Բրնձի պուդինգ

Բրնձի պուդինգ
Պերուական խոհանոց
Տեսակ	տոնածառի լեգենդը
Ենթատեսակ	բրնձով ուտեստ, շիլա և աղանդեր
Հիմնական	կաթ, բրինձ, շաքար, վանիլ, դարչին և Խտացրած կաթ
Rice puddings Վիքիպահեստում

Բրնձի պուդինգ, ջրի կամ կաթի հետ խառնված բրնձով ուտեստ, երբեմն՝ այլ բաղադրիչներով։ Տարբեր առիթներով այն օգտագործվում է կամ որպես աղանդեր, կամ որպես հիմնական ուտեստ, առավել հաճախ՝ ընթրիքի ժամանակ։ Որպես աղանդեր, այն սովորաբար մատուցվում է շաքարավազի կամ այլ քաղցր բանի հետ։

Բրնձի պուդինգը տարբեր երկրներում

Բրնձի պուդինգը կարելի է գտնել աշխարհի շատ երկրների մշակույթներում։ Դրա պատրաստման բաղադրատոմսերը կարող են տարբեր լինել նույնիսկ նույն երկրում։ Այս աղանդերը կարելի է եփել կամ թխել։ Պուդինգի տարբեր տեսակներ ստացվում են պատրաստման եղանակի տարբերության, ինչպես նաև տարբեր բաղադրիչների օգտագործման շնորհիվ։ Առավել հաճախ օգտագործվում են պուդինգների մեջ.

• բրինձ
• ամբողջական կաթ, կոկոսի կաթ, սերուցք կամ նույնիսկ խտացրած կաթ
• համեմունքներից՝ մշկընկույզ, դարչին, կոճապղպեղ և այլն
• համային տեսականի՝ վանիլ, նարինջ, կիտրոն, պիստակներ, վարդաջուր և այլն
• քաղցրացուցիչներ՝ շաքար, մեղր, խտացրած կաթ, միրգ կամ օշարակ
• ձու

Ստորև ներկայացված է տարբեր երկրների բրնձի պուդինգների ցանկը:

Ասիա

• Khao niao dam (թաի.՝ ข้าวเหนียวดำ) — սև բրնձի շիլա
• Cơm rượu — բրնձի պուդինգ խմորիչով և բրնձի գինիով (վիետնամական)
• Բանանով բրնձի պուդինգ (կամբոջական)
• Pulut-hitam (մալայզիական/սինգապուրական) - սև սոսնձվող բրնձի շիլա; ինդոնեզական խոհանոցում կոչվում է ketan-hitam
• Champorado (ֆիլիպիներեն) - շոկոլադով բրնձի պուդինգ
• Khir - (հնդկական / նեպալական) ցածր ջերմության վրա եփած կաթ;հարավային հնդկական սորտը պատրաստվում է ընկույզով և շաքարով և կոչվում է «payasam»
• Ֆիրնի (տաջիկական/Հյուսիսային Հնդկաստան) - աղացած բրինձը, հիլը և պիստակը մանրացված են մածուկի մեջ, որը մատուցվում է սառը վիճակում
• Mogli (արաբական) - անիսոնով և կոճապղպեղով
• Ռիզ-բի-խալիբ (արևելյան) կամ ռուզ բիլ-լաբան (Եգիպտոս), (լիտ. «կաթով բրինձ») վարդաջրով և երբեմն մաստիկով
• Սուտլիաշը (Süŷtlaş) թուրքմենական, ուզբեկական, ղազախական և ղրղզական ուտեստ է, որը պատրաստվում է կաթից և սպիտակ բրնձից, երբ մատուցվում է, պատրաստի ուտեստի վրա քսում են հալած կարագ և օշարակ սեխով կամ ձմերուկով
• Շոլա-է-զարդ (տաջիկական, աֆղանական և իրանական) զաֆրանով
• Շիր-բերենջ (տաջիկական, աֆղանական և իրանական) - սովորական բրնձի պուդինգ

Չնայած բրնձի առատ սպառմանը, ճապոնական և չինական խոհանոցները բրնձի պուդինգին նմանվող ճաշատեսակներ չունեն, սակայն այս երկրներում բրնձի ալյուրից քաղցր թխվածքներ են պատրաստում։

Ասիական որոշ երկրներում բրնձի պուդինգին նման ուտեստները կոչվում են քաղցր բրնձի շիլա, քանի որ Արևելյան Ասիայում պուդինգի տերմինը երբեմն նշանակում է օսլա կամ ժելատին։

Կանադա և Միացյալ Նահանգներ

Կանադայում և ԱՄՆ-ում բաղադրատոմսերի մեծ մասը ծագել են եվրոպացի ներգաղթյալներից։ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին ավելի տարածված դարձան նաև արևելյան և լատինաամերիկյան բաղադրատոմսերը։ Նոր Անգլիայի տարածաշրջանում, օրինակ, բրնձի պուդինգը պատրաստվում է երկար հացահատիկի բրնձով, կաթով, շաքարով կամ թխկի օշարակով։ Այս բաղադրիչները կարելի է համադրել մշկընկույզով, դարչինով, չամիչով։ Սովորաբար պուդինգը նախ եփում են կրկնակի կաթսայի մեջ, իսկ հետո մի քիչ «թխում» ջեռոցում։

