Օսամու Տեձուկա
Օսամու Տեձուկա (ճապ.՝ 手塚 治虫, նոյեմբերի 3, 1928[1][2][3][…], Toyonaka, Toyono district, Օսակայի պրեֆեկտուրա, Ճապոնիա[4][5][6] - փետրվարի 9, 1989[1][3][7][…], Տոկիո, Ճապոնիա), ճապոնացի մանգակա, անիմատոր, բժշկական գիտության թեկնածու:
Օսամու Տեձուկան կարևոր դեր խաղաց մանգայի և անիմեի հայտնի դառնալու մեջ: Իր ստեղծագործական կյանքի ընթացքում նա ստեղծել է մոտավորապես 500 մանգա, որի համար արժանացել է շատ նվերների և մրցանակների: Տեձուկային հաճախ անվանում են «մանգայի Աստված», որովհետև Տեձուկայի շնորհիվ Ճապոնիայի մանգան հայտնի դարձավ ամբողջ աշխարհին: Նաև Տեձուկան համարվում է ժամանակակից ճապոնական մանգայի հեղինակը: Նա մեծ դեր խաղաց մանգայի և անիմեի էվոլյուցիայի մեջ, ապագա զարգացման հիմքերը դնելով: Շատ նկարչական տեսահոլովակներ նա վերցրել է Ուոլտ Դիսնեյից: Տեձուկայի ոճը շատ մեծ դեր խաղաց այդ ժամանակի շատ նկարիչ-մանգակաների վրա: Նա այդ նկարիչներից մի քանիսին սովորեցնում էր նկարչական արվեստին: Օսամուն աշխատասեր էր և իր ստեղծագործությունների վրա աշխատում էր առանց հանգստանալու: Նա ամուսնացած էր Էցուկո Օկադեի հետ, և ուներ 3 երեխա:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մանկություն, վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օսամու Տեձուկան ծնվել է 1928 թվականին նոյեմբերի 3-ին Օսակա Տոյոնակա քաղաքի Օսակա պրեֆեկտուրայում[15]: Նա ընտանիքի երեք երեխաներից ավագն էր: Իր մանկությունը նա անցկացրել է Տակարաձուկա քաղաքում: Նրա հայրը զբաղվում էր նկարներով և կինոների երկրպագու էր: Նա տանը ուներ կինոպրոյեկտոր, և նա հաճախ ընտանիքին ներկայացնում էր ֆիլմեր: Այդ ֆիլմերը հաճախ ամերիկական մուլտիպլիկացիոն կարճամետրաժ ֆիլմեր է և Չապլինի ֆիլմերից էին[15][16][17]: Նրա մայրիկը սիրում էր Տակարաձուկայի թատրոնը, և այդ թատրոնի առանձնահատկությունը այն էր, որ դերերը կատարում էին միայն աղջիկները: Տեձուկան սիրում էր այդ երկու զբաղմունքներն էլ: Մանկուց Տեձուկան ծանոթացել է համաշխարհային մշակույթի հաջողություններին: Նա նաև ծանոթ էր ռուսական և հայկական մշակույթին: Օսամուն նաև շատ ծանող էր Ճապոնական մանգային: Նա ծանոթ էր Norakuro, Bouken Dankichi և Kasei Tanken մանգաներին: Տեձուկան նաև Ուլտ Դիսնեյի և Մակս Ֆլեյշերի ստեղծագործությունների երկրպագուներից էր: Տանը նա հաճախ մուլտֆիլմեր էր նայում Միկի Մաուսի և կատու Ֆելիկսի մասին[18][17]: Երեխայի զբաղմունքներից էր, նաև վեպեր կարդալը: Օսամուն սիրում էր Ձյուձո Ունոյի արկածային ֆանտաստիկա ժանրով աշխատանքները, նաև Լև Տոլստոյի «Կյանք ու կռիվը», և Ֆյոդր Դոստոյեվսկիի «Գողություն և պատիժը»: 11 տարեկանից նա սկսեց ակնոց կրել[19]: Լինելով աշակերտ, նա ստեղծեց էկստրիմալ մուլտֆիլմ[20]: Երբ երիտասարդ Տեձուկան սկսեց հետաքրքրություն տածել նկարչության հանդեպ, ծնողները նրան օգնում էին սկզբնական աշխատանքների մեջ, բայց նրանք մտածում էին, որ երեխան կմեծանա և իր հայրիկի նման կդառնա բժիշկ [21]: Հեղինակը կոմիկսներ սկսեց նկարել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, որը շատ մեծ դեր խաղաց նրա ապագա ստեղծագործությունների համար[22][23]: Իր առաջին աշխատանքներում նա, հետաքրքրված լինելով էտիմոլոգիայով, ստորագրվում էր՝ որպես «Օսամուսի» (ռուս.՝ «жужелица, большой жук»){{ref+|В записи псевдонима автор использовал кандзи 虫 (ռուս.՝ «насекомое») и 治 (своё настоящее имя). По-японски его псевдоним записывался как 治虫[22][17]: Նա հետաքրքրված էր միջատներով, որը իր շողքը ստացավ մանգակայի հետագա աշխատանքների մեջ: Իր աշխատանքների մեջ նա օգտագործում էր բազմաթիվ թիթեռներ, միջատներ, ճանճեր և այլ միջատներ[22][24]:
