Թոմաշ Մասարիկ
Թոմաշ Գարիգ Մասարիկ (չեխ.՝ Tomáš Garrigue Masaryk, մարտի 7, 1850[1][2][3][…], Հոդոնին, Margraviate of Moravia, Ավստրիական կայսրություն[4][5] - սեպտեմբերի 14, 1937[4][1][2][…], Lány, Չեխոսլովակիա[6]), չեխոսլովակյան քաղաքական գործիչ, փիլիսոփա։ 1882-1914 թթ.-ին՝ Պրահայի համալսարանի փիլիսոփայության պրոֆեսոր։
«Ռեալիստների», որոնք ձգտում էին Չեխիայի ինքնավարությանը Ավստրո-Հունգարիայի կազմում, լիբերալ-քաղաքական խմբի հիմնադիրներից (1889)։ 1914-1918 թվականների Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրեին ավստրիական ռեակցիայի, հակասեմականության դեմ և այլ ելույթներով ձեռք է բերել ժողովրդականություն, քանիցս ընտրվել է ավստրիական պառլամենտի պատգամավոր։ 1887, 1889, 1910 թվականներին այցելել է Ռուսաստան, հանդիպել Լև Տոլստոյի հետ։ 1913 թվականին հրատարակել է «Ռուսաստանը և Եվրոպան» գիրքը (հ. 1-2)։ 1914 թվականից վտարանդվել է։ 1917-1918 թվականներին եղել է Ռուսաստանում, խրախուսել է ժամանակավոր կառավարության քաղաքականությունը։ Դեմ է արտահայտվել Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը դիմավորել է թշնամաբար։
1918 թվականին եղել է Չեխոսլովակյան կորպուսի հակախորհրդային, ազատագրական ապստամբության կազմակերպիչներից։ 1918 թվականին վերադարձել է Պրահա, ընտրվել է Չեխոսլովակիայի Հանրապետության նախագահ։
Որպես փիլիսոփա հետևել է անգլիական և ֆրանսիական պոզիտիվիստներին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Internet Philosophy Ontology project
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Масарик Томаш Гарриг // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974. — Т. 15 : Ломбард — Мезитол. — С. 436.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Czech National Authority Database
- ↑ Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T., Beláňová A. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. století (չեխերեն) — Kalich, 2019. — P. 230. — 466 p. — ISBN 978-80-7017-261-2
- ↑ 8,0 8,1 Nešpor Z., Vojtíšek Z., Klementová T., Beláňová A. Malý slovník českých nekatolických náboženských osobností 20. a 21. století (չեխերեն) — Kalich, 2019. — P. 231. — 466 p. — ISBN 978-80-7017-261-2
- ↑ marriage registry
- ↑ ČT24 — 2017.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 ծնունդների գրանցամատյան
- ↑ Čestná občanství a Ceny města Třebíče: Třebíč
- ↑ Ordens Honoríficas Portuguesas
- ↑ https://www.brno.cz/obcan/vyznamne-osoby-a-vyroci/cestni-obcane-mesta-brna-1918-1989/
- ↑ Pamětní kniha II — P. 349.
- ↑ Seznam čestných občanů města: Moravské Budějovice
- ↑ https://www.novemestonm.cz/obcan/mesto/oceneni-obcane
- ↑ Sto let evangelické teologické fakulty v Praze (չեխերեն) / J. Roskovec, O. Halama — Praha: Evangelická teologická fakulta Univerzity Karlovy, 2019. — P. 244. — ISBN 978-80-270-6975-0
- ↑ http://www.nmnm.eu/masaryk-tomas-garrigue.html
- ↑ Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 497. — ISBN 978-951-37-7005-1
- ↑ Notable Names Database — 2002.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 266)։ 
|
| ||||||||||||||||
- Մարտի 7 ծնունդներ
- 1850 ծնունդներ
- Սեպտեմբերի 14 մահեր
- 1937 մահեր
- Վիեննայի համալսարանի շրջանավարտներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Չեխիայի քաղաքական գործիչներ
- Չեխ փիլիսոփաներ
- Անկախության ակտիվիստներ
- Չեխ հումանիստներ
- Չեխ հակակոմունիստներ
- Չեխ ակադեմիկոսներ
- Չեխ պետական գործիչներ
- Չեխ մանկավարժներ
- Չեխ լրագրողներ
- Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտորներ
- Բրիտանական ակադեմիայի թղթակից-անդամներ