Ֆրենկ Կապրա

Ֆրենկ Կապրա Frank Capra
Ծնվել է	մայիսի 18, 1897(1897-05-18)[…]
Ծննդավայր	Բիզակվինո, Պալերմո, Սիցիլիա, Իտալիայի թագավորություն
Մահացել է	սեպտեմբերի 3, 1991(1991-09-03)[…] (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Լա Կինտա, Ռիվերսայդ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Գերեզման	Coachella Valley Public Cemetery
Քաղաքացիություն	Իտալիայի թագավորություն,  Իտալիա և  ԱՄՆ
Կրթություն	Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Manual Arts High School?
Մասնագիտություն	կինոռեժիսոր, սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր, բանջոյիստ, արհմիութենական գործիչ, պրոդյուսեր և ռեժիսոր
Աշխատանք	1922-1961
Ամուսին	Հելեն Հովել (1923-1927) Լու Կապրա (1932-1984)
Կուսակցություն	ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն
Պարգևներ և մրցանակներ	AFI կյանքի նվաճումներ մրցանակ Գոլդեն Փլեյթ մրցանակ ԱՄՆ կինոքննադատների ազգային խորհրդի մրցանակ լավագույն ֆիլմի համար Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ և «Ինքփոթ» մրցանակաբաշխություն
Երեխաներ	Frank Capra, Jr.?
Կայք	IMDb-ում էջ
Frank Capra Վիքիպահեստում

Ֆրենկ Կապրա (անգլ.՝ Frank Capra , Ֆրանչեսկո Ռոսարիո Կապրա, Ֆրենկ Ռասսել Կապրա, մայիսի 18, 1897(1897-05-18)^[…], Բիզակվինո, Պալերմո, Սիցիլիա, Իտալիայի թագավորություն - սեպտեմբերի 3, 1991(1991-09-03)^[…], Լա Կինտա, Ռիվերսայդ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ծագումով իտալացի ամերիկացի կինոռեժիսոր և պրոդյուսեր, Օսկարի եռակի դափնեկիր (1935, 1937, 1939)։

Կենսագրություն

Ֆրանչեսկո Ռոսարիո Կապրան ծնվել է Սիցիլիայում։ Նրանց բազմաերեխա ընտանիքը ԱՄՆ է տեղափոխվել 1903 թ. և հաստատվել է Լոս Անջելեսում։ 1918 թ. ավարտում է հեղինակավոր Տրուպպի համալսարանը (հետագայում Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ) ճարտարագետ-մեխանիկի որակավորմամբ, նույն թվականի զորակոչվել է ԱՄՆ-ի բանակ, հիվանդացել է ծանր հիվանդությամբ և զորացրվել է հիվանդության պատճառով։ 1920 թվականից ԱՄՆ-ի քաղաքացի է Ֆրենկ Ռասսել Կապրա անուն ազգանունով։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին աշխատում էր ԱՄՆ-ի քարոզչության օգտին և հանդես է եկել 8 փաստագրական ֆիլմերում։ 1944 թվականին վերադառնում է իր սիրած կատակերգության ժանրին, նկարահանելով «Մկնդեղ և հին ժանյակ» ֆիլմը Քերի Գրանտ գլխավոր դերակատարմամբ։ Իսկ 1946 թվականին նկարահանում է իր թերևս ամենահայտնի «Այս հրաշալի կյանքը» ֆիլմը, այն գլխավորում է Ամերիկյան կինոակադեմիայի կողմից հրապարակված ամենաոգեշնչող ֆիլմերի ցանկը։ Ֆիլմը մինչ օրս համարվում է ամերիկացիների ամենասիրված ֆիլմերից մեկը և Սուրբ Ծննդյան տոներին ցուցադրվում է ԱՄՆ-ի առաջատար հեռուստալիքներով։ Ֆրենկ Կապրան աշխատել է մինչև 1961 թվականը։ Երկու անգամ ամուսնացած է եղել, ունի 4 երեխա։

Ստեղծագործություն

1926 թվականից սկսած նկարահանել է կոմեդիկ կարճամետրաժ ֆիլմեր, աշխատելով սցենարիստ Ռոբերտ Ռիսկինի հետ, ում հետ գործընկեր էր մինչև 1940 թվականը, դրանից հետո նրան փոխարինեց Սիդնի Բակմանը։ 1933 թվականին սկսել է «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» ֆիլմի նկարահանումները և ավարտել ֆիլմը 1934 թ.։ Հենց այս ֆիլմը Ֆրենկ Կապրային ճանաչում բերեց և առաջին Օսկարը լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում։ Շատ դերասաններ տարբեր պատճառներով հրաժարվեցին նկարահանվել ֆիլմում, արդյունքում գլխավոր դերերը բաժին հասան Կլարկ Գեյբլին ու Կլոդետ Կոլբերին, ովքեր Օսկար ստացավ լավագույն դերասան և դերասանուհի անվանակարգերում։ Ֆիլմը ստացավ ընդհանուր թվով 5 Օսկար (լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսոր, լավագույն դերասան, լավագույն դերասանուհի և լավագույն հարմարեցված սցենար անվանակարգերում)։ Դրան հաջորդեցին «Միստեր Սմիթը գնում է Վաշինգտոն», «Դիմավորեք անհայտին», «Միստեր Դիդսը տեղափոխվում է քաղաք», «Քեզ հետ չես տանի» նույնպես հաջողված ֆիլմերը։ Կապրայի ֆիլմերում են նկարահանվել և և ճանաչում ձեռք բերել այդ ժամանակների ամերիկյան շատ դերասաններ՝ Ջեյմս Ստյուարտ, Բարբարա Սթենվիկ, Գերի Կուպեր, Քերի Գրանտ և այլք։ 1937 թ. նկարահանում է «Կորած հորիզոն» 6 ժամանոց ֆանտաստիկ ֆիլմը, որը սակայն հետագայում շատ փոփոխությունների է ենթարկվում՝ կրճատվելով մի քանի ժամով։

