Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը (նկար)
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ռեմբրանդտ վան Ռեյն[1] |
| տարի | 1660 |
| բարձրություն | 73 սանտիմետր |
| լայնություն | 94 սանտիմետր |
| ուղղություն | հոլանդական գեղանկարչության ոսկե շրջան |
| ժանր | հոգևոր արվեստ[1] |
| նյութ | յուղաներկ[1] և կտավ[1] |
| գտնվում է | Պուշկինի անվան Կերպարվեստի թանգարան |
| հավաքածու | Պուշկինի անվան Կերպարվեստի թանգարան[2], Պետական Էրմիտաժ[1] և Ռումյանցևի թանգարան[3] |
| սեփականատեր | Johann Ernst Gotzkowsky? |
| հիմնական թեմա | Եսթեր |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
 Ahasuerus and Haman at the Feast of Esther (Rembrandt) Վիքիպահեստում | |
«Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» (հոլ.՝ Ahasveros en Haman aan het feestmaal van Esther ), հոլանդացի գեղանկարիչ, օֆորտանկարիչ, հոլանդական գեղանկարչության ոսկեդարի խոշոր ներկայացուցիչ Ռեմբրանդ վան Ռեյնի նկարը։ Հեղինակը կտավը վրձնել է 1660 թվականին։ Յուղաներկերով կտավի չափերն են՝ 73 × 94 սմ։ «Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» ստեղծագործությունն այսօր պահպանվում և ցուցադրվում է Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարանում (Մոսկվա, Ռուսաստանի Դաշնություն)։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» կտավի սյուժեն Ռեմբրանդ վան Ռեյնը վերցրել է Աստվածաշնչի Հին Կտակարանի «Եսթեր» գրքի 7-րդ գլխից։ Հրեուհի Եսթերը դառնում է պարսից Արտաշես (Արտաքսերքսես I) արքայի կինը։ Եսթերին հաջողվում է ամուսնուն համոզել, որպեսզի խնջույք կազմակերպի պալատական Համանի հետ, որն ատում էր հրեաներին.
|
Թագավորն ու Համանը եկան տիկնոջ գինարբուքին։ Երկրորդ օրն էլ, մինչև գինի էին ըմպում, արքան ասաց Եսթերին. «Ի՞նչ է պետք քեզ, Եսթե՛ր տիկին, և ի՞նչ է քո խնդրանքը կամ աղաչանքը. քո՛նը կլինի մինչև իմ թագավորության կեսը»։ Եսթերը պատասխանեց ու ասաց. «Եթե քո առջև շնորհ գտա, արքա՛, իմ խնդրանքը մի անձ է միայն, և թող իմ աղաչական խոսքն ընդունելի լինի։ Արդարև, ես և իմ ժողովուրդը վաճառվեցինք կորստյան, ստրկության և հափշտակության համար, թե՛ մենք և թե՛մեր որդիները. բայց ես չհավատացի։ Արդ, բանսարկու մարդն արժանի չէ թագավորի տանը լինելու»։ Արքան ասաց. «Ո՞վ է և ո՞ւր է նա, ով համարձակվեց անել այս բաները»։ Եսթերն ասաց. «Այդ թշնամի մարդը Համանն է, որ չար է, նա՛ արեց»։ Համանն ահաբեկվեց և խիստ վախեցավ արքայից ու տիկնոջից[4]
|
|
Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոմպոզիցիոն առումով «Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» ստեղծագործության երեք հերոսները բաժանված են երկու խմբի։ Կտավի աջ հատվածում նկարված են Արտաշես արքան և շքեղաշուք հանդերձանքով Եսթերը[5]. նրանց Ռեմբրանդը նկարել է լուսավորված։ Ամուսինների ահյակ հատվածում՝ ստվերի մեջ պատկերված է Համանը։
