«Իդեալական գազի վիճակի հավասարում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{թերմոդինամիկա}} |
{{թերմոդինամիկա}} |
||
'''Իդեալական գազի վիճակի հավասարում''', |
'''Իդեալական գազի վիճակի հավասարում''', [[Իդեալական գազ|իդեալական գազի]] վիճակի հավասարում(Կլապեյրոնի հավասարում, Մենդելեև-Կլապեյրոնի հավասարում ), որն անվանվել է դրանց հայտնաբերող [[Բենուա Պոլ Էմիլ Կլապեյրոն|Բ. Կլապեյրոնի]] և [[Դմիտրի Մենդելեև|Դ. Մենդելեևի]] անունով։ |
||
:Հավասարումն ունի հետևյալ տեսքը՝ |
:Հավասարումն ունի հետևյալ տեսքը՝ |
||
Տող 38. | Տող 36. | ||
! T<sub>2</sub> |
! T<sub>2</sub> |
||
|- |
|- |
||
|rowspan="2"|Իզոբար պրոցես |
|rowspan="2"|[[Իզոբար պրոցես]] |
||
|rowspan="2"| <center>Ճնշում</center> |
|rowspan="2"| <center>Ճնշում</center> |
||
| <center>V<sub>2</sub>/V<sub>1</sub></center> |
| <center>V<sub>2</sub>/V<sub>1</sub></center> |
||
Տող 50. | Տող 48. | ||
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub>(T<sub>2</sub>/T<sub>1</sub>) |
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub>(T<sub>2</sub>/T<sub>1</sub>) |
||
|- |
|- |
||
|rowspan="2"| |
|rowspan="2"|[[Իզոխոր պրոցես]]<br> |
||
|rowspan="2"| <center>Ծավալ</center> |
|rowspan="2"| <center>Ծավալ</center> |
||
| <center>P<sub>2</sub>/P<sub>1</sub></center> |
| <center>P<sub>2</sub>/P<sub>1</sub></center> |
||
Տող 62. | Տող 60. | ||
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub>(T<sub>2</sub>/T<sub>1</sub>) |
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub>(T<sub>2</sub>/T<sub>1</sub>) |
||
|- |
|- |
||
|rowspan="2"| |
|rowspan="2"|[[Իզոթերմ պրոցես]] |
||
|rowspan="2"| <center> Ջերմաստիճան </center> |
|rowspan="2"| <center> Ջերմաստիճան </center> |
||
| <center>P<sub>2</sub>/P<sub>1</sub></center> |
| <center>P<sub>2</sub>/P<sub>1</sub></center> |
||
Տող 74. | Տող 72. | ||
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub> |
| T<sub>2</sub> = T<sub>1</sub> |
||
|- |
|- |
||
|rowspan="3"| Ադիաբադ պրոցես |
|rowspan="3"|[[Ադիաբատ պրոցես|Ադիաբադ պրոցես]] |
||
(իզոտոպ)<br> |
(իզոտոպ)<br> |
||
|rowspan="3"| <center>Էնտրոպիա</center> |
|rowspan="3"| <center>Էնտրոպիա</center> |
03:05, 11 Մայիսի 2019-ի տարբերակ
Թերմոդինամիկա |
---|
Դասական Կառնոյի ջերմային շարժիչ |
Ճյուղեր |
Իդեալական գազի վիճակի հավասարում, իդեալական գազի վիճակի հավասարում(Կլապեյրոնի հավասարում, Մենդելեև-Կլապեյրոնի հավասարում ), որն անվանվել է դրանց հայտնաբերող Բ. Կլապեյրոնի և Դ. Մենդելեևի անունով։
- Հավասարումն ունի հետևյալ տեսքը՝
որտեղ p-ն ճնշումն է, V-ն՝ գազի մոլային ծավալը, T-ն՝ բացարձակ ջերմաստիճանը, R-ը՝ ունիվերսալ գազային հաստատունըR = 8,3144598(48)։ Կլապեյրոնի հավասարումից բխում են Բոյլ-Մարիոտի օրենքը, Գեյ-Լյուսակի օրենքը և իդեալական գազերին վերաբերող մասնավոր այլ օրենքներ։ Կլապեյրոնի հավասարումով որոշակի ճշտությամբ նկարագրվում են փոքր խտության իրական գազերը բարձր ջերմաստիճանների դեպքում։
Քանի որ, (որտեղ -ը նյութի քանակն է, -ը զանգվածը, -ը մոլային զանգվածը) վիճակի հավասարումը կարելի է գրել
կամ
որտեղ -ատոմների կոնցենտրացիան է, -Բոլցմանի հաստատուն.
