Արտաբույնքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Վայոց ձորի մարզ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Այս հոդվածը ներկայացնում է Վայոց ձորի մարզի Արտաբույնք գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 89 հուշարձան (9 միավոր)։


հուշարձան կառուցված վայր, հասցե կոորդ համարանիշ նշան. հավելյալ նշումներ պատկեր
Ամրոց Սմբատաբերդ 10-14 դդ. 750 մ հվ-աե 11.10/1 Հ ՍՄԲԱՏԱԲԵՐԴ 13.jpg բեռնել պատկեր

Գերեզմանոց 13-14 դդ. 11.10/1.1 Հ Սմբատաբերդ տանող ճանապարհին բեռնել պատկեր

Բնակելի տուն 19 դ. վրջ գ. մ. 11.10/2 Հ Արփենիկ Շահգալդյանի բեռնել պատկեր

Գերեզմանոց 9-20 դդ. գ. մ. 11.10/3 Տ թեք սարալանջին, դեպի «Չըռի ժամատուն» տանող ճանապարհին, գերեզմանոցի Խաչքարերից և տապանաքարերից օգտագործված են տարածքում 1975 թ. տեղացիների կողմից կառուցված Սբ. Աստվածածին եկեղեցու շինարարության համար բեռնել պատկեր

Խաչքար 9-10 դդ. 11.10/3.1 Հ ագուցված եկեղեցու աե պատին, մուտքից ձախ բեռնել պատկեր

Խաչքար 9-10 դդ. 11.10/3.2 Հ ագուցված եկեղեցու աե պատին, ներքուստ բեռնել պատկեր

Խաչքար 1054 թ. 11.10/3.3 Հ գլխիվայր ագուցված եկեղեռցու հս պատին, ներքուստ բեռնել պատկեր

Խաչքար 11 դ. 11.10/3.4 Հ ընկած գետնին, ստորին աջ անկյունը կոտրված բեռնել պատկեր

Խաչքար 11-12 դդ. 11.10/3.5 Հ ագուցված գյուղամիջյան Սբ. Աստվածածին եկեղեցու աե պատին,ներքուստ, վերնամասը չի պահպանվել, արձանագիր բեռնել պատկեր

Խաչքար 1289 թ. 11.10/3.6 Հ ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 1305 թ. 11.10/3.7 Հ եկեղեցուց հս-աե, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 16 դ. 11.10/3.8 Հ բեռնել պատկեր

Խաչքար 17 դ. 11.10/3.9 Հ եկեղեցուց ամ, ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել բեռնել պատկեր

Գերեզմանոց 10-13 դդ. հվ-ամ մասում 11.10/4 Տ գյուղի հվ-ամ եզրին, գործող գերեզմանոցի հվ մասում բեռնել պատկեր

Խաչքար 10-11 դդ. 11.10/4.1 Հ կանգնեցված գետնին բեռնել պատկեր

Մատուռ 19 դ. 11.10/4.2 Տ բեռնել պատկեր

Եկեղեցի 11-12 դդ. 2 կմ հս 11.10/5 Տ բարձր սարահարթի վրա բեռնել պատկեր

Գերեզմանոց 11-13 դդ. 11.10/5.1 Տ եկեղեցու շուրջը բեռնել պատկեր

Հուշարձան Ավարայրի ճակատամարտում և Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին 1977 թ. գ. մ. 11.10/6 Տ քանդ.՝ Վ. Եղյան բեռնել պատկեր

Մատուռ վրկնգ.՝ 20-րդ դ. աե մասում 11.10/7 Տ աե եզրին, ջրաղացներ տանող կամրջից 150 մ աե, այգիների մեջ բեռնել պատկեր

Մատուռ «Չըռի ժամատուն» 14 դ. 1 կմ ամ 11.10/8 Հ «Չըռի» ձորում, սարալանջին բեռնել պատկեր

Վանական համալիր Ցաղաց քար (Ցախաց քար, Ղոշավանք) 9-14 դդ. 6 կմ հս-աե 11.10/9 Հ Tsakhats Kar 41.JPG բեռնել պատկեր

Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 10 դ. 11.10/9.1 Հ համալիրի ամ-յան կառույցների խմբում, գմբեթավոր եկեղեցի Tsakhats Kar 42.JPG բեռնել պատկեր

Եկեղեցի Սբ. Առաքելոց 13 դ. սկզբ 11.10/9.2 Հ Սբ. Աստվածածին եկեղեցու աե կողմում բեռնել պատկեր

