Սինծիան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox map.png
Սինծիան
Urumqi.jpg
ԵրկիրՉինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Կարգավիճակautonomous region of the People's Republic of China?
Մտնում էՉինաստան
ՎարչկենտրոնՈւրումչի
Ամենաբարձր կետՉոգորի
Օրենսդրական մարմինXinjiang Uyghur Autonomous Regional People's Congress?[1]
Բնակչություն25 852 345 մարդ (2020)[2]
Տարածք1 664 897,17 կմ²[3]
Xinjiang in China (disputed hatched) (+all claims hatched).svg
Հիմնադրված էհոկտեմբերի 1, 1955 թ.
Սահմանակցում էՑինհայ, Գանսու, Տիբեթի ինքնավար շրջան, Ալթայի հանրապետություն, Օշի մարզ, Նարինի մարզ, Իսիք Քուլի մարզ, Խովդի շրջան և Բայան Ուլգի
Ժամային գոտիUTC+8
ՓոխարինեցՉԺԿ-ի Սինծիան շրջան
ISO 3166-2 կոդCN-XJ
xinjiang.gov.cn

Սինծիան (Ույղուրերեն։ شىنجاڭ; Լատինատառ։ Xinjang; (Չինարեն՝ 新疆 ,Xīnjiāng), պաշտոնապես "Սինծիանի Ույղուրական ինքնավար շրջան"[4] (XUAR), Չինաստանի հյուսիս-արևմուտքում Չինաստանի ինքնավար մարզ է, ինչպես նաև այն իր տարածքով ամենամեծ շրջանն է Չինաստանում և ութերորդ մարզը ամբողջ աշխարհում՝ զբաղեցնելով ավելի քան 1,6 միլիոն կմ2։ Սինծիանի մեջ է մտնում, վիճելի տարածք հանդիսացող Ակսայ Չինը, որը մտնում է Չինաստանի կազմում, իսկ Հնդկաստանը այդ տարածքի նկատմամբ ունի հավակնություններ։ Սինծիանը սահմանակցում է Մոնղոլիային, Ռուսաստանին, Ղազախստանին, Տաջիկստանին, Աֆղանստանին, Պակիստանին և Հնդկաստանին։ Սինծիանը սահմանակցում է նաև Տիբեթի ինքնավար շրջանին և Գանսույի և Ցինհայի շրջաններին։ Հայտնի Մետաքսի ճանապարհը անցել է այս շրջանով սկսելով շրջանի արևելքից մինչև իր հյուսիսարևմտյան սահման։ Վերջին տասնամյակներում Սինծիանում հայտնաբերվել է առատ քանակությամբ նավթի և հանքանյութերի պաշարներ, և այժմ այն համարվում է Չինաստանի ամենախոշոր բնական գազ արտադրող շրջանը։

Այն տարբեր էթնիկ խմբերի հայրենիքն է, ներառյալ ույղուրների, հաների, ղազախների, տիբեթցիների, հույերի, տաջիկների, ղրղզների, մոնղոլների, ռուսների և սիբեների[5]։ Ազգային փոքրամասնությունների համար Սինծիանում կա վելի քան մեկ տասնյակ ինքնավար երկրներ և մարզեր։ Հաճախ այս տարածքը հղվում է որպես "Չինական Թուրքեստան"[6]: Սինծիանի տարածքի ընդամենը 9.7%-է պիտանի մարդկանց բնակության համար, քանի որ Սինծիանի հիմնական տարածքի պատված է լեռնաշղթաներով[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. National Database of Laws and Regulations — 2021.
  2. 2,0 2,1 http://www.stats.gov.cn/english/PressRelease/202105/t20210510_1817188.html
  3. 3,0 3,1 http://www.gov.cn/test/2013-04/07/content_2371589.htm
  4. «______»։ The Government of Xinjiang Uygur Autonomous Region of China։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-12-01-ին։ Վերցված է 2018-08-19 
  5. «Regions and territories: Xinjiang»։ BBC News։ May 7, 2011։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-05-20-ին 
  6. «Turkestan»։ Catholic Encyclopedia XV։ New York: Robert Appleton Company։ 1912։ Արխիվացված օրիգինալից April 20, 2008-ին։ Վերցված է 2008-11-26 
  7. 新疆绿洲面积已从4.3%增至9.7% [Xinjiang oasis area has increased from 4.3% to 9.7%]։ 人民网 [People's Network] (չինարեն)։ August 3, 2015։ Արխիվացված օրիգինալից October 11, 2017-ին։ Վերցված է May 27, 2017