Եվրոպա

Arroz Doce на Рождество в Португалии

Lapa - սովորական բրնձի պուդինգ սև կակաչի սերմերով Հյուսիսային Մակեդոնիայում

Сютлач — рисовый пудинг, традиционный десерт в Турции

• Sütlac (ադրբեջանական) - բրինձ, կաթ, երբեմն համեմունքներ
• Arroz Doce, կամ Arroz de Leite (պորտուգալական) — բրինձ, շաքար, կաթ, դարչին և կիտրոն
• Budino di Riso (իտալական) — կաթով, ձվով, չամիչով և նարնջի կեղևով
• Arroz con leche (իսպանական) — կաթով, շաքարով, երբեմն դարչինով և կիտրոնով
• Сутлијаш (մակեդոնական) — Lapa բրնձի պուդինգ սև կակաչով
• Milchreis (գերմնական) դարչինով և բալով
• Tejberizs (հունգարական) չամիչով, դարչինով և կակաոյի փոշիով
• Mlečni riž (սլովենական)
• Mliečna ryža (սլովական)
• Mляко с ориз (բուլղարական) կաթով և դարչինով
• Orez cu lapte (ռումինական) կաթով և դարչինով
• Rijstebrij (հոլանդական) կամ Rijstpap (ֆլամանդական)
• Riskrem (նորվեգական) — Սուրբ Ծննդյան ուտեստ
• Rizogalo, կամ Ryzogalo (ρυζόγαλο 'բրնձով կաթ', հունարական) կաթով և դարչինով
• Сютлач (թուրքական, sütlaç < sütlaş < sütlü aş 'բրինձ կաթով'), մատուցվում է և տաք, և սառը։ Կարելի է քաղցրացնել շաքարով կամ բեկմեսով
• Сутлијаш/Sutlijaš (սերբական)
• Sutlija (բոսինական)
• Riža na mlijeku (խորվաթական)
• Сутляш, կամ Мляко с ориз (բուլղարական)
• Sytl(i)jash (ալբանական)
• Oriz na vareniku (չեռնոգորիական)
• Tameloriz (Կոսովոյի տարածքում)
• Тергуль (նորմանդական)
• Tejberizs (հունգարական) կաթով, դարչինով և կակաոյով
• Молочная рисовая каша (ռուսական)
• Молочна рисова каша (ուկրաինական), Սուրբ Ծննդյան օրերին նաև «կուտյա», որը մատուցում են չրերով և ընկույզով
• Risgrynsgröt (շվեդական), սովորական ձմեռային ուտեստ
• Risengrød (դանիական), մատուցվում է կարագով, շաքարավազով, դարչինով, մուգ մրգային հյութով, սովորական ձմեռային ուտեստ
• Grjónagrautur (իսլանդական), ամենօրյա սնունդ, սովորաբար դարչինով, շաքարով և չամիչով

Սկանդինավյան երկրներ

Սկանդինավյան երկրներում բրնձի պուդինգը սովորական ուտեստ է ընթրիքի և երբեմն նախաճաշի համար։ Այն մատուցվում է տաք վիճակում և եփվում է բրնձը կաթի մեջ։ Ճաշատեսակը մատուցելիս այն սովորաբար ցողում են դարչինով, շաքարավազով ու մի քիչ կարագով, մատուցում են կաթով կամ մրգահյութով։ Իսլանդիայում այն երբեմն մատուցում են սառը slátur (արյան երշիկ)։

Բրնձի շիլան սովորաբար օգտագործում են որպես յուղալի բրնձի աղանդերի հիմք։ Այս աղանդերի շատ տարբեր տարբերակներ կան, բայց հիմքը մեկն է՝ սառը բրնձի շիլա՝ հարած սերուցքով և շաքարով։ Շվեդիայում բրնձի այս տեսակը երբեմն խառնում են նարինջի հետ և կոչվում է apelsinris:

Ռիսալամանդեն (դանիերեն — նուշով բրինձ) բրնձի պուդինգի տեսակ է հարած սերուցքով, վանիլով և կտրատած նուշով, որը հաճախ մատուցվում է տաք կամ սառեցված բալի կամ ելակի սոուսով։

Նորվեգիայում աղանդերը կոչվում են riskrem և սովորաբար մատուցվում են ելակի կամ ազնվամորու սոուսով։

Սկանդինավիայում բրնձի պուդինգը Սուրբ Ծննդյան սեղանի մի մասն է, որտեղ այն կոչվում է julegröt / julegrøt / julegrød / joulupuuro կամ tomtegröt / nissegrød:

Ֆինլանդիայում Սուրբ Ծննդյան բրնձի պուդինգը ավանդաբար պատրաստում են սալորաչրի սոուսով։

Սկանդինավյան երկրներում բրնձի պուդինգի հետ կապված Սուրբ Ծննդյան հետաքրքիր ավանդույթը դրա պատրաստումն է մեկ ամբողջական նուշով։ Շվեդիայում և Ֆինլանդիայում հավատում են, որ ով նուշ է ուտում, հաջորդ տարի հաջողություն կունենա։