Իրակլի Անդրոնիկով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իրակլի Անդրոնիկով
ռուս.՝ Ираклий Луарсабович Андроников
Ծննդյան անունվրաց.՝ ირაკლი ლუარსაბის ძე ანდრონიკაშვილი
Ծնվել էսեպտեմբերի 15 (28), 1908[1][2]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3][1]
Վախճանվել էհունիսի 11, 1990(1990-06-11)[1][2] (81 տարեկան)
Վախճանի վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[4]
ԳերեզմանՎվեդենսկոե գերեզմանատուն
Մասնագիտությունգրականության պատմաբան, գրականագետ, storyteller, գրող և հեռուստահաղորդավար
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի համալսարան և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր
Ժանրերպատմվածք
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
ԱշխատավայրՌուսաստանի ազգային գրադարան և Ռուսաստանի ազգային գրադարան[5]
Պարգևներ
Изображение автографа

Իրակլի Լուարսաբովիչ Անդրոնիկով (Անդրոնիկաշվիլի, ռուս.՝ Ира́клий Луарса́бович Андро́ников, սեպտեմբերի 15 (28), 1908[1][2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3][1] - հունիսի 11, 1990(1990-06-11)[1][2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[4]), խորհրդային գրող, գրականագետ, գեղարվեստական գրականության վարպետ, հեռուստահաղորդավար։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1956)։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1982)[6][7]։ Լենինյան (1976) և ԽՍՀՄ պետական (1967) մրցանակների դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրակլի Անդրոնիկովը ծնվել է 1908 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Սանկտ Պետերբուրգում։ Հայրը՝ Լուարսաբ Նիկոլաևիչը, սերում էր վրացի Անդրոնիկաշվիլիների ընտանիքի ազնվական ճյուղից, մայրը՝ Եկատերինա Յակովլևնա Գուրևիչը (Յա. Գ. Գուրևիչի և Լյուբով Իվանովնա Իլյինայի դուստրը), Սանկտ Պետերբուրգի հայտնի ընտանիքից էր[8]։

1918 թվականին նրա հայրը հրավիրվել է դասավանդելու փիլիսոփայության պատմության դասընթաց Տուլայի բարձրագույն մանկավարժական ինստիտուտում։ Ընտանիքը տեղափոխվել և բնակություն է հաստատել Տուլայի մոտ գտնվող փոքրիկ գյուղում։ 1921 թվականին ընտանիքը կարճ ժամանակով տեղափոխվել է Մոսկվա, այնուհետև նույն թվականին՝ Թիֆլիս։ 1925 թվականին Թիֆլիսում ավարտել է դպրոցը և ընդունվել Լենինգրադի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետ և միաժամանակ ընդունվում Արվեստի պատմության ինստիտուտի բանասիրական բաժինը։ Համալսարանն ավարտում է 1930 թվականին՝ ստանալով գրական աշխատողի դիպլոմ ամսագրաթերթային թեքումով։

1928 թվականից աշխատել է Լենինգրադի ֆիլհարմոնիայում որպես դասախոս։ 1930 թվականից եղել է «Ոզնի» և «Ազնվասարեկ» հումորային ամսագրերի աշխատակից, 1934 թվականից աշխատանքի է անցել Մ. Ե. Սալտիկով-Շչեդրինի անվան Պետական հանրային գրադարանում՝ որպես մատենագետ։ 1935 թվականին տեղափոխվել է Մոսկվա։

Դեռևս համալսարանում սովորելու տարիներին ուսումնասիրել է Միխայիլ Լերմոնտովի ստեղծագործությունները։ 1936 թվականին հրապարակել է Լերմոնտովի մասին առաջին հոդվածը «Թիֆլիսյան համալսարանի աշխատություններ» ամսագրի առաջին համարում՝ «Մ. Յու. Լերմոնտովի կենսագրության մասին»։ 1939 թվականին հրատարակվել է «Լերմոնտովի կյանքը» գիրքը։

1939 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը։ 1942 թվականին աշխատել է Կալինինյան ռազմաճակատի «Առաջ, գրոհ թշնամու վրա» թերթում, որպես գրական աշխատող։ 1947 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «Հետազոտություն Լերմոնտովի մասին» թեմայով։