1944 թվականին Տեձուկան մատակարարում էր շիֆիր ռազմական նպատակների համար[25]: Պատերազմից հետո նա սկսեց ակտիվորեն մասնակցել Տակարաձուկայի թատրոնի գործունեության մեջ, հատկապես գրում էր կարճ պատմություններ թատրոնի երկրպագուների համար[26]: 1945 թվականին Տեձուկան տեսավ Momotarou: Umi no Shinpei անիմացիոն ֆիլմը, որը նրա մեջ առաջացրեց այնպիսի մեծ հիացմունք, որ նա որոշեց դառնալ անիմատոր: Սակայն նա չուներ այդպիսի հնարավորություն, նաև անիմատորի աշխատանքը Ճապոնիայում համարվում էր անհեռանկար: Այդ ժամանակ Տեձուկան որոշեց գնալ ուրիշ ճանապարհով և դառնալ մանգակա[21][27][28]: Արդյունքում Տեձուկան գրում էր, որ այդ ֆիլմը ազդեց նրա վրա ոչ միայն տեմատիկայով, այլ նաև անիմացիայի որակով[29]: Պատերազմի ծանր տարիները երիտասարդ տղայի մեջ առաջացրին ձգտում դեպի անկախությունը: Նաև նա այդ պատերազմի տարիներին սովորեց հարգել յուրաքանչյուր ռասայի մարդկանց[30]:
Կարիերայի սկիզբը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1944-1945 թվականներին Տեձուկան նկարում էր Shouri no Hi Made մանգան, որը այդպես էլ չհրատարակվեց: Այդ մանգայի մեջ հեղինակը ներկայացնում էր ամերիկայի և ճապոնիայի հայտնի կոմիկսների հերոսներին, որոնք մասնակցում էին պատերազմին[31]: Տեձուկայի առաջին պրոֆեսիոնալ մանգան եղել է մանգան Maachan no Nikkicho-ը (1946), որը ունեցավ մեծ հաջողություն կարդացող լսարանի մեջ[32][33]: Տեձուկիի Shin Takarajima մանգան, որը հրատարակվել էր 1947 թվականին՝ շատ արագ հեղինակին հայտնի դարձրեց և գրավեց երիտասարդ մանգա կարդացողների ուշադրությունը[16][17]: Այդ ժամանակ Օսամու Տեձուկան սովորում էր Օսակսկոգո համալսարանի բժշկական բաժնում, որը հաջող ավարտեց 1958 թվականին, իսկ 1961 թվականին պաշտպանեց թեկնածուական դիսերտացիան Նարսկի բժշկական համալսարանում, սակայն հետագայում իր բժշկական ունակությունները չօգտագործեց[17]«About Tezuka Osamu > History > 1960s» (անգլերեն)։ tezukaosamu.net։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-09-08-ին։ Վերցված է 2014-07-29</ref>[34]: Տեձուկան, նաև զբաղվում էր մանգայի նկարչությամբ, որը հայտնի էր «ակահոն» (ռուս.՝ «красные книги») անունով, որի մեջ օգտագործվում էին միայն միագույն թանաքները, իսկ շապիկներում վառ-կարմիր, կամ նարնջագույն գույնը[35]: Պատերազմից հետո նա հիշում էր Ճապոնիայի նկարիչներին[36]: 1948-1951 թվականներին հեղինակը գրեց Lost World, Metropolis и Next World արկածային ֆանտաստիկա ժանրով աշխատանքները[37]: Նա պատմում էր, որ Metropolis մանգայի հետ աշխատանքի ժամանակ հիմք էր դրել Ֆրինց Լանգի Մետրոպոլիս ֆիլմի մասին իր սեփական գիտելիքները, սակայն ֆիլմը նա չէր նայել[38]: Իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի (1946-1947 թթ.) ժամանակ վախենալով, որ հրատարակչությունները նրան երիտասարդ կհամարեն և նրա աշխատանքներին լուրջ ուշադրություն չեն դարձնի՝ Տեձուկան ավելացրեց իրեն երկու տարի, ասելով որ նա ծնվել է 1926 թվականին[39][39]:
