Արտաբույնքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Վայոց ձորի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Վայոց ձորի մարզի Արտաբույնք գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 89 հուշարձան (9 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց Սմբատաբերդ | 10-14 դդ. | 750 մ հվ-աե | — | Հ | ![]()
| ||
Գերեզմանոց | 13-14 դդ. | — | Հ | Սմբատաբերդ տանող ճանապարհին | բեռնել պատկեր
| ||
Բնակելի տուն | 19 դ. վրջ | գ. մ. | — | Հ | Արփենիկ Շահգալդյանի | բեռնել պատկեր
| |
Գերեզմանոց | 9-20 դդ. | գ. մ. | — | Տ | թեք սարալանջին, դեպի «Չըռի ժամատուն» տանող ճանապարհին, գերեզմանոցի Խաչքարերից և տապանաքարերից օգտագործված են տարածքում 1975 թ. տեղացիների կողմից կառուցված Սբ. Աստվածածին եկեղեցու շինարարության համար | բեռնել պատկեր
| |
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցու աե պատին, մուտքից ձախ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ագուցված եկեղեցու աե պատին, ներքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1054 թ. | — | Հ | գլխիվայր ագուցված եկեղեռցու հս պատին, ներքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, ստորին աջ անկյունը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված գյուղամիջյան Սբ. Աստվածածին եկեղեցու աե պատին,ներքուստ, վերնամասը չի պահպանվել, արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1289 թ. | — | Հ | ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1305 թ. | — | Հ | եկեղեցուց հս-աե, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Խաչքար | 17 դ. | — | Հ | եկեղեցուց ամ, ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Գերեզմանոց | 10-13 դդ. | հվ-ամ մասում | — | Տ | գյուղի հվ-ամ եզրին, գործող գերեզմանոցի հվ մասում | բեռնել պատկեր
| |
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Մատուռ | 19 դ. | — | Տ | բեռնել պատկեր
| |||
Եկեղեցի | 11-12 դդ. | 2 կմ հս | — | Տ | բարձր սարահարթի վրա | բեռնել պատկեր
| |
Գերեզմանոց | 11-13 դդ. | — | Տ | եկեղեցու շուրջը | բեռնել պատկեր
| ||
Հուշարձան Ավարայրի ճակատամարտում և Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | 1977 թ. | գ. մ. | — | Տ | քանդ.՝ Վ. Եղյան | բեռնել պատկեր
| |
Մատուռ | վրկնգ.՝ 20-րդ դ. | աե մասում | — | Տ | աե եզրին, ջրաղացներ տանող կամրջից 150 մ աե, այգիների մեջ | բեռնել պատկեր
| |
Մատուռ «Չըռի ժամատուն» | 14 դ. | 1 կմ ամ | — | Հ | «Չըռի» ձորում, սարալանջին | բեռնել պատկեր
| |
Վանական համալիր Ցաղաց քար (Ցախաց քար, Ղոշավանք) | 9-14 դդ. | 6 կմ հս-աե | — | Հ |
| ||
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին | 10 դ. | — | Հ | համալիրի ամ-յան կառույցների խմբում, գմբեթավոր եկեղեցի |
| ||
Եկեղեցի Սբ. Առաքելոց | 13 դ. սկզբ | — | Հ | Սբ. Աստվածածին եկեղեցու աե կողմում | բեռնել պատկեր
| ||
Տապանաքար Խաթու Մղլիքի | 1345 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Եկեղեցի Սբ. Նշան (տապանատուն) | 1041 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հս-աե, երկհարկ պատվիրատու՝ վանքի առաջնորդ Վարդիկ | բեռնել պատկեր
| ||
Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես | 989 թ. | — | Հ | համալիրի ամ-յան կառույցների հվ-ամ մասում |
| ||
Գավիթ | 13 դ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Խաչքար Սիրաշահի | 1244 թ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Փաշաբեկի | 1456 թ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Ծատուրի | 1460 թ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Մեհրիկի | 1464 թ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Վասակի | 1479 թ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Թամաքհի | 15 դ. | — | Հ |
| |||
Խաչքար Ստեփանոսի | 1555 թ. | — | Հ | ![]()
| |||
Տապանաքար Լիպարիտի | 1281 թ. | — | Հ | 1.8&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Էսուկանի | 1301 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Բարսեղ քահանայի | 1433 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Դետի | 1446 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Խոշիշի | 1460 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Գոնցայի | 1467 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Թումայի | 1473 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Խաչատուր քահանայի | 1496 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Տապանաքար Գրիգոր եպիսկոպոսի | 1510 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Խաչքար Սմպատի | 1219 թ. | — | Հ | եկեղեցու սյունասրահում | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Թանկողիլի | 1499 թ. | — | Հ | եկեղեցու սյունասրահում | բեռնել պատկեր