1948 թվականին հրատարակել է Լերմոնտովի մասին հաջորդ գիրքը՝ «Լերմոնտով։ Նոր հետազոտությունություններ»։ Շարունակել է գրել և հրատարակել հոդվածներ և գրքեր Մ.Լերմոնտովի մասին՝ «Գրականագետի պատմություններ» (1949), «Լերմոնտով» (1951), «Լերմոնտով. Հետազոտություններ, հոդվածներ, պատմվածքներ» (1952), «Լերմոնտովը Վրաստանում 1837 թվականին» (1955)։ «Լերմոնտովը Վրաստանում 1837 թվականին» մենագրությունը որպես դոկտորական ատենախոսություն ընդունվել է Մոսկվայի համալսարանում 1956 թվականին։

Անդրոնիկովի առաջին հրապարակային ելույթը որպես ասմունքի վարպետ տեղի է ունեցել 1935 թվականի փետրվարի 7-ին Մոսկվայի Գրողների ակումբում։ Բանավոր պատմվածքներում ստեղծել է գրողների, դերասանների և այլ անձանց «դիմանկարներ»՝ հաճախ հումորով համեմված («Վարվառա Զախարովնա», «Դասախոսություն Պուշկինի մասին», «Հյուր հորեղբոր մոտ», երկխոսություն Ալեքսեյ Տոլստոյի և Սամուիլ Մարշակի միջև, Տոլստոյի հանդիպումը Վասիլի Կաչալովի և մյուսների հետ), ճշգրիտ վերարտադրում է իր պատկերած անձի կեցվածքը, ժեստը, դեմքի արտահայտությունը, ինտոնացիան և ձայնի հնչերանգը, ընկալում է արտահայտության կառուցվածքը, մտածողության առանձնահատկությունները, իր պատկերած անձին բնորոշ հատկանիշները և բացահայտում հերոսի բնավորության էությունը։ Նրա ելույթները մեծ մասսայականություն են վայելել։

30-ականների Անդրոնիկովի լավագույն գործերից են՝ «Դերասանի պատմությունը» (1934), «Բժիշկ Կիկնաձե» (1937), «Կայսրուհու թիկնապահը» (1938)։ 30-ականների վերջին նա հանդես եկավ երաժշտագետ Իվան Սոլլերտինսկու և դիրիժոր Ֆրից Շտիդրիի կերպարներով։ Նրա 40-50-ականների ստեղծագործություններից են՝ Ալեքսանդր Օստուժևի մասին պատմվածքները, «Լերմոնտովի հայրենակիցը», գրողներ և գիտնականներ՝ Եվգենի Տառլեի, Օտտո Շմիդտի, Ալեքսանդր Ֆադեևի, Վսևոլոդ Իվանովի, Վիկտոր Շկլովսկու և մյուսների «դիմանկարների» նոր շարքը։ Վերջին տարիների պատմվածքներում խորացել էին հերոսների բնութագրերը, ամրապնդվում էին ընդհանրացման և պատմողական գծերը։ 1954 թվականի հունիսի 7-ին նա առաջին անգամ ելույթներ է ունեցել ԽՍՀՄ Պետական Հեռուստատեսությամբ և Ռադիոյով «Իրակլի Անդրոնիկովը պատմում է» պատմվածքների շարքով։ Նա նկարահանվել է մի շարք ֆիլմերում, որոնցում նա կարդացել է իր բանավոր պատմվածքները՝ «Նատալյա Իվանովայի հանելուկը», «Մեծ արվեստի էջեր», «Անհայտների դիմանկարներ», «Անդրոնիկովի խոսքը»։

1964 թվականին հրատարակվել է «Լերմոնտով. հետազոտություններ և հայտնագործություններ», որտեղ նա ամփոփել է իր բազմամյա պատմական և գրական հետազոտությունների արդյունքները։ Որպես խմբագրական կոլեգիայի անդամ՝ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել 1981 թվականին հրատարակված «Լերմոնտովյան հանրագիտարանի» ստեղծմանը[9]]։ Նույն թվականին նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել Մալայա Մոլչանովկա 2 հասցեում գտնվող Լերմոնտովի տուն-թանգարանի բացմանը[10]։

1949 թվականին ընդունվել է ՀամԿ(բ)Կ շարքերը։ 1984 թվականին արժանացել է «Լիտերատուրնայա գազետա»-ի (12 աթոռների ակումբ) «Ոսկե հորթ» մրցանակի։

