Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի օբյեկտները (2016 թվականի դրությամբ) 30-ն են, որը կազմում է ընդհանուր թվի 2,9 %-ը (1073՝ 2017 թվականին)։ Այդ թվում 25 օբյեկտներ ընդգրկված են ցանկում մշակութային չափանիշներով, 12-ը՝ որպես մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց, 4-ը՝ բնական չափանիշներով, և 1 խառը (բնական և մշակութային)։

Բացի դրանից 2016 թվականի դրությամբ ևս 12 օբյեկտ ներկայացված է թեկնածու ցանկում^[1]։

Միացյալ Թագավորությունը վավերացրել է Համաշխարհային ժառանգության պաշտպանության կոնվենցիան 1984 թվականի մայիսի 29-ին^[2]։ Առաջին 5 օբյեկտները, որ գտնվում են Մեծ Բրիտանիայի տարածքում, ընդգրկվել են ցանկում 1986 թվականին, Համաշխարհային ժառանգության հանձնաժողովի 10-րդ նիստում։

Ցանկ

Տվյալ աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են Համաշխարհային ժառանգության կողմից դասակարգված ձևով։

#	Անվանում	Տեղադրություն	Ստեղծման ժամանակ	Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվ	№	Չափանիշներ
1	«Հսկաների սալարկուղի» մերձափնյա տեղանք (Giant’s Causeway and Causeway Coast) (իռլանդերեն՝ Clochán na bhFómharach)	Պատմական շրջան՝ Հյուսիսային Իռլանդիա Կոմսություն՝ Անթրիմ	-	1986	369	vii, viii
2	Դարհեմի ամրոց և Դարհեմի տաճար Դարհեմ քաղաքում (Durham Castle and Cathedral)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դարհեմ	11-12-րդ դարեր	1986	370	ii, iv, vi
3	Այրոնբրիջի կիրճ (Ironbridge Gorge)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Ուեսթ Միդլենդս Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Շրոփշիր	18-րդ դար	1986	371	i, ii, iv, vi
4	Սթադլի արքայական պարկ և Ֆաունթինյան աբբայության ավերակներ (Studley Royal Park including the Ruins of Fountains Abbey)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Հյուսիսային Յորքշիր	18-19-րդ դար	1986	372	i, iv
5	Սթոունհենջ և Էյվբերի մեգալիթյան հուշարձաններ և հարակից հնագիտական օբյեկտներ (Stonehenge, Avebury and Associated Sites)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուիլթշիր	Մ․թ․ա․ 4-3-րդ հազարամյակ	1986 (ընդլայնվել է 2008 թ)	373	i, ii, iii
6	Էդուարդ I-ի ամրոցներ Գուինեդում։ (Castles and Town Walls of King Edward in Gwynedd) (վալլիերեն՝ Cestyll a Muriau Trefi a godwyd gan Edward I o Loegr yng Ngwynedd)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Շրջան՝ Գուինեդ	13-րդ դար	1986	374	i, iii, iv
7	Սենթ Քիլդա կղզի (St Kilda) (գաել.՝ Hiort)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Արտաքին Հեբրիդյան կղզիներ	-	1986 (ընդլայնվել է 2004, 2005)	387	iii, v, vii, ix, x
8	Բլենիմյան պալատ (Blenheim Palace)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Օքսֆորդշիր Քաղաք՝ Վուդսթոք	18-րդ դար	1987	425	ii, iv
9	Վեստմինստերյան պալատ, Ուեստմինստերյան աբբայություն և Սենթ Մարգրեթի եկեղեցի (Westminster Palace, Westminster Abbey and Saint Margaret’s Church)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	-	1987 (ընդլայնվել է 2008)	426	i, ii, iv
10	Բաթ քաղաք (City of Bath)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ	18-րդ դար	1987	428	i, ii, iv
11	Հռոմեական կայսրության պաշտպանական սահմաններ (Frontiers of the Roman Empire): Հադրիանոսի պատ և Անտոնինոսի պատ (Hadrian’s Wall and Antonine’s Wall)	Պատմական շրջաններ՝ Անգլիա և Շոտլանդիա Շրջաններ՝ Հյուսիսարմտյան Անգլիա, Յորքշիր և Համբեր (Գերմանիայի հետ համատեղ)	2-րդ դար	1987 (ընդլայնվել է 2005, 2008)	430	ii, iii, iv
12	Քենթերբերիի տաճար, Սուրբ Ավգուստինի աբբայություն և Սենտ Մարթինի եկեղեցի Քենթերբերիում (Canterbury Cathedral, St Augustine’s Abbey, and St Martin’s Church)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ Քաղաք՝ Քենթերբերի	-	1988	469	i, ii, vi
13	Հենդերսոն կղզի (Henderson Island) (պիտկերներեն՝ Henderson Ailen}})	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Փիթքերն կղզիներ	-	1988	487	vii, x
14	Լոնդոնյան Թաուեր (Tower of London)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	11-րդ դար	1988	488	ii, iv
15	Հին քաղաքը և Նոր քաղաքը Էդինբուրգում (Cultural site Old and New Towns of Edinburgh)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Սիթի ոֆ Էդինբուրգ	-	1995	728	ii, iv
16	Գոֆ և Ինաքսեսսիբլ կղզիներ (Gough and Inaccessible Islands)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինե կղզի	-	1995 (расширен в 2004)	740	vii, x
17	Գրինվիչ (Maritime Greenwich)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	17-րդ դար	1997	795	i, ii, iv, vi
18	Նեոլիթյան հուշարձաններ Օրկնեյան կղզիներում (Heart of Neolithic Orkney)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Օրկնեյան կղզիներ	-	1999	514rev	i, ii, iii, iv
19	Սենտ-Ջորջ պատմական քաղաք և հարակից ամրաշինություններ (Historic Town of St George and Related Fortifications, Bermuda)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Բերմուդյան կղզիներ	17-20-րդ դարեր	2000	983	iv
20	Բլենավոն լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ (Blaenavon Industrial Landscape) (վալլիերեն՝ Tirlun Diwydiannol Blaenafon)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Կոմսություն՝ Տորֆայն	19-րդ դարեր	2000	984	iii, iv
21	Դորսեթշիրի և Արևելյան Դևոնշիրի ափ (Dorset and East Devon Coast)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դորսեթ	-	2001	1029	viii
22	Դերուենտի հովտի ֆաբրիկաներ (Derwent Valley Mills)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդս Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դերբիշիր	18-19-րդ դարեր	2001	1030	ii, iv
23	Նյու-Լանարկ բանավան (New Lanark)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Սաուֆ Լանարկշիր	18-19-րդ դարեր	2001	429	ii, iv, vi
24	Սոլտեիր բանավան (Saltaire)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուեսթ Յորքշիր	19-րդ դար	2001	1028	ii, iv
25	Քյուի թագավորական բուսաբանական այգիներ (Royal Botanic Gardens, Kew)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	18-20-րդ դարեր	2003	1084	ii, iii, iv
26	Լիվերպուլ ծովափնյա քաղաք (Cultural site Liverpool — Maritime Mercantile City)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	18-19-րդ դարեր	2004	1150	ii, iii, iv
27	Քորնուոլի և Արևմտյան Դևոնշիրի լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ (Cultural site Cornwall and West Devon Mining Landscape)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա	18-19-րդ դարեր	2006	1215	ii, iii, iv
28	Պոնթքիսիլթե ջրանցույց (Pont-Cysyllte Aqueduct) (վալլիերեն՝ Traphont Pontcysyllte)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Կոմսություն՝ Ռեքսհեմ	1795-1805 թթ	2009	1303	i, ii, iv
29	Ֆորտ Բրիջ երկաթուղային կամուրջ (The Forth Bridge)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջաններ՝ Սիթի օֆ Էդինբուրգ և Ֆայֆ	1890	2015	1485	i, iv
30	Գորհեմի քարանձավ (Gorham’s Cave Complex)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Ջիբրալթար	-	2016	1500	iii