Տապանաքար Խաթու Մղլիքի 1345 թ. 11.10/9.2.1 Հ բեռնել պատկեր

Եկեղեցի Սբ. Նշան (տապանատուն) 1041 թ. 11.10/9.3 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հս-աե, երկհարկ պատվիրատու՝ վանքի առաջնորդ Վարդիկ բեռնել պատկեր

Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես 989 թ. 11.10/9.4 Հ համալիրի ամ-յան կառույցների հվ-ամ մասում Tsakhats Kar 32.JPG բեռնել պատկեր

Գավիթ 13 դ. 11.10/9.4.1 Հ բեռնել պատկեր

Խաչքար Սիրաշահի 1244 թ. 11.10/9.4.1.1 Հ Tsakhats Kar 27.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Փաշաբեկի 1456 թ. 11.10/9.4.1.2 Հ Tsakhats Kar 28.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Ծատուրի 1460 թ. 11.10/9.4.1.3 Հ Tsakhats Kar 24.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Մեհրիկի 1464 թ. 11.10/9.4.1.4 Հ Խաչքար Ցախաց Քար10.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Վասակի 1479 թ. 11.10/9.4.1.5 Հ Tsakhats Kar 32.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Թամաքհի 15 դ. 11.10/9.4.1.6 Հ Խաչքար Ցախաց Քար2.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար Ստեփանոսի 1555 թ. 11.10/9.4.1.7 Հ ՑԱՂԱՑ ՔԱՐ 13.jpg բեռնել պատկեր

Տապանաքար Լիպարիտի 1281 թ. 11.10/9.4. 1.8 Հ 1.8&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= բեռնել պատկեր

Տապանաքար Էսուկանի 1301 թ. 11.10/9.4.1.9 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Բարսեղ քահանայի 1433 թ. 11.10/9.4.1.10 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Դետի 1446 թ. 11.10/9.4.1.11 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Խոշիշի 1460 թ. 11.10/9.4.1.12 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Գոնցայի 1467 թ. 11.10/9.4.1.13 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Թումայի 1473 թ. 11.10/9.4.1.14 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Խաչատուր քահանայի 1496 թ. 11.10/9.4.1.15 Հ բեռնել պատկեր

Տապանաքար Գրիգոր եպիսկոպոսի 1510 թ. 11.10/9.4.1.16 Հ բեռնել պատկեր

Խաչքար Սմպատի 1219 թ. 11.10/9.4.2 Հ եկեղեցու սյունասրահում բեռնել պատկեր

Խաչքար Թանկողիլի 1499 թ. 11.10/9.4.3 Հ եկեղեցու սյունասրահում բեռնել պատկեր

Եկեղեցի Սբ. Կարապետ 1041 թ. 11.10/9.5 Հ համալիրի աե-յան կառույցների հս մասում, պատվիրատու՝ վանքի առաջնորդ Վարդիկ բեռնել պատկեր

Մատուռ (մատուռ-եկեղեցի) 13 դ. 11.10/9.6 Հ կառուցված համալիրի դարպասի վրա բեռնել պատկեր

Բնակելի և տնտեսական շինություններ 13-14 դդ. 11.10/9.7 Հ համալիրի ամ կառույցների խմբում բեռնել պատկեր

Պարիսպ 10-11 դդ. 11.10/9.8 Հ բեռնել պատկեր

Գերեզմանոց 10-14 դդ. 11.10/9.9 Հ համալիրի աե մասում բեռնել պատկեր

Խաչքար 977 թ. 11.10/9.9.1 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ-աե եզրերը ջարդոտված Խաչքար Ցախաց Քար14.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար 983 թ. 11.10/9.9.2 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ աե, ընկած գետնին, արձանագրությունն՝ եղծված ՑԱՂԱՑ ՔԱՐ 16.jpg բեռնել պատկեր

Խաչքար 10 դ. 11.10/9.9.3 Հ գմբեթավոր եկեղեցուց 50 մ հվ, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 10 դ. 11.10/9.9.4 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, ընկած գետնին, երկատված բեռնել պատկեր

Խաչքար 10-11 դդ. 11.10/9.9.5 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 30 մ հվ բեռնել պատկեր

Խաչքար Սարգսի 1023 թ. 11.10/9.9.6 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 50 մ հվ, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար Թեոդորոսի 1040 թ. 11.10/9.9.7 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ հվ, ընկած գետնին ՑԱՂԱՑ ՔԱՐ 16.jpg բեռնել պատկեր

