Իտալիա Իտալիա
Վարչատարածքային բաժանում Լոմբարդիա
Հայելու բացարձակ բարձրությունը 198 մ
Ավազանի մակերեսը 145 կմ²
Ծավալը 22,5 կմ³
Ջրափնյա գծի երկարությունը 170 կմ
Ամենամեծ խորությունը 410 մ
Միջին խորությունը 154 մ
Ջրահավաքի մակերեսը 4508 կմ²
Սկիզբ առնող գետերը Ադա

Լճի քարտեզ
Վիքիպահեստում

Կոմո (անգլ.՝ Lago di Como), երբեմն Լարիո (Lario, լատին․՝ Larius lacus բառից, նաև լատին․՝ Comacenus lacus, լոմբ.՝ Lagh de Com), Իտալիայի մեծությամբ երրորդ լիճը (երկարությունը 47 կմ, լայնությունը` մինչև 4 կմ), Եվրոպայի ամենախորը լճերից մեկը (մինչև 410 մ)։ Գտնվում է Ալպերի հարավային լանջերին, Իտալիայի հյուսիսում, 198 մ բարձրության վրա`հարավից 600 մետր և հյուսիսից 2400 մ բարձրություն ունեցող կրաքարային և գրանիտե լեռների շրջանում։ Երկարությունը 50 կմ է, լայնությունը՝ մինչև 4, 5 կմ, մակերեսը՝ 146 կմ2, առավելագույն խորությունը՝ 410 մ։ Կազմված է 26 կմ երկարությամբ գետաբազուկներից։ Անվանումը վերցրել է առափնյա Կոմո քաղաքից։ Վարեննա, Լիերնա, Բելլաջիո, Մենաջիո, Լիմոնտա և Տրեմեցցո սահմանում են Կոմո լճի կենտրոնական տարածքը, որը գործում է կոմո լճի ամենաճանաչումը և բարձրաստումները, որոնց մէջ միայն պետականները, որոնց դիտաւորումը լիկնեն Բելլաջիոյի լեռնային գլխարկին։

Կոմոն սնվում է Ադդա գետի ջրերից։ Կա նավարկություն, զբաղվում են ձկնորսությամբ։ Ափերին կան առողջարաններ (ամենախոշորներն են Կոմոն և Լեկոն).

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մ․ թ․ ա․ 2-րդ դարում հայտնի է եղել Comun անունով, որն առաջացել է կելտական լեզուների camb՝ «հովիտ» բառից[1]։

Հին հռոմեական հեղինակների մոտ լիճը հիշատակվում է Lacus Lārius անվանմամբ, իսկ Պոլիբիոսի մոտ հունական տարբերակում`Λάριος: Լարիո անվանումն ունի մինչլատինական ծագում։ Լեզվաբան Ալֆրեդո Տրոմբետտին պնդում էր, որ այն ծագում է հնդեվրոպական *lar- արմատից, որ նշանակում է «խոր վայր»։ Միջին դարերում լիճը հայտնի դարձավ որպես lacus commacinus կամ comensis, իսկ ավելի ուշ`Como անվամբ։

Տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եթե Կոմո լճի Կոստա դի Կոմոն ամենահայտնին է դարձել զբոսաշրջիկներին մեծ հյուրանոցների առկայության շնորհիվ, Կոմո լճի Լեկկո ափը պատմականորեն ամենակարևորն ու բացառիկն է՝ լճի լողափերով և ամենագեղեցիկ լեռնային վայրով, երկար ժամանակ սովորել է Լեոնարդո դա Վինչիից։ Հենց Լեկկոյի մասնաճյուղի ափին և լեռներում են գտնվում այնպիսի խոշոր արդյունաբերողների առանձնատները, ինչպիսիք են իտալական Ֆալքսը, Ռոքֆելլերը, Քիսը, Պիրելլին և ազնվականների ընտանիքը, սկսած Հին Հռոմի ժամանակներից, ներառյալ Պլինիոսի Վիլլա Կոմեդիան։ Լիերնա. Լիերնա գաղտնի գյուղը, որտեղ հիմնադրվել է նաև Սավոյական տան իտալական թագավորական ընտանիքի ասպետների շքանշանը։ Լեկկոյի ափն ու նրա լեռները այն մեկն է, որտեղ Լեոնարդո դա Վինչին կազմվել է իր Ատլանտյան օրենսգրքում և որտեղ, հավանաբար, իրականացվել է Մոնա Լիզան։ Կոմո լճի Լեկկո ճյուղի ափին Ալեսանդրո Մանցոնին դնում է իր հռոմեական «I Promessi Sposi»-ն։ Հենց Կոմո լճի գյուղերում են ոգեշնչվում բանաստեղծները, գրողները, որտեղ դարեր շարունակ ոչ ոք չի ցանկացել զբոսաշրջիկներ։

Լճի ափերը ծածկված են հարուստ բուսականությամբ, որոնց մեջ կան խաղողի որթատունկ, թզենի, նռնենի, ձիթենի, կաղնի, դափնեվարդ, դափնի, նոճի, մրտենի և այլն։

Լճում զարգացած է ձկնորսությունը, իշխանի, սիգի, ծածանի բուծումը, նաև նավագնացությունն ու տուրիզմը։

Ափին կան բազմաթիվ քաղաքներ ու գյուղեր`Կոմո, Լեկկո, Չերնոբիո, Լալիո, Կոլիկո, Բելաջո, Մենաջո, Վարեննա և այլն։ Անտիկ շրջանում Կոմո լճի ափին ամառանոցներ ունեին Վերգիլիոսն ու Պլինիոս Կրտսերը, մեր ժամանակներում այդ շրջանում սեփականություններ ունեն Ջորջ Քլունին[2], Վլադիմիր Սոլովյովը և շատ այլ հայտնի մարդիկ։

Լճում միակ կղզին Կոմաչինան է։ Լայն ճանաչում ունի Լեննոյում գտնվող Բալբյանելլո ամառանոցը (1787)։ Հենց այնտեղ է նկարահանվել «Աստղային պատերազմներ։ Էպիզոդ II։ Կլոնների հարձակումը» (2002) ֆիլմից մի հատված։ Լճի գեղեցկությունը կարելի է տեսնել նաև այլ ֆիլմերում` «Օուշենի տասներկու ընկերները», «Կազինո Ռոյալ» և այլն։ Օսսուչչո «սուրբ լեռան վրա» 15 մատուռներ են (1635-1710 թթ.), որոնք մտնում են ՅՈՒՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգության կազմում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսքը Կարլոտտա ամառանոցից
Լճի տեսքը Կոմոյի ափեզրից
Լճափին գտնվող Լեկկո քաղաքի տեսքը
Կոմո քաղաքի ընդհանուր տեսքը լճից

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  2. Плахов А. «"Стыд", "Зараза", "Резня" и другие великие фильмы». // Коммерсантъ Weekend, №32 (3628), 26.08.2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 30-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Pensa P., Noi gente dl Lario, Cairoli editore, Como, 1982.
  • Macadam, Alta (1997). Blue Guide. Northern Italy: from the Alps to Bologna. London: A & C Black. ISBN 0-7136-4294-7.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոմո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 544