«Բեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 81. | Տող 81. | ||
* [[Mirza Mazhar Beg|Միրզա Մաժար Բեգ]], [[Napara Estate|Նապարա կալվածքի]] տերն էր Ռաջա Նանպարա [[Raja Saadat Ali Khan|Ռաջա Սաադաթ Ալի Խանի]] կառավարման օրոք |
* [[Mirza Mazhar Beg|Միրզա Մաժար Բեգ]], [[Napara Estate|Նապարա կալվածքի]] տերն էր Ռաջա Նանպարա [[Raja Saadat Ali Khan|Ռաջա Սաադաթ Ալի Խանի]] կառավարման օրոք |
||
''' |
'''Իրան''' |
||
* |
*[[Ուլուգբեկ]] |
||
* [[Sultan Ibrahim (Timurid)| |
* [[Sultan Ibrahim (Timurid)|Սուլթան Իբրահիմ ''Բեգ'']] |
||
* [[Otar Beg]] |
* [[Otar Beg|Օթար Բեգ]] |
||
''' |
'''Քաշգար''' |
||
* [[Yaqub Beg]] |
* [[Yaqub Beg|Յաքուբ Բեգ]] |
||
''' |
'''Պակիստան''' |
||
* [[Mirza Athar Baig]], |
* [[Mirza Athar Baig|Միրզա Աթար Բեգ]], հեղինակ |
||
* |
* ԳեներալGeneral [[Mirza Aslam Baig|Միրզա Ասլամ Բեգ]], [[Chief of Army Staff (Pakistan)|Բանակի շտաբի պետի (Պակիստան)]] պաշտոնից հրաժարվել է |
||
* [[Adina Beg]], was the governor of the [[Punjab region|Punjab]] including [[Lahore]], [[Jalandhar]] and [[Multan]] from 1755 to 1758. |
* [[Adina Beg]], was the governor of the [[Punjab region|Punjab]] including [[Lahore]], [[Jalandhar]] and [[Multan]] from 1755 to 1758. |
||
* [[Idrees Baig]], Test cricket umpire |
* [[Idrees Baig]], Test cricket umpire |
||
Տող 109. | Տող 109. | ||
* [[Samina Baig]] only Pakistani woman to climb Mount Everest |
* [[Samina Baig]] only Pakistani woman to climb Mount Everest |
||
''' |
'''Լեհաստան''' |
||
* [[Naiman-Beg]] |
* [[Naiman-Beg|Նաիման Բեգ]] |
||
''' |
'''Ռուսաստան''' |
||
* [[Mirza Kazem-Bey]], Muhammad Ali Kazim-bey, was a famous orientalist, historian and philologist of Azeri and Iranian origin. |
* [[Mirza Kazem-Bey]], Muhammad Ali Kazim-bey, was a famous orientalist, historian and philologist of Azeri and Iranian origin. |
||
Տող 119. | Տող 119. | ||
* [[Aleksander Sulkiewicz|Iskander Mirza Huzman Beg Sulkiewicz]], was a Polish politician of [[Tatar]] ethnicity, activist in socialist and independence movements and one of the co-founders of [[Polish Socialist Party]]. |
* [[Aleksander Sulkiewicz|Iskander Mirza Huzman Beg Sulkiewicz]], was a Polish politician of [[Tatar]] ethnicity, activist in socialist and independence movements and one of the co-founders of [[Polish Socialist Party]]. |
||
''' |
'''Շրի Լանկա''' |
||
* [[Mohideen Baig]], was a popular Sri Lankan musician. |
* [[Mohideen Baig]], was a popular Sri Lankan musician. |
20:51, 22 հունվարի 2020-ի տարբերակ