Հետագա կարիերան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1952 թվականին Տեձուկան տեղափոխվեց Տոկիո, որովհետև մայրաքաղաքի հրատարակչությունները մանգակաների խնդիր էին զգում, իսկ հեղինակը տեղեկությունները մասնավորապես ստանում էր ժուրնալներից[17][40]: Տոկիո տեղափոխվեցին, նաև շատ հայտնի մանգականեր, որոնցից են Սյոտարո Իսինոմորին, Աբիկո Մոտոն, Հիրոսի Ֆուձիմոտոն և ուրիշները[17][41]: Այդ մանգակաները նրան օգնում էին իր աշխատանքների մեջ: Այդ աշխատանքներից էին ռամկաների նկարելը էջերի վրա, սև տարածությունների նկարազարդումը և այլն: Այդպես Տեձուկան դրեց սիստեմա, որի մեջ մանգայի հետ աշխատաում էր հիմնական հեղինակը և նրա օգնականները[42]: 1951-1952 թվականներին Տեձուկան Manga Shonen ժուրնալի համար նկարում էր Բեմբի և Պինոկիո ճապոնական կոմիկսների օրնակները[43]: 1953-1966 թվականների Տեձուկան ընդմիջումներով նկարում էր Ribbon no Kishi մանգան, որի դարձավ սյոձյո ժանրով առաջին աշխատանքներից մեկը: Ավելի ուշ հեղինակը պատմում է, որ այդ ստեղծագործությունը ստեղծելու մեջ նրան օգնել է Տակարաձուկայի թատրոնը[44]:
1959 թվականին հոկտեմբերի 4-ին Տեձուկան ամուսնացավ Էցուկո Օկադեի հետ: այդ ամուսնությունից ծնվեց նրա որդին, որի անունը նրանք դրեցին Մակոտո: Մակոտոն դարձավ ռեժիսոր: Քիչ անց ծնվեցին նրա երկու աղջիկները՝ Ռումիկոն և Տիկոն[45]:
1960 թվականին Տեձուկայի Gokuu no Daibouken մանգայի եղանակներով Toei Animation հրատարակչությամբ նկարահանվեց Saiyuki լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը: Հեղինակը անմիջականորեն աշխատել է այդ ֆիլմնի շուրջ[17][34]: Նրա համար այդ ֆիլմը առաջին փորձն էր անիմացիոն ֆիլմերի նկարահանման մեջ[46]: Օսամու Տեձուկան դժգոհ էր, որ ամերիկական մուլտսերիալները ավելի հայտնի էին Ճապոնիայում, քան անիմեները: Ուզենալով փոխել այդ կացությունը, նա 1961 թվականին ստեղծեց Tezuka Osamu Production անիմացիոն ստուդիան, իսկ մեկ տարի անց վերակոչեց Mushi Production{{ref+|Название студии обыгрывает один из символов кандзи (虫), который встречается в записи имени Осаму Тэдзуки[47][17][48]: Տեձուկայի նպատակն էր ստեղծել առևտրական, նաև էկստրիմալ անիմացիաներ[48]: 1962 թվականին ստուդիայում ստեղծվեց Aru Machikado no Monogatari անիմեն, որը նրա առաջին լիամետրաժ էկստրիմալ անիմեն էր: Սակայն այդ անիմեն հաջող չստացվեց[47]: Իսկ 1963 թվականին սկսվեց Tetsuwan Atom անիմե սերիալի հրատարակումը, որը ունեցավ վիթխարի հաջողություն: Յուսակու Սակամոտոն Տեձուկային առաջարկեց այդ մանգայի եղանակով ստեղծել հեռուստասերիալ: Յուսակու Սակամոտոն Aru Machikado no Monogatari ֆիլմի ռեժիսորներից էր: Նա մտածում էր, որ ստեղծելով այդ հեռուստասերիալը՝ ստուդիան մեծ շահ կստանար դրանից[17][49]: Այդ նույն տարում նկարիչը առաջին անգամ եղավ ԱՄՆ-ում, որտեղ արդեն սկսվել էր Tetsuwan Atom սերիալի ցուցադրումը: Իր տպավորությունները ճանապարհորդություններց, նա ավելի ուշ ցուց տվեց Gachaboi Ichidaiki ինքնակենսագրական մանգայով[50]: 1965 թվականին Mushi Production ստուդիայում նկարահանվեց Jungle Taitei գունավոր սերիալը: Տեձուկան նաև դրեց էրոտիկ անիմեի հիմքերը, նկարահանելով Senya Ichiya Monogatari և Cleopatra ֆիլմերը[17]: 1967 թվականին նա կազմակերպեց COM ամսական ժուրնալի հրատարակումը[51]: Մանգաներ նկարելուն և անիմացիների հետ աշխատանքների հետ կից Տեձուկան դրում էր հոդվածներ կոմիկսների, մուլտֆիլմերի, կինոֆիլմերի, թատրոնների, գիտության, երաժշտության և այլ թեմաների մասին[50][30]:
