Լ’Աքվիլա
(Վերահղված է Լ'Աքվիլաից)
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Լ’Աքվիլա | |||||
| իտալ.՝ L'Aquila | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Իտալիա | ||||
| Համայնք | Լ'Աքվիլա | ||||
| Հիմնադրված է | 13-րդ դար, մայիսի 20, 1254 և 1266 թ. | ||||
| Մակերես | 473,91 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 714±1 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իտալերեն | ||||
| Բնակչություն | ▲70 344 մարդ (օգոստոս 2024)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 0862 | ||||
| Փոստային դասիչ | 67100 | ||||
| Պաշտոնական կայք | comune.laquila.it | ||||
| |||||
Լ’Աքվիլա (նաև՝ Աքվիլա, Լ’Ակվիլա, Ակվիլա իտալ.՝ L'Aquila - արծիվ), քաղաք և կոմունա կենտրոնական Իտալիայում՝ Աբրուցո մարզի Լ'Աքվիլա գավառում[2]։ Իտալական Աբրուցո տարածաշրջանի գլխավոր քաղաքը, Լ'Աքվիլա գավառի վարչական կենտրոնը։ Բնակչության թիվը՝ շուրջ 73,150 մարդ։ Յուրաքանչյուր օր շուրջ 100 հազար մարդ էլ այցելում է Լ’Աքվիլա՝ ուսանելու, աշխատելու, տեսարժան վայրերևը դիտելու, հանգստանալու (մերձակայքում գործում են լեռնադահուկային մի շարք առողջարաններ)։ Քաղաքը կառուցվել է Ատերնո գետի հովտում, բլրի վրա, շրջապատված է Ապենինյան լեռներով։ Քաղաքից հյուսիս-արևելք գտնվում է Ապենինների բարձրագույն գագաթը՝ Գրան-Սասսո լեռը։ Լ'Աքվիլան սահմանակից է Անտրոդոկո, Բարետե, Բարիշանո, Բորգոռոզե, Կանյանո Ամիտերնո, Կամպոտոստո, Կապիտինյանո, Կրոնյալետո, Ֆանո Ադրիանո, Ֆոսա, Իզոլա դել Գրան Սասո դ'Իտալիա, Լուկոլի, Մալիանո դե Մարսի, Օկրե, Պիետրակամելա, Պիցոլի, Ռոկա դի Կամբիո, Ռոկա դի Մեձո, Սանտո Ստեֆանո դի Սեսանիո, Սկոպիտո, Տոռնիմպարտե համայնքներին[3][4][5][6]։
Լ’Աքվիլայի պատմական կենտրոնում, որը շրջանակված է միջնադարյան պարսպով, պահպանվել են նեղլիկ փողոցներ, Վերածննդի և բարոկկո ոճերով կառուցված շինություններ, գեղատեսիլ հրապարակներ։ Քաղաքն ունի համալսարան, ուսանողական ավան, մշակութային բազմաթիվ հաստատություններ, այդ թվում՝ թատրոն, սիմֆոնիկ նվագախումբ, գեղարվեստի ակադեմիա, կոնսերվատորիա։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լ’Աքվիլային բնորոշ է օվկիանոսային կլիման, որը Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ նշագրվում է Cfb):
| Լ’Աքվիլայի օդերևութաբանական կայան 42°22′ հս․ լ. 13°21′ ավ. ե.HGЯOի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 6.4 (43.5) |
8.5 (47.3) |
12.3 (54.1) |
16.3 (61.3) |
20.9 (69.6) |
25.3 (77.5) |
29.0 (84.2) |
29.1 (84.4) |
24.7 (76.5) |
18.4 (65.1) |
12.2 (54) |
7.4 (45.3) |
17.54 (63.57) |
| Միջին օրական °C (°F) | 2.3 (36.1) |
3.8 (38.8) |
7.0 (44.6) |
10.7 (51.3) |
14.9 (58.8) |
18.7 (65.7) |
21.6 (70.9) |
21.6 (70.9) |
18.1 (64.6) |
12.8 (55) |
7.8 (46) |
3.7 (38.7) |
11.92 (53.45) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −1.8 (28.8) |
−1.0 (30.2) |
1.7 (35.1) |
5.0 (41) |
8.8 (47.8) |
12.2 (54) |
14.2 (57.6) |
14.1 (57.4) |
11.4 (52.5) |
7.2 (45) |
3.3 (37.9) |
−0.1 (31.8) |
6.25 (43.26) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 66.1 (2.602) |
64.5 (2.539) |
51.2 (2.016) |
56.6 (2.228) |
51.0 (2.008) |
46.1 (1.815) |
34.7 (1.366) |
37.7 (1.484) |
52.8 (2.079) |
66.3 (2.61) |
91.3 (3.594) |
83.7 (3.295) |
702 (27.636) |
| Ձյան տեղումներ սմ (դյույմ) | 27 (10.6) |
19.8 (7.8) |
7.2 (2.83) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
13.8 (5.43) |
67.8 (26.66) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 8 | 8 | 8 | 9 | 8 | 6 | 5 | 5 | 6 | 8 | 10 | 10 | 91 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 3 | 2.2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.6 | 7.8 |
| աղբյուր: [10] | |||||||||||||
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լիբանան, Բաալբեկ
Իտալիա, Բեռնալդա
Ռումինիա, Բիստրիցա
Իսպանիա, Կուենկա (Իսպանիա)- Իտալիա, Ֆոջա
Չինաստան, Հայնին
Ավստրալիա, Հոբարթ
Գերմանիա, Ռոթվայլ
Արգենտինա, Սան Կառլոս դե Բարիլոչե[11]- Իտալիա, Սանտ Անջելո դ’Ալիֆե[12]
- Իտալիա, Սիենա (քաղաք)[13]
ԱՄՆ, Վաշինգտոն
Կանադա, Յորք, Տորոնտո
Լեհաստան, Զիելոնա Գուրա[14]
Պորտուգալիա, Ֆիգեյրա դա Ֆոշ (2019 թվականից)[15]
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Լ’Աքվիլայի կենտրոնը թռչնաթռիչքի բարձրությունից -
Կենտրոնի փողոցներից մեկը -
Շատրվան -
Santa Maria di Collemaggio եկեղեցին -
Սան Բեռնարդինո եկեղեցին -
Santa Maria del Suffragio եկեղեցին -
San Pietro a Coppito եկեղեցին -
Ամրոցը -
2009 թվականի երկրաշարժի հետևանքներից
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 https://demo.istat.it/app/?a=2024&i=D7B
- ↑ «Bilancio demografico Anno 2016 Gennaio Provincia (search key: L'Aquila)». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2017 հուլիսի 8-ին.
