Արշավիր Դարբնի
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մնացականյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Արշավիր Դարբնի | |
---|---|
Ծննդյան անուն | Արշավիր Միքայելի Մնացականյան |
Ծնվել է | հունվարի 16, 1910[1][2] |
Ծննդավայր | Գետաշեն, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2] |
Վախճանվել է | նոյեմբերի 17, 1980[2] (70 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Գետաշեն, Արցախի Հանրապետություն |
Գերեզման | Նուբարաշենի գերեզմանատուն |
Մասնագիտություն | գրող և արձակագիր |
Ազգություն | հայ |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ[1] |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ[1] |
Աշխատավայր | ՀԳՄ[1], Հայֆիլմ և ՀԳՄ |
Պարգևներ | |
Արշավիր Դարբնի Վիքիքաղվածքում | |
Արշավիր Դարբնի Վիքիդարանում |
Արշավիր Դարբնի (Արշավիր Միքայելի Մնացականյան, հունվարի 16, 1910[1][2], Գետաշեն, Ելիզավետպոլի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2] - նոյեմբերի 17, 1980[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), հայ առակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1937 թվականից։ ԽՄԿԿ անդամ 1940 թվականից։ Հայրը դարբին էր, որից էլ մակաբերել է Դարբնի գրական անունը։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Լեռնային Ղարաբաղի Գետաշեն գյուղում։ Ավարտել է Բաքվի Հովհաննես Թումանյանի անվան միջնակարգ դպրոցը, ապա սովորել Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտի գրական-սցենարական ֆակուլտետում։ Երկար տարիներ աշխատել է Բաքվի հայկական դրամատիկական թատրոնում որպես գրական-գեղարվեստական բաժնի վարիչ։
Նրա անդրանիկ պիեսը՝ «Հողը ծիծաղում է» բեմադրվել է Բաքվի հայկական թատրոնում։ Հետագայում գրել է «Արծիվներ», «Դատավճիռ», «Վրեժ», «Երբ բացվում է մանուշակը» դրամաները։ Վերջին դրաման Մոսկվայում արժանացել է խրախուսական մրցանակի և բեմադրվել է Ադրբեջանի և Հայաստանի մի շարք թատրոններում։
Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին։ Եղել է սակրավորների առանձին գումարտակի կոմիսար, դիվիզիայի թերթի խմբագրի տեղակալ։ 1948 թվականից բնակվել է Երևանում։ 1949-1950 թվականներին եղել է ՀԳՄ վարչության քարտուղար։ Աշխատել է «Սովետական գրականություն» ամսագրում, «Հայֆիլմ» կինոստուդիայում, Հայաստանի կինոաշխատողների միությունում։ 1966-1980 թվականներին որպես խորհրդական աշխատել է Հայաստանի գրողների միությունում։
Նրա ստեղծագործությունները[3] թարգմանվել և առանձին գրքով լույս են տեսել ռուսերեն, ադրբեջաներեն, ուկրաիներեն։ Մահացել է Երևանում[4]։ Թաղված է Նուբարաշենի գերեզմանատանը[5]։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պարգևատրվել է Կարմիր աստղի, Հայրենական պատերազմի երկրորդ աստիճանի, «Պատվո նշան» շքանշաններով։
Երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գրքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Երկեր, Երևան։ Հայաստան, 1972։
- Աղվեսը դրախտում, Երևան։ Հայաստան, 1969, 158 էջ։
- Բալիկներ և ծաղիկներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1963։
- Առակներ և սատիրական ոտանավորներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1959, 198 էջ։
- Առակներ։ Երևան։ Հայպետհրատ, 1955, 87 էջ։
- Рассвет в Мргашате, Ереван. Айпетрат, 195, 98 с.
- Առակներ, Երևան։ Հայպետհրատ, 1952, 76 էջ։
- Басни, Ереван: Айпетрат, 1952. 76 с.
Մամուլ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Խնձորենին։ «Գրական թերթ», 1969, № 6:
Թարգմանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում |
- Ադրբեջանական պոեզիայի անթոլոգիա.- Երևան։ Հայպետհրատ, 1950.- 284 էջ.- Բովանդ-ից՝ Որոշ ստեղծագործություններ։
- Ընտիր էջեր ռուս սովետական պոեզիայի.- Երևան։ Հայպետհրատ, 1963.- 543 էջ։
- Ծաղկուն ճամփա /Կազմ.՝ Վ. Բալայան.- Երևան։ Հայաստան, 1971.- 202 էջ։
- Կասումով Իմրամ։ Մարդը խարիսխ է ձգում.- Երևան։ Սովետական գրող, 1978.- 400 էջ.- Բովանդ-ից՝ Որոշ ստեղծագործություններ։
- Կինը քաղաքացիական պատերազմում։ 1917-1920 թթ. Հյուսիսային Կովկասում և Ուկրաինայում եղած պայքարի եպիզոդներ.- Երևան։ Հայպետհրատ, 1940.- 399 էջ։
- Վուրղուն Սամեդ։ Բանաստեղծություններ.- Երևան։ Հայաստան, 1976.- 122 էջ.- Բովանդ-ից՝ Ժողովրդական բանաստեղծը։
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Արշավիր Դարբնի, Հեղինե Գրիգորյան, Արցախ հրատարակչություն, 1995, 43 էջ[6]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
- ↑ «ՀԱԱՀ -ի գիտական գրադարան քարտարան, Դարբնի, Արշավիր Միքայելի». koha.anau.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 141.
- ↑ «The memorial of Mnatsakanyan Arshavir (Արշավիր Մնացականյան Դարբնի) buried at Yerevan's Nubarashen cemetery». hush.am (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Գրիգորյան, Հեղինե (1995). Արշավիր Դարբնի. "Artsʻakh" hratarakchʻutʻyun.
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արշավիր Դարբնի» հոդվածին։ |
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արշավիր Դարբնի» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 313)։ |
- Հունվարի 16 ծնունդներ
- 1910 ծնունդներ
- Գետաշեն գյուղում ծնվածներ
- Նոյեմբերի 17 մահեր
- 1980 մահեր
- Երևան քաղաքում թաղվածներ
- ՎԳԻԿ-ի շրջանավարտներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Կարմիր աստղի շքանշանի ասպետներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- 20-րդ դարի արևելահայ առակագիրներ
- 20-րդ դարի արևելահայ բանաստեղծներ
- 20-րդ դարի արևելահայ դրամատուրգներ
- Ադրբեջաներենից հայերեն թարգմանիչներ
- Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ
- Հայ առակագիրներ
- Հայ արձակագիրներ
- Հայ թարգմանիչներ
- Հայրենական մեծ պատերազմի հայ մասնակիցներ
- Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