Բեկ, նաև սովորաբար հնչում է Բեյգ, Բեգ, Բեյ կամ Խան (Պարսկերեն: بیگ, Bay, Թուրքերեն: Բեյ) կոչում էր, որը օգտագործվում էր որպես անուն՝ տոհմը ճանաչելու համար: Դա նշանակում է առաջնորդ կամ հրամանատար և տարածված է is common in Պակիստանում, Հնդկաստանում, Աֆղանստանում, Բանգլադեշում, Թուրքիայում, Իրանում, Կովկասում, Կենտրոնական Ասիայում և Արևելյան Եվրոպա (նախկին Հարավսլավիայի) և դրանց թվում նաև Սփյուռքում:
Ստուգաբանություն
Բեկի ծագումնաբանությունը դեռևս վիճելի է, չնայած հիմնականում այն փոխառություն է: Առաջարկվել է երկու հիմնական ստուգաբանություն: Առաջին ստուգաբանությունը միջին-իրանական բագա ձևից է, թեև իմաստը համապատասխանում էր միջին պարսկական ձևերին, որը հաճախ նշանակում էր «տեր», և օգտագրործվում՝ թագավորների և ուրիշների կողմից: Երկրորդ ստուգաբանությունը չինարենից է՝ «ավագ (եղբայր), (ֆեոդալ) տիրակալ»: Խերարդ Դեորֆերը լրջորեն խորհում է այն հավանակությունը, որ այս բառը իրականում թուրքերեն է: Ինչ էլ, որ լինի ճշմարտությունը, ոչ մի կապ չկա թուրքական բերկի, մոնղոլական բերկի՝ «ուժեղ» կամ թուրքական բոգու, մոնղոլական «կախարդ, շաման»-ի հետ[1][2]:
Բեկը հետագայում օգտագործվել է որպես ռազմական կոչում Օսմանյան կայսրությունում[Ն 1]:
Այն օգտագործվել է նաև Չինաստանում Ցին կայսրության ժամանակ: Երբ Ցին կայսրությունը կառավարում էր Սինծիանը, դա թույլ տվեց թուրքական բեկերին պահպանել իրենց նախկին կարգավիճակը Ալտիշարում, և նրանք կառավարում էին տարածքը Ցին կայսրության համար որպես պաշտոնատար անձինք[3][4][5][6]: Բարձրաստիճան բեկերին թույլ էր տրվում կրել սանրվածք[7]:
Գործածումը որպես անուն
Որպես պարսկական անուն, սովորական է տեսնել բեկ անունը 'զադա' (արական), 'զադի' (իգական) պարսկերեն ածանցներում, որը նշանակում է «որդի» կամ «դուստր»: Օրինակ՝ Միրզա Բեկզադա կամ Նուր Բեկզադի[փա՞ստ]: Որպես թուրքական անուն, առավել հաճախ ընդունված է «բեկ» կամ «բեյ» ուղղագրությամբ:
(Երբեմն, այն օգտագործվում է «Միրզա» կոչումի հետ, որը նման է մողոլի օգտագործմանը)[փա՞ստ]:
Մողոլների դինաստիայում, բոլոր տղամարդկան տրվել է Միրզա (պարս.՝ مرزا) պատվավոր կոչումը, ինչպես նաև «Բայգ» (պարս.՝ بیگ) կոչումը կամ Բեգում (պարս.՝ بگوم) տղամարդկանց համար, ավելացվել է որպես ընտանեկան անուն: Օրինակ՝ Միրզա Աբդուլլահ Բեկ կամ Ֆարզանա Բեգում: Սա Մողոլյան դինաստիայի ժառանգների համար պատվավոր կոչում էր: Այսօր, այնուամենայնիվ, մողոլների սերունդներն օգտագործում են «Բայգ»-ը որպես միջին անուն, իսկ Միրզան որպես ազգանուն կամ հակառակը: Օրինակ՝ Աբդուլլահ Բայգ Միրզա կամ Աբդուլլահ Միրզա Բայգ:
Որպես Սլավոնական կամ բոսնիական անուն, բեկ անունին ավելանում է «ovic», «ovich» սլավոնական վերջածանցները, որոնք կոչվում են «սերունդ»: Չնայած «Բեկ» տիտղոսը այլևս չի օգտագործվում Բոսնիայում, «Բեկ» ծագմամբ ընտանիքների հետքերը պահպանվում են: Սակայն «begović» վերջածանց պարունակող ազգանունը, ինքնին ծագման հստակ ցուցանիշ չէ: Օրինակ՝ «Բեգովիչ» անվամբ մի շարք ընտանիքներ կան, ոմանք ազնվական ծագում ունեն, իսկ ոմանք՝ ոչ: «Իդրիզբեգովիչը» ոչ-ազնվական ընտանիքի ևս մեկ օրինակ կլիներ վերջածանցով: «Բեկ» անվամբ ընտանքիների որոշ օրինակներ են՝ Շահբեկովիչ, Ռիզվանբեկիչ և այլն: Մյուս կողմից «Կուկավիցան» հայտնի «բեկ» անվամբ ընտանիքի օրինակ է, որն ինքնին տիտղոս չի պարունակում: Էնվեր Իմամովիչի «Porijeklo i pripadnost stanovništva Bosne i Hercegovine» գիրքը մանրամասն ներկայացնում է Բոսնիա և Հերցեգովինայում մեծ թվով ընտանիքների ծագումը[փա՞ստ]:
Այսօր, կան նաև այլընտրանքային ուղղագրություններ, ինչպիսիք են՝ Բեգ, Բեյգ, Բեկ, Բիկ:
Հատկանշական Բեգ
Աֆղանստան
- Սուլթան Աբու Սաիդ Բեգ
- Մոհամեդ Մուրադ Բեգ, Էմիր Բոխարա
- Միր Յար Բեգ և Միր Յար Բեգ Սահիբզադա, Էմիր Բոխարա
Ալբանիա
- Սկանդերբեգ, Ալբանիայի տեր
Ադրբեջան
- Միրզա Ադիգոզալ բեյ, 19-րդ դարի ադրբեջանցի պատմաբան էր:
- Միրզա Միրան Շահ Բեգ, Լենկթեմուրի որդին էր, և Թիմուրիդ դինաստիայի կառավարիչը իր հոր կառավարության ժամանակ:
- Էլբեյ Միրզա-Հասան օղլու Ռզագուլիև, ադրբեջանցի սովետական նկարիչ և բեմադրող էր, Այտեն Ռզագուլիևայի հայրը:
Բանգլադեշ
- Միրզա Մուհամմադ Ռեզա Բեգ - Իրանցի շիա մահմեդական ներգաղթյալ, որը բնակվում է Սիլեթ շրջանում Բենգալի: Հայտարարվել է որպես Մահդի և տասներկուերորդ իմամ, մարտընչելով Բրիտանական արևելահնդկական ընկերության և Կաչարի Թագավորության դեմ:
- Իսֆանդիյար Բեգ - Սիլեթի մողոլ ֆաուժդար
Բոսնիա
- Ալիյա Իետբեգովիչ
- Ասմիր Բեգովիչ
- Իսա-Բեգ Իսակովիչ
- Իսկակ-Բեգ
- Գազի Հուսրեվ-բեգ
- Ալի-պասաl Ռիզվանբեգովիչ
- Սավֆեթ բեգ Բասագիչ
- Թուրահան Բեյ
- Թուրահանօղլու Օմեր Բեյ
Կենտրոնական Ասիա
Անգլիա
Հնդկաստան
- Աբբաս Ալի Բեգ, հնդկացի կրիկետ խաղացող
- Մահմուդ Բեգադա, Գուջարաթի սուլթանը
- Միրզա Ասադուլլահ Բեգ Խան
- Միրզա Բաբուր Բեգ, առաջին մողոլ կայսրը
- Միրզա Մուհամմադ Ակբար Բեգ, նա Հնդկաստանի Մեծ մողոլների կայսրության երրորդ և ամենամեծ իշխաններից մեկն էր
- Աքբար Մեծ (Աբու՛լ-Ֆաթ Ջալալ ուդ-դին Մուհամմադ Աքբար, Թիմուրիդ դինաստիայի կառավարիչն էր Կուրասանում (1449–1457)
- Միրզա Իշթիագ Բեգ, նախագահ, Էլեկտրաէներգիայի կենտրոնական իշխանության և Հնդկաստանի կառվարության նախկին պաշտոնյա քարտուղար (1939-2017)
- Միրզա Մեհուբ Բեգ, հնդիկ քաղաքական գործիչ, որը պատկանում է Ջամու և Քաշմիր Միջազգային համաժողովին
- Միրզքա Ֆարհաթուլլահ Բեգ, հնդիկ ուրդու հումորի և արձակի գրող էր
- Մուհամմադ Բեգ Քալանդարի Հայդերաբադի, նա համարվում էր մեծ գիտնական
- Միրզա Իբրահիմ ԲեգMirza Ibrahim Beg, was Subahdar of Bengal during the reign of emperor Jahangir Beg
- Վալի Բեգ Զուլ-Քադր, Զինվոր Աքբար Մեծի՝ Մողալ կայսրի կառավարման օրոք
- Տարդի Բեգ, 16-րդ դարում ռազմական հրամանատար էր Մեծ մողոլների կայսրությունում
- Միրզա Մաժար Բեգ, Նապարա կալվածքի տերն էր Ռաջա Նանպարա Ռաջա Սաադաթ Ալի Խանի կառավարման օրոք
Իրան
Քաշգար
Պակիստան
- Միրզա Աթար Բեգ, հեղինակ
- ԳեներալGeneral Միրզա Ասլամ Բեգ, Բանակի շտաբի պետի (Պակիստան) պաշտոնից հրաժարվել է
- Adina Beg, was the governor of the Punjab including Lahore, Jalandhar and Multan from 1755 to 1758.