Նկարում պատկերված է դրամայի կուլմինացիոն հատվածը։ Եսթերը հենց նոր ավարտել է իր խոսքը և նույնիսկ չի հասցրել իջեցնել ձեռքը։ Արտաշեսը պատկերված է շրթունքները փակած և գայիսոնը վստահորեն սեղմած. հիմա նա ոտքի կկանգնի և մոլեգնած կհեռանա։ Համանն արդեն հասկացել է, որ դատապարտված է ու վշտացած խոնարհել է հայացքը[5]։
Ոսկե սկուտեղի վրա նկարիչը պատկերել է խնձոր, որն ավելի մոտ է Համանին։ Արտաքսերքսեսի և Եսթերի դիմաց խաղողի ողկույզ է նկարված։ Ռեմբրանդ վան Ռեյնը այլաբանորեն է մրգերը պատկերել. խնձորը մեղանչման խորհրդանիշն է, իսկ խաղողը՝ կյանքի և պտղաբերության։
Ռեստավրացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» ստեղծագործությունը զգալիորեն տուժել է XVIII դարում բռնկված հրդեհից։ Դրանից հետո անընդհատորեն ներկի շերտը քայքայվում էր։ Այդ պատճառով նկարը ենթարկվել է քառակի խորը վերականգնման։ Նկարն ի վերջո տեղափոխվել է նոր կտավի վրա։ Վերականգնումները կատարվել են 1819, 1900 թվականներին և երկու անգամ էլ խորհրդային տարիներին։ Ռեստավրացիա անող վարպետներից էին Պավել Կորինը, Վասիլի Յակովլևն ու Ս.Ս. Չուրակովը։
Նկարի ճակատագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» նկարը Ռեմբրանդի սակավ ստեղծագործություններից, որի մասին գրեթե ամեն ինչ հայտնի է պրովենանսին։ Հայտնի է, որ 1662 թվականին այն գտնվել է Յան Հինլոփենի հավաքածուում՝ Ամստերդամում, հետո այն անցել է դստերը՝ Սառա Հինլոփենին[6]։
1760 թվականին կտավը վաճառվել է աճուրդի ժամանակ այն գնում է Յոհան Էռնստ Գոցկովսկին[7]։ Մի քանի տարի անց՝ 1764 թվականին Եկատերինա II կայսրուհին այն վերցնում է պարտքի դիմաց և նկարը հայտնվում է Էրմիտաժում։ 1862 թվականին «Արտաշեսը, Համանն ու Եսթերը» ստեղծագործությունը տեղափոխվում է Ռումյանցևի թանգարան, որտեղից 1924 թվականին Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարան, ուր ցայսօր էլ պահպանվում և ցուցադրվում է։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://rkd.nl/explore/images/48733
- ↑ RKDimages (նիդերլ.)
- ↑ Groot C. H. A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth century Based on the work of John Smith (գերմ.) — 1914.
- ↑ From: Slive, S. (1953) Rembrandt and his critics, 1630-1730, p. 52.
- ↑ 5,0 5,1 The Pushkin Museum of Fine Arts Archived October 24, 2007, at the Wayback Machine.
- ↑ One of her in-laws mentioned in his diary she left a considerable amount of money being stingy. In: Het dagboek van J. Bicker Raye, bewerkt door F.M. Bijerinck & M.G. de Boer, (1935), p. 172.
- ↑ Catalogus of naamlyst van schilderyen, met derzelver prysen, zedert ... 1752. tot ... 1768. ... openbaar verkogt. Dienende tot een vervolg ... op de ... cataloguen door Gerard Hoet ... / Uitgegeeven door Pieter Terwesten, 1770. pp. 220-234.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- А. Вержбицкий. Творчество Рембрандта
- Douglas Mannering Życie i twórczość Rembrandta, wyd. Muza SA, Warszawa 1995 83-7079-361-4
- Wielkie muzea/ Muzeum im. Puszkina, wyd HPS. Warszawa 2007, 978-83-60688-38-0
| ||||||||||||||||
.jpg)
|
