Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի օբյեկտները (2016 թվականի դրությամբ) 30-ն են, որը կազմում է ընդհանուր թվի 2,9 %-ը (1073՝ 2017 թվականին)։ Այդ թվում 25 օբյեկտներ ընդգրկված են ցանկում մշակութային չափանիշներով, 12-ը՝ որպես մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց, 4-ը՝ բնական չափանիշներով, և 1 խառը (բնական և մշակութային)։

Բացի դրանից 2016 թվականի դրությամբ ևս 12 օբյեկտ ներկայացված է թեկնածու ցանկում^[1]։

Միացյալ Թագավորությունը վավերացրել է Համաշխարհային ժառանգության պաշտպանության կոնվենցիան 1984 թվականի մայիսի 29-ին^[2]։ Առաջին 5 օբյեկտները, որ գտնվում են Մեծ Բրիտանիայի տարածքում, ընդգրկվել են ցանկում 1986 թվականին, Համաշխարհային ժառանգության հանձնաժողովի 10-րդ նիստում։

Ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տվյալ աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են Համաշխարհային ժառանգության կողմից դասակարգված ձևով։

#	Անվանում	Տեղադրություն	Ստեղծման ժամանակ	Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվ	№	Չափանիշներ
1	«Հսկաների սալարկուղի» մերձափնյա տեղանք (Giant’s Causeway and Causeway Coast) (իռլանդերեն՝ Clochán na bhFómharach)	Պատմական շրջան՝ Հյուսիսային Իռլանդիա Կոմսություն՝ Անթրիմ	-	1986	369	vii, viii
2	Դարհեմի ամրոց և Դարհեմի տաճար Դարհեմ քաղաքում (Durham Castle and Cathedral)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դարհեմ	11-12-րդ դարեր	1986	370	ii, iv, vi
3	Այրոնբրիջի կիրճ (Ironbridge Gorge)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Ուեսթ Միդլենդս Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Շրոփշիր	18-րդ դար	1986	371	i, ii, iv, vi
4	Սթադլի արքայական պարկ և Ֆաունթինյան աբբայության ավերակներ (Studley Royal Park including the Ruins of Fountains Abbey)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Հյուսիսային Յորքշիր	18-19-րդ դար	1986	372	i, iv
5	Սթոունհենջ և Էյվբերի մեգալիթյան հուշարձաններ և հարակից հնագիտական օբյեկտներ (Stonehenge, Avebury and Associated Sites)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուիլթշիր	Մ․թ․ա․ 4-3-րդ հազարամյակ	1986 (ընդլայնվել է 2008 թ)	373	i, ii, iii
6	Էդուարդ I-ի ամրոցներ Գուինեդում։ (Castles and Town Walls of King Edward in Gwynedd) (վալլիերեն՝ Cestyll a Muriau Trefi a godwyd gan Edward I o Loegr yng Ngwynedd)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Շրջան՝ Գուինեդ	13-րդ դար	1986	374	i, iii, iv
7	Սենթ Քիլդա կղզի (St Kilda) (գաել.՝ Hiort)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Արտաքին Հեբրիդյան կղզիներ	-	1986 (ընդլայնվել է 2004, 2005)	387	iii, v, vii, ix, x
8	Բլենիմյան պալատ (Blenheim Palace)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Օքսֆորդշիր Քաղաք՝ Վուդսթոք	18-րդ դար	1987	425	ii, iv
9	Վեստմինստերյան պալատ, Ուեստմինստերյան աբբայություն և Սենթ Մարգրեթի եկեղեցի (Westminster Palace, Westminster Abbey and Saint Margaret’s Church)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	-	1987 (ընդլայնվել է 2008)	426	i, ii, iv
10	Բաթ քաղաք (City of Bath)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ	18-րդ դար	1987	428	i, ii, iv
11	Հռոմեական կայսրության պաշտպանական սահմաններ (Frontiers of the Roman Empire): Հադրիանոսի պատ և Անտոնինոսի պատ (Hadrian’s Wall and Antonine’s Wall)	Պատմական շրջաններ՝ Անգլիա և Շոտլանդիա Շրջաններ՝ Հյուսիսարմտյան Անգլիա, Յորքշիր և Համբեր (Գերմանիայի հետ համատեղ)	2-րդ դար	1987 (ընդլայնվել է 2005, 2008)	430	ii, iii, iv
