Ֆարդ

; Իսլամ; ; ;
	Հավատի հիմքեր Միաստվածություն; Աստվածային արդարություն; Մարգարե · Ահեղ դատաստան · Իմամաթ
	Իսլամի հիմնասյուներ Վկայություն · Աղոթք · Նվիրաբերություն; Պահք · Ուխտագնացություն; Ջիհադ · Թազիե
	Պատմություն և ներկայացուցիչներ Մուհամմադ մարգարե; Մարգարեներ · Խալիֆներ; Սուննիներ · Շիաներ; Մուսուլման
	Գրքեր և օրենքներ Ղուրան · Սուննա · Հադիսներ; Շարիաթ · Ֆիկհ; Հանաֆիականություն ·Մալիքիականություն; Շաֆիականություն ·Հանբալիականություն; Ջաֆարիականություն;
	Արաբամուսուլմանական փիլիսոփայություն Իսլամական փիլիսոփայություն; Մութազիլիականություն; Աշարիականություն; Սուֆիզմ
	Մշակույթ և հանրություն Արվեստ · Տոներ; Տոմար; Մզկիթներ;
	Պորտալ:Իսլամ
	п · о · р

Ֆարդ (արաբ․՝ فرض‎‎) կամ ֆարիդաh (فريضة) իսլամում Աստծո կողմից պատվիրված կրոնական պարտականություն։ Ֆարդ բառը նաև օգտագործվում է թուրքերեն, պարսկերեն, փաշթո, ուրդու (գրված ֆարզ), և մալայերեն (գրված ֆարդու կամ ֆարդհու) լեզուներում։ Ասված է, որ այն մուսուլմանները ովքեր հետևում են Ֆարդի հրամաններին և պարտականություններին՝ հասանաթ (حسنة), աժր (أجر) կամ տեվաբ (ثواب) կստանան։

Ֆարդ երեվույթը, կամ իր հոմանիշ վաջիբը (واجب)՝ ախամի (أحكام) հինգ տեսակներից մեկն է։ Ֆիկհը օգտագործում է այս երևույթը որպեսզի դասակարգի յուրաքանչյուր մուսուլմանի արարքները։ Սակայն, Հանաֆի ֆիկհը ֆարդին և վաջիբին նույն երևույթը չի համարում, և տարբերում է նրանց ըստ կարևորության։ Ըստ Հանաֆի Ֆիկհի, վաջիբը պարտադիր է, իսկ ֆարդը ոչ^[1]^[2]։

Անհատական պարտականություն և հոգևոր բավարարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիկհը առանձնացնում է երկու տեսակի պարտականություններ։

Անհատական պարտականությունը կամ ֆարդ ալ-այնը (فرض العين), որը պարտադիր է կարարել։ Անհատական պարտականությունը նեռարում է ամենօրյա աղոթք (սալաթ), և պարտադիր ուխտագնացություն դեպի Մեքքա կյանքի ընթացքում առնվազն մեկ անգամ (հաջ)^[3]։ Ըստ ֆիկհի, պարտականություններ չկատարող անձիք հետագայում կպատժվեն, բայց կատարողները՝ կպարգևատրվեն^[4]։
Հոգևոր բավարարումը կամ ֆարդ ալ-քիֆայան (فرض الكفاية), որը տրվում է հավատացյալներին (ումահ)։ Հոգևոր բավարարման դասական օրինակը ժանազան է (թաղման աղոթքը)։ Ֆարդ ալ-քիֆայան անհատ անձից չի պահանջվում^[5]։

Ֆարդի պահանջներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նամազ (ամենօրյա աղոթք, ներառելով ուրբաթօրյա աղոթքը)
Զաքաթ (ողորմություն տալ)
Սաում (ռամադանի ծոմ պահել)
Հաջ (ուխտագնացություն դեպի Մեքքա)
Պաշտպանել սեփական երեխաներին

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ախամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ախամ, պատվիրաններ
Մուստահաբ, ոչ պարտադիր կանոններ

Այլ կրոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միցվահ (Նմանատիպ հրեական երևույթ)
Դհարմա (Նմանատիպ հինդու/բուդդայական/սիկհ երևույթ)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Ebrahim, Mufti (2002 թ․ ապրիլի 28). «Albalagh.net». Albalagh.net. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 29-ին.
↑ Sunnipath.com Արխիվացված 2007-09-29 Wayback Machine
↑ «Fard al-Ayn». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.
↑ Salim, Al-Hadhrami (1841). Safeenat Al-Najah.
↑ «Fard al-Kifayah». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.

[1] Ebrahim, Mufti (2002 թ․ ապրիլի 28). «Albalagh.net». Albalagh.net. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 29-ին.

[2] Sunnipath.com Արխիվացված 2007-09-29 Wayback Machine

[3] «Fard al-Ayn». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.

[4] Salim, Al-Hadhrami (1841). Safeenat Al-Najah.

[5] «Fard al-Kifayah». The Oxford Dictionary of Islam. Oxford University Press. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]