1968 թվականին սկսվեց հրատարակվել Mushi Production ստուդիայի Vampire հեռուստասերիալը, որտեղ տերառված էին անիմացիաները և կենդանի կերպարների նկարահանումը: Կոմերչեսկի պլանով այդ խորձնական սերիալը սխալ էր նկարահանված[52]: Այդ նույն տարվա ընթացքում Տեձուկան կազմակերպեց Tezuka Productions հրատարակչական կամպանիան, որի հետագայում դարձավ անիմացիոն ստուդիա[53]: 1969 թվականին հրատարակվեց «Մանգայի սովորչական կուրս» գիրքը, որի հեղինակը Օսամու Տեձուկան էր[54]: Տեձուկայի շնորհիմ 1960-ական թվականներին անիմե սերիալները այնպիսի համբավ ձեռք բերեցին դիտողների մեջ, որ նրանք սկսեցին կորցնել հետաքրքրությունը խաղային կինոյին: Ստեղծվում էին նոր անիմե ստուդիաներ, որոնց մեջ էր Tokyo Movie Shinsha և Tatsuno Production[55]: 1970 թվականին Տեձուկան հեռացավ Mushi Production ստուդիայի ղեկավարի պաշտոնից: Արդյունքում նա սկսեց հետաքրքրություն տածել ոչ առևնրական անիացիաներով[17]: Այդ նույն ժամանակ Տեձուկան սկսեց ստեղծել մի նոր մանգա, որի անունը Buddha էր[56]: 1981-ից 1983-ական թվականների նկարիչը նկարեց Nanairo Inko դետեկտիվ մանգան, որտեղ ամեն հատորը ստեղծված էր ինչ-որ գրական ստեղծագործությունների եղնականերով: Այդ ստեղծագործություններից էին «Տիկնիկային տունը», «Պիգմալիոնը», «Ռեվիզորը» և ուրիշ ստեղծագործություններ[57]: 1984 թվականին Տեձուկան հրատարակեց Bagi, the Monster of Mighty Nature լիամետրաժ անիմեն[58]: Նրա կարևոր աշխատանքներից էր, նաև Hi no Tori մանգան, որը նա ստեղծել էր 1967-ից 1988-ական թվականներին[59]:
Վերջին տարիները, մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օսամու Տեձուկան եղել է առաջին Ճապոնական անիմացիայի միության նախագահը[53][60]: Հենց Տեձուկան սկսեց ճաղատանալ, նա սկսեց կրել բերետ, որը դարձավ մանգակայի տարբերություններից մեկը: 1989 թվականին, երբ Տեձուկան 60 տարեկան էր, նա մահացավ ստամոքսի քաղցկեղից[17]: Նույնիսկ իր կյանքի վերջին օրերին նա շարունակում էր նկարել[30][61]: Իր մահվանից մեկ օր հետո «Ասահի սիմբուն» ժուրնալում նրա մասին հոդված հրատարակվեց, որի մեջ նա պնդում էր երիտասարդ նկարիչներին շարունակել Տեձուկայի աշխատանքը[62]: 1994 թվականին Տակարաձուկա քաղաքում, որտեղ նա մեծացել էր, բացվեց նրա հիշողության թանգարանը: 1997 թվականին առաջացան մարկաներ, որոնք նվիրաբերված էին Տեձուկային[17]:
Ոճը և թեմատիկան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օսամու Տեձուկան շատ նկարչական պատկերներ վերցրել է Ուոլթ Դիսնեյից[63][64], բայց դրա հետ միասին, նա ստեղծում էր իր սեփական նկարչական ոճը: Նա ներառում էր Ճապոնական արհեստի մշակույթը և նրա ոճը տարբերվում էր ամերիկական մուլտիպլիկացիայից[65][66]: Տեձուկան իր երիտասարդ ժամանակ իր ստեղծագործություններին շատ մեծ ժամանակ էր հատկացնում, որպեսզի իր աշխատանքների մեջ ընդորինակի Դիսնեյի ոճը[67]: Բացի դրանից, Տեձուկայի ստեղծագործությունների վրա ազդել է Մակս Ֆլեյշերը, նաև ճապոնական նկարիչները, որոնցից են Րյուտի Յոկոյաման, Սուհիո Տագավան և Նոբորո Օսիրոն[43]: Տեձուկան լրագրողներին պատմել է, որ ամերիկական կոմիքսները ազդել են նրա երիտասարդ ժամանակվա ստեղծագործությունների վրա[68]: Տեձուկայի աշխատանքները զգալիորեն փոխվել էին պատերազմից հետո իր ստեղծած մանգաներից: Նրանք ունեին ավելի մանրամասն և զարգացած սյուժե, նաև ունեին ավելի մեծ ծավալ: Օսամու Տեձուկան, նաև մանգանյի նկարչությոան տեխնիակայի մեջ մտցրել է նոր նկարչական պատկերներ: Այդ նկարչական պատկերները կարդացողի մոտ առաջացնում էին զգացմունք, որ նա կինոֆիլմ է դիտում: Արդյունքում այդ ձևը ստացավ «կինեմատոգրաֆիական» անվանումը: Տեձուկան սկսեց ձայնագրել հնչյունային ազդեցությունը տառերով և ընդգծել կադրի մեջ կատարվող շարժումը[69][70][71]: Այդ պատկերների օգտագործման շնորհիվ աշխարհին հայտնի դարձավ Տեձուկայի Shin Takarajima մանգան[17]:
Չնայած այդպիսի պատկերների ներդրումից հետո, Օսամու Տեձուկան Shin Takarajima մագայի հետ աշխատանքից հետո անցավ ավելի հեշտ մեթոդիկայի, որպեսզի պահպանի իր ֆինանսները և ժամանակը[72]: Հեղինակը իր պատկերներին աչքերը սովորաբար մեծ էր նկարում, իսկ աղջիկներին գերադասում էր նկարել մեծ, փայլուն աչքերով, օրինակ՝ Ribbon no Kishi մանգայի մեջ[73][73][74]: Տեձուկայի ստեղծագործությունները հայտնի են պոզիտիվ տրամադրությամբ, և դրանց մեջ ներառում էր մարդասիրական թեմաները, օրինակ՝ կյանքի գինը[16][32]. Кроме того, сам Тэдзука называл жизнь главной темой всех своих работ[75]: Հեղինակը իր մանգաների մեջ ներառում էր շատ տարբեր թեմաներ, որոնցից են՝ քիմիան, պատմությունը, դավանությունը, տիեզերական նվաճումները և ուրիշ թեմաներ[44]: Այդ թեմաները դարձան հիմք նոր առաջացած ժանրերի համար, որոնցից էր արկածային ֆանտաստիկան, ֆենտեզին և թրիլերը[21][76]. В своей манге Tetsuwan Atom автор затронул тему социальных прав роботов[77]: Նա իր աշխատանքների մեջ յուրահատուկ ուշադրություն էր դարձնում ժամանակի տեսակետին: Օրինակ՝ Jungle Taitei մանգայի մեջ, որտեղ գլխավոր հերոսըառյուծի ձագն էր , և որը ժամանակի ընթացքում մեծնում էր և դառնում մեծ առյուծ[66]: Տեձուկան նաև աշխատել է այսպես կոչված՝ «աստղերի նախագծում», որը հիմնված էր նրանով, որ հեղինակը ստեղծած կերպարները եղել էին դերասանները, որոնք տարբեր դերեր էին ծաղում տարբեր ստեղծագործությունների մեջ: Այդպիսի կերպարներից էին Մուստասիոն, ուսուցիչ Օտյանոմիձուն, Լամպը և Համեգը, որոնք կատարել են շատ դերեր Տեձուկայի ստեղծագործությունների մեջ, և հաճախ տարբեր անունների տակ[26]: Տեձուկայի ոճի հաջորդ տարբերությունը այն էր, որ նա իր ստեղծագործությունների մեջ օգտագործում էր կրկնվող հումորներ: Օրինակ՝ դերասաններից մեկը հանկարծակի հայտնվում էր սյուժեի մեջ, ասում էր ինչ-որ ծիծաղելի բան, և միանգամից հեռանում էր[78][79]: Տեձուկայի ոճը ազդեց շատ նկարիչների վրա, որոնցից են Մոտո Հագիոն, Հիտոսի Իվակին, Ֆուձիկո Ֆուձիոն, Լեյձի Մացումոտոն և Տոմոկո Տամիգուտին[17][23][80]: Տեձուկայի աշխատանքները օգտագործվում էին որպես գիտելիք ճապոնական սկզբնական դպրոցներում[81]: Հեղինակի պատվին ստեղղծվել են Shueisha և Տեձուկայի մրցանակ կամպանիաները[82], և Օսամու Տեձուկայի մշակութային մրցանակը, «Ասահի սիմբունի» կողմից[83]:
Աշխատանքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օսամու Տեձուկան իր կյանքի ընթացքում ստեղծել է մոտ 500 մանգա[41][84] (ուրիշ տվյալներով մոտ 600-700)[85][30] и около 60 анимационных фильмов и сериалов[30]: Նրա հայտնի մանգաները ներառված են այս աղյուսակում[85][17][86]:
Անվանումը | Հրատարակման տարեղիվը |
---|---|
Maachan no Nikkicho | 1946 |
Shin Takarajima | 1947 |
Metropolis | 1949 |
Jungle Taitei | 1950-1954 |
Nextworld | 1951 |
Rock Boukenki | 1952-1954 |
Tetsuwan Atom | 1952-1968 |
Tsumi To Batsu | 1953 |
Ribbon no Kishi | 1953-1956, 1958, 1963-1966 |
Kenichi Tantei Chou | 1954-1956 |