Այս հավասարումը կոչվում է Մենդելեև-Կլապեյրոնի հավասարում։
Գազի նյութի քանակը որոշվում է նորմալ ճնշման և ջերմաստիճանի պայմաններում: Հավասարման մեջ օգտագործվող ջերմաստիճանը բացարձակ ջերմաստիճան է։ Ջերմաստիճանի համապատասխան ՄՀ հիմնական միավորը կալվինն է (Կ)[1]։
Կլապեյրոնի հավասարման հաստատունը այնքան էլ հաստատուն չէր, քանի որ անհրաժեշտ էր հաշվել յուրաքանչյուր գազի համար․
Մենդելեևը հայտնաբերեց, որ -ը ուղիղ համեմատական է -ին և համեմատականության գործակից -ը անվանեց ունիվերսալ գազային հաստատուն։
Թերմոդինամիկական պրոցեսների աղյուսակ
Պրոցես | Հաստատուն | Մյուս մեծության փոփոխություն | P2 | V2 | T2 |
---|---|---|---|---|---|
Իզոբար պրոցես | P2 = P1 | V2 = V1(V2/V1) | T2 = T1(V2/V1) | ||
P2 = P1 | V2 = V1(T2/T1) | T2 = T1(T2/T1) | |||
Իզոխոր պրոցես |
P2 = P1(P2/P1) | V2 = V1 | T2 = T1(P2/P1) | ||
P2 = P1(T2/T1) | V2 = V1 | T2 = T1(T2/T1) | |||
Իզոթերմ պրոցես | P2 = P1(P2/P1) | V2 = V1/(P2/P1) | T2 = T1 | ||
P2 = P1/(V2/V1) | V2 = V1(V2/V1) | T2 = T1 | |||
Ադիաբադ պրոցես
(իզոտոպ) |
P2 = P1(P2/P1) | V2 = V1(P2/P1)(−1/γ) | T2 = T1(P2/P1)(γ − 1)/γ | ||
P2 = P1(V2/V1)−γ | V2 = V1(V2/V1) | T2 = T1(V2/V1)(1 − γ) | |||
P2 = P1(T2/T1)γ/(γ − 1) | V2 = V1(T2/T1)1/(1 − γ) | T2 = T1(T2/T1) | |||
Բազմատրոպ պրոցես |
P2 = P1(P2/P1) | V2 = V1(P2/P1)(-1/n) | T2 = T1(P2/P1)(n − 1)/n | ||
P2 = P1(V2/V1)−n | V2 = V1(V2/V1) | T2 = T1(V2/V1)(1 − n) | |||
P2 = P1(T2/T1)n/(n − 1) | V2 = V1(T2/T1)1/(1 − n) | T2 = T1(T2/T1) | |||
Ադիաբադ պրոցես (իզոտալպ) |
P2 = P1 + (P2 − P1) | T2 = T1 + μJT(P2 − P1) | |||
P2 = P1 + (T2 − T1)/μJT | T2 = T1 + (T2 − T1) |
Կապ իդեալական գազի վիճակի մյուս հավասարումների հետ
Հաստատուն զանգվածի դեպքում հավասարումն ունենում է հետևյալ տեսքը․
Վերջին հավասարումը կոչվում է միացյան գազային օրենք։ Դրանից ստացվում է Բոյլ-Մարիոտի, Շառլի և Գեյ-Լյուսակի օրենքները։
- Բոյլ—Մարիոտի օրենք՝ ․
- Գեյ-Լյուսակի՝ ․
- Շառլի օրենք՝ ․(Գեյ-Լյուսակի երկրորդ 1808 թվական.)
Այդ օրենքը հարմար է տարբեր վիճակների անցման տեսանկյունից։
Քիմիայի տեսանկյունից այս օրենքը կարող է հնչել այլ կերպ․
Ռեակցիայի մեջ մտնող գազերի ծավալները, նույն պայմանների դեպքում( ջերմաստիճան, ճնշում) հարաբերում են իրար և առաջացող գազանման միացումների ծավալներին ինչպես ամբողջ թվեր։
Օրինակ,1 ծավալով ջրածինը միանում է 1 ծավալով քլորին, ստացվում է 2 ծավալ քլորաջրածին․
1 ծավալ1ազոտը 3 ծավալ ջրածնի հետ առաջացնում է 2 ծավալ ամոնյակ․
Տես նաև
- Իդելական գազ
- Իրական գազ
- Իրական գազի վիճակի հավասարում
Ծանոթագրություն
Գրականություն
- Стромберг А. Г., Семченко Д. П. Физическая химия: Учеб. для хим. спец. вузов / Под ред. А. Г. Стромберга. — 7-е изд., стер. — М.: Высшая школа, 2009. — 527 с. — ISBN 978-5-06-006161-1