Jump to content

Մասոնության արգելումը

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մի շարք պետությունների իշխանություններ վերաբերվում էին մասոնությանը, որպես պոտենցիալ ընդիմադիր ուժի՝ իր գաղտնի բնույթի և միջազգային հարաբերությունների պատճառով։ 1717 թվականին ժամանակակից սպեկուլյատիվ մասոնության հիմնադրումից հետո, մի քանի բողոքական պետություններ սահմանափակել են մասոնական օթյակների գործնեությունը։ Այդպես 1735 թվականին Հոլանդիան արգելեց մասոնական օթյակները, Շվեդիան և Ժնևը՝ 1738 թվականին, Ցյուրիխը՝ 1740, Բեռնը՝ 1745, իսկ կաթոլիկ Իսպանիայում, Պորտուգալիայում և Իտալիայում արգելվել են 1738 թվականից հետո, Բավարիայում՝ 1784 թվականին, Ավստրիայում՝ 1795 թվականին, Բադենում՝ 1813 թվականին, Ռուսաստանում՝ 1822 թվականին[1], իսկ Պակիստանում արգելվել են միայն 1972 թվականին[2]։

Մասոնությունն արգելվել է և հետապնդվել բոլոր կոմունիստական երկրներում, սակայն Կուբայում կարողացել է ոչ միայն պահպանվել, այլև շարունակել և զարգացնել իր գործնեությունը, հիմնականում հեղափոխության մասնակցության և Բատիստայի ռեժիմի տապալման շնորհիվ[3]։

Գիտնական Պոլ Բեսսելը նշեց, որ լեզուն, որն օգտագործվում է ժամանակակից տոտալիտար ռեժիմների կողմից համապատասխանում է նրան, որը օգտագործվում է մասոնականության որոշ ժամանակակից քննադատների կողմից[4]։

Հռոմի պապի էնցիկլիկաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիմենտոս XII

1736 թվականին ֆլորենտիական ինկվիզիցիան հետազոտել է Ֆլորենցիայում գտնվող մասոնական օթյակները[5] և օթյակը դատվել է 1737 թվականի հունիսին Հռոմում։ Օթյակը հիմնադրվել է անգլիացի մասոնների կողմից, սակայն ընդունվել են նաև իտալացիները։

1738 թվականին Կլիմենտոս 12-րդ պապը թողարկեց «In eminenti apostolatus» էնցիկլիկան՝ մասոնության առաջին պապական արգելքն Իտալիայում։

Ավելի ժամանակակից մարտահրավերը, որպես մասոնականության ճնշում գտնվում է «Humanum Genus» էնցիկլիկայում, որտեղ պարունակվում է մասոնականության բնութագիրը, որպես վտանգավոր աղանդ, որի հանդեպ բոլոր եպիսկոպոսներին պահանջվում է լինել ավելի ուշադիր և շփոթմունքների մեջ չընկնել մասոնականության հաշվին։

Մասոնականության ամբողջ 3 դարյա գոյության ընթացքում թողարկվել են մի շարք էնցիկլիկներ, որոնք ուղղված էին մասոնականության դեմ՝ այն սահմանափակելու փորձերով։ Այդպես Լևոն 13-րդը թողարկել է մի քանի էնցիկլիկներ 19-րդ դարի վերջում՝ Իտալիայի Մեծ Արևելքի դեմ պայքարի ժամանակ։

Բենիտո Մուսոլինին 1924 թվականին ստորագրել է հրամանագիր, որի համաձայն յուրաքանչյուր իր ֆաշիստական կուսակցության անդամ, ով մասոն է, պետք է հրաժարվի մասոնականության անդամ լինելուց և դուրս գա դրանից։ 1925 թվականին նա լուծարեց մասոնություննը Իտալիայում, պնդելով, որ դա եղել է քաղաքական կուսակցություն։

Բենիտո Մուսոլինի

Ամենահայտնի ֆաշիստներից մեկը՝ գեներալ Կապելոն, ով եղել է Իտալիայի Մեծ Արևելքի վարպետի տեղակալը, հրաժարվեց մասոնություննից։ Ավելի ուշ նա ձերբակալվել է կեղծ մեղադրանքով և դատապարտվել 30 տարվա ազատազրկման[6]։

Իսլամական աշխարհում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիմենտոս 7-րդ Պապի կողմից մասոնականության դատապարտումից հետո, Սուլթան Մահմուդ առաջինը հետևեց նրա օրինակին և արգելեց բոլոր մասոնական կազմակերպությունները, հավասարեցնելով դրանք Օսմանյան կայսրության և իսլամադավան պետությունների մեջ աթեիզմին։ Մասոնականության ընդդիմությունն ուժեղացավ Ֆրանսիայի Մեծ արևելքի հակակղերական և աթեիստական դիրքերի շնորհիվ[7]։

Ամենաազդեցիկ քոլեջներից մեկը՝ Իսլամական դիվանագիտական քոլեջը, որը մեկնաբանում է շարիաթի նորմերը և իսլամական օրենքը, 1978 թվականի հուլիսի 15-ին եզրակացրել է, որ մասոնություննը համարում է «վտանգավոր» և «ընդհատակյա»։

Մասոնությունն անօրինական է բոլոր արաբական երկրներում, բացի Լիբանանից և Մարոկկոյից[7]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «trosch.org». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  2. http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/the-newspaper/local/masonic-mystique-329(չաշխատող հղում)
  3. William R. Denslow, Harry S. Truman: 10,000 Famous Freemasons from K to Z, Part Two. Kessinger Publishing, ISBN 1-4179-7579-2
  4. Article
  5. Tommaso Crudeli
  6. The Truth Is Stranger Than Fiction', Alphonse Cerza, published by the Masonic Service Association, September 1967
  7. 7,0 7,1 Freemasonry In The Islamic World

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]