Երկար տարիներ տառապել է Պարկինսոնի հիվանդությամբ[11]։

Մահացել է Մոսկվայում 1990 թվականի հունիսի 11-ին (այլ տվյալներով՝ հունիսի 13-ին[12][13]) 82 տարեկան հասակում։ Թաղվել է Վվեդենսկոե գերեզմանատանը (18-րդ տեղամաս)։

Գործ № 4246[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1931 թվականի դեկտեմբերին թիվ 4246 գործով Իրական արվեստի միավորման ներկայացուցիչների հետ ձերբակալվել է 23-ամյա Անդրոնիկովը, ով աշխատել է որպես պետական հրատարակչության մանկական սեկտորի քարտուղար։ Միավորման բանաստեղծներ Դանիիլ Խարմսը, Ալեքսանդր Վվեդենսկին և Իգոր Բախտերևը, նկարիչ Նիկոլայ Վորոնիչը, մանկավարժ Պյոտր Կալաշնիկովը և բանաստեղծ Ալեքսանդր Տուֆանովը նույնպես ձերբակալվել են Պետական հրատարակչության մանկական բաժնում գրողների հակասովետական անօրինական խմբավորում ստեղծելու մեղադրանքով։

Բոլոր ձերբակալվածները հետաքննության ընթացքում ցուցմունքներ են տվել, և նրանց գործունեությունը որակվել է որպես հակասովետական[14]։ Պետական հրատարակչության մանկական հատվածի դեպքը համեմատաբար «անվնաս» է թվացել՝ համեմատած մի փոքր ավելի ուշ սկսված գործընթացների հետ։ Մեղադրանքները, որոնք հինգ տարի անց անվերապահորեն կհանգեցնեին մահապատժի, ըստ Ախմատովայի տերմինի, հանգեցրել են «բուսակերական» դատավճիռների։ Այսպես, Խարմսի և Վվեդենսկու համար պատիժը սահմանափակվել է կարճատև բանտարկությամբ և արտաքսմամբ, բայց 1932 թվականի վերջին նրանք վերադարձել են Լենինգրադ։ Ինչպես հայտնի է, 1941 թվականին Դանիիլ Խարմսը և Ալեքսանդր Վվեդենսկին ձերբակալվել են և շուտով մահացել (Խարմսը՝ Լենինգրադի «Խաչեր» հիվանդանոցի հոգեբուժական բաժանմունքում, Վվեդենսկին՝ Խարկովից Կազանի կալանավայր տեղափոխվելուց հետո), բայց այդ գործով մեղադրանքն անմիջականորեն կապված չի եղել նրանց գրական գործունեության հետ։

Այդ գործով Անդրոնիկովին մեղադրանք չի առաջադրվել։ Ավելին, արդեն 1932 թվականի հունվարի 29-ին՝ նրա ձերբակալությունից մեկ ամիս անց, որոշում է կայացվել նրան կալանքից ազատելու վերաբերյալ։ Արդյունքում, նրա գործը կարճվել է՝ «ապացույցների բացակայության պատճառով»։ Ենթադրաբար, նրա բանտից ազատվելուն օժանդակել է Շալվա Էլիավան, որին դիմել է Անդրոնիկովի հայրը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատվավոր կոչումներ՝
Պետական մրցանակներ՝
  • ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (1967)՝ «Լերմոնտով։ Հետազոտություններ և բացահայտումներ»
  • Լենինյան մրցանակ գրականության, արվեստի և ճարտարապետության բնագավառում (1976) վերջին տարիների հեռուստատեսային ֆիլմերի համար՝ «Հիշողություններ Մեծ դահլիճի մասին», «Համերգ Լենինգրադի ֆիլհարմոնիայում», «Անդրոնիկովի խոսքը»[17]։
Շքանշաններ և մեդալներ
  • Լենինի շքանշան (1978),
  • Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան (1985),
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1968),
  • Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (1984),
  • Կարմիր աստղի շքանշան (1943),
  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ,
  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի քսան ամյակ» մեդալ,
  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի երեսուն ամյակ» մեդալ,
  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի քառասուն ամյակ» մեդալ,
  • «ԽՍՀՄ զինված ուժերի 50-ամյակ» մեդալ,
  • «ԽՍՀՄ զինված ուժերի 60-ամյակ» մեդալ,
  • «ԽՍՀՄ զինված ուժերի 70-տարի» մեդալ,
  • «Անձնվեր աշխատանքի համար՝ Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի կապակցությամբ»։
Այլ պարգևներ
  • Ի. Անդրոնիկովի պատվին է անվանակոչվել փոքր մոլորակ 2294 Andronikov։