12	Քենթերբերիի տաճար, Սուրբ Ավգուստինի աբբայություն և Սենտ Մարթինի եկեղեցի Քենթերբերիում (Canterbury Cathedral, St Augustine’s Abbey, and St Martin’s Church)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ Քաղաք՝ Քենթերբերի	-	1988	469	i, ii, vi
13	Հենդերսոն կղզի (Henderson Island) (պիտկերներեն՝ Henderson Ailen}})	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Փիթքերն կղզիներ	-	1988	487	vii, x
14	Լոնդոնյան Թաուեր (Tower of London)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	11-րդ դար	1988	488	ii, iv
15	Հին քաղաքը և Նոր քաղաքը Էդինբուրգում (Cultural site Old and New Towns of Edinburgh)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Սիթի ոֆ Էդինբուրգ	-	1995	728	ii, iv
16	Գոֆ և Ինաքսեսսիբլ կղզիներ (Gough and Inaccessible Islands)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինե կղզի	-	1995 (расширен в 2004)	740	vii, x
17	Գրինվիչ (Maritime Greenwich)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	17-րդ դար	1997	795	i, ii, iv, vi
18	Նեոլիթյան հուշարձաններ Օրկնեյան կղզիներում (Heart of Neolithic Orkney)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Օրկնեյան կղզիներ	-	1999	514rev	i, ii, iii, iv
19	Սենտ-Ջորջ պատմական քաղաք և հարակից ամրաշինություններ (Historic Town of St George and Related Fortifications, Bermuda)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Բերմուդյան կղզիներ	17-20-րդ դարեր	2000	983	iv
20	Բլենավոն լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ (Blaenavon Industrial Landscape) (վալլիերեն՝ Tirlun Diwydiannol Blaenafon)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Կոմսություն՝ Տորֆայն	19-րդ դարեր	2000	984	iii, iv
21	Դորսեթշիրի և Արևելյան Դևոնշիրի ափ (Dorset and East Devon Coast)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դորսեթ	-	2001	1029	viii
22	Դերուենտի հովտի ֆաբրիկաներ (Derwent Valley Mills)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդս Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Դերբիշիր	18-19-րդ դարեր	2001	1030	ii, iv
23	Նյու-Լանարկ բանավան (New Lanark)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Սաուֆ Լանարկշիր	18-19-րդ դարեր	2001	429	ii, iv, vi
24	Սոլտեիր բանավան (Saltaire)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Յորքշիր և Համբեր Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Ուեսթ Յորքշիր	19-րդ դար	2001	1028	ii, iv
25	Քյուի թագավորական բուսաբանական այգիներ (Royal Botanic Gardens, Kew)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Քաղաք՝ Լոնդոն	18-20-րդ դարեր	2003	1084	ii, iii, iv
26	Լիվերպուլ ծովափնյա քաղաք (Cultural site Liverpool — Maritime Mercantile City)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	18-19-րդ դարեր	2004	1150	ii, iii, iv
27	Քորնուոլի և Արևմտյան Դևոնշիրի լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտ (Cultural site Cornwall and West Devon Mining Landscape)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա	18-19-րդ դարեր	2006	1215	ii, iii, iv
28	Պոնթքիսիլթե ջրանցույց (Pont-Cysyllte Aqueduct) (վալլիերեն՝ Traphont Pontcysyllte)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Կոմսություն՝ Ռեքսհեմ	1795-1805 թթ	2009	1303	i, ii, iv
29	Ֆորտ Բրիջ երկաթուղային կամուրջ (The Forth Bridge)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջաններ՝ Սիթի օֆ Էդինբուրգ և Ֆայֆ	1890	2015	1485	i, iv
30	Գորհեմի քարանձավ (Gorham’s Cave Complex)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Ջիբրալթար	-	2016	1500	iii