Tonkaradani | 1955 |
Zero Man | 1959-1960 |
Captain Ken | 1960-1961 |
Shinsengumi | 1963 |
Big X | 1963-1966 |
W3 | 1965-1966 |
Magma Taishi | 1965-1967 |
Vampires | 1966-1969 |
Dororo | 1967-1968 |
Hi no Tori | 1967-1968 |
Chikyu o Nomu | 1968-1969 |
Umi no Triton | 1969-1971 |
Aporo no Uta | 1970 |
Alabaster | 1970-1971 |
Fushigi na Melmo | 1970-1972 |
Yakkepachi no Maria | 1970 |
Ayako | 1972-1973 |
Microid S | 1973 |
Black Jack | 1973-1983 |
Buddha | 1974-1984 |
Mitsume ga Tooru | 1974-1978 |
Unico | 1976-1979 |
MW | 1978 |
Adolf Ni Tsugu | 1983-1985 |
Hidamari no Ki | 1983-1987 |
Neo Faust | 1987 |
Ludwig B. | 1987 |
Gringo | 1987-1989 |
Գրականությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսերեն լեզվով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Иванов Б. А. Введение в японскую анимацию. — 2-е изд. — М.: Фонд развития кинематографии; РОФ «Эйзенштейновский центр исследований кинокультуры», 2001. — 396 с. — ISBN 5-901631-01-3
- Катасонова Е. Л. Японцы в реальном и виртуальном мирах : очерки современной японской массовой культуры. — М.: Восточная литература, 2012. — 357 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-02-036522-3
Անգլերեն լեզվով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Betts R. F. A History of Popular Culture: More of Everything, Faster and Brighter. — Routledge, 2004. — 192 p. — ISBN 978-1-13-459839-7
- Brenner R. E. Understanding Manga and Anime. — Greenwood Publishing Group, 2007. — 356 p. — ISBN 978-0-31-309448-4
- Brown S. T. Cinema Anime. — Palgrave Macmillan, 2006. — 256 p. — ISBN 978-1-40-398308-4
- Cavallaro D. Anime Intersections: Tradition and Innovation in Theme and Technique. — McFarland, 2007. — 209 p. — ISBN 978-0-78-643234-9
- Clements J. The Anime Encyclopedia: A Guide to Japanese Animation Since 1917 / Jonathan Clements, Helen McCarthy. — 2-е изд. — Stone Bridge Press, 2006. — 867 p. — ISBN 978-1-93-333010-5
- Gravett P. Manga: 60 Years of Japanese Comics. — Laurence King Publishing, 2004. — 176 p. — ISBN 978-1-85-669391-2
- Gray G. Cinema: A Visual Anthropology. — Berg, 2010. — 192 p. — ISBN 978-1-84-788760-3
- Katzenstein P. J. Network Power: Japan and Asia / Peter J. Katzenstein, Takashi Shiraishi. — Cornell University Press, 1997. — 416 p. — ISBN 978-0-80-148373-8
- Kovacs G. Classics and Comics / George Kovacs, C. W. Marshall. — Oxford University Press, 2011. — 288 p. — ISBN 978-0-19-979236-8
- MacWilliams M. W. Japanese Visual Culture: Explorations in the World of Manga and Anime. — M.E. Sharpe, 2008. — 352 p. — ISBN 978-0-76-561602-9
- McCarthy H. The Art of Osamu Tezuka: God of Manga. — Ilex Press, 2009. — 272 p. — ISBN 978-0-8109-8249-9
- Onoda Power N. God of Comics: Osamu Tezuka and the Creation of Post-World War II Manga. — University Press of Mississippi, 2009. — 219 p. — ISBN 978-1-60473-220-7
- Patten F. Watching Anime, Reading Manga: 25 Years of Essays and Reviews. — Stone Bridge Press, 2004. — 383 p. — ISBN 978-1-88-065692-1
- Perper T. Mangatopia: Essays on Manga and Anime in the Modern World / Timothy Perper, Martha Cornog. — ABC-CLIO, 2011. — 254 p. — ISBN 978-1-59-158908-2