Խաչքար 1041 թ. 11.10/9.9.8 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ ճակատին, կրկնակի կամարով ձևավորված խորշի 2 կողմերում բեռնել պատկեր

Խաչքար 1041 թ. 11.10/9.9.9 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ ճակատին, կրկնակի կամարով ձևավորված խորշի 2 կողմերում բեռնել պատկեր

Խաչքար 11 դ. 11.10/9.9.10 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 25 մ հվ, եղծված արձանագրությամբ Խաչքար Ցախաց Քար8.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար 11 դ. 11.10/9.9.11 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 200 մ հվ, հենած քարաբեկորներին, վերնամասը չի պահպանվել բեռնել պատկեր

Խաչքար 11 դ. 11.10/9.9.12 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 10 մ հվ, պատվանդանին, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը բեռնել պատկեր

Խաչքար 11 դ. 11.10/9.9.13 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 10 մ հվ, պատվանդանին, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը բեռնել պատկեր

Խաչքար 11-12 դդ. 11.10/9.9.14 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 11-12 դդ. 11.10/9.9.15 Հ ագուցված Սբ. Կարապետ եկեղեցու հս պատին, արտաքուստ բեռնել պատկեր

Խաչքար 11-12 դդ. 11.10/9.9.16 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթում, ստորին մասը կոտրված բեռնել պատկեր

Խաչքար 11-12 դդ. 11.10/9.9.17 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 50 մ հվ, հենած քարաբեկորներին բեռնել պատկեր

Խաչքար Գրիգոր քահանայի 1151 թ. 11.10/9.9.18 Հ կանգնեցված Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթի ամ պատի տակ բեռնել պատկեր

Խաչքար 12 դ. 11.10/9.9.19 Հ ագուցված Սբ. Կարապետ եկեղեցու հս պատին, արտաքուստ բեռնել պատկեր

Խաչքար 12 դ. 11.10/9.9.20 Հ կանգնեցված ցածրիկ պատվանդանին Խաչքար Ցախաց Քար6.JPG բեռնել պատկեր

Խաչքար 12 դ. 11.10/9.9.21 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 25 մ հվ, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 12 դ. 11.10/9.9.22 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, ընկած գետնին, խիստ հողմահարված բեռնել պատկեր

Խաչքար Սարգսի 12-13 դդ. 11.10/9.9.23 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած գետնին, վերնամասը չի պահպանվել բեռնել պատկեր

Խաչքար Բարդուղիմեոսի 1211 թ. 11.10/9.9.24 Հ բեռնել պատկեր

Խաչքար 1215 թ. 11.10/9.9.25 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գավթում, կոտրված բեռնել պատկեր

Խաչքար Վասակի 1220 թ. 11.10/9.9.26 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ բեռնել պատկեր

Խաչքար 1273 թ. 11.10/9.9.27 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ամ պատի տակ, մուտքից աջ բեռնել պատկեր

Խաչքար 1274 թ. 11.10/9.9.28 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 2 մ հվ, պատվանդանին, երկատված, վերին մասն ընկած պատվանդանի կողքին բեռնել պատկեր

Խաչքար Թաթեոսի 1275 թ. 11.10/9.9.29 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ բեռնել պատկեր

Խաչքար 13 դ. 11.10/9.9.30 Հ գմբեթավոր եկեղեցուց 10 մ հս-աե, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար 13 դ. 11.10/9.9.31 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց 2 մ հվ-ամ բեռնել պատկեր

Խաչքար 13 դ. 11.10/9.9.32 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 15 մ աե, թեքությամբ խրված հողի մեջ, ստորին մասը կոտրված բեռնել պատկեր

Խաչքար 13 դ. 11.10/9.9.33 Հ Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ, ընկած իր պատվանդանի մոտ, պատվանդանն արձանագիր բեռնել պատկեր

Խաչքար 13-14 դդ. 11.10/9.9.34 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 300 մ հվ, խրված հողի մեջ բեռնել պատկեր

Խաչքար 14 դ. 11.10/9.9.35 Հ գմբեթավոր եկեղեցուց 10 մ հվ-աե, ընկած գետնին բեռնել պատկեր

Խաչքար Մարիամի 1464 թ. 11.10/9.9.36 Հ միջանցք - դարպասի մոտ բեռնել պատկեր

Խաչքար Մանուշակի 1559 թ. 11.10/9.9.37 Հ միջանցք - դարպասի մոտ բեռնել պատկեր

Խաչքար 16-17 դդ. 11.10/9.9.38 Հ Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 10 մ ամ, օժանդակ շինության ներսում բեռնել պատկեր

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]