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն

Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների տեղադրություն

Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ

Թեկնածու օբյեկտների ցանկ

Աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են ըստ հերթականության։ Այս ցանկում այն վայրերն են, որոնք ներկայացված են Միացյալ Թագավորության կառավարության կողմից՝ որպես թեկնածու օբյեկտներ՝ Համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընգրկվելու համար։

#	Անվանում	Տեղադրություն	Ստեղծման ժամանակ	Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվը	№	Չափանիշներ
1	Չատեմի նավաշինության կենտրոն և նրա շրջակա ամրաշինություններ (անգլ.՝ Chatham Dockyard and its Defences)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ	16-րդ դարից սկսած	2012	5670	ii, iv
2	Քրեսուել Քրեգս (անգլ.՝ Creswell Crags)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդ Մոտակա քաղաք՝ Ուորքսոփ	-	2012	5671	iii
3	Դաունհաուզ՝ Չարլզ Դարվինի տունն ու աշխատատեղին (անգլ.՝ Darwin’s Landscape Laboratory)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Մոտակա քաղաք՝ Լոնդոն	18-րդ դար	2012	5672	iii, vi
4	Լճային երկրամաս () (անգլ.՝ England’s Lake District)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	-	2012	5673	ii, vi
5	Սուրբ Հեղինեի կղզի (անգլ.՝ Island of St Helena)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա	-	2012	5675	iii
6	Ջոդրել Բենկի ռադիոաստղադիտարան (անգլ.՝ Jodrell Bank Observatory)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	1945 թվականից սկսած	2012	5676	i, ii, iv, vi
7	Մաուսա, Օլդ-Սքաթնիս, Յարլսհոֆ (անգլ.՝ Mousa, Old Scatness and Jarlshof: the Zenith of Iron Age Shetland)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Շետլանդյան կղզիներ	Մ․թ․ա․ 4-2-րդ դարեր	2012	5677	iii, iv
8	Թերթաքարերի արդյունաբերություն Հյուսիսային Ուելսում (անգլ.՝ Slate Industry of North Wales)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Շրջան՝ Գուինեդ	12-20-րդ դարեր	2012	5678	iii, v
9	Ֆլոու երկիր (անգլ.՝ Flow Country)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Հայլենդ	-	2012	5679	ix, x
10	Ուիրմութ և Ջերոու վանքեր (անգլ.՝ The Twin Monastery of Wearmouth Jarrow)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Թայն ընդ Ուիը]]	10-րդ դար	2012	5681	ii, iii, iv, vi
11	Թերքս և Քայքոս կղզիներ (անգլ.՝ Island of St Helena)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Թերքս և Քայքոս կղզիներ	-	2012	5682	x
12	Եվրոպայի հանրահայտ առողջապահական հանգստավայրեր (անգլ.՝ Great Spas of Europe) * Քաղաք՝ Բաթ	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ	16-րդ դարից սկսած	2014	5935	ii, iii, iv, vi

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն

1

3

8

9

10

12

Թեկնածու ցուցակում ընդգրկված օբյեկտների տեղադրություն

5

11

Թեկնածու օբյեկտներ Բրիտանական անդրծովյան տարածքներում

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ «Tentative» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.
↑ «The States Parties - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland». unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներ կատեգորիայում։

[united_kingdom-tentative-1] «Tentative» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

[2] «The States Parties - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland». unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

[1]

[2]