- Petersen R. S. Comics, Manga, and Graphic Novels: A History of Graphic Narratives. — ABC-CLIO, 2011. — 274 p. — ISBN 978-0-31-336330-6
- Power D. Cultural Industries and the Production of Culture / Dominic Power, Allen J. Scott. — Routledge, 2004. — 280 p. — ISBN 978-1-13-432974-8
- Schilling M. The Encyclopedia of Japanese Pop Culture. — Weatherhill, 1997. — 343 p. — ISBN 978-0-83-480380-0
- Schodt, Frederik L. The Astro Boy essays : Osamu Tezuka, Mighty Atom, and the manga/anime revolution. — Stone Bridge Press, 2007. — 248 p. — ISBN 978-1-933330-54-9
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Lambiek Comiclopedia — Lambiek, 1999.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 1920代:年譜:手塚治虫について:TezukaOsamu.net(JP) 手塚治虫 公式サイト — Tezuka Productions.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 1920s:History:ABOUT TEZUKA OSAMU:TezukaOsamu.net(EN) — Tezuka Productions.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.skwigly.co.uk/osamu-tezuka-manga-is-my-wife-animation-is-my-lover/
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Tezuka, Osamu // Who's Who in Animated Cartoon: An International Guide to Film and Television's Award-Winning and Legendary Animators — NY: Hal Leonard LLC, 2006. — ISBN 978-1-55783-671-7
- ↑ http://www.ishi-ohyama.co.jp/osusume_sozen-ji.html
- ↑ CiNii Dissertations
- ↑ 10,0 10,1 https://www.tofugu.com/japan/osamu-tezuka-history/
- ↑ A Yiddishe Manga: The Creative Roots of Japan's God of Comics
- ↑ https://www.comic-con.org/awards/inkpot
- ↑ https://www.comic-con.org/awards/2000s
- ↑ 一般社団法人 日本SF作家クラブ 会員名簿
- ↑ 15,0 15,1 Schodt, 2007, էջ 24
- ↑ 16,0 16,1 16,2 MacWilliams, 2008, էջ 35
- ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 Иванов, 2001, էջ 357-364
- ↑ Schodt, 2007, էջեր 24, 57
- ↑ Schodt, 2007, էջեր 24-25
- ↑ Schodt, 2007, էջ 57
- ↑ 21,0 21,1 21,2 Petersen, 2011, էջ 175
- ↑ 22,0 22,1 22,2 Schodt, 2007, էջ 26
- ↑ 23,0 23,1 Katzenstein, Shiraishi, 1997, էջ 237
- ↑ Marran, Christine L. The Metamorphic and Microscopic in Tezuka Osamu's Graphic Novels(անգլ.) // Mechademia : журнал. — 2013. — Vol. 8. — P. 73-85. —
- ↑ Schodt, 2007, էջ 28
- ↑ 26,0 26,1 Schodt, 2007, էջ 52
- ↑ Иванов, 2001, էջ 46, 49
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 78-79
- ↑ Schodt, 2007, էջ 58
- ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 30,4 Gravett, 2004, էջ 24
- ↑ Schodt, 2007, էջ 27
- ↑ 32,0 32,1 Катасонова, 2012, էջ 76
- ↑ Schodt, 2007, էջ 22
- ↑ 34,0 34,1 Schodt, 2007, էջ 62
- ↑ Schodt, 2007, էջ 18
- ↑ Schodt, 2007, էջեր 30-31
- ↑ Cavallaro, 2007, էջ 139
- ↑ Brown, 2006, էջ 87
- ↑ 39,0 39,1 Patten, 2004, էջ 197
- ↑ Schodt, 2007, էջ 45
- ↑ 41,0 41,1 Катасонова, 2012, էջ 80
- ↑ Schodt, 2007, էջեր 45-46
- ↑ 43,0 43,1 Schodt, 2007, էջ 44
- ↑ 44,0 44,1 Schilling, 1997, էջեր 263-268
- ↑ «Makoto TEZUKA» (անգլերեն)։ Anime News Network։ Վերցված է 2015-06-14
- ↑ Schodt, 2007, էջ 63
- ↑ 47,0 47,1 Катасонова, 2012, էջ 115
- ↑ 48,0 48,1 Schodt, 2007, էջ 64
- ↑ Schodt, 2007, էջեր 65, 68