Հրատարակված աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Собрание сочинений в 3-х томах. (М., Художественная литература, 1980-81)
  • Избранные произведения в 2 томах (М., 1975) Том 1. Том 2Արխիվացված 2008-02-29 Wayback Machine.
  • «К биографии М. Ю. Лермонтова» (Тифлис, 1936)
  • «Жизнь Лермонтова» (М.-Л., Детиздат, 1939 — 2 издания)
  • «Лермонтов. Новые разыскания» (М., 1948)
  • «Загадка Н. Ф. И.» М., Правда, 1948
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1949)
  • «Лермонтов» (М.: Советский писатель, 1951)
  • «Лермонтов. Исследования, статьи, рассказы» (Пенза, 1952)
  • «Лермонтов в Грузии в 1837 году» (М.,1955); 2-е изд., доп. — Тбилиси, 1958
  • «Тагильская находка» (1956)
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1956)
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1958)
  • «Личная собственность» (М., 1960)
  • «Я хочу рассказать вам…: Рассказы, портреты, очерки, статьи» (М., 1962)
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1962)
  • «Лермонтов. Исследования и находки» (М.1964), 2-е изд., доп. — М., 1967, 3-е изд. — М., 1968
  • «Я хочу рассказать вам…: Рассказы, портреты, очерки, статьи» (М., 1965)
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1969)
  • «Я хочу рассказать вам…» (М., 1970)
  • «Рассказы литературоведа», Ташкент, 1972
  • «Рассказы литературоведа» (М., 1973)
  • К музыке. М., Советский композитор, 1975
  • Великая эстафета: Воспоминания. Беседы (М., Детская литература, 1975); 2-е изд. — М., 1979; 3-е изд. — М., 1988
  • К музыке. М., 1977
  • «Лермонтов: Исследования и находки» (М., 1977)
  • «А теперь об этом: Рассказы, портреты, статьи» (М., Советский писатель, 1981), 2-е изд. — М., 1985
  • «К музыке» (Киев, 1985)
  • «К музыке» (Киев, 1986)
  • «Всё живо»: Рассказы, портреты, воспоминания (М.,Советский писатель, 1990)
  • К музыке. М., 1992.

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1959 - Ն. Ֆ. Ի.-ի հանելուկը (պատմաուսումնական ֆիլմ)՝ գլխավոր դեր (նաև սցենարիստ Ս. Վլադիմիրսկու հետ համատեղ)
  • 1961 - Խելագարների դատարանը - հնչունավորում, հեղինակից
  • 1964 - պատմում է Իրակլի Անդրոնիկովը - հաղորդավար (նաև սցենարիստ Ա. Դոնատովի հետ համատեղ)
  • 1971 - Առաջին անգամ բեմում (վավերագրական)
  • 1959-1988 - Իրակլի Անդրոնիկով։ Անդրոնիկովի խոսքը (վավերագրական ֆիլմ, 1959-1988)։ Ութ ֆիլմերի հավաքածու. Տարբեր տարիների ձայնագրություններ «Մոսֆիլմ» կինոստուդիայից և Լենինգրադի հեռուստատեսության արխիվներից։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Իրակլի Անդրոնիկովը հայտնի էր նաև որպես ձայնի նմանակող։ Ս.Դրեյդենը պատմում է․
Գրողների տունը բացվել էր 1935 թվականի նախօրեին և բացման «գլխավոր հաղթաթղթերից» մեկը գրողների տիկնիկային թատրոնն էր։ Յուրաքանչյուր միջոցառում սկսելու համար նախատեսված է հանդիսավոր նիստ։ «Հանդիսավոր նիստ»՝ այդպես էր կոչվում Եվգենի Շվարցի հորինած և գրած հումորային ներկայացումը, որը կատարում էին տիկնիկները։