- ↑ citar web|url=http://demo.istat.it/pop2011/index.html%7Ctítulo=Statistiche(չաշխատող հղում) demografiche ISTAT|publicado=Dato istat|acessodata=|língua2=it
- ↑ citar web|url=http://demo.istat.it/bil2010/index.html%7Ctítulo=Popolazione(չաշխատող հղում) residente al 31 dicembre 2010|publicado=Dato istat|acessodata=|língua2=it
- ↑ citar web|url=http://dati.istat.it/Index.aspx%7Ctítulo=Istituto(չաշխատող հղում) Nazionale di Statistica|publicado=Statistiche I.Stat|acessodata=|língua2=it
- ↑ citar web|url=http://dati.istat.it/Index(չաշխատող հղում).aspx|título=[[Istituto(չաշխատող հղում) Nazionale di Statistica]]|autor=|data=|publicado=Statistiche I.Stat|acessodata=|língua2=it
- ↑ Popolazione Residente al 1° Gennaio 2017 — Italian National Institute of Statistics.
- ↑ Popolazione Residente al 1° Gennaio 2018 — Italian National Institute of Statistics.
- ↑ https://demo.istat.it/?l=it
- ↑ «Il clima dell'Aquila». CETEMPS. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Gemellaggi: cooperazione L'Aquila-San Carlo de Bariloche» [Twinning: L'Aquila-San Carlo de Bariloche cooperation]. Consolato Generale d'Italia (իտալերեն). 2014 թ․ ապրիլի 24. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
- ↑ Adele Console (2018 թ․ օգոստոսի 28). «Sant'Angelo D'Alife, il gemellaggio con l'Aquila compie dieci anni: Amministrazione in terra d' Abruzzo» [Sant'Angelo D'Alife, the twinning with L'Aquila turns ten: Administration in the Abruzzo region]. CasertaWeb (իտալերեն). Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
- ↑ «Panathlon, confermato gemellaggio tra L'Aquila e Siena» [Panathlon, confirmed twinning between L'Aquila and Siena]. IlCapoluogo.it (իտալերեն). 2014 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
- ↑ «Venti anni di gemellaggio con Zielona Gora: due giorni di incontri e iniziative» [Twenty years of twinning with Zielona Gora: two days of meetings and initiatives]. Città Dell'Aquila (իտալերեն). 2017 թ․ մարտի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 17-ին.
- ↑ Figueira da Foz e município italiano de L'Aquila geminados contra alterações climáticas - „Figueira da Foz und Stadtverwaltung von L'Aquila gehen Partnerschaft gegen Klimawandel ein“, Artikel der portugiesischen Zeitung Diário de Notícias vom 13. Juni 2019, abgerufen am 26. August 2019
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Roger Willemsen: Die Abruzzen. Das Bergland im Herzen Italiens. Kunst, Kultur und Geschichte. DuMont, Köln 1990, ISBN 3-7701-2256-9, S. 154.
- Poland, Chris; Razzano, Holly; Scott, Andrew; Hernandez, Ricardo (2009). «L'Aquila, Italy: The Next Lesson». Civil Engineering. 79 (11): 46–53. doi:10.1061/ciegag.0000254. ISSN 0885-7024.
- Bindi, V. (1889). Monumenti storici ed artistici degli Abruzzi. Naples. էջ 771 seq.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Պաշտոնական կայք (իտալերեն)
- Gran Sasso Պատկերներ, նորություններ (իտալերեն)
- Իսպանական բերդը
- 99 ցայտաղբյուրներով շատրվանը
- 2009 թվականի երկրաշարժից 9 տարի անց (2018 թ. լուսանկարներ)
- In the Land of Bears and Castles, The Financial Times, June 29, 2007
- Città dell'AQUILA, Internetpräsenz der Stadt L’Aquila
- Website Արխիվացված 2022-04-19 Wayback Machine des Staatsarchivs L’Aquila, des Hauptarchivs der Provinz (իտալ. և անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լ’Աքվիլա» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