- ↑ 50,0 50,1 Onoda Power, 2009, էջ 4
- ↑ MacWilliams, 2008, էջ 39
- ↑ Иванов, 2001, էջ 63
- ↑ 53,0 53,1 Clements, McCarthy, 2006, էջ 651
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 78
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 116
- ↑ Brenner, 2007, էջ 11
- ↑ «Rainbow Parakeet (manga)» (անգլերեն)։ Anime News Network։ Վերցված է 2015-06-20
- ↑ «Bagi, the Monster of Mighty Nature (movie)» (անգլերեն)։ Anime News Network։ Վերցված է 2015-09-21
- ↑ MacWilliams, 2008, էջ 7
- ↑ «Retrospective Osamu Tezuka» (անգլերեն)։ International Animation Festival Hiroshima։ Վերցված է 2015-06-10
- ↑ Cavallaro, 2007, էջ 71
- ↑ Schodt, 2007, էջ vii
- ↑ Schodt, 2007, էջ 48
- ↑ Kovacs, Marshall, 2011, էջ 60
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 79
- ↑ 66,0 66,1 Brenner, 2007, էջ 7
- ↑ Schodt, 2007, էջ 43
- ↑ Holmberg, Ryan. (2012-07-16)։ «Tezuka Osamu and American Comics» (անգլերեն)։ The Comics Journal։ Վերցված է 2014-10-19
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 76-77
- ↑ Schodt, 2007, էջ 23
- ↑ Brenner, 2007, էջեր 6-7
- ↑ Катасонова, 2012, էջ 77
- ↑ 73,0 73,1 Gray, 2010, էջ 67
- ↑ Goldstein, Lisa; Phelan, Molly. Are You There God? It's Me, Manga: Manga as an Extension of Young Adult Literature(անգլ.) // Young Adult Library Services : журнал. — 2009. — Vol. 7. — № 4.
- ↑ Godart, G. Clinton. Tezuka Osamu's Circle of Life: Vitalism, Evolution, and Buddhism(անգլ.) // Mechademia : журнал. — 2013. — Vol. 8. — P. 34-47. —
- ↑ Леонов В.Ю. Творчество Осаму Тэдзуки как ключевой компонент формообразования манга(ռուս.) // Исторические, философские, политические и юридические науки, культурология и искусствоведение. Вопросы теории и практики : журнал. — 2013. — № 6 Ч.1. — С. 104-106.
- ↑ MacWilliams, 2008, էջ 50
- ↑ Onoda Power, 2009, էջ 77
- ↑ Vollmar, Rob. Dark Side of the Manga: Tezuka Osamu's Dark Period(անգլ.) // World Literature Today : журнал. — 2012. — Vol. 86. — № 2.
- ↑ Power, Scott, 2004, էջ 122
- ↑ MacWilliams, 2008, էջ 43
- ↑ «Osamu Tezuka Awards» (անգլերեն)։ Comic Book Awards Almanac։ Վերցված է 2015-06-20
- ↑ «朝日新聞社 -手塚治虫文化賞 - The Tezuka Osamu Cultural Prize» (ճապոներեն)։ «Асахи симбун»։ Վերցված է 2015-06-20
- ↑ Schodt, 2007, էջ 16
- ↑ 85,0 85,1 Esaak, Shelley.։ «Artists in 60 Seconds: Tezuka Osamu» (անգլերեն)։ About.com։ Վերցված է 2014-10-17
- ↑ Perper, Cornog, 2011, էջեր 174-175
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «tezukaosamu.net» (անգլերեն)։ Tezuka Productions։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-17-ին։ Վերցված է 2016-08-05
|
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Օսամու Տեձուկա կատեգորիայում։ |
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Նոյեմբերի 3 ծնունդներ
- 1928 ծնունդներ
- Ճապոնիայում ծնվածներ
- Փետրվարի 9 մահեր
- 1989 մահեր
- Տոկիո քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ճապոնացի նկարիչներ
- 20-րդ դարի վիպասաններ
- Ասիացի կինոպրոդյուսերներ
- 20-րդ դարի մուլտիպլիկատորներ
- Բժշկական գիտությունների դոկտորներ
- Ճապոնացի մուլտիպլիկատորներ
- Ճապոնացի բժիշկներ
- Ճապոնացի դիզայներներ