Յուրաքանչյուր ոք, ով կարողացել էր ներկա գտնվել այդ հումորային և տաղանդավոր ներկայացման նախաամանորյա երեկոյին, հավանաբար երկար կհիշի բեմական էֆեկտի ողջ զարմանքը, երբ նախաբեմում հայտնվեց Ալեքսեյ Տոլստոյի տիկնիկային կերպարը, որն իր ծիծաղաշարժ կերպարանքով շատ նման էր դահլիճում նստած գրողին։ Եվ մենք ոչ թե դահլիճից, այլ բեմից լսեցինք Տոլստոյին բնորոշ արտասանական երանգավորումներ։ Զարմանալու բան չկար, կենդանի գրական դիմանկարի այնպիսի վարպետ, ինչպիսին Իրակլի Անդրոնիկովն էր, ով դեռ փառքի էր հասնում, խոսում էր տիկնիկ Տոլստոյի և ներկայացման մյուս հերոսների անունից։ <...> Ուղտի վրա հայտնվում է միջիննասիական հանրապետություններով շրջագայող անխոնջ ճանապարհորդ Նիկոլայ Տիխոնովը, ով այդ տարիներին ղեկավարում էր Լենինգրադի գրողների կազմակերպությունը։ «Ինը կետ» վեպի հեղինակ Միխայիլ Կոզակովը երգում է քառյակներ։ Հերթը հասնում է Չուկովսկուն և Մարշակին։

Հանդիսատեսը ծիծաղով է ողջունում նրանց տիկնիկների տեսքով, որոնք անընդհատ խոնարհվում էին միմյանց հանդեպ։ Կորնեյ Իվանովիչը ետ չէր մնում մյուսներից[18]։

  • «Լերմոնտովյան հանրագիտարանը», որը հրատարակվել է 1981 թվականին և պատրաստվել Վիկտոր Մանույլովի կողմից, հետազոտողի 23 տարվա աշխատանքի արդյունքն էր։ Ընդ որում Վիկտոր Մանույլովը հանրագիտարանի ներածական հոդվածը գրելու իրավունքը զիջել էր Իրակլի Անդրոնիկովին[19]։
  • Իրակլի Անդրոննիկովը հիշատակվում է նաև Քոլին Ուիլսոնի «Լլոյգորի վերադարձը» պատմվածքում, որն ընդգրկված է «Կտուլհուի առասպելներ» շարքում[20]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 LIMIS (լիտ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Андроников Ираклий Луарсабович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #12068473X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ Сотрудники Российской национальной библиотеки (ռուս.)
  6. ↑ Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. — Т. 1 (А — Анкетирование). — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт.
  7. ↑ Новая Российская энциклопедия: в 12 т. / Редкол.: А. Д. Некипелов, В. И. Данилов-Данильян, В. М. Карев и др. — Т. 2 (А — Баяр). — М.: ООО «Издательство „Энциклопедия“», 2005. — 960 с.: ил.
  8. ↑ «Журнальный зал | Ираклий Андроников -«фейерверк российской культуры»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 18-ին.
  9. ↑ Лермонтовская энциклопедия / Главный редактор В. А. Мануйлов. — М.: «Советская энциклопедия», 1981. — 784 с. — 150 000 экз.
  10. ↑ «Дом-музей Лермонтова в Москве». Google Arts and Culture. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 8-ին.
  11. ↑ «Клиника | Общество помощи пациентам с болезнью Паркинсона, болезнью Геттингтона и другими инвалидизирующими расстройствами движений». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 6-ին.
  12. ↑ «Андроников, Ираклий Луарсабович — RuData.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
  13. ↑ http://enc.vkarp.com/2010/09/21/а-андроников-ираклий-луарсабович/(չաշխատող հղում)
  14. ↑ ««Наша обреченность в современных советских условиях»». www.kommersant.ru (ռուսերեն). 2015 թ․ դեկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 28-ին.
  15. ↑ Олег Борисов Без знаков препинания Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine, 1999. С.348
  16. ↑ «ირაკლი ანდრონიკოვი — ვიკიპედია». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին.
  17. ↑ «Постановление ЦК КПСС, Совмина СССР от 20 апреля 1976 года № 255 «О присуждении Ленинских премий 1976 года в области литературы, искусства и архитектуры»». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 13-ին.
  18. ↑ Симон Давидович Дрейден Вспоминая Корнея Ивановича. «Во всём мире нет другого Образцова…» Արխիվացված 2012-05-14 Wayback Machine
  19. ↑ Андроников И. Л. Образ Лермонтова // Лермонтовская энциклопедия / гл. ред. В. А. Мануйлов. — М.: Сов. энциклопедия, 1981. — С. 12—22. — 784 с.
  20. ↑ gorky.media (2022 թ․ օգոստոսի 12). «Проклятые боги Ираклия Андроникова». «Горький» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 12-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իրակլի_Անդրոնիկով&oldid=9456196» էջից