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների տեղադրություն

Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ

Թեկնածու օբյեկտների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղյուսակում տեղանքներն ընդգրկված են ըստ հերթականության։ Այս ցանկում այն վայրերն են, որոնք ներկայացված են Միացյալ Թագավորության կառավարության կողմից՝ որպես թեկնածու օբյեկտներ՝ Համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընգրկվելու համար։

#	Անվանում	Տեղադրություն	Ստեղծման ժամանակ	Ցանկում ընդգրկվելու տարեթիվը	№	Չափանիշներ
1	Չատեմի նավաշինության կենտրոն և նրա շրջակա ամրաշինություններ (անգլ.՝ Chatham Dockyard and its Defences)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Քենթ	16-րդ դարից սկսած	2012	5670	ii, iv
2	Քրեսուել Քրեգս (անգլ.՝ Creswell Crags)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Արևելյան Միդլենդ Մոտակա քաղաք՝ Ուորքսոփ	-	2012	5671	iii
3	Դաունհաուզ՝ Չարլզ Դարվինի տունն ու աշխատատեղին (անգլ.՝ Darwin’s Landscape Laboratory)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Մեծ Լոնդոն Մոտակա քաղաք՝ Լոնդոն	18-րդ դար	2012	5672	iii, vi
4	Լճային երկրամաս () (անգլ.՝ England’s Lake District)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	-	2012	5673	ii, vi
5	Սուրբ Հեղինեի կղզի (անգլ.՝ Island of St Helena)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա	-	2012	5675	iii
6	Ջոդրել Բենկի ռադիոաստղադիտարան (անգլ.՝ Jodrell Bank Observatory)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևմտյան Անգլիա	1945 թվականից սկսած	2012	5676	i, ii, iv, vi
7	Մաուսա, Օլդ-Սքաթնիս, Յարլսհոֆ (անգլ.՝ Mousa, Old Scatness and Jarlshof: the Zenith of Iron Age Shetland)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Շետլանդյան կղզիներ	Մ․թ․ա․ 4-2-րդ դարեր	2012	5677	iii, iv
8	Թերթաքարերի արդյունաբերություն Հյուսիսային Ուելսում (անգլ.՝ Slate Industry of North Wales)	Պատմական շրջան՝ Ուելս Շրջան՝ Գուինեդ	12-20-րդ դարեր	2012	5678	iii, v
9	Ֆլոու երկիր (անգլ.՝ Flow Country)	Պատմական շրջան՝ Շոտլանդիա Շրջան՝ Հայլենդ	-	2012	5679	ix, x
10	Ուիրմութ և Ջերոու վանքեր (անգլ.՝ The Twin Monastery of Wearmouth Jarrow)	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հյուսիսարևելյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Թայն ընդ Ուիը]]	10-րդ դար	2012	5681	ii, iii, iv, vi
11	Թերքս և Քայքոս կղզիներ (անգլ.՝ Island of St Helena)	Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Թերքս և Քայքոս կղզիներ	-	2012	5682	x
12	Եվրոպայի հանրահայտ առողջապահական հանգստավայրեր (անգլ.՝ Great Spas of Europe) * Քաղաք՝ Բաթ	Պատմական շրջան՝ Անգլիա Շրջան՝ Հարավարևմտյան Անգլիա Արարողակարգային ոչ քաղաքային կոմսություն՝ Սոմերսեթ	16-րդ դարից սկսած	2014	5935	ii, iii, iv, vi

Օբյեկտների աշխարհագրական դասավորվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1

3

8

9

10

12

Թեկնածու ցուցակում ընդգրկված օբյեկտների տեղադրություն

5

11

Թեկնածու օբյեկտներ Բրիտանական անդրծովյան տարածքներում

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Tentative» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.
↑ «The States Parties - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland». unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Միացյալ Թագավորությունում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներ կատեգորիայում։

[united_kingdom-tentative-1] «Tentative» (անգլերեն). UNESCO World Heritage Centre — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Великобритании. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

[2] «The States Parties - United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland». unesco.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 26 августа 2011-ին.

[1]

[2]