Ոսկե աշուն (նկար, Լևիտան)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ոսկե աշուն
ռուս.՝ Золотая осень
տեսակգեղանկար
նկարիչԻսահակ Լևիտան
տարի1895
բարձրություն82
լայնություն126
ժանրբնանկար
նյութՅուղաներկ, կտավ
գտնվում էՏրետյակովյան պատկերասրահ
հավաքածուՏրետյակովյան պատկերասրահ
Ծանոթագրություններ

Ոսկե աշուն (ռուս.՝ Золотая осень), ռուս նկարիչ Իսահակ Լևիտանի (ռուս.՝ Исаак Левитан, 1860-1900) բնանկարը՝ ստեղծված 1895 թվականին։ Ներկայում ցուցադրվում է Տրետյակովյան պատկերասրահում (ինվ.՝ 1490)։ Նկարի չափերը՝ 82 × 126 սմ[1][2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ոսկե աշուն» նկարն ստեղծվել է 1895 թվականի աշնանը, երբ Լևիտանն ապրում էր Տուրչանինովների «Գորկա» դաստակերտում, որ տեղակայված էր Օստրովնո գյուղից մեկուկես կիլոմետր հեռավորության վրա։ Նախկինում Օստրովնո գյուղը գտնվել է Տվերի նահանգի Վիշնեվելեցկի գավառում, իսկ ներկայում ընդգրկված է Տվերի մարզի Ուդոմլյայի շրջանում[3][4]։ Նկարում պատկերված է Սեժա գետը, որ հոսում է Օստրովնոյի մոտով[5][6]։ Այդ վայրը գտնվել է «Գորկա» դաստակերտից մեկուկես կիլոմետր հեռավորության վրա[6]։

«Ոսկե աշուն» նկարը հանրությանն է ներկայացվել Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության (պերեդվիժնիկների) 24-րդ ցուցահանդեսում, որ անցկացվել է 1896-1897 թվականներին Սանկտ Պետերբուրգում և Մոսկվայում, ինչպես նաև 1896 թվականին Նիժնի Նովգորոդում կազմակերպված Համառուսաստանյան արդյունաբերական և գեղարվեստական ցուցահանդեսում։ 1896 թվականին նկարն Իսահակ Լևիտանից գնել է Պավել Տրետյակովը[1]։

Իսահակ Լևիտան, «Ոսկե աշուն», 1896

1896 թվականին Իսահակ Լևիտանը նկարել է «Ոսկե աշուն» խորագիրը կրող ևս մեկ կտավ (ավելի քիչ հայտնի), որը նույնպես ներկայում պահվում է Տրետյակովյան պատկերասրահում (ինվ.՝ 5635)[7][8][9]:

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսահակ Լևիտանը սիրում էր նկարել աշնանային բնանկարներ. նա ունի տարվա այդ եղանակի հետ կապված ավելի քան հարյուր նկար[10]։ Դրանց շարքում «Ոսկե աշուն» կտավն նկարչի ամենահայտնի աշխատանքներից մեկն է։ Նկարում պատկերված է ոչ մեծ առու՝ շրջապատված ծառերով, որ ծածկված են դեղին ու կարմիր տերևներով։ Հեռվում երևում են գյուղական տներ, դաշտ, իսկ դրանցից այն կողմ՝ հորզոնում, աշնանային անտառն է, որ նկարված է դեղին երանգներով։ Նկարի վառ, լավատեսական տրամադրություն հաղորդող գույները բնութագրական չեն Լևիտանի արվեստի համար։ Սովորաբար նա օգտագործում է ավելի մեղմ ու նուրբ երանգներ[10]։

Տրետյակովյան պատկերասրահի առցանց կատալոգում նշվում է[2].

Իր շատ գծերով «Ոսկե աշունը» ներկայացնում է 1890-ականներին տարածված հետաքրքրությունը դեպի ձևի խնդիրները, գեղանկարչության որակի ու ոճի հարցերը։ Այս ստեղծագործությունն իր մեծ բնօրինակային դիտման անմիջականությունն միավորում է նորացված կերպարվեստական լուծման որոնման հետ։ Լիովին ավանդական գեղանկարչական ձևն այստեղ համադրվում է առանձին դետալների ազատ, գրեթե իմպրեսիոնիստական ներկայացման հետ։ Միաժամանակ գույնը չի լուծվում լույսում, ինչպես դասական իմպրեսիոնիզմում է, այլ պահպանում է ինտենսիվությունը, ինչը ներկի՝ պաստոզային էքսպրեսիվ քսված լինելու հետ միասին ուժեղացնում է կտավի էմոցիոնալ արտահայտչությունը։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Каталог ГТГ, т. 4, кн. 1, 2001, էջ 364
  2. 2,0 2,1 «Левитан Исаак Ильич — Золотая осень». Государственная Третьяковская галерея, www.tretyakovgallery.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (HTML) 2016 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.
  3. «Исторические усадьбы России — Усадьбы Тверской области — Усадьба Горка» (HTML). hist-usadba.narod.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.
  4. «Антон Павлович Чехов — Имение Горка». Литературная карта Тверского края, litmap.tvercult.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (HTML) 2012 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.
  5. В. И. Колокольцов. «Отклонение к чеховскому «дому с мезонином»». Из книги «Отклонение. Колокольцовы в Тверской губернии», Санкт-Петербург, 2004. www.vgd.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (DOC) 2012 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.
  6. 6,0 6,1 Д. Л. Подушков. «Антон Чехов и И.И. Левитан в Удомле». Из книги «Знаменитые россияне в истории Удомельского края», Тверь, 2009. www.gumfak.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (HTML) 2012 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.
  7. Каталог ГТГ, т. 4, кн. 1, 2001, էջ 366
  8. А. А. Фёдоров-Давыдов, 1966, էջ 213
  9. В. А. Петров, 2000, էջ 60—61
  10. 10,0 10,1 «Исаак Ильич Левитан — Лучшие картины, пейзажи — Золотая осень, 1895». isaak-levitan.ru. Արխիվացված է օրիգինալից (HTML) 2012 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 29.06.2012-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Государственная Третьяковская галерея — каталог собрания / Я. В. Брук, Л. И. Иовлева. — М.: Красная площадь, 2001. — Т. 4: Живопись второй половины XIX века, книга 1, А—М. — 528 с. — ISBN 5-900743-56-X
  • А. А. Фёдоров-Давыдов Исаак Ильич Левитан. Жизнь и творчество. — М.: Искусство, 1966. — 403 с.
  • В. А. Петров Исаак Левитан. — М.: Белый город, 2000. — ISBN 5-7793-0250-2

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]