Կարլ Ֆրիդրիխ Շինկել
.svg){kind=small}
Շինկել Կարլ Ֆրիդրիխ (գերմ.՝ Karl Friedrich Schinkel, մարտի 13, 1781[1][2][3][…], Նոյրուպին, Արևելյան Պրիգնից Ռուպին, Բրանդենբուրգ, Գերմանիա[4] - հոկտեմբերի 9, 1841[1][2][3][…], Բեռլին, Պրուսիա[5]), գերմանացի ճարտարապետ, նկարիչ։ Համարվում է գերմանական ճարտարապետության «ռոմանտիկ պատմականության» առաջնորդը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կարլ Ֆրիդրիխ Շինկելը ծնվել է լյութերական եկեղեցու ավագ սարկավագի ընտանիքում։ 1795 թվականին՝ հոր մահից հետո, տեղափոխվել է Բեռլին, որտեղ սովորել է ճարտարապետություն Գիլլի եղբայրների ղեկավարությամբ նրանց կողմից հիմնադրված Ճարտարապետության ակադեմիայում (1798-1800), միաժամանակ ճենապակու գործարանում աշխատել է որպես նկարիչ։ 1803-1805 թվականներին այցելել է Իտալիա և Ֆրանսիա, ավելի ուշ՝ 1826 թվականին եղել է Անգլիայում։
Սկզբնական շրջանում Շինկելն զբաղվել է գեղանկարչությամբ․ նկարել է բնանկարներ, պատմական տեսարաններ, ստեղծել լանդշաֆտների բազմաթիվ տրամանկարներ և համայնապատկերներ։ 1811 թվականին դարձել է գերմանացի առաջին վիմագրողը։
XIX դարի գերմանական ճարտարապետության ուշ կլասիցիզմի նշանավոր ներկայացուցիչ Շինկելը ձգտել է կոմպոզիցիաների լակոնիկ մոնումենտալության, Դրամատիկական թատրոն (1819-1921), Հին թանգարան (1824-1828), բոլորը՝ Բեռլինում։ Կյանքի վերջին տարիներին հրաժարվելով կլասիցիզմի և գոթիկայի ձևերից՝ կանխագուշակել և կիրառել է ռացիոնալիզմի որոշ սկզբունքներ (Շինարարական ակադեմիայի շենքը Բեռլինում, 1831-1835)։ Հանդես է եկել նաև որպես ճարտարապետության տեսաբան։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Karl Friedrich Schinkel (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118607782 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Шинкель Карл Фридрих // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Staatshandbuch des Großherzogtums Sachsen Weimar-Eisenach für das Jahr 1840 — Weimar: 1840.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Шинкель, Карл Фридрих // Европейское искусство: Живопись. Скульптура. Графика: Энциклопедия: В 3 т. — М.: Белый город, 2006.
- Կենսագրություն
- Շինկելը կրթական պորտալում Արխիվացված 2011-12-01 Wayback Machine
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 508)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Ֆրիդրիխ Շինկել» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
- Մարտի 13 ծնունդներ
- 1781 ծնունդներ
- Գերմանիայում ծնվածներ
- Հոկտեմբերի 9 մահեր
- 1841 մահեր
- Բեռլին քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գերմանացի ճարտարապետներ
- Գերմանացի նկարիչներ
- Բևեռային աստղի շքանշանի 2-րդ դասի ասպետներ
- Ռոմանտիստ նկարիչներ
- Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիայի անդամներ
- Գերմանացի դիզայներներ
- Անձինք նամականիշերի վրա