Ամերիկյան շատ հայտնի ռեժիսորներ ոգեշնչված են եղել նրա տարբեր ֆիլմերից ու նրա ոճից։

Ֆիլմագրություն

Մոտ 37 ֆիլմերի ռեժիսոր է։

Ֆրենկ Կապրան նկարահանումների ժամանակ

Առավել նշանավոր ֆիլմերն են

• 1926-«Ուժեղը» (The Strong Man)
• 1927-«Երկար անդրավարտիք» (Long Pants)
• 1927-«Մայքի սիրո համար» (For the Love of Mike)
• 1928-«Այս որոշակի իրը» (That Certain Thing)
• 1928-«Միննի թատրոնը» (Il teatro di Minnie (The Matinée Idol))
• 1928-«Ուժեղների ուղին» (The Way of the Strong)
• 1928-«Ճնշման ուժը» (The Power of the Press)
• 1928-«Ուրեմն սա սեր է՞» (So This Is Love?)
• 1929-«Երիտասարդ սերունդ» (La nuova generazione (The Younger Generation))
• 1929-«Դոնովանի գործը» (L'affare Donovan (The Donovan Affair))
• 1931-«Հրաշալի աղջիկը» (The Miracle Woman)
• 1931-«Պլատինե շիկահերը» (Platinum Blonde)
• 1931-«Դիրիժաբլ» (Dirigibile)
• 1932-«Արգելվածը» (Forbidden)
• 1932-«Ամերիկյան խենթություն» (American Madness)
• 1933-«Գեներալ Յենի դառը թեյը» (The Bitter Tea of General Yen)
• 1933-«Լեդի մեկ օրով» (Lady for a Day)
• 1934-«Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» (It Happened One Night)
• 1934-«Բրոդվեյ Բիլլ» (Broadway Bill)
• 1936-«Միստեր Դիդսը տեղափոխվում է քաղաք» (Mr. Deeds Goes to Town)
• 1937-«Կորած հորիզոն» (Lost Horizon)
• 1938-«Քո հետ չես տանի» (You Can't Take It with You)
• 1939-«Միստեր Սմիթը գնում է Վաշինգտոն» (Mr. Smith Goes to Washington)
• 1941-«Ծանոթացեք Ջոն Ջոուի հետ» (Meet John Doe)
• 1943-«Պատերազմի նախերգանք» (վավերագրական) (Prelude to War)
• 1943-«Ճակատամարտ Ռուսաստանի համար» (The Battle of Russia)
• 1944-«Մկնդեղ և հին ժանյակ» (Arsenic and Old Lace)
• 1946-«Այս հրաշալի կյանքը» (It's a Wonderful Life)
• 1951-«Փեսացուն վերադառնում է» (Here Comes the Groom)
• 1959-«Ծակ գլխի մեջ» (A Hole in the Head)
• 1961 -«Մի բուռ հրաշք» (Pocketful of Miracles)

