Ռաֆալ Հաձևիչ
Ռաֆալ Հաձևիչ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 13, 1803 |
| Ծննդավայր | Լյուբլինի վոևոդություն, Լեհաստան |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 7, 1883 (79 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կելցե, Լեհաստան |
| Քաղաքացիություն | Լեհաստան և .svg){kind=small} Ռուսական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | նկարիչ |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Rafał Hadziewicz Վիքիպահեստում | |
Ռաֆալ Հաձևիչ (լեհ.՝ Rafał Hadziewicz, հոկտեմբերի 13, 1803, Լյուբլինի վոևոդություն, Լեհաստան - սեպտեմբերի 7, 1883, Կելցե, Լեհաստան), հայկական արմատներով լեհ անվանի նկարիչ և մանկավարժ, ով ապրել ու ստեղծագործել է XIX դարում:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաձևիչը նկարչության առաջին դասերն առել է լեհական Շչեբժեշին քաղաքում լեհական ազնվականական Զամոյսկի տոհմի ներկայացուցիչների նախաձեռնությամբ բացված գեղարվեստի դպրոցում, որտեղ սովորել է 1816 թվականից 1822 թվականներին: 1822 թվականին մեկնել է Վարշավա՝ իր արվեստը կատարելագործելու մայրաքաղաքի համալսարանի գեղարվեստի ֆակուլտետում, պրոֆեսոր Անտոնի Բրոդովսկու ղեկավարությամբ[1]: Արժանանալով կրթաթոշակի՝ հնարավորություն է ստացել 1829 թվականից 1833 թվականների միջակայքում կերպարվեստի գաղտնիքների ու նրբությունների մեջ խորամուխ լինելու Դրեզդենում, Փարիզում, Հռոմում:
1834 թվականին բնակություն է հաստատել Կրակովում, որտեղ սրբապատկերներով նկարազարդել է մի շարք ուղղափառ եկեղեցիներ: 1839 թվականին մեկնել է Մոսկվա՝ դասավանդելու տեղի համալսարանի գեղարվեստի ու մաթեմատիկայի ֆակուլտետում: 1844 թվականին վերադարձել է Վարշավա, սկսել է դասավանդել Լեհաստանի մայրաքաղաքի գեղարվեստի դպրոցում: 1871 թվականին Հաձևիչը տեղափոխվել է Կելցե, դասախոսական աշխատանքի անցել տեղի համալսարանում: Կելցեում էլ նա կնքել է իր մահկանացուն: Նրա աճյունը տեղափոխել են Վարշավա և հողին հանձնել Պովանզկովյան գերեզմանատանը:
Հաձևիչը հեղինակել է բազմաթիվ դիմանկարներ, կրոնական թեմաներով նկարներ, սակայն նրան մեծ համբավ են բերել հատկապես պատմական թեմաներով ստեղծած երկերը. ուսումնասիրողները դրանք հաճախ համեմատում են իտալական Վերածննդի վարպետների բարձրարվեստ աշխատանքների հետ:
Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռաֆալ Հաձևիչի ստեղծագործությունները պահվում են Լվովի կերպարվեստի պատկերասրահում, Կելցեի ազգային թանգարանում, մասնավոր հավաքածուներում: Նրա ընտիր գործերից են հետևյալ նկարները.
- Սուրբ Նորբերտ (Portret Świętego Norberta, 1826)
- Անտոնինա Չիշկովսկայի դիմանկարը (Portret Antoniny Czyszkowskiej, 1828)
- Հովհաննես Մկրտիչ (Święty Jan Chrzciciel według Rafaela, 1831)
- Կնոջ դիմանկարը (Portret żony – Anastazji z Głowackich, 1834)
- Սալոմեն՝ Հովհաննես Մկրտչի գլխով (Salome z głową Świętego Jana Chrzciciela, 1835)
- Սուրբ Պրաքսեդա (Święta Prakseda – rycina)
- Սուրբ Վալենտին (Święty Walenty pielęgnujący chorych, 1839)
- Դանթեի «Աստվածային կատակերգության» նկարազարդումներից (Ugolino (1843) – ilustracja do Boskiej komedii Dantego – piekło)
- Գեներալ Հենրիկ Կամենսկու մահը (Śmierć generała Henryka Kamieńskiego pod Ostrołęką)
- Միխալ Վիշնևսկու դիմանկարը (Portret Michała Wiszniewskiego)
- Նկարչի մոր դիմանկարը (Portret matki artysty, 1850)
Հաձևիչը մի շարք օֆորտներ (փորագրանկարներ) է պատրաստել իր հեղինակած նկարների հիման վրա: Դրանցից են՝
- Հուդիթը՝ Հողոփեռնեսի գլխով (Judyta z głową Holofernesa)
- Ծեր հրեան (Stary Żyd)
- Ինքնանկար (Autoportret)
Նկարչի որոշ ստեղծագործություններ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ (1939 – 1945) կորստյան են մատնվել: Դրանց շարքում են՝
- Յուզեֆ Տրուկոլասկցու դիմանկարը (Portret Józefy z Trukolaskich – Ledóchowskiej, 1829)
- Լյուդվիկ Ռոստավեցկին (Ludwik Rostawiecki, 1838)
- Պետրոս Առաքյալը (Święty Piotr, 1855)
- Սուրբ Ավգուստինի վեճը (Dysputa Świętego Augustyna)
- Անտոնի Բրոդովսկու դիմանկարը (Portret Antoniego Brodowskiego)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- J. Derwojed, Hadziewicz Rafał, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 3, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wyd. PAN, s. 6-10 (tu, bogata bibl.).
- J. Puciata-Pawłowska, Rafał Hadziewicz 1803–1886. Życie i twórczość, „Teka Komisji Historii Sztuki”, t. 2, Toruń 1961.
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նկարչի կնոջ դիմանկարը
Նկարչի մոր դիմանկարը
Հերոս գեներալ Հենրիկ Կամենսկու մահը
Անտոնինա Չիշկովսկայի դիմանկարը
Կնոջ դիմանկար
Միխալ Վիշնևսկու դիմանկարը
Ինքնանկար, 1872 թ.
Ստանիսլավ Շվիձինսկու դիմանկարը
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Biblioteka warszawska, Volume 2; Éditeur:A. Krasiński, 1868 - Original provenant de l'Université de Harvard.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||