| ||
Եկեղեցի Սբ. Կարապետ | 1041 թ. | — | Հ | համալիրի աե-յան կառույցների հս մասում, պատվիրատու՝ վանքի առաջնորդ Վարդիկ | բեռնել պատկեր
| ||
Մատուռ (մատուռ-եկեղեցի) | 13 դ. | — | Հ | կառուցված համալիրի դարպասի վրա | բեռնել պատկեր
| ||
Բնակելի և տնտեսական շինություններ | 13-14 դդ. | — | Հ | համալիրի ամ կառույցների խմբում | բեռնել պատկեր
| ||
Պարիսպ | 10-11 դդ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Գերեզմանոց | 10-14 դդ. | — | Հ | համալիրի աե մասում | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 977 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ-աե եզրերը ջարդոտված |
| ||
Խաչքար | 983 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ աե, ընկած գետնին, արձանագրությունն՝ եղծված | ![]()
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | գմբեթավոր եկեղեցուց 50 մ հվ, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, ընկած գետնին, երկատված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 30 մ հվ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Սարգսի | 1023 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 50 մ հվ, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Թեոդորոսի | 1040 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ հվ, ընկած գետնին | ![]()
| ||
Խաչքար | 1041 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ ճակատին, կրկնակի կամարով ձևավորված խորշի 2 կողմերում | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1041 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ ճակատին, կրկնակի կամարով ձևավորված խորշի 2 կողմերում | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 25 մ հվ, եղծված արձանագրությամբ |
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 200 մ հվ, հենած քարաբեկորներին, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 10 մ հվ, պատվանդանին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 10 մ հվ, պատվանդանին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված Սբ. Կարապետ եկեղեցու հս պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթում, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 50 մ հվ, հենած քարաբեկորներին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Գրիգոր քահանայի | 1151 թ. | — | Հ | կանգնեցված Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթի ամ պատի տակ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | ագուցված Սբ. Կարապետ եկեղեցու հս պատին, արտաքուստ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | կանգնեցված ցածրիկ պատվանդանին |
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 25 մ հվ, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, ընկած գետնին, խիստ հողմահարված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Սարգսի | 12-13 դդ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Բարդուղիմեոսի | 1211 թ. | — | Հ | բեռնել պատկեր
| |||
Խաչքար | 1215 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթում, կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Վասակի | 1220 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1273 թ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ պատի տակ, մուտքից աջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 1274 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 2 մ հվ, պատվանդանին, երկատված, վերին մասն ընկած պատվանդանի կողքին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Թաթեոսի | 1275 թ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | գմբեթավոր եկեղեցուց 10 մ հս-աե, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 2 մ հվ-ամ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, թեքությամբ խրված հողի մեջ, ստորին մասը կոտրված | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած իր պատվանդանի մոտ, պատվանդանն արձանագիր | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 300 մ հվ, խրված հողի մեջ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 14 դ. | — | Հ | գմբեթավոր եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, ընկած գետնին | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Մարիամի | 1464 թ. | — | Հ | միջանցք - դարպասի մոտ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար Մանուշակի | 1559 թ. | — | Հ | միջանցք - դարպասի մոտ | բեռնել պատկեր
| ||
Խաչքար | 16-17 դդ. | — | Հ | Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ ամ, օժանդակ շինության ներսում | բեռնել պատկեր
|
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|