- Idrees Baig, Test cricket umpire
- Mirza Aslam Baig
- Mirza Aziz Akbar Baig
- Mirza Iqbal Baig is a sports journalist and cricket commentator who currently works as a television show host.
- Mirza Mohammad Afzal Beg was a Kashmiri politician and lieutenant of the late Chief Minister of Jammu and Kashmir.
- Mirza Nazeer Baig Mughal is an actor. He has acted in several films, tele-films, and TV drama serials.
- General Mohammad Abbas Baig
- Naeem Baig is a novelist and short story writer, who has written articles, short stories and novels in Urdu and English.
- Obaidullah Baig was a scholar, Urdu writer/novelist, columnist, media expert, and most notably a documentary filmmaker from Karachi.
- Mirza Rafiuddin 'Raz' Baig is a poet.
- Diana Baig international cricket and football player from Gilgit Baltistan
- Samina Baig only Pakistani woman to climb Mount Everest
Լեհաստան
Ռուսաստան
- Mirza Kazem-Bey, Muhammad Ali Kazim-bey, was a famous orientalist, historian and philologist of Azeri and Iranian origin.
- Alexander Lvovich Kazembek (often spelled Kazem-Bek or Kasem-Beg), was a Russian émigré and political activist, and founder of the Mladorossi political group.
- Iskander Mirza Huzman Beg Sulkiewicz, was a Polish politician of Tatar ethnicity, activist in socialist and independence movements and one of the co-founders of Polish Socialist Party.
Շրի Լանկա
- Mohideen Baig, was a popular Sri Lankan musician.
Turkey
- Sultan Osman-beg,[8] Sultan of the Ottoman Empire
- Mirza Tugay Bey, was a notable military leader and politician of the Crimean Tatars.
United States
- Ed Baig, is an American technology columnist.
See also
Ծանոթագրություններ
- ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/beg-pers
- ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/baga-an-old-iranian-term-for-god-sometimes-designating-a-specific-god
- ↑ Rudelson, Justin Jon; Rudelson, Justin Ben-Adam (1997). Oasis Identities: Uyghur Nationalism Along China's Silk Road (illustrated ed.). Columbia University Press. էջ 31. ISBN 0231107862. Վերցված է 24 April 2014-ին.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(օգնություն) - ↑ Clarke, Michael E. (2011). Xinjiang and China's Rise in Central Asia – A History. Taylor & Francis. էջ 20. ISBN 1136827064. Վերցված է 10 March 2014-ին.
- ↑ Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated ed.). Columbia University Press. էջ 101. ISBN 0231139241. Վերցված է 10 March 2014-ին.
- ↑ Crossley, Pamela Kyle; Siu, Helen F.; Sutton, Donald S., eds. (2006). Empire at the Margins: Culture, Ethnicity, and Frontier in Early Modern China. Vol. Volume 28 of Studies on China (illustrated ed.). University of California Press. էջ 121. ISBN 0520230159. Վերցված է 10 March 2014-ին.
{{cite book}}
:|volume=
has extra text (օգնություն) - ↑ James A. Millward (1998). Beyond the pass: economy, ethnicity, and empire in Qing Central Asia, 1759-1864. Stanford University Press. էջ 204. ISBN 0-8047-2933-6. Վերցված է 2010-11-28-ին.
- ↑ Same surname beg, baig, bey / surname in part of Mirza and Ottoman Empire in Name Osman I
Քաղվածելու սխալ՝ <ref>
tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/>
tag was found