Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտ

Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտ
Ծնվել է	ապրիլի 16, 1888
Ծննդավայր	Linköping Cathedral Congregation, Շվեդիա
Վախճանվել է	ապրիլի 6, 1982 (93 տարեկան)
Վախճանի վայր	Էնգելբրեքտ, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա
Գերեզման	Հյուսիսային գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	գրող և օֆորտանկարիչ
Լեզու	շվեդերեն
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Կրթություն	Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա
Անդամակցություն	Իննի ընկերություն և Nya Idun?
Ամուսին	Waldemar Goldschmidt?
	Elsa Björkman-Goldschmidt Վիքիպահեստում

Էլսա Անդրեա Էլիսաբետ Բյորկման-Գոլդշմիդտ (շվեդ.՝ Elsa Andrea Elisabeth Björkman-Goldschmidt, ապրիլի 16, 1888(1888-04-16)^[1]^[2]^[3], Linköping Cathedral Congregation, Շվեդիա^[1]^[2] - ապրիլի 6, 1982(1982-04-06)^[1]^[2], Էնգելբրեքտ, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա^[1]^[2]), շվեդ գրող, լրագրող և նկարիչ։

Երեխաների իրավունքների պաշտպան։

Կենսագրություն

Էլսա Բյորկմանը ծնվել է 1888 թվականին, Լինչոպինգում։ Նրա մանկության ընկերներն են եղել Էլզա Բրենդստրյոմը, Հոնորին Հերմելինը և Հարրիետ Լյովենհելմը։ Էլսան Ստոկհոլմում հաճախել է Աննա Սանդրստրյոմի ուսուցչական դասընթացներին, որից հետո սովորել է Ակսել Տալբերգի փորագրության դպրոցում և Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում։ 1910-ականների սկզբին նա սովորել է արտերկրում, այդ թվում` Բրյուգգեում, Իտալիայում և Գերմանիայում։ Նա հիմնականում զբաղվում էր փայտափորագրությամբ և վիմագրությամբ` իր գործերը ցուցադրելով ինչպես Շվեդիայում, այնպես էլ արտասահմանում՝ Օսլոյում, Լայպցիգում, Վիեննայում, Փարիզում, Հռոմում, Սան Ֆրանցիսկոյում։ Ներկայումս դրանք ընդգրկված են Շվեդիայի և արտասահմանյան մի շարք թանգարանների հավաքածուներում, այդ թվում Շվեդիայի ազգային թանգարանում, Ստոկհոլմի ժամանակակից արվեստի թանգարանում, Գյոթեբորգի գեղարվեստի թանգարանում, Մալմյոյի արվեստի թանգարանում և Վիեննայի Ալբերտինա պատկերասրահում^[6]։

Հետպատերազմյան տարիներին Էլզա Բյորկմանը դադարել է արվեստով զբաղվել հանուն միջազգային կամավորների, գրականության և լրագրության։ Շատ առումներով նրա վրա ազդեցություն է թողել Էլսա Բրենդստրյոմի հետ վաղեմի բարեկամությունը։ 1916 թվականին Բյորկմանը մեկնել է Ռուսաստան` Սիբիրյան ռազմական ճամբարներում որպես բուժքույր աշխատելու։ Հետագայում նա բազմիցս գրել է իր տեսածի և վերապրածի մասին։ Այնուհետև Էլսան մի քանի անգամ այցելել է Ռուսաստան՝ որպես Կարմիր խաչի Շվեդիայի ներկայացուցիչ։ Մոսկվայի հոսպիտալում նա հանդիպել է ավստրիացի վիրաբույժ և ռազմագերի Վալդեմար Գոլդշմիդտին։ Պատերազմն ավարտվելուց հետո նրանք նորից հանդիպել և 1921 թվականին ամուսնացել են Վիեննայում, որտեղ նրանք հետագայում բնակվել են մինչև 1938 թվականը։ Այդ տարիների ընթացքում Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտը հոդվածներ է գրել Dagens Nyheter–ի համար «Mélange» կեղծանունով, ինչպես նաև զբաղվել է Ավստրիայում հիվանդ և սովահար երեխաների խնամքի կազմակերպման հարցերով^[6]։

1938 թվականին, նացիստական Գերմանիայի կողմից Ավստրիայի գրավումից հետո, Էլսան և նրա ամուսինը ստիպված էին փախչել Ստոկհոլմ։ Այնտեղ Էլսան դարձել է շվեդական Rädda Barnen կազմակերպության (Save the Children) անդամ, որը մարդասիրական օգնություն է ցուցաբերել ավստրիացի երեխաներին։ 1940 թվականին նա միացել է նաև հականացիստական «Երեքշաբթի ակումբին» (Tisdagsklubben), որը ղեկավարում էր Ամելիա Պոսսեն։ Հետագայում նա վերադարձել է Վիեննա, որտեղ շարունակել է իր հումանիտար գործունեությունը «Rädda Barnen»-ի շրջանակներում, ինչպես նաև մասնակցել է մի շարք վավերագրական ֆիլմերի ստեղծմանը։ 1940-ականներին նա նաև շատ է գրել, այդ թվում մասամբ ինքնակենսագրական գրքեր (օրինակ՝ «Det var i Wien») և կենսագրություններ (Էլսա Բրենդստրյոմ և Հարրիետ Լյովենհելմ)^[6]։

1950-1978 թվականներին Էլզա Բյորկման-Գոլդշմիդտը «Ինյակի ընկերություն» Nine (De Nio) գրական ընկերության անդամ էր։ 1957-1960 թվականներին եղել է Svensk litteraturtidskrift ամսագրի խմբագիրը։ 1960-ականներին նա սկսեց գրել հուշեր, որոնք այնուհետև հրատարակվեցին չորս հատորներով՝ 1962 թվականից մինչև 1976 թվականներին^[6]։

Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտը մահացել է 1982 թվականին Ստոկհոլմում և թաղված է Սոլնայի Հյուսիսային գերեզմանատանը^[6]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Շվեդիայի մահվան գիրքը
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 lsa Andrea Elisabeth Björkman-Goldschmidt 1888-04-16 — 1982-04-06 Författare, journalist, hjälparbetare
↑ ^3,0 ^3,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
↑ http://norrabegravningsplatsen.se/kandisarna/ — norrabegravningsplatsen.se.
↑ Björk, ELSA — Svenskagravar.se.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլսա Բյորկման-Գոլդշմիդտ» հոդվածին։

[_446c88a40f9ba5c9-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Շվեդիայի մահվան գիրքը

[_83140d460206a3a4-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 lsa Andrea Elisabeth Björkman-Goldschmidt 1888-04-16 — 1982-04-06 Författare, journalist, hjälparbetare

[_173149a6c57586da-3] 3,0 ^3,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL

[_02f9a2faf8f3d3fd-4] ttp://norrabegravningsplatsen.se/kandisarna/ — norrabegravningsplatsen.se.

[_38a3ce8c4c0215a0-5] Björk, ELSA — Svenskagravar.se.

[Svenskt_kvinnobiografiskt_lexikon———-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]