Պանտալեոն Շինդլեր

Պանտալեոն Շինդլեր
Ծնվել է	հուլիսի 26, 1846
Ծննդավայր	Վարշավա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 31, 1905 (58 տարեկան)
Մահվան վայր	Վարշավա, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ոճ	օրիենտալիզմ
Ժանր	դիմապատկեր
Ուշագրավ աշխատանքներ	Johann Wilhelm Kaiser (1813-1900). Graficus, directeur van de Graveerschool en van het Rijksmuseum?
	Pantaleon Szyndler Վիքիպահեստում

Պանտալեոն Յուզեֆ Շինդլեր կամ Շենդլեր (լեհ.՝ Pantaleon Józef Szyndler կամ լեհ.՝ Szendler, հուլիսի 26, 1846(1846-07-26)^[1], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն^[2]^[3] - հունվարի 31, 1905(1905-01-31)^[1], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն^[3]), 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի լեհ նկարիչ, ով ստեղծագործել է ակադեմիական ոճով։ Համբավ է ձեռք բերել հատկապես մերկ կանանց, ինչպես նաև կրոնական ու արևելյան թեմաներով իր ստեղծած նկարներով։ Նրա որոշ գործեր ներշնչված են լեհական ռոմանտիկական պոեզիայից։

Լեհ անվանի բանաստեղծ Ցիպրիան Նորվիդը Շինդլերի մտերիմ ընկերն էր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շինդլերը նկարչության առաջին դասերն առել է Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցում, անվանի նկարիչ Ռաֆալ Հաձևիչից։ Վարշավայի Գեղարվեստի խրախուսման ընկերության կրթաթոշակին արժանանալու շնորհիվ կարողացել է ուսումնառությունը շարունակել արտասահմանում։

1870-ից 1873 թվականներին սովորել է Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիայում՝ աշակերտելով Ալեքսանդր Շտրաուբերին (1814-1882), Հերման Անշյուտցին ու Օտտո Զայտցին^[4], այնուհետև մեկնել է Հռոմ, ընդունվել Սուրբ Ղուկասի անվան ակադեմիան (Accademia di San Luca), որտեղ աշխատել է Լուիջի Կոչետիի (1802-1884) հետ։ Մասնագիտական կրթությունն ավարտել է Փարիզի գեղարվեստի դպրոցում (École des Beaux-Arts), Ալեքսանդր Կաբանելի ղեկավարությամբ^[5]։ Ընդ որում՝ նաև մասնակցել է փարիզյան սալոններին՝ ցուցադրելով իր աշխատանքներից մի քանիսը։

Վերադառնալով Լեհաստան՝ բնակություն է հաստատել Վարշավայում, որտեղ ապրել ու ստեղծագործել է 1885-1894 թթ.: Ապա մեկնել է Չենստոխով, աշխատանքի անցել Յասնա Գորայի վանքում, միաժամանակ գործի գցել իր սեփական արվեստի դպրոցը^[5]։

Պանտալեոն Շինդլերի «Եվա» կտավը, ներկայացվելով 1889 թվականի Համաշխարհային ցուցահանդեսում, միջազգային ճանաչում ու համբավ է բերել նրան, այնինչ՝ հայրենի Լեհաստանում բուռն բանավեճերի, հակասական կարծիքների ու գնահատականների առիթ է հանդիսացել։ Որոշ քննադատներ այդ գործը համարել են չափից դուրս համարձակ ստեղծագործություն, որտեղ «մարդկության մայրը» դուրս է բերված «բուդուարային կնոջ» պատկերով։ Իսկ Biesiada Literacka (pl) ամսագրի մեկնաբանն այնքան հեռու է գնացել, որ դժգոհել է, թե՝ Եվայի ոտքերը չափազանց փոքր են։

1895 թվականին նկարիչը տևական ճամփորդություն է կատարել Պոդոլիայով ու Ղրիմով։ 1902 թվականին վերադարձել է Վարշավա, որտեղ էլ, երեք տարի անց, կնքել է իր մահկանացուն^[5]։

Ստեղծագործությունների ընտրանի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղջիկը բաղնիքում (Dziewczyna w kąpieli, 1885)
Եվա (Ewa, 1889)
Օդալիսկ (Odaliska)
Դրամա պալատում (Dramat w seraju)
Ցիպրիան Նորվիդի դիմանկարը (portret Norwida, 1882)
Ստրկուհին (Niewolnica, 1887)
Huryska
Օֆելյան հոր շիրմի մոտ (Ofelia na grobie ojca, 1882)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Szyndler (Szendler) Pantaleon Józef | imię r = Janina| nazwisko r = Daranowska-Łukaszewska |imię2 r = Agata | nazwisko2 r = Wójcik| tytuł = Polski Słownik Biograficzny | tom = 50 | strony =317–319 | miejsce = Warszawa – Kraków | rok = 2015 | wydawca = Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności | isbn = 9788363352370
Maria Poprzęcka, Akt polski, Edipresse Polska S.A., 2006, 83-7477-066-X
Jerzy Malinowski - Malarstwo polskie XIX wieku, 2003, isbn = 83-7181-290-6, Warszawa, Wydawnictwo DiG |oclc = 830544495

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցիպրիան Նորվիդի դիմանկարը
Երջանիկ հովվուհին
Սբ. Մարկոսի բազիլիկի ներսը
Ստրկուհին

500 graphics

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://rkd.nl/explore/artists/452573
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
↑ H. Stępień, M. Liczbińska |rozdział = I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych... |tytuł = Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe) |data = 1994 |isbn = 83-903086-1-4 |wydanie = II |miejsce = Kraków |wydawca = Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors |s = 10}}
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Brief biography @ Agra Art.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Dom aukcyjny AGRA ART, notka biograficzna

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պանտալեոն Շինդլեր» հոդվածին։

[_921430d1cf1dce9c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 RKDartists (նիդերլ.)

[_8c29af6fd182b7a3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://rkd.nl/explore/artists/452573

[_2049da1741ef57f1-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)

[4] H. Stępień, M. Liczbińska |rozdział = I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych... |tytuł = Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914 (materiały źródłowe) |data = 1994 |isbn = 83-903086-1-4 |wydanie = II |miejsce = Kraków |wydawca = Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors |s = 10}}

[A-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Brief biography @ Agra Art.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]