Մրցանակներ և փաստեր

Ֆրենկ Կապրան գեներալ Ջորջ Մարշալից շքանշան է ստանում

• Ֆրենկ Կապրայի ֆիլմերը ընդհանուր թվով 14 «Օսկար» են ստացել տարբեր անվակարգերում, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ հեղինակավոր կինոմրցանակներ։
  • «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» - լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսոր, լավագույն դերասան, լավագույն դերասանուհի լավագույն հարմարեցված սցենար
  • «Միստեր Դիդսը տեղափոխվում է քաղաք» - լավագույն ռեժիսոր
  • «Կորած հորիզոն» - լավագույն մոնտաժ, լավագույն դիզայն
  • «Քո հետ չես տանի» - լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսոր
  • «Միստեր Սմիթը գնում է Վաշինգտոն» - լավագույն օրիգինալ սցենար
  • «Պատերազմի նախերգանք» - լավագույն վավերագրական ֆիլմ
  • «Փեսացուն վերադառնում է» - լավագույն երգ
  • «Ծակ գլխի մեջ» - լավագույն երգ
• Նա 3 «Օսկար» է ստացել լավագույն ռեժիսոր անվակարգում (նրանից շատ ստացել է միայն Ջոն Ֆորդը)։
• Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 100 լավագույն ֆիլմերի ցանկում առկա է նրա 3 ֆիլմ՝
  • «Այս հրաշալի կյանքը» - 11-րդ տեղ (1998 թ. ցանկ), 20-րդ տեղ (2007 թ. ցանկ)
  • «Միստր Սմիթը գնում է Վաշինգտոն» - 29-րդ տեղ (1998 թ. ցանկ), 26-րդ տեղ (2007 թ. ցանկ)
  • «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» - 35-րդ տեղ (1998 թ. ցանկ), 46-րդ տեղ (2007 թ. ցանկ)
• Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 10 լավագույն ֆիլմեր ըստ 10 ժանրերի ցանկում տեղ են գտել «Այս հրաշալի կյանքը»ը (որպես լավագույն ֆանտաստիկա) և «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» (որպես ռոմանտիկ կատակերգություն)
• 250 լավագույն ֆիլմեր (ըստ IMDb վարկածի) ցանկում (2011 թ. սեպտեմբերի 5-ի դրությամբ) առկա է նրա 3 ֆիլմ
  • «Այս հրաշալի կյանքը» - 28-րդ տեղ
  • «Միստր Սմիթը գնում է Վաշինգտոն» - 102-րդ տեղ
  • «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» - 141-րդ տեղ
• 1945 թվականին ստացել է շքանշան ծառայության համար
• 1981 թվականին ստացել է Միդլթաունի (Կոնեկտիկուտ) Ուեսլի համալսարանի պատվավոր կոչում
• 1986 թվականին ստացել է ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի արվեստի շքանշան

Գրականություն

• Barson, Michael. The Illustrated Who's Who of Hollywood Directors։ The Sound Era . New York։ Noonday Press, 1995. ISBN 0-374-52428-9.
• Beauchamp, Cari. Joseph P. Kennedy Presents։ His Hollywood Years. New York։ Vintage, 2010. ISBN 978-0-307-47522-0.
• Capra, Frank. Frank Capra, The Name Above the Title։ An Autobiography. New York։ The Macmillan Company, 1971. ISBN 0-306-80771-8.
• Chandler, Charlotte. The Girl Who Walked Home Alone։ Bette Davis, A Personal Biography. New York։ Simon & Schuster, 2006. ISBN 0-7862-8639-3.
• Dickstein, Morris. Dancing in The Dark։ A Cultural History of The Great Depression. New York։ W.W. Norton & Company, 2010. ISBN 978-0-393-07225-9.
• Dixon, Wheeler W. The Early Film Criticism of Francois Truffaut. Bloomington, Indiana։ Indiana University Press, 1993. ISBN 978-0-253-20771-5.
• Freer, Ian. Movie Makers։ 50 Iconic Directors from Chaplin to the Coen Brothers. London։ Quercus Publishing Plc, 2009. ISBN 978-1-84724-512-0.
• Kotsabilas-Davis, James and Myrna Loy. Being and Becoming. New York։ Primus, Donald I Fine Inc., 1987. ISBN 1-55611-101-0.
• Lazere, Donald. American Media and Mass Culture։ Left Perspectives. Berkeley, California։ University of California Press, 1987. ISBN 978-0-520-04496-8.
• Medved, Michael. Hollywood vs. America։ Popular Culture and the War on Traditional Values. New York։ HarperCollins, 1992. ISBN 978-0-06-016882-7.
• McBride, Joseph. Frank Capra։ The Catastrophe of Success. New York։ Touchstone Books, 1992. ISBN 0-671-79788-3.
• Oderman, Stuart. Talking To the Piano Player։ Silent Film Stars, Writers and Directors Remember. Albany, Georgia։ BearManor Media, 2005. ISBN 1-59393-013-5.
• Poague, Leland. Frank Capra։ Interviews (Conversations With Filmmakers Series). Jackson, Mississippi։ University Press of Mississippi, 2004. ISBN 978-1-57806-617-9.
• Pendergast, Tom and Sara, eds. St. James Encyclopedia of Popular Culture, Vol. 1. Detroit։ St. James Press, 2000. ISBN 1-55862-348-5.
• Stevens, George Jr. Conversations with the Great Moviemakers of Hollywood's Golden Age. New York։ Alfred A. Knopf, 2006. ISBN 978-1-4000-4054-4.
• Wakeman, John, ed. World Film Directors։ Volume One, 1890–1945. New York։ H.W. Wilson Co., 1987. ISBN 978-0-8242-0757-1.
• Wiley, Mason and Damien Bona. Inside Oscar։ The Unofficial History of the Academy Awards. New York։ Ballantine Books, 1987. ISBN 0-345-34453-7.

Արտաքին հղումներ

Ֆրենկ Կապրա էջը Վիքիպահեստում

• Internet Movie Database կայքում(չաշխատող հղում)
• КиноПоиск կայքում
• կենսագրական տվյալներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրենկ Կապրա» հոդվածին։