Գնդեվազի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Վայոց ձորի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Վայոց ձորի մարզի Գնդեվազ գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 72 հուշարձան (15 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց «Բերդի գլուխ» | մ.թ.ա. 3 հզ - մջնդ | հս-ամ մասում | — | Հ | գյուղի եզրին, Արփայի կիրճին նայող բարձր հրվանդանին | բեռնել պատկեր
| |
Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | ամրոցից 200-300 մ հս-աե, Սբ. Խաչ մատուռից հս պահպանվել է 3 կղզյակներով | բեռնել պատկեր
| ||
Գերեզմանոց | 13-17 դդ. | կնտ | — | Տ | Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց 250 մ աե | բեռնել պատկեր
| |
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Դավթի | 14 դ. | — | Հ | կանգնեցված պատվանդանին | բեռնել պատկեր
| ||
Գերեզմանոց | 19-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | Ջերմուկ տանող ավտոխճուղու ձախ կողմում | բեռնել պատկեր
| |
Գյուղատեղի «Մամարզա» | 13-19 դդ. | 5 կմ հվ-աե | — | Տ | բեռնել պատկեր
| ||
Գյուղատեղի «Արծաթավան» («Գյումաշխանե») | 9-14 դդ., 19-20 դդ. | 4 կմ հվ-աե | — | Տ | տարածվում է 2 բլրալանջերին | բեռնել պատկեր
| |
Գերեզմանոց | 9-14 դդ. | — | Տ | գյուղատեղիի աե եզրին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերին կեսը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | խրված հողի մեջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | խրված հողի մեջ, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Թավրեզի | 12-13 դդ. | — | Հ | ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Գոհարի և Բեկի | 1309 թ. | — | Հ | ընկած գետնին պատվիրատու՝ Գրիգոր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Վիրապշատի | 1320 թ. | — | Հ | կանգնեցված պատվանդանին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1446 թ. | — | Հ | ընկած գետնին, ձախ եզրը ջարդոտված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Ուսաթի, Թաղումի, Էլիճանի | 16-17-րդ դդ. | — | ագուցված թիվ 2 հանքամիջանցքին | բեռնել պատկեր
| |||
Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 2,5 կմ հվ | — | Հ | Վայք - Գնդեվազ ավտոխճուղու ոլորանի շրջակայքում պահպանվել է 3 կղզյակներով | բեռնել պատկեր
| |
Եկեղեցի | 17-18 դդ. | ամ մասում | — | Տ | Սբ. Աստվածածին տանող գյուղամիջյան ճանապարհի ձախ կողմում, ավերակ | բեռնել պատկեր
| |
Ձիթհան | 19 դ. | — | Տ | կցվել է եկեղեցու ամ պատին | բեռնել պատկեր
| ||
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին | 1686 թ. | հս-ամ մասում | — | Տ | «Բերդի գլուխ» ամրոցից 150 մ աե պատվիրատու՝ Պետրոս վարդապետ | ![]()
| |
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած հվ պատին, եզրերը ջարդոտված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Երազիկ Հակոբյանի տան մոտ, կանգնեցված | բեռնել պատկեր
| |
Խաչքար | 11 դ. | գ. մ. | — | Հ | խանութի մոտ, կանգնեցված | բեռնել պատկեր
| |
Խաչքար Կարապետ երեցի | 1322 թ. | գ. մ. | — | Հ | խանութի մոտ, կանգնեցված | բեռնել պատկեր
| |
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | 1960 թ. | գ. մ. | — | Տ | բեռնել պատկեր
| ||
Ձիթհան | 18-19 դդ. | գ. մ. | — | Տ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | կանգնեցված, քիվը ջարդոտված | բեռնել պատկեր
| ||
Մատուռ Սբ. Խաչ | 14-15 դդ., 20 դ. | հս մասում | — | Տ | հս եզրին, բարձունքին | բեռնել պատկեր
| |
Վանական համալիր «Գնդեվանք» | 10-17 դդ. | 1 կմ ամ | 39°45′32″ հս․. լ. 45°36′38″ ավ. ե.HGЯO | Հ | Արփա գետի կիրճում, գետի ձախ ափին, Վայք - Ջերմուկ հին ճանապարհի աջ կողմում |
| |
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին | 936 թ. | — | Հ | պատվիրատու՝ իշխանուհի Սոփի վրկնգ.՝ 1309 թ., 1691 թ., 1965-1970 թթ. |
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ մուտքից ձախ, վերին և ստորին ձախ անկյունները կոտրված | ![]()
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1035 թ. | — | Հ | խորանում |
| ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | հենած ամ պատին, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Ներսեսի | 16 դ. | — | Հ | ներսում, հվ խորշի մեջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1573 թ. | — | Հ | ագուցված ամ մուտքից վեր, կազմող՝ Ղարտաշ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1573 թ. | — | Հ | ագուցված ամ մուտքից վեր կազմող՝ Ղարտաշ | բեռնել պատկեր
| ||
Գավիթ | 999 թ. | — | Հ | պատվիրատու՝ Քրիստափոր վանահայր վրկնգ.՝ 1309 թ., 1691 թ., 1965-1970 թթ. | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ներսում, խորշի մեջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած ամ պատին, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | հենած հվ պատին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | հենած հվ պատին, ստորին աջ անկյունը կոտրված արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, մուտքից աջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար` Ավագի, ծնողաց և Խոցադեղի | 1437 թ. | — | Հ | հենած հվ պատին, երկատված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1551 թ. | — | Հ | գավթի ներսում | բեռնել պատկեր
| ||
Սեղանատուն | 1691 թ. | — | Հ | կից վանքի հվ պարսպին պատվիրատու՝ Պետրոս վարդապետ | բեռնել պատկեր
| ||
Տնտեսական շինություններ | 17 դ. | — | Հ | կից վանքի հվ և ամ պարիսպներին |
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված պատին, արտաքուստ, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Ուբախի | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Թավրիզի | 16 դ. | — | Հ | ագուցված աե պատին, ներքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Մեսրոպի | 1573 թ. | — | Հ | ագուցված պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1573 թ. | — | Հ | ագուցված հս պատին, արտաքուստ պատվիրատու՝ Մալի | բեռնել պատկեր
| ||
Պարիսպ | 1691 թ. | — | Հ | պատվիրատու՝ Պետրոս վարդապետ |
| ||
Խաչքար | 9 դ. | — | Հ | բակում, կանգնեցված գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | բակում, եկեղեցուց ամ, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած եկեղեցու հվ պատին, արտաքուստ, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Սարգս և Գրիգոր քահանաների | 10 դ. | — | Հ | հենած եկեղեցու հվ պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար հայր Սուփանի | 937 թ. | — | Հ | բակում, եռատված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Փաշի | 10-11 դդ. | — | Հ | բակում, եկեղեցուց աե, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բակում, եկեղեցուց 20 մ աե, ընկած գետնին, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | բակում, հենած եկեղեցու հվ պատին, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | բակում, հենած եկեղեցու ամ պատին, մուտքից աջ, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1551 թ. | — | Հ | բակում, եկեղեցու ամ պատի մոտ, մուտքից ձախ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Խանի | 1611 թթ. | — | Հ | բակում, կանգնեցված գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Տապանաքար | 15-16 դդ. | — | Հ | բակի ամ կողմում |
| ||
Տապանաքար | 1567 թ. | — | Հ | բակում, գավթի հվ ճակատի հանդիպակաց հատվածում | բեռնել պատկեր
|
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|